14-7-2013
Mời bà con đọc bài của bác Alan
để thấy rằng làm lãnh đạo Mỹ là công việc khó khăn và vất vả như thế nào.
Ở Mỹ, các quyền riêng tư của người dân được luập pháp bảo vệ, nhưng với lãnh đạo thì mọi chuyện riêng tư đều bị phơi bày trên báo chí, TV. Lãnh đạo bị mang ra soi tứ phía, từ chuyện đi đứng, ăn mặc, đạo đức, tác phong, phát biểu, cho đến con cái, gia đình cũng chẳng được yên thân, mà khổ nỗi là chẳng thể nào chụp cho chúng cái mũ "thế lực thù địch", hay "xuyên tạc", "nói xấu đảng và nhà nước", "chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc", cũng không thể bắt chúng bỏ tù, hay đưa vào các trại phục hồi nhân phẩm như ở xứ ta được.
Nhớ lại chuyện Obama khi ra tranh cử lần đầu, mọi người mang cái gốc da đen của ông ra soi, tìm đủ mọi cách để chứng minh ông không phải là người Mỹ. Tới khi ông đắc cử rồi mà vẫn không buông tha, ông trùm Donald Trump vẫn còn tiếp tục đánh Obama tơi bời, nói rằng đã cho một phái đoàn qua Hawaii để lục tìm giấy khai sinh của ông vì vẫn nghi ngờ rằng Obama sinh ở Kenya, châu Phi, thay vì ở Mỹ, và như vậy Obama không đủ tiêu chuẩn làm tổng thống Mỹ.
Dưới áp lực quá lớn, cuối cùng Obama phải cho Nhà Trắng công bố bản sao chụp giấy khai sinh của mình hồi năm 2011, thay vì bắt Donald Trump bỏ tù:
http://www.huffingtonpost.com/2011/04/27/obama-birth-certificate-r_n_854248.html
Hơn 1 năm sau, Donald Trump lại thách thức Obama tiếp, bảo rằng nếu Obama công bố hồ sơ đại học thì Donald Trump sẽ bỏ 5 triệu Mỹ kim vào quỹ từ thiện nào Obama muốn: http://rt.com/usa/trump-obama-million-birth-161/
Hầu hết các lãnh đạo Mỹ đều bị lôi lên báo, TV làm trò. Chương trình "The Daily Show" do Jon Stewart của Comedy Central thường đưa các lãnh đạo Mỹ, như tổng thống, các bộ trưởng, thống đốc các tiểu bang, thượng nghị sĩ, dân biểu... ra làm trò hề, nếu họ ăn nói hớ hênh, lỡ lời, hoặc ngu xuẩn. Riêng Jon Steward thì kiếm bạc triệu thay vì bị bắt bỏ tù!
http://www.forbes.com/lists/2008/53/celebrities08_Jon-Stewart_JZY4.html
Tóm lại, ở Mỹ, lựa chọn làm dân thường vẫn tốt hơn làm tổng thống.
Ở Mỹ, các quyền riêng tư của người dân được luập pháp bảo vệ, nhưng với lãnh đạo thì mọi chuyện riêng tư đều bị phơi bày trên báo chí, TV. Lãnh đạo bị mang ra soi tứ phía, từ chuyện đi đứng, ăn mặc, đạo đức, tác phong, phát biểu, cho đến con cái, gia đình cũng chẳng được yên thân, mà khổ nỗi là chẳng thể nào chụp cho chúng cái mũ "thế lực thù địch", hay "xuyên tạc", "nói xấu đảng và nhà nước", "chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc", cũng không thể bắt chúng bỏ tù, hay đưa vào các trại phục hồi nhân phẩm như ở xứ ta được.
Nhớ lại chuyện Obama khi ra tranh cử lần đầu, mọi người mang cái gốc da đen của ông ra soi, tìm đủ mọi cách để chứng minh ông không phải là người Mỹ. Tới khi ông đắc cử rồi mà vẫn không buông tha, ông trùm Donald Trump vẫn còn tiếp tục đánh Obama tơi bời, nói rằng đã cho một phái đoàn qua Hawaii để lục tìm giấy khai sinh của ông vì vẫn nghi ngờ rằng Obama sinh ở Kenya, châu Phi, thay vì ở Mỹ, và như vậy Obama không đủ tiêu chuẩn làm tổng thống Mỹ.
