THẾ GIỚI HÔM NAY : 02/08/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 02/08/2022

The Economist

Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch

02/08/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/08/02/the-gioi-hom-nay-02-08-2022/

 

https://nghiencuuquocte.org/wp-content/uploads/2022/08/The-World-in-Brief-Aug-2nd.jpg

Chủ Tịch Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi

 

Con tàu chở ngũ cốc xuất khẩu đầu tiên đã khởi hành từ cảng Odessa của Ukraine vào hôm thứ Hai, theo khuôn khổ thỏa thuận được đàm phán giữa Nga và Ukraine. Trước đó, các đợt tấn công bằng tên lửa của Nga vào Mykolaiv, một thành phố cảng ở phía nam, đã giết chết Oleksiy Vadatursky, một trong những doanh nhân giàu nhất, đồng thời là nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất Ukraine. Một phát ngôn viên của Ukraine cho biết phía Nga cố tình nhắm mục tiêu vào Vadatursky.

 

Truyền thông đưa tin Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ, sẽ đến Đài Loan vào thứ Ba và gặp Tổng thống Thái Anh Văn vào thứ Tư. Pelosi sẽ là quan chức cấp cao nhất của Mỹ đến thăm Đài Loan kể từ năm 1997. Giới chức Trung Quốc trước đó đã đe dọa sử dụng “các biện pháp mạnh mẽ và kiên quyết” nếu bà đến hòn đảo này.

 

Hoạt động sản xuất trong khu vực đồng euro đã suy giảm trong tháng 7, làm gia tăng lo ngại về suy thoái kinh tế. Chỉ số nhà quản lý mua hàng của S&P Global đã giảm xuống 49,8 trong tháng 7, so với mức 52,1 hồi tháng 6. Kể từ tháng 5/2020, đây là lần đầu tiên chỉ số này giảm xuống dưới 50, một dấu hiệu của sự sa sút về kinh tế. Thiếu hụt nhân lực do covid-19 và thiếu hụt nguồn cung cũng đã góp phần dẫn đến suy thoái.

 

Hai người chết và hàng nghìn người khác buộc phải sơ tán khi một trận cháy rừng thiêu rụi 22.258 ha đất ở miền bắc California. Đám cháy McKinney, bùng phát vào thứ Sáu, là đám cháy rừng lớn nhất tại tiểu bang này trong năm nay. Trong khi đó, số người chết do lũ lụt ở Kentucky đã lên tới 35 người, và nhiều khả năng còn tăng thêm nữa do hàng trăm người vẫn còn đang mất tích, thống đốc bang cho biết.

 

Giám đốc chương trình năng lượng nguyên tử của Iran, Mohammad Eslami, nói rằng nước ông có khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân, nhưng không có kế hoạch làm như vậy. Bình luận của ông sẽ gây thêm quan ngại về các hoạt động hạt nhân của Iran, vốn đã gia tăng kể từ khi thỏa thuận hạn chế chương trình hạt nhân của nước này, được ký vào năm 2015, bị sụp đổ vì Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận.

 

Theo các dữ liệu mới được công bố hôm thứ Hai, doanh số bán lẻ hàng hóa so với cùng kỳ năm trước ở Đức đã sụt giảm nhiều nhất kể từ năm 1994. Doanh số bán hàng trong tháng 6 đã giảm 8,8% tính theo giá trị thực so với cùng kỳ năm ngoái, lớn hơn mức giảm 8% mà các nhà phân tích dự đoán. Lạm phát cao, cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, và đại dịch covid-19 là các nguyên nhân khiến người mua hàng chùn tay.

 

Các nữ cầu thủ Anh đã trở thành nhà vô địch châu Âu, đánh bại Đức trong trận chung kết căng thẳng ở London. Đây là chiến thắng đầu tiên của đội tuyển Anh tại một giải đấu bóng đá lớn kể từ khi đội tuyển nam của nước này giành chức vô địch World Cup năm 1966. 17,4 triệu người Anh đã theo dõi chiến thắng của Lionesses, một con số ấn tượng đối với một quốc gia bị ám ảnh bởi môn bóng đá nam.

 

.

TIÊU ĐIỂM

 

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi thăm Đài Loan

 

Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ, dự kiến sẽ hạ cánh ở Đài Loan vào thứ Ba, trong khuôn khổ chuyến công du châu Á của mình. Là người đứng thứ hai trong thứ tự kế vị Tổng thống Mỹ (chỉ sau Phó Tổng thống), bà sẽ là chính trị gia Mỹ cấp cao nhất đến thăm hòn đảo tự trị này trong suốt 25 năm. Có lẽ chẳng còn thời điểm nào nhạy cảm hơn lúc này. Hôm thứ Hai, Trung Quốc – quốc gia tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình – đã kỷ niệm Ngày Thành lập Quân đội, và truyền thông nhà nước đã phát sóng video về tên lửa siêu thanh như một phần của “sự chuẩn bị cho chiến đấu trong thực tế.”

