03:29:pm 24/04/12
Ghi chép dọc đường
của Đoàn Thanh Liêm
Từ
cuối tháng Ba 2012, tôi đã khởi sự chuyến viễn du Mùa Xuân Nhâm Thìn được dự
trù kéo dài trong 3 tháng. Để bắt đầu tôi rời khỏi nhà ở miền Nam California
vào ngày 27 để đi tới thành phố Denver thủ phủ của tiểu bang Colorado. Sau đó,
tôi tiếp tục đi tới các thành phố Oklahoma là thủ phủ của tiểu bang Oklahoma,
rồi đến Fort Worth, Irving, Arlington, Dallas, Austin và Houston – cả 6 thành
phố sau này đều nằm trong tiểu bang Texas mà Austin là thủ phủ. Trưa chủ nhật
22 tháng Tư, tôi đã đến thành phố Atlanta thủ phủ của tiểu bang Georgia. Về
phương tiện di chuyển, tôi đi cả bằng máy bay, xe lửa Amtrak, xe bus Greyhound
và xe cá nhân do bà con chuyên chở.
Cũng
như trong mấy chục chuyến đi vòng quanh lục địa nước Mỹ mà tôi đã thực hiện
liên tục trong hơn 10 năm gần đây, lần này tôi vẫn theo đuổi ba công việc cùng
một lúc, đó là: a/ đi thăm viếng bà con bằng hữu tại nhà riêng của mỗi người
(vãng gia = home visit), b/ tham dự các phiên họp, các seminar về xây dựng hoà
bình, chuyển hóa tranh chấp (peacebuilding, conflict transformation) và c/ tiếp
tục công việc nghiên cứu về văn hóa xã hội đã khởi sự từ nhiều năm nay.
Nói
chung, thì đi đến đâu tôi cũng đều được bà con và bạn hữu tiếp đón rất thân
tình nồng hậu. Nhờ vậy mà tinh thần tôi thêm phấn chấn lạc quan vì được bà con
khích lệ, cổ võ và hỗ trợ cho công việc tôi theo đuổi từ lâu nay trong lãnh vực
công tác xã hội, tranh đấu nhằm bảo vệ nhân phẩm và nhân quyền cho người dân
Việt Nam, cũng như trong việc nghiên cứu tìm hiểu về kinh nghiệm xây dựng và
phát triển văn hóa xã hội trên thế giới ngày nay.
Trong
bài này, tôi muốn ghi lại những điều tai nghe mắt thấy trong chặng đầu tiên của
chuyến đi dài ngày này. Và để bạn đọc tiện bề theo dõi câu chuyện, tôi xin
tường thuật về những cuộc gặp gỡ trao đổi với thân nhân và bạn hữu theo từng
thành phố mình vừa ghé qua trong vòng tháng Tư năm 2012.
1 – Thành phố Denver tiểu bang Colorado.
Điện Capitol trụ sở
Quốc hội Colorado
Denver
là một thành phố ở độ cao đến một dặm (1,600 mét) mà người Mỹ gọi là “one mile
high city”, nhưng vào cuối tháng Ba lúc tôi đến thì khí hậu khá ấm áp, ban ngày
chỉ vào khỏang trên dưới 70 độ F tức là cỡ 20 độ C. Nắng xuân chan hoà êm dịu
và cây cối xanh tươi đua nhịp với ngàn hoa muôn sắc nở rộ cùng khắp các nẻo phố
phường. Trước đây, tôi đã nhiều lần đến thăm thành phố này, nhưng vì toàn vào
mùa hè nên tôi đã không được thưởng ngoạn cảnh sắc tươi đẹp như lần này.
Công
việc chính yếu của tôi là tham dự Đại hội Thường niên năm 2012 của tổ chức Ân
xá Quốc tế Phân bộ Hoa kỳ (Amnesty International USA = AIUSA) như tôi đã viết
bài tường thuật vào ngày 7 tháng Tư lúc ở thành phố Dallas Texas. Tại thành phố
Denver này, tôi được gia đình anh chị Tống Đình Thỉnh là người cháu gọi tôi là
chú chăm sóc nơi ăn chốn ở cho khá tươm tất và suốt 3 ngày anh Thỉnh và cháu
Việt Tiên đã thay nhau chở tôi đến tham dự Đại hội của AIUSA được tổ chức tại
khách sạn Marriott trong khu trung tâm thành phố.