Dưới áp lực quá lớn, cuối cùng Obama phải cho Nhà Trắng công bố bản sao chụp giấy khai sinh của mình hồi năm 2011, thay vì bắt Donald Trump bỏ tù:
http://www.huffingtonpost.com/2011/04/27/obama-birth-certificate-r_n_854248.html
Hơn 1 năm sau, Donald Trump lại thách thức Obama tiếp, bảo rằng nếu Obama công bố hồ sơ đại học thì Donald Trump sẽ bỏ 5 triệu Mỹ kim vào quỹ từ thiện nào Obama muốn: http://rt.com/usa/trump-obama-million-birth-161/
Hầu hết các lãnh đạo Mỹ đều bị lôi lên báo, TV làm trò. Chương trình "The Daily Show" do Jon Stewart của Comedy Central thường đưa các lãnh đạo Mỹ, như tổng thống, các bộ trưởng, thống đốc các tiểu bang, thượng nghị sĩ, dân biểu... ra làm trò hề, nếu họ ăn nói hớ hênh, lỡ lời, hoặc ngu xuẩn. Riêng Jon Steward thì kiếm bạc triệu thay vì bị bắt bỏ tù!
http://www.forbes.com/lists/2008/53/celebrities08_Jon-Stewart_JZY4.html
Tóm lại, ở Mỹ, lựa chọn làm dân thường vẫn tốt hơn làm tổng thống.
--------------------------------
July 13, 2013 By Alan
Phan
“Tôi nghĩ mình khôn ngoan quá nên đôi khi tôi
không hiểu một lời nào mình nói ra” (I am so clever that sometimes I don’t
understand a single word of what I am saying.) Oscar Wilde
Khi đứa con trai thứ hai của tôi ra đời tại
California vào giữa thập niên 70s, các bạn bè chia mừng đây là đứa đầu tiên của
gia đình có điều kiện ứng cử vào chức vụ Tổng thống Mỹ. Hiến pháp đòi hỏi ứng
viên Tổng Thống Mỹ phải là một công dân Hoa Kỳ thực thụ ngay khi sinh ra. Thực
tình, tôi luôn luôn nghĩ làm Tổng Thống Mỹ là một “cực hình” như bị một lời
nguyền đen tối; hơn là một hãnh diện may mắn.
Nhìn tất cả những ông Tổng Thống Mỹ tương đối trẻ và
sung sức gần đây của Hoa Kỳ, như Obama, Bush, Clinton, Carter… người ta thấy rõ
ràng là những áp lực lớn lao không ngừng nghĩ từ mọi phía đã làm các ông này
“già rất sớm”. Sau vài năm đầu của nhiệm kỳ, dù chỉ ở lứa tuổi trên dưới 50s,
mái tóc các ông bạc phơ, vết nhăn đầy trên khuôn mặt nhiều phần đã teo tóp… mặc
dù những con người nhiều quyền lực nhất thế giới đang được những vị bác sĩ giỏi
chăm sóc thật chu đáo, 24 giờ một ngày.
Đây chắc chắn không phải là dấu hiệu của một đời
sống hạnh phúc, sung mãn và hài hòa.
Có lẽ vì những âu lo, dằn vặt, suy tư… từng giây
phút, đã khiến các Tổng Thống Mỹ phải tìm cách ứng phó để sống sót, nên họ đều
chia sẽ một thói quen rất đáng yêu: họ biết tự “diễu” mình, đem cá nhân mình ra
cười đùa trước công chúng, cho thấy một khía cạnh rất “con người” của họ. Nhiều
bài diễn vẫn ở những bữa tiệc cho cổ động viên, bạn bè, thân hữu, đồng nghiệp…
luôn luôn bắt đầu bằng những câu chuyện khôi hài (jokes) về chính bản thân mình
hay những chuyện đã được các chuyên gia “cười” của các mạng truyền thông rỉ
tai.
