Tre
của Trung Hoa có thể thay thế nhựa nhưng khó khăn ở mặt kỹ thuật cản trở việc
dùng nó nhiều hơn
Mandy Zuo | SCMP
DCVOnline
POSTED
ON DECEMBER
5, 2023
·
Trung
Hoa có diện tích rừng tre lớn nhất so với bất kỳ quốc gia nào, tạo cơ hội thay
nhựa sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch với nguyên liệu hữu cơ, dồi dào
·
Tuy
nhiên, sự kém hiệu quả về kỹ thuật và công nhân đang ngăn cản ngành kỹ nghệ non
trẻ này phát huy hết tiềm năng của nó.
Tre là
nguyên liệu hữu cơ và hấp dẫn thay thế cho nhựa, nhưng Trung Hoa vẫn chưa thực
hiện tròn vẹn giải pháp xanh do một số yếu tố. Ảnh trình bầy: Henry Wong
Nó nuôi sống
một trong những loài vật quý hiếm nhất trên Trái đất. Nó cũng được dùng để viết
một số sách đầu tiên. Nó có thể giảm được một lượng lớn khí thải carbon – và
Trung Hoa phát khí thải nhiều hơn bất kỳ nước nào trên thế giới.
Tre, loại
cây cao và vỏ dầy có lẽ được biết đến nhiều nhất vì lá (trúc) là thành phần
chính trong thức ăn ăn của gấu trúc; ngày nay tre thậm chí còn có một số công dụng
khác. Thân cây chắc chắn có thể được chế tạo thành giàn giáo hoặc mái nhà, và bột
tre có thể dệt thành nhiều loại vải. Tính đa dụng này khiến Trung Hoa đã lập dự
án lâu dài để đạt được mục tiêu carbon đạt mức tối đa và trung hòa, coi tre là
nguyên liệu thay thế cho nhựa làm từ dầu mỏ.
Giới
chuyên gia và người trong ngành cho biết, ý định này có ý nghĩa về mặt kinh tế
và môi trường, nhưng cũng có những thách thức trong tiến trình áp dụng mọi
nơi,kể cả những trở ngại về kỹ thuật và nhận thức kém của cộng đồng.
Độ lớn nền
kinh tế xanh toàn cầu theo vốn hóa thị trường, 2009-2021 (ngàn tỷ USD)
Để giảm ô
nhiễm do dùng nhựa cũng như giảm lượng khí thải sản xuất, chính phủ Trung Hoa
thay thế nhiều loại nhựa hơn với những sản phẩm có giá trị gia tăng làm bằng
tre và cải tiến tỷ lệ sử dụng nhà máy, theo một kế hoạch hành động đã công bố hồi
đầu tháng này cùng với International Bamboo và Tổ chức Mây tre đan Quốc tế (International
Bamboo and Rattan Organization hay Inbar: Tổ chức Mây tre đan
Quốc tế — một mạng lưới gồm 50 chính phủ những nước thành viên cổ
động dùng mây tre đan vì sự phát triển bền vững.)
Bất chấp
ngàn năm kinh nghiệm dùng tre để làm nơi trú ẩn, việc đổi nhựa bằng tre để làm
những sản phẩm như túi dùng một lần và bàn chải đánh răng vẫn là một việc khó
khăn. Theo kế hoạch đã nêu, “độ lớn của kỹ nghệ này tương đối nhỏ, năng suất thấp,
chi phí cao, kỹ thuật, dụng cụ lạc hậu”.
Do đó,
chính phủ sẽ hỗ trợ để giúp khu vực này phát triển, tài trợ cho những đột phá về
kỹ thuật và thành lập 5 đến 10 khu vực mẫu vào năm 2025.
VIDEO :
What is
China doing about climate change?
Trung Hoa
đang làm gì về biến đổi khí hậu?
https://www.youtube.com/watch?v=KDaVS6hu0GM
Borja De
La Pena Escardo, người phụ trác về chính sách toàn cầu của Inbar cho biết:
“Trung Hoa đang nỗ lực hết sức để đạt được mức trung hòa carbon vào năm 2060 và
chính phủ này đang đặt nhiều hy vọng vào ngành tre để giúp đạt được mục tiêu
này.” Trung Hoa là thành viên sáng lập của tổ chức liên chính phủ Inbar ủng hộ
việc sử dụng nhiều mây tre đan thay cho nhựa hoặc những vật liệu có nguồn gốc từ
nhiên liệu hóa thạch khác.
Trung Hoa
còn có những lý do khác để quan tâm đến tre, ngoài những lợi ích có được do việc
giảm lượng khí thải ở mức độ lớn. Escardo cho biết tre có mối liên hệ sâu sắc với
lịch sử và văn hóa Trung Hoa, đồng thời có thể cung cấp việc làm xanh và cơ hội
kinh tế cho người dân ở vùng nông thôn.