Anh
chị Thỉnh mới vào độ tuổi ngòai 60, hiện làm chủ một hãng chế biến thực phẩm
giò chả, bò viên tương đối lớn tại Denver – mỗi tuần sản xuất đến vài ba ngàn
ký thực phẩm cung ứng cho thị trường địa phương và còn cho cả vùng đông bắc nước
Mỹ qua dịch vụ chuyên chở xuyên bang nữa. Hãng chế biến thực phẩm này có bảng
hiệu là “Hương Duyên” toạ lạc trên đường Colfax trong nội ô thành phố và được
sự kiểm soát nghiêm ngặt mỗi ngày của viên chức đặc trách về thanh tra y tế
thuộc chính quyền địa phương. Với thiết bị máy móc hiện đại, nên nhà máy chỉ
phải sử dụng số ít nhân công chừng 7 – 8 người, nên mấy cha con và bà con ruột
thịt trong gia đình cùng hợp nhau ra tay cáng đáng lấy hết. Nhờ vậy, mà hãng
sản xuất vẫn giữ được mức hoạt động êm thắm và sự tín nhiệm của khách hàng các
nơi từ trên 20 năm nay.
Đó
là vài nét sơ lược về lề lối làm ăn kinh doanh sản xuất của gia đình, nhưng
điều khiến tôi tâm đắc hơn cả đó là vì cả hai anh chị Thỉnh đều rất chú trọng
đến việc giáo dục uốn nắn con cái ngay từ khi các cháu còn ở tuổi thơ ấu – nên
hầu hết các cháu đều đã tốt nghiệp tại các trường đại học có uy tín ở địa
phương. Chỉ trừ cháu út chưa lập gia đình riêng, còn thì 6 cháu đều đã có vợ có
chồng và có con cái đàng hoàng. Đặc biệt hiện đang có 3 cặp vợ chồng còn ở
chung với cha mẹ trong căn nhà khá rộng rãi tại thành phố Arvada cách xa trung
tâm Denver chừng 15 phút lái xe. Các cháu kêu tôi bằng ông và mấy đứa con của
họ là cháu nội ngoại của anh chị Thỉnh thì được cha mẹ dậy cho phải kêu tôi là
“Ông Cố” cho đúng phép cơ đấy. Ở vào tuổi sấp xỉ “bát tuần” rồi, tôi đã nghiễm
nhiên được lên chức Ông Cố, thì điều đó tưởng cũng là điều bình thường dễ hiểu
vậy thôi.
Nhóm "Occupy
Denver" tại công viên trước Điện Capitol
Nhưng
điều đáng nói hơn cả trong chuyến thăm viếng Denver lần này, đó là tôi được
toàn bộ gia đình anh chị Thỉnh cùng các con đều hết lòng hỗ trợ tinh thần cho
công việc tham gia tranh đấu Nhân quyền của tôi. Đặc biệt cháu út gái Việt Tiên
lại đã từng tình nguyện về làm việc tại Việt Nam để giúp đỡ các nạn nhân của tệ
nạn buôn người (human trafficking) riêng trong hai tỉnh An Giang – Đồng Tháp tại
vùng đồng bằng sông Cửu Long trong khuôn khổ của tổ chức Pacific Links trước
đây vài năm – thì cháu có sự hiểu biết và thông cảm sâu sắc với nỗi khó khăn bế
tắc của các gia đình nghèo túng tại nông thôn Việt Nam hiện nay. Vì thế mà cháu
cũng dành ít thời gian rảnh rỗi để đi theo tôi vào thăm các quầy triển lãm của
AIUSA và còn tham dự một phiên họp cuối cùng trước lễ Bế mạc của Đại hội thường
niên 2012 vào ngày chủ nhật mồng 1 tháng Tư.
Việt
Tiên còn nói là cháu sẽ tìm cách tham gia sinh hoạt với các bạn sinh viên trẻ
trong Nhóm Amnesty tại địa phương nữa. Tôi thật vui mừng được thấy cháu sẵng
sàng tham gia hoạt động trong lãnh vực tranh đấu Nhân quyền như vậy. Và tôi
cũng đã tâm sự với cháu rằng: “Thế hệ cao tuổi như tôi chỉ mong được lớp người
trẻ cỡ 25 – 30 tuổi như cháu đứng ra thay thế trong nhiệm vụ xây dựng xã hội,
có như vậy thì tương lai của quê hương đất nước Việt Nam mới có cơ tiến bộ tốt
đẹp hơn nữa được…” Đó là điều có tính chất phấn khởi khích lệ tích cực nhất đối
với tôi trong suốt một tuần lễ sinh sống với gia đình anh chị Thỉnh tại Denver
năm 2012 này vậy.
