THẾ GIỚI HÔM NAY : 12/10/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 12/10/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

12/10/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/10/12/the-gioi-hom-nay-12-10-2022/

 

Tại cuộc họp khẩn một ngày sau khi Nga dội tên lửa xuống các thành phố Ukraine, các lãnh đạo G7 đã cam kết sẽ “kiên định và không nản lòng” hỗ trợ tài chính cũng như quân sự cho nước này. Trong một tuyên bố chung, nhóm đã cảnh báo về “hậu quả nghiêm trọng” nếu Nga triển khai vũ khí hóa học, sinh học hoặc hạt nhân. Trong khi đó, tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết NATO “không nhìn thấy bất kỳ thay đổi nào” trong tư thế hạt nhân của Nga.

 

IMF hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm sau xuống còn 2,7%. Báo cáo của quỹ cho rằng một phần ba nền kinh tế toàn cầu có thể rơi vào suy thoái trong năm tới. Dự báo tăng trưởng 3,2% của năm 2022 vẫn không thay đổi.

 

Tổng thống Joe Biden sẽ “đánh giá lại” quan hệ Mỹ-Ả Rập Saudi sau quyết định giảm sản lượng dầu của vương quốc này, theo lời một quan chức Nhà Trắng. Tuần trước, khối các nước xuất khẩu dầu OPEC+ do Saudi dẫn đầu đã thông báo giảm sản lượng 2 triệu thùng/ngày bất chấp giá cao ngất ngưởng. Ông Biden được cho là đang xem xét các biện pháp trả đũa như hạn chế bán vũ khí và tước quyền miễn trừ của các thành viên OPEC đối với luật chống độc quyền của Mỹ.

 

Trung Quốc đã tăng cường các biện pháp chống dịch covid-19 ở một số thành phố lớn trước thềm đại hội Đảng, vốn sẽ khai mạc tại Bắc Kinh vào Chủ nhật. Để không bị bùng dịch sau lễ Quốc khánh, Thượng Hải đã phong tỏa một số khu dân cư, đóng cửa các địa điểm vui chơi giải trí và điểm thu hút khách du lịch, đồng thời tăng gấp đôi tần suất xét nghiệm hàng loạt. Các chính quyền địa phương khác cũng cho đóng cửa trường học.

 

Israel và Lebanon đạt thỏa thuận giải quyết tranh chấp biên giới trên biển. Mặc dù có quy mô hạn chế, thỏa thuận do Mỹ làm trung gian này đã mở đường cho các hoạt động thăm dò khí đốt ngoài khơi phía đông Địa Trung Hải. Thủ tướng Israel Yair Lapid nói thỏa thuận mang tính “lịch sử.” Hizbullah, một nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, được cho là đồng ý với thỏa thuận, sau khi đe dọa leo thang quân sự nếu tranh chấp không được giải quyết có lợi cho Lebanon.

 

Ngân hàng Trung ương Anh mở rộng can thiệp mua trái phiếu khẩn cấp để ngăn việc các quỹ hưu trí bán tháo trái phiếu làm bất ổn tài chính của đất nước. Chương trình này được đưa ra sau khi chính phủ công bố chính sách tài khóa thiếu thận trọng của mình. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp của Anh giảm xuống 3,5% trong quý kết thúc vào tháng 8, thấp nhất trong gần 50 năm. Tiền lương tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng tiếp tục thấp hơn lạm phát.

 

Tulsi Gabbard, một cựu dân biểu bốn nhiệm kỳ từ Hawaii, tuyên bố rời khỏi Đảng Dân chủ, mà bà mô tả là “một nhóm tinh hoa hiếu chiến bị điều khiển bởi phong trào woke hèn nhát.” Bà cáo buộc đảng này, mà bà từng ra tranh cử làm ứng viên tổng thống vào năm 2020 trước khi bỏ cuộc và ủng hộ Joe Biden, “phân biệt chủng tộc” và thù địch với người Mỹ theo tôn giáo.

 

Con số trong ngày: 49,7%, là tỷ lệ ước tính các công ty Đức bị thiếu lao động tay nghề cao, tăng từ 30% của năm 2019.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Khai mạc Hội nghị về các Biện pháp Tương tác và Xây dựng Lòng tin ở châu Á (CICA)

Vào thứ Tư, tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ là một trong những nguyên thủ quốc gia tề tựu về Astana, thủ đô Kazakhstan, để dự Hội nghị về các Biện pháp Tương tác và Xây dựng Lòng tin ở châu Á (CICA), một diễn đàn quốc tế nhằm thúc đẩy hòa bình và an ninh trong khu vực.

 

27 quốc gia thành viên CICA, trong đó có Trung Quốc và Ấn Độ, bao phủ phần lớn Trung Đông và Châu Á. Tổng thống Kazakhstan, Kassym-Zhomart Tokayev, mong muốn dùng cuộc họp này để củng cố vai trò trên trường quốc tế của CICA. Ngoài Putin, lãnh đạo của mười quốc gia khác, bao gồm Recep Tayyip Erdogan của Thổ Nhĩ Kỳ và Ebrahim Raisi của Iran, cũng sẽ tham dự.

