Gần 30 năm trước, giới khoa học đã cảnh báo nguy cơ
trái đất ấm dần lên. Năm 1988, Liên Hợp Quốc (LHQ) thành lập một ủy ban quốc tế
bao gồm các chuyên gia uy tín điều tra hiện tượng này. Hai năm sau, ủy ban báo
cáo tình trạng khí thải nhà kính từ các hoạt động của con người như đốt nhiên
liệu hóa thạch đang tăng nhanh, khiến bề mặt trái đất nóng lên, ảnh hưởng tiêu
cực đến hệ thống khí hậu của hành tinh.
Năm
1992, LHQ tổ chức “Hội nghị thượng đỉnh trái đất” ở Rio
de Janeiro (Brazil), lập Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (CNFCCC), mở
đường cho việc đàm phán các hiệp ước quốc tế hạn chế khí thải nhà kính. Năm
1995, hội nghị biến đổi khí hậu LHQ đầu tiên (COP-1) được tổ chức tại
Berlin (Đức). Tuy nhiên, ở thời điểm đó, các bằng chứng khoa học về sự thay đổi
của khí hậu vẫn còn mới mẻ và ít ỏi, dù tình trạng khí thải nhà kính gia tăng
trong bầu khí quyển là khá rõ ràng.
Các nhà khoa học quốc tế xác định việc đốt nhiên liệu
hóa thạch như than, dầu và khí đốt là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này.
Do đó, năm 1997 các nước nhóm họp ở Kyoto (Nhật Bản) để tìm giải pháp. Sau hai
tuần đàm phán, hội nghị vẫn bế tắc. Nhiều nhà lãnh đạo lo ngại nền kinh tế đất
nước họ sẽ sụp đổ nếu không có năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch.
Cuối cùng, sau những cuộc đàm phán đầy căng thẳng, Nghị
định thư Kyoto ra đời, đặt khung thời gian 2008 – 2012 để các nước công
nghiệp giảm lượng khí thải nhà kính khoảng 5,2% so với mức của thập niên 1990.
Tuy nhiên, các nền kinh tế đang phát triển không phải thực hiện nghĩa vụ này. Phó
tổng thống Mỹ Al Gore khẳng định các nước đang phát triển có quyền phát triển
kinh tế, giảm đói nghèo.
Các nước phát triển có 10 năm để chuẩn bị cho nhiệm
vụ giảm khí thải nhà kính. Nhưng Quốc hội Mỹ từ chối phê chuẩn Nghị định thư
Kyoto. Tổng thống Mỹ George W. Bush tuyên bố thỏa thuận này là thiếu công bằng.
Và trong 10 năm đó, nền kinh tế Trung Quốc phát triển vũ bão, xả lượng khí thải
nhà kính khổng lồ. Năm 2006, Trung Quốc chính thức vượt qua Mỹ để trở thành quốc
gia xả khí thải lớn nhất thế giới.
Rất nhiều nước phát triển sau đó tuyên bố tách ra khỏi
Nghị định thư Kyoto hoặc phớt lờ cam kết giảm khí thải nhà kính. Nghị định thư Kyoto tỏ ra hoàn
toàn vô tác dụng bởi nó không tính đến yếu tố chính trị trong nước của
các quốc gia. Năm 2009, các nước nhóm họp ở Copenhagen (Đan Mạch) với mục tiêu
tìm kiếm một thỏa thuận mới thay thế Nghị định thư Kyoto. Nhưng đó là một thất
bại thảm hại và đáng xấu hổ của cộng đồng quốc tế. Các nước giàu vẫn lo ngại nguy cơ kinh tế suy yếu.
Các nước đang phát triển muốn tiếp tục xả khí thải để thúc đẩy nền kinh tế.
Ngày 1/12/2018, Cảnh sát Pháp đã phải dùng tới bình
xịt hơi cay, lựu đạn khói để giải tán đám đông người biểu tình “áo vàng” quá
khích tìm cách phá các hàng rào an ninh trên Đại lộ Champs Elysees tại thủ đô Paris
ngay trước khi đợt tuần hành thứ 3 nhằm phản đối quyết định tăng giá nhiên liệu
của chính phủ diễn ra tối cùng ngày.
