Sáu
tháng sau khi Nga xâm lược Ukraine, cả thế giới vẫn đang đi trên bờ vực
chênh vênh
Cù Tuấn dịch từ Washington Post
Tháng Tám
23, 2022
Sáu tháng
sau khi các lực lượng Nga tiến hành cuộc xâm lược chớp nhoáng vào Ukraine, cuộc
xung đột đã biến thành một chiến dịch dồn dập gồm các cuộc không kích hàng ngày
và các trận chiến không có kết cục rõ ràng.
Phần lớn
phía đông và phía nam của Ukraine đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga, không cho
Ukraine sử dụng các cảng ở Biển Đen để xuất khẩu lúa mì, vốn là một nguồn thu
chính của nền kinh tế nước này.
Nga cũng đang phải hứng chịu các lệnh trừng phạt của phương Tây, mặc dù ít người
cho rằng Tổng thống Vladimir Putin sẽ sớm kết thúc việc tấn công tiến sâu vào
Ukraine một cách chậm rãi nhưng chắc chắn – chứ đừng nói đến việc từ bỏ các
vùng lãnh thổ Nga đã chiếm đóng.
1.
Cuộc chiến có thể kéo dài bao lâu?
Cả hai bên
đều phải chịu những thiệt hại về nhân mạng và vật chất, nhưng cả hai bên đều
không sẵn sàng xem xét một lệnh ngừng bắn.
Người
Ukraine tin rằng họ đang tham gia một cuộc chiến sinh tồn để bảo vệ một đất nước
mà Putin coi là sự lừa dối về mặt lịch sử.
Konstantin
Kalachev, một nhà phân tích chính trị có trụ sở tại Matxcơva, cho biết: “Trong
những trường hợp như vậy, không ai có thể giành chiến thắng. Hoạt động quân sự
đặc biệt này có thể kéo dài nhiều năm.”
Ông nói với
AFP: “Nga đang hy vọng giành chiến thắng bằng cách mài mòn đối thủ… Thời gian
không đứng về phía Ukraine, và nền kinh tế của nước này có thể bị phá vỡ”.
Marie
Dumoulin, một giám đốc tại Hội đồng Châu Âu về Quan hệ Đối ngoại, cho biết sự hỗ
trợ mạnh mẽ từ các đồng minh phương Tây cũng sẽ khiến một trong hai bên đều khó
có thể rút lui ngay bây giờ.
“Bên nào cũng cho rằng họ vẫn có thể tạo ra lợi thế về mặt quân sự, vì vậy khó
có khả năng cuộc chiến này sẽ sớm kết thúc”, bà nói.
Ông Putin
cũng coi cuộc xung đột này là một phần của sự phản kháng của Nga trước sự bành
trướng của NATO, khiến bất kỳ “thất bại” nào là không thể chấp nhận được.
Ông có thể
trừng phạt mong muốn hội nhập EU chặt chẽ hơn của Ukraine bằng cách tấn công
thành phố cảng quan trọng Odessa, nếu thành công thì sẽ
Trong khi
đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể tìm kiếm những thành công chiến
thuật hơn, như vụ đánh chìm tàu tuần dương tên lửa Moskva vào tháng 4,
hoặc thậm chí có thể thử phản công để chiếm lại một số khu vực.
“Điều đó sẽ
cho phép ông ta đẩy cao tinh thần chiến đấu của quân đội và người dân Ukraine,
và biện minh cho các yêu cầu viện trợ vũ khí nhiều hơn từ các quốc gia châu
Âu”, Dumoulin nói.
2.
Ukraine có thể tiếp tục kháng cự?
Phần cứng
quân sự và dữ liệu tình báo từ châu Âu và Mỹ đã cho phép các lực lượng Ukraine
làm chậm tiến độ tấn công của – nhưng không ngăn cản được – các lực lượng Nga ở
Donbas và dọc theo bờ Biển Đen.
Nhưng điều
đó cũng cho phép Nga củng cố các vị trí đã chiếm đóng. Nga trước đó đã xây dựng
sự hiện diện quân sự của mình trên bán đảo Crưm trong 8 năm qua kể từ khi bị
Matxcơva sáp nhập.
Và cho đến
nay, những lời cầu xin của Zelensky về những vũ khí tối tân và mạnh mẽ hơn của
phương Tây đã không thành công.
“Người dân
Ukraine đoàn kết và ủng hộ chính phủ cho đến nay, nhưng sự ổn định đó cũng phụ
thuộc rất nhiều vào ý tưởng rằng phương Tây sẽ giúp Ukraine trong cuộc chiến
này”, Dimitri Minic, một nhà nghiên cứu tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp ở Paris,
cho biết.
Sự bắt đầu
chuyển đổi của thời tiết lạnh giá cũng sẽ thử thách quyết tâm của người dân
Ukraine nếu họ phải đối mặt với tình trạng thiếu nhiên liệu, cắt điện hoặc hệ
thống sưởi và những khó khăn khác, đặc biệt nếu ngày càng có nhiều người phải rời
bỏ nhà cửa do giao tranh quân sự.