Obama thích cười về nguồn gốc da đen của mình, có
lần ông hỏi người nghe là bây giờ người ta có sử dụng đúng từ ngữ khi gọi Tòa
Bạch Ốc là White House? Một lần khác, ông nói về một cái joke đang thịnh hành
trên mạng… Trong một buổi sáng chạy bộ ở Alabama, ông Obama chẳng may bị rớt
xuống con sông sâu, đang cuồn cuộn chảy. May sao, có ba đứa trẻ đang câu cá
dưới giòng, nhanh trí dùng cành cây vớt ông lên được. Obama hỏi tôi làm được gì
cho các ân nhân đã cứu mạng tôi đây? Đứa trẻ đầu mong được thăm Tòa Bạch Ốc và
ngủ đêm tại đó. Đứa thứ nhì mong ông Obama đến lớp học mình, bắt tay các bạn
đồng lớp. Obama nói quá dễ dàng, ông sẽ làm như vậy. Còn đứa thứ ba thì lại xin
ông 1 chiếc xe lăn, có gắn IPod, IPad và TV 3-D để cậu ta giải trí. Obama nói
ông không hiểu, em đang khỏe mạnh thế này, sao lại muốn ngồi xe lăn? Cậu ta
đáp, “Bây giờ thì khỏe, nhưng sau khi cha tôi biết tôi là người đã cứu sống
ông, thì chắc chắn ông ta sẽ bẻ gãy giò của tôi.”
Ông Bush thì luôn bị chế giễu về trí tuệ cũng như
kiến thức của mình về thế giới. Sự kiện ông bị ghét bỏ vì các chính sách tại
Iraq, Afghanistan… cũng là một đề tài thường trực cho các jokes về cá nhân
mình. Nhưng thú vị nhất là câu chuyện khi ông đi thăm một lớp tiểu học và cô
giáo hỏi các học trò, “Mình đang học về thảm kịch (tragedy). Em nào cho tôi một
thí dụ.” Một em nhanh nhảu ”Em chạy ra đường chơi và bị xe đụng?” “Không,
đó là một tai nạn, không phải thảm kịch” Một em khác” Xe buýt của trường rơi
xuống hố và nhiều học sinh bị tử nạn?” Đó là một mất mát lớn lao (great loss)
nhưng chưa là thảm kịch”. Đứa thứ ba giơ tay ” Khi Tống Thống Bush rớt máy bay
chết?” “Đúng rồi, nhưng đâu là lý do sao em nghĩ đây là thảm kịch?” ” Vì chắc
chắn nó không phải là một tai nạn, hay là một mất mát lớn lao.”
Ông Clinton thì mỗi đêm bị các danh hài trên TV đem
ra chế giễu về tật xấu thích lăng nhăng với các phụ nữ ngoài luồng, như cô trợ
tá Lewinsky. Trước mặt ông, nhà phỏng vấn Jay Leno kể lại một khảo sát của viện
thống kể Gallup, về câu hỏi đặt ra cho các phụ nữ, “Cô có chịu ngủ với Tổng
Thống Clinton?” Kết quả là 1% nói “yes”, 2% nói “no” và 97% nói “không thể có
lần khác (never again)”. Một chuyện khác là khi bà Clinton đi khám sức khỏe,
bác sĩ báo cho biết là bà vừa có bầu. Bà giận quá, vì tuổi đã lớn, còn đang làm
vợ Tổng Thống mà có bầu không kế hoạch, chắc thiên hạ nhạo bang thường trực. Bà
bốc phone kêu Clinton, “Quỷ râu xanh, ông có biết là vừa làm cho bà có bầu hay
không?” Điện thoại im bặt một lúc lâu, mới nghe Tổng Thống nhỏ nhẹ hỏi ,”Bà là
ai vậy?”.
Tổng Thống thích cười và kể chuyện cười nhiều nhất
là ông Reagan. Vốn là một diễn viên điện ảnh, nên ông rất thuyết phục trong các
bài diễn văn, tranh luận. Nhưng điều làm dân chúng ái mộ ông nhất là khả năng
tự cười rất duyên dáng trong mọi trường hợp. Sau khi tỉnh dậy trong một cuộc
mưu sát, người ta hỏi ông cảm thấy thế nào? Ông nói, “ít nhất là tôi không phải
sống ở Cleveland.” Sau ông phải xin lỗi người dân Cleveland về lời diễu này.
Một lần khác, khi hỏi về nạn lạm phát vừa thừa hưởng
từ Tổng Thống Carter, ông ví von về câu chuyện một Trung Sĩ đang làm trắc
nghiệm về khả năng ứng phó của các tân binh. Anh Trung Sĩ hỏi người lính,” Anh
đang điều khiển hệ thống xe hỏa ở nhà ga Arlington. Một con tàu từ phía Bắc
khoảng 15 km đang chạy đến nhà ga với tốc độ 60 km một giờ. Trên cùng một đường
sắt, một con tàu từ phía Nam chỉ cách ga có 10km, đang chạy ngược đường trên
cùng đường ray, với tốc độ 50km một giờ. Anh se phải làm gì?” “Tôi phone về nhà
kêu thằng em trai Billy chạy ra nhà ga gấp.” “Tại sao? Billy là một thần đồng
về toán học và quản lý tình thế?””Không, hắn chỉ mới 14 tuổi, nhưng hắn chưa
bao giờ thấy hai xe lửa đụng nhau cả.”