Phong trào toàn dân mặc áo vàng xuống đường (loại áo
phản quang trang bị cho tài xế khi xe hỏng phải ngừng, đỗ đột xuất trên đường) gọi
là Gilets Jaunes ở Pháp thứ bảy tuần này đã bước sang tuần thứ ba.
Hiệp ước toàn cầu về khí thải COP21 năm 2015 của 194
nước cũng là nguyên nhân gây xáo trộn xã hội Pháp.
Từ ngày 01/01/2019, theo hiệp ước toàn cầu về khí thải
CO2, thì thuế sẽ tăng lên 55 euros/ tấn CO2 thay vì 44,6 euros.
Một hiện tượng khác nữa làm cho giá xăng dâu nhảy vọt
và tình hình trở nên nghiêm trọng hơn cho chính phủ là giá xăng dầu thế giới đã
đột ngột tăng lên 80 $US/thùng thay vì 57 $US trong năm trước đó. Chính vì thế
nên giá xăng dầu tại Pháp do bộ tài chính quyết định đã tăng 6,7 cents cho dầu
và 2,9 cents cho xăng vào đầu tháng 10/2018, và làm cho giá mỗi lít vượt qua mức
1,5 euros.
Đây chính là một giọt nước làm tràn ly và gây khó
khăn cho kế hoạch chuyển dần các phương tiện di chuyển cá nhân qua các nhiên liệu
sạch hơn để tôn trọng hiệp ước toàn cầu về khí thải CO2 mà chính phủ Pháp đã ký
với 194 quốc gia, trừ ba quốc gia là Mỹ, Syria và Nicaragua.
Đoàn biểu tình phản đối tăng thuế xăng dầu, bước qua
tuần thứ ba đã thiên biến vạn hóa thành các vấn đề xã hội đa dạng, bạo lực đã
thay cho các cuộc tuần hành ôn hoà và hiện lan rộng ra toàn nước Pháp tại hầu hết
các thành phố lớn như Marseilles, Toulon, Bordeaux, Valenciennes…
Mức độ bạo lực gia tăng qua mỗi lần xuống đường. Đợt
đầu tiên, 17/11, hầu như không có sự cố gì nghiêm trọng. Đến ngày 24/11, thiệt
hại bắt đầu đáng lo: 2 người chết, 103 người bị bắt giữ, vài chục xe ô tô bị đốt
cháy.
Đến ngày 1/12 thì sự tồi tệ lên đến đỉnh điểm. Trung
tâm thủ đô Paris biến thành “chiến trường” với khói lửa, hơi cay, vòi rồng, gạch
đá.
Khải Hoàn môn, biểu tượng chiến thắng của nước Pháp,
nơi đặt “Ngọn lửa chiến sĩ vô danh” bị đập phá và bôi nhọ. Bức tượng nàng
Marianne tượng trưng cho nền Cộng hoà Pháp bị đập vỡ đầu. Trên tường, các dòng
chữ graffiti đen kịt những khẩu hiệu như “Macron démisssion”- “Macron từ chức”.
Một trong những biểu tượng lớn nhất của Paris và nước
Pháp đã bị ô uế, theo đúng nghĩa đen của từ này.
Nhưng những gì xảy ra quanh các con phố ở quận 8, quận
16, quận 1 mới thực sự gây sốc. Trụ sở ngân hàng, các cửa hiệu đồ xa xỉ, siêu
thị… bị đập phá, đốt cháy, hôi của. Gạch đá lát đường bị cậy lên để ném vào cảnh
sát. Các thùng rác được huy động làm rào chắn và bị đốt cháy. Trong sáng ngày
1/12, khói đen bốc lên từ khu vực Khải Hoàn môn có thể được nhìn thấy từ cách
đó hàng chục km. Hơi cay dày đặc đến mức có thể cảm nhận được ngay từ Porte
Maillots cách đó hơn 1km.
“Paris bốc cháy”, “Chiến trường Paris”, “Chiến tranh
ở Khải hoàn môn”…. Tất cả những từ ngữ mà báo chí châu Âu mô tả Paris hôm thứ Bảy,
ngày 1/12, đều không cường điệu.