2
– Thành phố Oklahoma City tiểu bang Oklahoma
Vào
ngày 3 tháng Tư, tôi lại lên máy bay từ Denver để đi thăm anh bạn Nguyễn Văn
Cường tại Oklahoma City. Từ sáng sớm bữa đó, trời đổ tuyết phủ trắng xóa các
bụi cây và mái nhà tại Denver, nhưng tôi chưa thấy lạnh nhiều. Sân bay Denver
vẫn hoạt động tấp nập bình thường và chỉ mất hơn một giờ bay, thì tôi đã tới
Oklahoma City vào buổi trưa. Nơi đây, anh Cường đã đợi sẵn và chở tôi về nhà
anh cũng không xa bao nhiêu so với khu trung tâm thành phố.
Anh
Cường xuất thân từ Học viện Quốc gia Hành chánh và đã từng giữ chức vụ Phó tỉnh
trưởng tỉnh Lâm Đồng. Nhưng sau ngày 30 tháng Tư năm 1975, dù thật khốn khó
gian nan vất vả, anh đã trì chí tìm cách lẩn tránh được việc “đi tù học tập cải
tạo” và chỉ vài năm sau thì anh đã đem được cả gia đình vượt biên qua đất Mỹ.
Vốn có sự năng động tháo vát, anh Cường đã làm việc liên tục một thời gian dài
cho hãng GM ngay tại Oklahoma cho đến ngày về nghỉ hưu từ mấy năm gần đây. Lúc
tôi đến, thì chị Cường lại đang bận rộn với chuyện làm ăn giao dịch ở bên tiểu
bang North Carolina thuộc miền Đông nước Mỹ, nên trong nhà chỉ có duy nhất một
mình anh mà thôi, vì các cháu đều đã có gia đình và dọn ra ở riêng rồi.
Anh
tâm sự trước đây cũng tham gia nhiều với hoạt động chính trị của cộng đồng địa
phương, nhưng gần đây thì anh chuyên chú vào loại sinh hoạt văn hóa nhiều hơn.
Cụ thể là anh dùng thời gian đi nhiều nơi để khích lệ giới trẻ tham gia vào
phong trào Việt Võ Đạo nhằm rèn luyện thể xác cũng như tinh thần – trong ý
hướng phục vụ quốc gia dân tộc sau này. Anh nói: “Trong khi phát triển về Võ
Thuật, thì cũng cần phải chú trọng đến cái lý tưởng căn bản – đó chính là
phương diện tinh thần của Võ Đạo nữa. Vì có như vậy, thì việc huấn luyện đào
tạo cho thế hệ trẻ mới có tác dụng lâu bền và sâu sắc được…”
Anh
dành trọn một ngày để đưa anh Nguyễn Trọng là một nhà báo kỳ cựu và tôi đi thăm
viện Bảo tàng thật đồ sộ ở Oklahoma, đó là “National CowBoy & Western
Heritage Museum”. Trước đây tôi đã tới Oklahoma nhiều lần, nhưng đây là lần đầu
tiên nhờ có anh Cường hướng dẫn, tôi mới được biết đến một cơ sở văn hóa có tầm
cỡ quốc tế như thế này. Anh Cường cho biết là nhiều tiểu bang đã tìm cách thiết
lập Viện bảo tàng loại này tại địa phương của mình, nhưng cuối cùng thì
Oklahoma đã giành được ưu tiên để xây dựng được một kỳ tích thật độc đáo mà có
sức lôi cuốn đông đảo khách tham quan như Viện Bảo tàng này. Anh cũng cho biết
là Oklahoma còn đang vận động gây thêm quỹ để hoàn thành một Viện Bảo tàng khác
chuyên về lịch sử văn hóa Bản địa gọi là “Native Indian Heritage” nữa. Anh
Cường cho biết giới lãnh đạo ở Oklahoma quả thật là có viễn kiến lớn lao trong
việc phát triển kinh tế cũng như văn hóa xã hội tại một vùng đất xưa kia là nơi
cuối cùng để dành riêng cho các bộ lạc Indian bị bứng khỏi các địa phương khác
trên đất Mỹ qua những cuộc hành trình gian khổ đày nước mắt được gọi là “Trail
of Tears”.