Thiếu
nguyên liệu cũng khó có thể xẩy ra. Theo Cục Quản lý Lâm nghiệp và Thảo nguyên
Quốc gia, Trung Hoa có nhiều rừng tre hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới, với
diện tích rừng là 7,56 triệu ha vào năm 2021.
Escardo
cho biết điều này đã khiến Hoa lục này trở thành quốc gia xuất khẩu những sản
phẩm tre lớn nhất và nhu cầu ở nước ngoài ngày càng tăng khi phương Tây theo đuổi
những nỗ lực giảm phát thải của riêng mình.
Việc sử
dùng tre thay nhựa – hầu hết làm từ nhiên liệu hóa thạch như dầu thô và khí tự
nhiên – có tầm quan trọng đặc biệt vì khí nhà kính thải ra ở mọi giai đoạn
trong tiến trình sản xuất; khai thác, vận chuyển, tinh chế và sản xuất đều được
cho là những hoạt động dùng nhiều carbon.
Nhựa làm từ
dầu mỏ có thể mất hàng thế kỷ để phân hủy và gây ảnh hưởng bất lợi đến môi trường
trong suốt vòng đời của chúng nếu không được giải quyết đúng cách, có khả năng
gây ô nhiễm đường thủy và phá vỡ hệ sinh thái biển.
Theo
Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc, thế giới thải ra khoảng 400 triệu tấn
rác thải nhựa mỗi năm.
Trong tổng
số đó, rác của Trung Hoa là 63 triệu tấn, theo số liệu năm 2022 do Hiệp hội Tái
chế Tài nguyên Quốc gia Trung Hoa công bố. Khoảng 30% rác thải nhựa tạo ra ở nước
này đã được tái chế.
Do đó, có
một thị trường khổng lồ cho những nguyên liệu ‘lành’ với môi trường như tre,
Escardo nói, “nhưng trình độ kỹ thuật hiện có còn thấp”.
Nếu
không có nguồn tài trợ của chính phủ, việc chuyển đổi kỹ thuật sẽ rất chậm (Alice Zhang, Jiangqiao Bamboo)
Có những
nguyên liệu hữu cơ khác có thể đảm nhận vai trò tương tự, chẳng hạn như bắp và
mía. Chúng có chi phí sản xuất rẻ, tái sinh nhanh chóng và không chứa độc tố tổng
hợp. Nhưng chúng cũng gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt là ảnh hưởng tiềm ẩn của
chúng đối với nông nghiệp.
Vì những
loại cây trồng này cũng là nguồn thực phẩm cho con người, việc dùng chúng để sản
xuất nhựa sinh học có thể đồng nghĩa với sự cạnh tranh hoặc thậm chí là lấn át
nếu kỹ nghệ này tỏ ra sinh lời – một sự thay đổi sẽ gây ra những hậu quả sâu rộng
và có thể gây tai hại do biến đổi khí hậu vốn đã là mối đe dọa nghiêm trọng đối
với vấn đề an ninh lương thực.
Alice
Zhang, tổng giám đốc Jiangqiao Bamboo, cho biết hầu hết những doanh nghiệp
trong ngành đều nhỏ và thiếu khả năng nghiên cứu và phát triển. Công ty của bà
sản xuất đồ phụ tùng máy tính từ nguyên liệu này và có trụ sở tại quận Tonggu,
tỉnh Giang Tây, phía Đông Trung Hoa.
VIDEO :
The
surprising hurdle slowing China’s switch to green energy
https://www.youtube.com/watch?v=1FXaXKOYDcI
Bà nói, “Chính
phủ đã nói đến việc yểm trợ lĩnh vực này từ nhiều năm qua nhưng chưa có hành động
thực sự nào. Nếu không có tài trợ của chính phủ, tiến trình chuyển đổi kỹ thuật
sẽ rất chậm.”
Zhang cho
biết, Jiangqiao Bamboo thành lập vào năm 2009, đã không đạt được bất kỳ tiến bộ
kỹ thuật lớn nào trong mười qua do áp lực phải kiểm soát giá thành.
Bà cho biết
khoảng 80% sản phẩm của công ty bán ra nước ngoài – phần lớn ở châu Âu, Mỹ, Nam
Hàn và Nhật Bản – vì “người dân ở đó nhận thức rõ hơn về những vấn đề môi trường.”
Để so
sánh, bà nói thêm, “thị trường nội địa phần lớn chỉ một nhóm nhỏ yểm trợ, họ
là những người thích những sản phẩm đó chứ không phải vì trách nhiệm bảo vệ môi
trường. Những người khác thì mua chúng làm quà tặng cho bạn bè và đối tác kinh
doanh.”
Tại quận
Anji ở tỉnh Chiết Giang, một khu vực phát triển hơn và là nơi có một số địa điểm
du lịch tre nổi tiếng nhất Trung Hoa, một số công ty trong ngành đang dùng kỹ
thuật để biến tre thành nhựa sinh học có thể biến thành những vật dụng dùng một
lần như túi xách và khăn lau hay bộ đồ ăn.