Đó là một cảnh tượng bạo lực khó có thể tưởng tượng
ngay tại trung tâm thủ đô nước Pháp, gợi nhớ cuộc bạo loạn ngoại ô 2005 từng
khiến cả nước Pháp hỗn loạn.
Tổng cộng, sau ngày cuối tuần, 682 người đã bị bắt
giữ trên toàn nước Pháp, trong đó riêng Paris là 412. Ít nhất 263 người bị
thương, gồm 81 thành viên lực lượng an ninh. Đến tối Chủ nhật, 2/12, vẫn còn
378 người bị giam giữ, trong đó có 33 trẻ vị thành niên, chỉ tầm 12-13 tuổi.
Nhưng nếu chỉ là tập hợp của những con người đang thực
sự khó khăn trong cuộc sống và có nhu cầu được lắng nghe, “Áo vàng” đã không bạo
lực đến mức đó.
Cảnh tượng tan hoang tại Paris hôm thứ Bảy, lại đến
từ một vấn đề khác của nước Pháp: tội phạm. Chính xác hơn là tội phạm ngoại ô.
Những kẻ này được gọi là “casseur” – “người đập
phá”.
Trong tất cả những cuộc biểu tình, xuống đường lớn tại
Pháp, luôn có những nhóm “casseur” chuyên nghiệp. Mục đích duy nhất của những
nhóm này, như tên gọi, là đập phá, hôi của, cướp bóc. Và để trà trộn vào đám
đông, dĩ nhiên chúng cũng mặc “Áo vàng”.
Những “casseur” này, kết hợp với các nhóm cực hữu hoặc
cực tả, và đôi khi cả các nhóm “black bloc” (chuyên mặt nạ đen)… là thủ phạm
chính gây ra bạo lực.
Đây là những kẻ cơ hội, lưu manh, vô lại.
Khi người Pháp bức xúc, chúng tham gia đập phá. Khi
người Pháp vui mừng, như trong đêm ăn mừng chức vô địch World Cup 2018, chúng
cũng đập phá. Để hôi của, cướp bóc hoặc chỉ để tấn công cảnh sát làm vui.
Những “casseur” dĩ nhiên không từ trên trời rơi xuống.
Đa số “casseur” là các thanh niên ngoại ô thất nghiệp, nghèo đói, luôn sẵn sàng
phạm tội chỉ vì vài đồng bạc lẻ. Những kẻ ngông cuồng hơn, như chúng ta đã biết
qua vụ Charlie Hebdo hay Bataclan…, thì đi làm khủng bố.
Đây, thực ra là một cơn trọng bệnh khác của nước
Pháp, khi bất công xã hội, đói nghèo, xung đột văn hoá-tôn giáo khiến hình
thành một thế giới khác ở các ngoại ô – thế giới của tội phạm
Khi mà ngay cả những đứa trẻ 12-13 tuổi cũng tham
gia đập phá, cướp bóc, hôi của… thì chẳng có lí do hay bức xúc xã hội nào có thể
biện minh.
Những kẻ vô lại này khác với những người “Áo vàng”
giận dữ thực sự, nhưng giờ thì đang bị hoà chung. Đó chính là điều khiến cho
“Áo vàng” có thể nhanh chóng bị chính người Pháp tẩy chay, dù trong tuần trước,
tỷ lệ ủng hộ “Áo vàng” luôn có chiều hướng gia tăng.
Nhưng thực tế ở thời điểm này, khi đến Khải Hoàn môn
cũng bị đập phá, thách thức lớn nhất với mọi người Pháp nói chung, từ người dân
đến chính trị gia, không còn là câu chuyện giá xăng, sức mua kém hay bất công
xã hội gì đó…. mà là ở việc phải chấm dứt ngay lập tức làn sóng bạo lực.
Nước Pháp không thể có một ngày thứ Bảy bạo loạn nữa,
nếu không muốn tái hiện một cuộc Cách mạng mà ngay cả những người khởi phát
cũng không hề có ý niệm gì về nó./.
VIDEO :
------------------------------
Anh Vũ -
ngày 03-12-2018
.
Thanh Hà - ngày
03-12-2018
.
Anh Vũ - ngày
03-12-2018
.
Trọng Thành - ngày
03-12-2018
----------------------------
BBC | 2/12/2018
No comments:
Post a Comment