Ông Kennedy xuất thân từ một gia đình giàu có, quyền
lực nên ông luôn phải đối phó với lời phê bình là gia đình ông đang cố gắng mua
cho ông chiếc ghế Tổng Thống. Trong cuộc tranh cử ở West Virginia, ông bắt đầu
bài diễn văn bằng cách móc trong túi ra một điện tin ông nói vừa nhận được từ
ông cha,” Con chỉ nên mua vừa đủ phiếu để thắng thôi. Cha sẽ rất bực nếu phải
trả tiền cho một landslide (một kết quả mà ứng viên thắng đối thủ quá đậm).”
Trong suốt lịch sử chỉ 200 năm của Mỹ, những chuyện
cười về Tổng Thống hay chuyện cười do các ông kể có thể chứa đầy cả ngàn trang
sách. Tôi cho đây là nét đặc thù quý báu nhất của nền dân chủ Mỹ. Ngay cả một
khai quốc công thần như Washington cũng đầy những chuyện vui buồn về lỗi lầm,
hối tiếc hay ngu xuẩn của cá nhân cũng như của chánh phủ do ông lãnh đạo. Đây
mới thực sự là những công bộc của dân, vì dân và cho dân (of the people, by the
people, for the people). Không ai có một ảo tưởng mình là thần thánh phải được
tôn vinh và thờ phụng. Mọi thành tựu cũng như thất bại, lầm lẫn… đều được mổ xẻ
chi tiết bởi nhiều học giả, bây giờ và tương lai, ngay cả trong những chuyện
riêng tư của đời sống cá nhân. Khả năng biết tự diễu mình được đánh giá cao vì
nó tạo sự gần gủi giữa nhà lãnh đạo và các người dân thường.
Tôi rất sợ những người lãnh tụ nghiêm nghị, khắc khổ
và không biết cười. Như một đứa bé sợ những ác thần trong các truyện cổ tích.
Trong các câu chuyện lịch sử, tôi để ý là những nhân vật như Tần Thủy Hoàng,
Hitler, Kim Il Sung, Pol Pot… không bao giờ biết cười. Có lẽ vì họ quá bận rộn
với sứ mạng thiêng liêng là phải biến cả dân tộc thành những cỗ người máy
(robots) để phục vụ cho lý tưởng cao vời vợi của họ (cao quá nên ít người thấy
hay hiểu).
Cho nên, mỗi khi đi vào phòng phiếu bầu cử ở Mỹ, nếu
không biết rõ về các ứng cử viên, tôi sẽ chọn một khuôn mặt tươi cười, dễ chịu,
thư giãn và thú vị. Những khuôn mặt táo bón, làm dáng quan trọng và ăn mặc đúng
thời trang… là những lá phiếu thấy nhiều trong sọt rác, vì các cử tri khác cũng
thường có đồng quan điểm như tôi.
Tôi nghĩ nếu có một học giả nào tìm sự liên quan
giữa chỉ số hạnh phúc của người dân và khả năng biết “cười” của các lãnh tụ xứ
họ, kết quả sẽ là một tỷ lệ thuận minh chứng qua suốt bao thời đại. Và ngược
lại.
Alan
Phan
11 September 2011
Các
bài viết liên quan:
nói vậy mà cũng nói được sao, ai nói làm lãnh đạo ở việt nam là sướng vậy, suy nghĩ lại đi nhé, làm lãnh đạo ở việt nam vô cùng vất vả đấy ,những nhà lãnh đạo của việt nam là những người luôn luôn phải lo lắng cho nhân dân, cho đất nước, họ luôn là người phải chịu nhiều vất vả và phải có những hi sinh rất nhiều phục vụ đất nước
ReplyDeleteai nói là cứ là người mỹ là có thể có được sự sung sướng vậy, định đi lòe người sao, thực tế thì trên đất nước mỹ thì vẫn còn rất nhiều người gặp khó khăn, đó là một thực tế không thể chối cãi, bởi vì mặc dù là cường quốc hàng đầu thế giới nhưng ở đó có sự chênh lệch giàu nghèo rất sâu sắc
ReplyDelete