Zang
Xiaofeng, phó tổng giám đốc kỹ thuật sinh học Senlin cho biết, “Đó là một điều
khó thực hiện ở Trung Hoa. Sau đại dịch, có ít tài trợ của chính phủ hơn.”
https://dcvonline.net/wp-content/uploads/2023/12/Greenhouse-gas-emissions-in-Hong-Kong.jpg
Phát thải
khí nhà kính ở Hong Kong. Theo ngành tính bằng kiloton CO2 tương đương
Xiaofeng
nói:
“Những
gì chúng tôi đang làm là sản xuất những loại nhựa phân hủy sinh học mới, đắt tiền
hơn nhưng được thị trường nước ngoài hoan nghênh. Nhưng ở nội địa, chính quyền
thích dùng tre thô hơn, [đơn giản hơn] nhưng cũng dễ đúc hơn.” (Xiaofeng)
Ông cho biết,
túi làm từ tre có thể phân hủy hoàn toàn trong 18 tháng nhưng vẫn chưa được
công chúng đón nhận do nhận thức kém về lợi ích môi trường và giá thành cao
hơn.
Một số nhà
khoa học cũng nhận thấy rằng nhựa sinh học không có khả năng phân hủy như mong
đợi. Một nghiên cứu gần đây của Đại học Wageningen ở Hoà Lan đã tìm thấy 48 loại
vi nhựa khác nhau qua thí nghiệm trên những mẫu đất từ hơn chục trang trại và gần
40% vi nhựa được phát hiện là có nguồn gốc sinh học.
Chúng
ta vẫn dựa hoàn toàn vào sức lao động của con người để chặt tre, vận chuyển xuống
dốc và vận chuyển đến nhà máy (Wang Xian, huyện Đào Giang)
Chính phủ
Anji đã cam kết tặng thưởng 3 triệu nhân dân tệ (417.987 USD) cho người mua những
sản phẩm phân hủy sinh học nhằm giúp nâng doanh số bán hàng, theo chỉ thị của
chính phủ từ tháng 8.
Nhưng túi
phân hủy sinh học, một trong những sản phẩm chính của Senlin, cho đến nay chỉ
được bán tại những bưu điện địa phương, siêu thị, ngân hàng và cơ quan chính phủ.
Theo Wang
Xian, người sáng lập nhà máy sản xuất ván ép tre ở huyện Taojiang, tỉnh Hồ Nam,
ở thượng nguồn, ngành này cũng phải đối phó với chi phí cao vì thiếu cơ giới
hóa trong việc chặt tre. Khu vực này là trung tâm sản xuất tre ở miền trung
Trung Hoa. Ông nói :
“Chúng
tôi vẫn hoàn toàn dựa vào sức người để chặt tre, đưa về nhà máy và không có nhiều
nông dân muốn làm việc quá mệt mỏi này.”
(Wang Xian)
Giá 1 tấn
tre tươi khoảng 600 nhân dân tệ (83,6 USD), kể có 300 nhân dân tệ trả cho công
nhân.
Wang cho
biết tre có thể đủ cao để dùng cho mục đích thương mại trong vòng ba năm và với
những phương pháp thu hoạch hiện tại, sẽ có rất nhiều diện tích không được dùng
đúng mức hoặc bị bỏ quên hoàn toàn.
Ông cho biết,
khoảng một phần ba trong số 2.000 km2 của quận là rừng tre,
nhưng hiện tại chỉ dùng có một phần mười diện tích đó.
Bất chấp
hành động của chính phủ từ hơn một chục năm trước hạn chế việc dùng nó, nhựa
dùng một lần vẫn là hiện tượng phổ biến khắp Trung Hoa và những sản phẩm thay
thế bền vững vẫn là sản phẩm có thị trưởng nhỏ.
Trung Hoa
bắt đầu giảm tiêu dùng nhựa từ năm 2008, cấm những siêu thị và trung tâm mua sắm
cấp túi nhựa dùng một lần miễn phí cho người mua hàng.
Vào năm
2020, chính phu Hoa lục đã đưa ra một kế hoạch nghiêm ngặt hơn, cam kết loại bỏ
dần việc sử dụng túi nhựa không phân hủy, bộ đồ ăn và những vật dụng khác trong
khách sạn ở hầu hết những khu vực trên cả nước trong thời gian 5 năm.
Mặc dù tre
chỉ là một trong nhiều giải pháp nhằm hạn chế việc tiêu thụ quá nhiều nhựa trên
thế giới nhưng Escardo cho biết :
“Nếu
chúng ta có nhiều giải pháp cùng một lúc, cơ hội cạnh tranh với kỹ nghệ nhựa sẽ
cao hơn. Nhưng ngày nay việc đó vẫn còn khó khăn.” (Escardo)
© 2023
DCVOnline
Nếu đăng lại,
xin ghi nguồn và đọc “Thể
lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: China’s bamboo could replace
high-emitting plastics, but tech bottlenecks are stunting growth | Mandy Zuo |
SCMP | 3 Dec, 2023
No comments:
Post a Comment