THẾ GIỚI HÔM NAY : 22/08/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 22/08/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

22/8/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/08/22/the-gioi-hom-nay-22-08-2022/

 

Con gái của Alexander Dugin, một nhà tư tưởng dân tộc chủ nghĩa thường được mệnh danh là “bộ não của Putin,” đã bị ám sát ở ngoại ô Moscow bởi một quả bom xe. Vì Darya Dugina bị giết khi đang lái xe của cha cô, người ta tin rằng ông mới chính là mục tiêu. Cả hai cha con Dugin đều ủng hộ tuyên bố chủ quyền của Nga ở Ukraine, và cả hai đều bị Anh và Mỹ trừng phạt.

 

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nói chính quyền nước ông sẽ không còn hình sự hóa tình dục đồng giới nam. Phát biểu tại một cuộc mít tinh, ông nói chính phủ sẽ bãi bỏ Mục 377A của Bộ luật Hình sự. Được biết luật này có từ thời thuộc địa, và sẽ phạt lên đến hai năm tù đối với các hành động“khiếm nhã thô thiển” giữa nam giới với nhau. Tuy nhiên hiện tại luật không được “thực thi một cách chủ động” – như ông Lee từng nói.

 

Các lực lượng Somali tuyên bố đã tràn ngập và tiêu diệt các chiến binh thánh chiến al-Shabab đang bao vây một khách sạn ở Mogadishu. Có ít nhất 20 người chết khi al-Shabab, vốn có liên hệ với al-Qaeda, tấn công khách sạn Hayat ở thủ đô Somali vào hôm thứ Sáu. Đây là cuộc tấn công lớn đầu tiên của al-Shabab kể từ khi Hassan Sheikh Mohamud được bầu làm tổng thống vào tháng 5. Hiện nhóm này kiểm soát phần lớn vùng nông thôn Somali.

 

NSO, một công ty Israel chuyên bán phần mềm hack cho các chính phủ, thông báo CEO Shalev Hulio sẽ từ chức trong nỗ lực tái cơ cấu công ty. Gần đây NSO bị nhận rất nhiều dư luận xấu và vướng mắc vào nhiều vụ kiện. Phần mềm gián điệp Pegasus của họ, mặc dù trên giấy tờ chỉ được bán cho các chính phủ đáng tin cậy, đã bị lợi dụng để theo dõi các chính trị gia, nhà báo và nhà vận động. NSO phủ nhận mọi hành vi sai trái.

 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo Điện Kremlin có thể đang chuẩn bị một cuộc tấn công “xấu xí” trước ngày độc lập của Ukraine: tức dịp kỉ niệm nước này tách khỏi Liên Xô vào ngày 24 tháng 8 năm 1991. Trong khi đó, một máy bay không người lái được cho là đã tấn công trụ sở của Hạm đội Biển Đen của Nga ở Sevastopol, Crimea, một lần nữa nhắm vào điểm yếu của Nga ở xa tiền tuyến. Vẫn chưa rõ bên nào tấn công.

 

Người đứng đầu ngân hàng trung ương Đức nói Ngân hàng Trung ương Châu Âu sẽ cần tiếp tục tăng lãi suất, mặc dù Đức – và khu vực đồng euro – đứng trước viễn cảnh suy thoái. Cụ thể, thống đốc Joachim Nagel nói với tờ Rheinische Post rằng lạm phát cao sẽ kéo dài sang năm sau và có thể lên hai con số trong mùa thu.

 

Bộ Quốc phòng Albania nói hai người Nga và một người Ukraine đã bị bắt vì do thám một nhà máy vũ khí ở miền trung nước này. Hai binh sĩ Albania bị thương khi cố gắng ngăn cản họ.