 

Một số đại biểu, bao gồm ông Tokayev, là đồng minh của ông Putin dù hoài nghi về cuộc chiến Ukraine. Do đó, thảo luận về cuộc xung đột có thể sẽ bị gạt sang bên lề. Putin có thể gặp Erdogan, người đang tham vọng làm trung gian đàm phán cho Nga và phương Tây. Nhưng việc một quốc gia thành viên bắn tên lửa vào nước láng giềng nhỏ hơn của mình — đặc biệt khi Ukraine là một trong các “quan sát viên” của CICA — khó có thể khơi dậy niềm tin vào tính xây dựng hòa bình của CICA.

 

Thị trường quan tâm trái phiếu “dim sum” của Hồng Kông

Nhờ các quy tắc kiểm dịch nghiêm ngặt của Trung Quốc, rất ít khách du lịch đại lục đến Hồng Kông để nếm thử các món ngon của thành phố, nhất là các nhà hàng dim sum chuyên phục vụ các món ăn nhỏ và trà. Nhưng người dân đại lục đang săn tìm một loại “dim sum” khác của Hồng Kông: trái phiếu bằng tiền đại lục nhưng được phát hành trên thị trường quốc tế của thành phố, do đó nằm ngoài sự kiểm soát vốn của Trung Quốc.

 

Loại chứng khoán này, có biệt danh là trái phiếu “dim sum,” được người mua đại lục ưa chuộng vì chúng mang lại lợi suất cao hơn một chút so với các tài sản trong nước tương đương. Và chúng hấp dẫn người bán vì hiện nay vay bằng đồng nhân dân tệ rẻ hơn đô la khi lãi suất ở Mỹ tăng. Bản thân chính phủ Trung Quốc cũng sẽ bán thêm 5,5 tỷ nhân dân tệ (770 triệu USD) trái phiếu vào thứ Tư. Là một trung tâm tài chính quốc tế, Hồng Kông được hưởng lợi từ doanh thu này. Do đó nó là một mũi tên trúng hai con nhạn: giúp đại lục bán trái phiếu và giúp Hồng Kông huy động tiền từ thị trường của thành phố.

 

Tranh cãi ở Mỹ xoay quanh khu tưởng niệm Thế chiến II

Vào thứ Tư, Tổng thống Joe Biden dự kiến ​​sẽ tuyên bố sự bảo vệ của liên bang đối với “khu kỷ niệm quốc gia” đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của ông tại cao điểm Camp Hale trên Dãy núi Rocky, bang Colorado. Trong Thế chiến II, Sư đoàn Núi số 10 của quân đội Mỹ đã học trượt tuyết và leo núi tại đây trước khi được điều đến dãy núi Alps ở châu Âu. Nó sẽ là khu vực thứ 159 được một tổng thống chỉ định làm khu tưởng niệm quốc gia.

 

Động thái này có lẽ nhằm giúp tăng ủng hộ cho thượng nghị sĩ Dân chủ Michael Bennet, người luôn thúc đẩy bảo tồn địa điểm này, trước cuộc bầu cử giữa kỳ. Nó cũng sẽ khiến các đảng viên Cộng hòa miền tây tức giận, vì họ xem các di tích quốc gia, vốn sẽ lấy đi đất dành cho công nghiệp khai khoáng, khai thác gỗ và chăn thả, là biểu hiện lạm quyền của liên bang. Hồi tháng 8, các đảng viên Cộng hòa ở Utah đã kiện chính quyền Biden vì đảo ngược quyết định giảm quy mô hai khu tưởng niệm tại đây của Donald Trump. Nếu vụ này được đưa lên Tòa án Tối cao, các thẩm phán có thể sẽ xem xét phạm vi của Đạo luật Cổ vật, vốn cho phép tổng thống chỉ định các khu tưởng niệm rộng lớn. Cho tới khi ấy, số lượng khu tưởng niệm có vẻ sẽ tiếp tục tăng.

 

Tầm nhìn của đảng Sinn Fein dành cho Ireland 

Vào tối thứ Tư, Sinn Féin, đảng chính trị có mục tiêu thống nhất Ireland, sẽ tổ chức Hội nghị Nhân dân đầu tiên tại Belfast. Đây là sự kiện đầu tiên trong chiến dịch “Ủy ban về tương lai của Ireland” nhằm thu thập ý kiến ​​từ người dân Ireland.

 

Các cuộc thăm dò ở Bắc Ireland hầu hết cho thấy tỉ lệ người muốn thống nhất với Ireland thua xa tỉ lệ muốn ở lại Vương quốc Anh. Sinn Féin trở thành đảng chính trị lớn nhất ở Bắc Ireland từ tháng 5 năm nay – nhưng vẫn chỉ chiếm 29% số phiếu bầu. Còn tại Cộng hòa Ireland, đảng có thể làm tốt trong cuộc tổng tuyển cử 2025 để dẫn đầu liên minh cầm quyền tiếp theo.

 

Mặc dù đảng cam kết ủy ban sẽ lắng nghe các tín hữu Tin lành, những người muốn hoặc phản đối ở lại trong Anh, sự kiện hôm thứ Tư có khả năng sẽ chỉ có các nhân vật đòi độc lập. Việc thuyết phục cử tri chuyển đảng đã khó, bắt họ chuyển quốc gia thậm chí còn khó hơn. Và đối với nhiều người ở cả hai đầu biên giới, lịch sử bạo lực của Sinn Féin là một chỉ dấu đáng nghi ngờ.