26/08/2018
Sáng
sớm nay, Thượng nghị sĩ John McCain – người cựu chiến binh Mỹ có nhiều duyên nợ
với Việt Nam – đã qua đời ở tuổi 81. HSO xin điểm lại một số phát ngôn của ông
liên quan đến Biển Đông. Bài viết khá dài, được trình bày theo thứ tự thời
gian, qua đó chúng ta có thể theo dõi được phần nào thái độ của chính giới Hoa
Kỳ và cá nhân McCain trong những năm gần đây về tình hình Biển Đông.
Ngày
20/6/2011, sau khi trở về từ Đông Nam Á, Thượng nghị sĩ John McCain đã có bài
phát biểu tại hội nghị “An ninh hàng hải trên Biển Đông” tại Washington, Mỹ, nhấn
mạnh Mỹ cần giúp Đông Nam Á tăng cường sức mạnh hải quân trước một Trung Quốc
hành xử hiếu chiến, với các yêu sách tham lam, thiếu căn cứ trên Biển Đông. Vị
thượng nghị sĩ Mỹ chỉ rõ:
“Nguyên do chính làm
căng thẳng gia tăng và khiến cho việc đạt được một giải pháp hòa bình ở Biển
Đông bị bế tắc chính là “hành xử mang tính hiếu chiến” và “yêu sách tham lam,
thiếu căn cứ” của Trung Quốc ở Biển Đông”. Ông cũng nhắc lại thực tế, Trung Quốc
có những hoạt động ở Biển Đông dựa trên các “quyền tự phong” ngay cả ở vùng 200
hải lý tính từ đường cơ sở của các quốc gia khác, như các sự kiện mới đây (thời
điểm năm 2011) liên quan đến Việt Nam và Philippines. Mỹ và ASEAN cần “tăng các
hoạt động tập trận chung, tạo nên bức tranh về hoạt động chung ở Biển Đông để
có thể đáp trả lại bất kì mối đe dọa nào”.
Ngày
24/7/2012, Thượng nghị sĩ John McCain ra tuyên bố cho rằng các hành động gần
đây (thời điểm 2012) của Trung Quốc ở Biển Đông là “khiêu khích không cần thiết”.
Tuyên bố của ông McCain viết: “Quyết định
của Quân ủy Trung ương Trung Quốc cho quân đồn trú trên Biển Đông mà Việt Nam
cũng có tuyên bố chủ quyền là khiêu khích một cách không cần thiết”. Ông
cũng cho rằng việc Trung Quốc cử đại biểu của cơ quan lập pháp phụ trách các đảo
và biển ở Biển Đông “chỉ làm củng cố thêm lý do tại sao rất nhiều nước châu Á
ngày càng lo ngại về các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ bành trướng của Trung Quốc”.
Tuyên bố cũng khẳng định rằng: “Chúng ta
(Mỹ) phải tiếp tục hối thúc tất cả các bên tuyên bố lãnh thổ ở biển Đông tìm kiếm
một giải pháp hòa bình, đa phương dựa trên luật pháp quốc tế và duy trì các
nguyên tắc tự do hàng hải trong các vùng biển quốc tế”.
Ngày
07/5/2014, vào thời điểm Trung Quốc đang đưa giàn khoan HD-981 vào sâu trong
vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam, Thượng nghị sĩ John McCain trên trang thông
tin của mình đã lên tiếng khẳng định, hành động đưa giàn khoan vào Biển Đông của
Trung Quốc là cố tình đơn phương thay đổi hiện trạng khu vực. Theo ông, “Quyết
định của Trung Quốc khi đặt giàn khoan dầu ngoài khơi bờ biển Việt Nam và triển
khai hàng chục tàu hải quân hỗ trợ là hành động khiêu khích, có liên quan sâu sắc
và làm leo thang căng thẳng ở Biển Đông”.
Khi
bình luận về hành động ngang ngược này của Trung Quốc, ông John McCain viết rằng:
“Tàu Trung Quốc đã bao vây và đâm vào tàu
kiểm ngư Việt Nam, thể hiện sự quấy rối và hung hăng trên biển. Không nghi ngờ
gì nữa, Trung Quốc phải chịu trách nhiệm đầy đủ cho nỗ lực đơn phương thay đổi
hiện trạng khu vực này”. Vị cựu tù binh của chiến tranh Việt Nam cũng khẳng định,
Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền vùng biển của Việt Nam khi đưa giàn khoan đi
sâu vào trong Biển Đông, chỉ cách đảo Lý Sơn có 120 hải lý. “Trong thực tế,
giàn khoan của Trung Quốc đang gây ra căng thẳng trong khu đặc quyền kinh tế của
Việt Nam, điều đã được xác định rõ ràng theo luật quốc tế. Bổn phận của tất cả
các quốc gia có liên quan là nên thúc giục lãnh đạo Trung Quốc hãy nhanh chóng
làm giảm căng thẳng và đưa hiện trạng khu vực trở lại bình thường”.