 

Con số trong ngày: 16 tỷ đô la, là mức chi tiêu dự kiến ​​của Amazon trong năm nay cho nội dung truyền thông.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Mỹ và Hàn Quốc nối lại tập trận quân sự

 

Vào thứ Hai, Mỹ và Hàn Quốc sẽ khai màn cuộc tập trận chung toàn diện lần đầu tiên sau 5 năm. Còn nhớ hồi năm 2018, tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi chấm dứt tập trận để ông mở các nỗ lực ngoại giao với Kim Jong Un, nhà lãnh đạo của Triều Tiên. Khi ấy, Mỹ và Triều Tiên đều muốn đối thoại, trong khi tổng thống Hàn Quốc lúc bấy giờ Moon Jae-in ủng hộ hợp tác liên Triều. Nhưng giai đoạn lạc quan mau chóng qua đi. Hiện Triều Tiên công khai quay lại phát triển vũ khí, trong khi Mỹ và Hàn Quốc tuyên bố hành động “mạnh mẽ và kiên quyết” nếu cần.

 

Các cuộc tập trận đánh dấu sự trở lại nguyên trạng. Chúng được thiết kế để kiểm tra năng lực sẵn sàng phòng thủ; để trấn an người dân Hàn Quốc rằng họ được an toàn; và để ngăn Bắc Triều Tiên làm bất cứ điều gì quá táo bạo. Có thể dự đoán Triều Tiên sẽ phản ứng như mọi khi: phát đi những tuyên bố nảy lửa.

 

Vụ bê bối gián điệp đe dọa chính phủ Hy Lạp

 

Các nhà lập pháp của Hy Lạp sẽ trở lại sau kỳ nghỉ hè vào thứ Hai để thảo luận về yêu cầu của Alexis Tsipras, lãnh đạo phe đối lập cánh tả, về một cuộc điều tra quốc hội đối với các hoạt động của cơ quan tình báo quốc gia, EYP. Cơ quan này bị buộc tội hack vào điện thoại của các chính trị gia và nhà báo, tạo nên một vụ bê bối có thể lật đổ chính phủ. Thủ tướng thuộc phe bảo thủ, Kyriakos Mitsotakis, sẽ phải giải thích tại sao EYP, do chính ông giám sát, lại nghe lén Nikos Androulakis, một thành viên của Nghị viện châu Âu, trong khi ông này vận động tranh cử chức lãnh đạo của một đảng xã hội chủ nghĩa nhỏ.

 

Trong khi đó, cơ quan giám sát phần mềm gián điệp của Nghị viện Châu Âu, PEGA, muốn Hy Lạp điều tra Intellexa, nhà sản xuất phần mềm “Predator” thuộc sở hữu Israel nhưng có trụ sở tại Athens. Lý do là hệ thống phần mềm gián điệp này đã được dùng để xâm nhập, không thành công, vào điện thoại của ông Androulakis. Predator cũng được phát hiện trong điện thoại của một nhà báo Hy Lạp khác. Ông Mitsotakis tuyên bố không biết về việc EYP giám sát ông Androulakis và rằng chính phủ Hy Lạp không sở hữu Predator.

 

Hội nghị WHO về y tế châu Phi khai mạc

 

Trong tuần này các quan chức, bộ trưởng và nhân vật có ảnh hưởng khác sẽ đổ về Lomé, thủ đô của Togo, để tham dự một hội nghị thường niên của WHO về tình trạng y tế ở Châu Phi. Sự kiện của hai năm qua đều phải tổ chức online. Năm nay, nằm trong chương trình kéo dài 4 ngày sẽ bao gồm một phiên thảo luận về cách các nước duy trì dịch vụ y tế thiết yếu trong khi chống dịch covid-19. Song đại dịch chỉ là một trong nhiều mục của chương trình.

 

Các bộ trưởng y tế có vô số vấn đề cần quan tâm, từ bệnh hồng cầu hình liềm đến bệnh lao; với các nước châu Phi thuộc hàng mắc bệnh cao nhất trên thế giới. Bệnh bại liệt, các bệnh không lây nhiễm và sức khỏe tâm thần cũng sẽ được chú trọng. Hầu hết các bộ y tế của lục địa này đều thiếu nguồn lực và phải vật lộn với những quyết định khó khăn như nên ưu tiên tiêm vắc-xin covid-19 hay vắc-xin phòng bệnh uốn ván và bệnh sởi. Và với chỉ 22% người châu Phi được tiêm phòng covid-19 đầy đủ, một làn sóng dịch sẽ buộc thứ tự ưu tiên thay đổi nhanh chóng.