Dumoulin
lưu ý rằng 40% trường học của Ukraine sẽ vẫn đóng cửa khi mùa khai trường trở lại
vào tháng 9, điều này có thể gây ra một tổn thất nặng nề về tâm lý.
“Phần lớn
sẽ phụ thuộc vào khả năng chịu đựng mùa đông của dân chúng, đặc biệt là đối với
những người ở phía sau chiến tuyến … Sẽ rất khó khăn,” bà nói.
3.
Nền kinh tế Nga sẽ trụ vững?
Bất chấp
việc Matxcơva tính toán sai khả năng kháng cự của Ukraine, Nga dường như sẵn
sàng trả giá cho một cuộc chiến tranh tiêu hao kéo dài.
Các đồng
minh của Ukraine đã tìm cách bóp nghẹt nền kinh tế Nga bằng cách hạn chế doanh
số bán dầu và khí đốt mà nước này phụ thuộc vào, đồng thời áp đặt các lệnh trừng
phạt hạn chế nhập khẩu và buộc nhiều công ty phương Tây phải rời khỏi nước này.
Nhưng
“doanh thu xuất khẩu, chủ yếu từ dầu, khí đốt, than đá và các mặt hàng khác,
không những không tăng mà còn vượt quá mong đợi”, Chris Weafer, một nhà phân
tích lâu năm về Nga tại công ty tư vấn Macro-Advisory cho biết.
Những người
Nga bình thường đã phải chịu đựng các lệnh trừng phạt kể từ khi Nga chiếm Crưm,
và chính phủ Nga đã sớm tìm thấy các nguồn cung cấp linh kiện công nghiệp và
các vật liệu khác từ Thổ Nhĩ Kỳ hoặc châu Á.
“Nền kinh
tế, ngành công nghiệp và người dân Nga đã có tám năm để làm quen với các lệnh
trừng phạt, để ngày nay đất nước Nga và người dân Nga được chuẩn bị tốt hơn và
có khả năng tự cung tự cấp cao hơn, mặc dù chỉ ở mức cơ bản”, Weafer nói.
Tuy nhiên,
hiệu lực đầy đủ của các lệnh trừng phạt có thể bắt đầu ảnh hưởng nặng nề trong
những năm tới, khi Nga chuyển nguồn vốn từ đầu tư sang phục vụ chiến tranh và
các công ty nước ngoài vẫn còn e ngại.
Kalachev
nói: “Chúng ta sẽ cảm nhận được hiệu quả đầy đủ của lệnh trừng phạt trong khoảng
5 năm nữa.”
4.
Kết quả tiềm tàng là gì?
Nếu cuộc
xung đột sa vào vũng lầy trong mùa đông và sang năm 2023, phần lớn kết quả sẽ
phụ thuộc vào việc liệu sự ủng hộ của phương Tây có được duy trì hay không, đặc
biệt nếu các cử tri phương Tây cảm thấy các chi phí – không nhất là giá nhiên
liệu và lương thực tăng – đang trở nên quá cao.
Ông
Dumoulin nói: “Có lẽ sẽ đến lúc Putin sẽ tiên đoán rằng phương Tây sẽ khuất phục
và sẽ đưa ra một số lối thoát … để thúc đẩy các nhà lãnh đạo phương Tây gây áp
lực buộc Ukraine phải chấm dứt xung đột theo các điều kiện của Nga”.
Nếu không
có một tính toán quân sự sai lầm tai hại nào, quân đội Ukraine khó có thể sụp đổ
hoàn toàn, và hầu hết đều cho rằng Zelensky sẽ không chấp nhận bất kỳ cuộc đàm
phán nào mà không chứng kiến Ukraine thu hồi tất cả các lãnh thổ đã
mất, bao gồm cả Crưm.
Và nếu các
đồng minh phương Tây và Mỹ tiếp tục cung cấp viện trợ và vũ khí, lợi thế quân sự
của Nga có thể bị xói mòn dần.
Điều đó
cũng có thể làm giảm sút sự ủng hộ của công chúng ở quê nhà đối với Putin, có
khả năng thúc đẩy các lực lượng đối lập trước cuộc bầu cử tổng thống diễn ra
vào tháng 3 năm 2024.
Minic nói:
“Thứ mà có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa Điện Kremlin và những gì còn
lại của xã hội dân sự… sẽ là tuyên bố chiến tranh, thiết quân luật hoặc tổng động
viên.”
“Điều này
sẽ gây ra bất ổn ở các thành phố lớn như Matxcơva hoặc Saint Petersburg, nơi mà
việc tuyên truyền quá đáng về việc chống phương Tây ít có chỗ đứng.”
------------------------------------
Sau
sáu tháng chiến tranh, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo cho Ukraine?
Những
người giỏi nhất và sáng giá nhất của Nga đang rời khỏi Nga với số lượng lớn
No comments:
Post a Comment