Ngày
29/5/2015, giao lưu với sinh viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. HCM,
Thượng nghị sĩ John McCain đã dành phần lớn thời gian để nói về Biển Đông. Phát
biểu trong buổi gặp gỡ, ông McCain nói về mục đích của chuyến thăm Việt Nam lần
này, mối quan tâm của Mỹ đến vấn đề Biển Đông cũng như những hành động Trung Quốc
đang làm tại Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam. Phần lớn các câu hỏi sinh viên đặt
ra đều xoay quanh quan điểm của Mỹ đối với những hành động phi pháp của Trung
Quốc tại Biển Đông. Ông McCain cho biết sẽ thúc đẩy lập trường thống nhất giữa
các nước ASEAN để đối thoại với Trung Quốc. Mỹ sẵn sàng đứng ra lên tiếng về những
vi phạm của Trung Quốc ở Biển Đông.
Ngày
04/01/2016, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ John McCain đã chỉ trích
chính quyền Obama về thái độ thiếu quyết đoán trong đối sách chống Trung Quốc tại
Biển Đông. Theo vị Thượng nghị sĩ rất có uy tín này, việc Washington chậm tiếp
tục các chiến dịch tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải bên trong vùng 12 hải
lý quanh các đảo nhân tạo mới của Trung Quốc tại Trường Sa đã khuyến khích tham
vọng bành trướng của Bắc Kinh.
Ngày
23/02/2016, tại buổi điều trần của Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, Thượng nghị
sĩ John McCain đã đề nghị có biện pháp cứng rắn đối với Trung Quốc và cho rằng
chính phủ Mỹ cần áp đặt lệnh trừng phạt đối với các tổ chức gây bất ổn ở Biển
Đông. “Tôi nghĩ đã đến lúc chính phủ Mỹ sử
dụng biện pháp trừng phạt đối với các công ty Trung Quốc liên quan đến việc cải
tạo đất, gây bất ổn và hủy hoại môi trường ở Biển Đông”, hãng tin Sputnik dẫn
lời thượng nghị sĩ McCain trong buổi điều trần của Bộ chỉ huy Hạm đội Thái Bình
Dương (Mỹ).
Ngày
25/02/2016, Thượng nghị sĩ John McCain nhận định rằng đây là thời điểm rất tốt
để Ấn Độ và Mỹ tuyên bố rằng họ đang cân nhắc tuần tra hàng hải chung trên Biển
Đông. “Tôi ủng hộ cho việc này (tuần tra
chung giữa Ấn Độ và Mỹ trên Biển Đông). Tuy nhiên, hai bên phải chuẩn bị lộ
trình cho việc này trước khi đưa ra tuyên bố. Tôi nghĩ đây là thời điểm tốt để
tuyên bố rằng hai nước đang xem xét việc tuần tra chung”, ông phát biểu với
báo giới trong bữa sáng với Nhóm phóng viên quốc phòng.
Ngày
30/5/2017, Thượng nghị sĩ John McCain cho rằng Trung Quốc đang hành xử như một
“kẻ côn đồ” với những hành động quân sự hóa trên các đảo ở Biển Đông. Trong một
bài phát biểu tại Sydney (Australia), ông McCain đánh giá Trung Quốc đang hành
động quyết liệt trên phạm vi toàn cầu, với minh họa rõ nét nhất chính là việc
quân sự hóa các đảo nhân tạo trên Biển Đông, điều mà Bắc Kinh luôn chối bỏ.
Lần
cuối cùng John McCain đến Việt Nam là ngày 02/6/2017, khi ông cùng các thượng
nghị sĩ Christopher Coons và John Barrasso đến thăm thủy thủ viễn dương trên
tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS John S.McCain (DDG 56) lớp Arleigh
Burke trong chặng dừng kỹ thuật thường lệ tại Cảng Quốc tế Cam Ranh, Việt Nam.
No comments:
Post a Comment