ĐỊNH
CHẾ MỚI: LÃNH ĐẠO CHỦ CHỐT
1.
Suốt
1 thời gian dài, định chế Bộ Chính trị như một cơ quan lãnh đạo quyền lực cao
nhất đã phát huy tác dụng trong các sinh hoạt chính trị ở VN, kể cả trong các
thời kỳ có các biến chuyển, mâu thuẫn lớn...
Tuy
nhiên, do Bộ Chính trị bao gồm số lượng ủy viên có xu hướng tăng lên, lại có
tính đại diện khá cao (ví dụ mặc định Bí thư HN, tp HCM, Bộ trưởng QP và CA phải
là ủy viên...) nên những năm gần đây có xu hướng mở rộng quyền lực của Bộ chính
trị mở rộng (bao gồm thêm cả các thành viên Ban Bí thư không phải ủy viên
BCT)... Suốt một thời kỳ dài sau Đại hội 12 đã phát huy vai trò của định chế
này, nhờ đó ra đời nhiều quyết định rất quan trọng, đặc biệt là về cơ chế cán bộ
và quyết định về công tác cán bộ...
2.
Lịch
sử xây dựng đảng và chính quyền nhà nước ở VN có 1 giai đoạn đã sử dụng định chế
"Thường trực Bộ Chính trị" học của TQ dùng được khoảng 10 năm. Thường
trực Bộ CT gồm 5 thành viên coi như hạt nhân của Bộ Chính trị 17-18 người không
phải lúc nào cũng sắc bén và thống nhất... Tuy nhiên, do tính chính danh của
thường trực BCT không cao nên đã bị phế bỏ.
Hồi
TBT Lê Duẩn làm lãnh đạo suốt ĐH 3,4,5, nổi lên nhóm quyền lực 2 người Lê Duẩn
- Lê Đức Thọ (Trưởng Ban Tổ chức TW) khuynh loát nền chính trị đất nước, nhiều
người oán thán hơn là ca ngợi do tính độc tài, bè phái lấn át hết các tính chất
dân chủ trong cả hàng ngũ lãnh đạo cấp cao...
3.
Lần
này, sau biến chuyển lãnh đạo chưa từng có giai đoạn vừa qua, định chế
"LÃNH ĐẠO CHỦ CHỐT" - một định chế đã được quy định tại Kết luận
35/BCT năm 2022 - có lẽ đã phát huy tác dụng và được dùng bắt đầu có tần suất lớn
hơn.
Lãnh
đạo chủ chốt thực ra là khái niệm Bộ tứ đã được thừa nhận từ lâu trong nền
chính trị VN. Nếu không có kiêm nhiệm thì bao gồm 4 người trong 4 cơ quan quyền
lực truyền thống của VN. Nếu kiêm nhiệm (chỉ 2 trong 1 là cùng thôi) thì sẽ gồm
3 người.
Bộ
tứ hay lãnh đạo chủ chốt có tính chính danh khá cao vì có đến 3 trong 4 chức
danh được thể chế chính thức (Hiến pháp và Luật) thừa nhận. Còn TBT thì ở VN
cũng là chức danh có Điều 4 Hiến Pháp bảo hộ...
Bộ
tứ chính là mô hình lãnh đạo tập thể của VN.
Chưa
thấy công bố các quy định cụ thể nhưng đương nhiên Tổng Bí thư là người cầm trịch
, là lãnh đạo cao nhất và là người triệu tập, điều hành các phiên họp...
4.
Vấn
đề phức tạp ở đây lại ở chỗ khác: các nhân vật được mời chính thức trong các
phiên họp là ai? Có cố định không hay tùy tính chất, nội dung phiên họp? Quyền
của các thành viên thêm được mời tham dự ra sao? Có quyền phát biểu không? có
quyền thảo luận cho ý kiến không? và cuối cùng, nếu vấn đề thảo luận cần biểu
quyết hay phải nói rõ ý kiến cá nhân (1 cách biểu quyết có danh) thì nhân vật
được mời đó có quyền biểu quyết không?
Qua
hai lần đinh chế cán bộ chủ chốt xuất hiện trên báo chí, ta thấy dường như có sự
uyển chuyển, linh hoạt ở đây rất hay (xem ảnh minh họa) . Có lẽ đây là đặc thù
của giai đoạn này của lãnh đạo Việt nam ?
HÌNH
:
https://www.facebook.com/photo/?fbid=7014117715357983&set=pcb.7014117785357976
https://www.facebook.com/photo?fbid=7014117698691318&set=pcb.7014117785357976
.
No comments:
Post a Comment