 

Trong lúc tìm kiếm nhiệm kỳ cầm quyền thứ ba, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình không thể bị coi là mềm yếu trong vấn đề Đài Loan. Ông đã biến thống nhất với Đài Loan, bằng vũ lực nếu cần thiết, trở thành một trong những mục tiêu chính của mình. Người phát ngôn của chính phủ Trung Quốc đã cảnh báo rằng chuyến thăm của Pelosi sẽ “dẫn đến tác động chính trị nghiêm trọng.” Nhiều người lo lắng rằng hành động bên miệng hố chiến tranh này có thể dẫn đến đối đầu bạo lực, hoặc do cố ý, hoặc tệ hơn nữa, là do vô tình.

 

Australia thắt chặt chính sách tiền tệ một lần nữa

 

Thứ Ba này, Ngân hàng Dự trữ Australia sẽ nâng lãi suất trong tháng thứ tư liên tiếp, nhằm giảm lạm phát. Dữ liệu mới cho thấy giá cả đã cao hơn 6,1% trong ba tháng tính đến tháng 6 so với một năm trước đó – dù thấp hơn mức dự kiến, nhưng vẫn là mức tăng nhanh nhất trong 21 năm. Bộ Tài chính Australia cảnh báo lạm phát sẽ tăng lên gần 8% vào dịp lễ Giáng Sinh. Vì vậy, ngân hàng trung ương dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm, lên 1,85%.

 

Các quyết định của ngân hàng đang ngày càng bị giám sát. Hồi tháng 7, chính phủ Lao động trung tả của nước này đã tiến hành một cuộc đánh giá độc lập về Ngân hàng Dự trữ, xem xét tất cả mọi thứ từ hiệu suất và các công cụ chính sách, cho đến các thành viên hội đồng quản trị của ngân hàng. Một vấn đề đặc biệt đã khiến những người Australia mắc nợ phải lo lắng: họ phàn nàn rằng Ngân hàng Dự trữ đã không cảnh báo họ về việc bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, những chỉ trích đó không thể ngăn cản các nhà hoạch định chính sách của ngân hàng, những người đang cố gắng kiềm chế lạm phát bằng mọi giá.

 

Tình hình bầu cử sơ bộ tại Arizona

 

Arizona từ lâu đã trở thành nơi thử nghiệm của những kẻ mắc chứng hoang tưởng trong nền chính trị Mỹ, từ thời hoàng kim của Barry Goldwater vào thập niên 1960 đến nỗi ám ảnh về nơi sinh của Barack Obama trong nhiệm kỳ tổng thống của ông (birtherism). Giờ đây, căng thẳng mới lại xuất hiện. Vào thứ Ba, các cử tri Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ đề cử các ứng viên cho các chức vụ thống đốc, ngoại trưởng, và thượng nghị sĩ, những người đều đồng ý rằng cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã bị đánh cắp. Không có gì ngạc nhiên khi tất cả những người này đều được ủng hộ bởi cựu tổng thống Donald Trump, người đã đóng vai trò chính trong việc đề cử và vẫn kiên quyết kêu gọi xét lại thất bại bầu cử của mình.

 

Đây không phải là cuộc cạnh tranh duy nhất sẽ đem lại cái nhìn về tương lai của Đảng Cộng hòa. Trong một cuộc trưng cầu dân ý, cử tri ở Kansas sẽ quyết định có cho phép xóa bỏ các lệnh cấm phá thai hay không. Một số quyết định đã có hiệu lực ở các bang khác sau khi Tối cao Pháp viện lật ngược phán quyết Roe vs Wade. Những người đã hy vọng có sự giảm cực đoan trong đảng sau thất bại của Trump có lẽ sẽ phải đợi thêm một thời gian nữa.

 

Lệnh ngừng bắn sắp hết hạn ở Yemen

 

Những tháng ngày hy vọng nay đã nhường chỗ cho nỗi sợ hãi. Lệnh ngừng bắn kéo dài 4 tháng ở Yemen sẽ hết hạn vào thứ Ba. Kể từ năm 2015, nước này liên tục bị tàn phá bởi các cuộc giao tranh giữa người Houthi, một nhóm chiến binh Shia, với liên minh do Ả Rập Saudi dẫn đầu. Thỏa thuận đình chiến mang lại một giai đoạn yên bình cho khu vực. Các tàu chở dầu có thể neo đậu tại cảng Hodeida, giúp xoa dịu khủng hoảng nhiên liệu tại các khu vực do Houthi kiểm soát. Sân bay ở thủ đô Sana’a đã nối lại các chuyến bay thương mại lần đầu tiên sau gần sáu năm.

 

Nhưng người Houthi đã từ chối gia hạn thỏa thuận ngừng bắn. Họ cũng không thực hiện cam kết mở lại đường vào Taiz, thành phố mà họ đã bao vây trong nhiều năm. Thay vào đó, họ đã sử dụng giai đoạn ngừng bắn để tuyển dụng các chiến binh mới (đồng thời phá vỡ lệnh ngừng bắn hơn 1.500 lần). Không có tiến triển nào đối với một dàn xếp chính trị lâu dài. Sau thời gian ngừng bắn ngắn ngủi, nhiều người Yemen lo sợ rằng giao tranh sẽ sớm bắt đầu trở lại.