Sau
một ngày hướng dẫn chúng tôi đi thăm Viện bảo tàng CowBoy này và một Viện bảo
tàng khác nữa của Sư đoàn Bộ binh 45 (The 45th Infantry Division
Museum), anh Cường mới bộc bạch tâm sự như sau: „Được đích thân chứng kiến
những kinh nghiệm xây dựng và phát triển quốc gia thật là tiến bộ của người Mỹ
như tại tiểu bang Oklahoma này đây, mà mình lại thật bất lực chẳng có điều kiện
để mà thi thố áp dụng cho đất nước mình cho dân tộc mình, thì rõ ràng đó là một
nỗi đau đớn ray rứt khôn nguôi đối với tôi vậy!” Và tôi nghĩ đó cũng là nỗi
niềm chua xót cay đắng của nhiều bà con khác hiện là nạn nhân của chế độ độc
tài toàn trị cộng sản mà vẫn còn hoành hành trên quê hương Việt Nam chúng ta,
khiến bóp nghẹt hết mọi thiện chí và khả năng sáng tạo của nhiều tầng lớp nhân
dân trong nước cũng như ở hải ngoại vậy.
Người
bạn khác nữa mà tôi gặp lại ở Oklahoma lần này, đó là nhà thơ Xuân Bích. Anh là
người kết nghĩa thân thiết với nhà thơ Hà Thượng Nhân vừa qua đời ở San Jose
California vào cuối năm 2011 vừa qua. Hai chúng tôi đã có dịp khơi lại cái kỷ
niệm sâu sắc với một bậc Niên trưởng trên văn đàn này mà được nhiều văn hữu âu
yếm tặng cho cái danh hiệu là “Hà Chưởng Môn”. Bà Hà Thượng Nhân cũng mới qua
đời sau Tết Nhâm Thìn vừa đây, và anh Xuân Bích cũng đều ân hận là không có thể
đến tận California để tiễn đưa cả hai ông bà là những bậc trưởng thượng mà anh
rất quý mến và gắn bó mật thiết trong nhiều năm qua. Vốn theo đuổi nghiệp văn,
anh Xuân Bích vẫn tiếp tục việc sáng tác và biên khảo nhằm cống hiến cho thế hệ
trẻ ở hải ngoại những tác phẩm có giá trị về thi ca cũng như về lịch sử văn học
Việt Nam cận đại. Anh có tặng tôi một tập thơ viết trực tiếp bằng Anh ngữ mà
được các giáo sư người Mỹ đậy tại Đại học Central Oklahoma giới thiệu nồng
nhiệt. Tập thơ nhỏ này có nhan đề là “Double Sorrow” hiện là bạn đường thân
thiết của tôi trong cuộc hành trình dài ngày qua nhiều tiểu bang trên đất Mỹ và
qua cả đến bên Âu châu nữa đấy.
Sau
hai ngày ngắn ngủi thăm bạn ở Oklahoma, vào ngày thứ Năm 5 tháng Tư, tôi lại
lên xe lửa Amtrak để đến thăm nhiều bạn hữu và bà con khác tại vùng Dallas –
Fort Worth cũng như thủ phủ Austin và thành phố Houston thuộc tiểu bang Texas.
Trong một bài sau, tôi sẽ viết tiếp về các cuộc gặp gỡ thăm viếng tại đây.
Cũng
như đã được ghi ở phần trên của bài viết này, tôi thật vui mừng phấn khởi được
gặp lại những bà con thân thương và bằng hữu quý mến trong suốt một tháng qua
tại mấy tiểu bang thuộc vùng Trung Tây nước Mỹ (MidWest). Nói chung thì ở đâu,
tôi cũng đều nhận được sự tiếp đón ân cần và chăm sóc chu đáo của bà con cũng
như của bạn hữu, đồng thời cũng nhận được sự thông cảm và khích lệ đối với công
cuộc tranh đấu Nhân quyền mà tôi đã theo đuổi từ nhiều năm nay.
Quả
thật “Bạn bè là Phúc lộc Trời cho” đối với bản thân tôi vậy (Friends are
Blessings).
Atlanta
Georgia ngày 24 tháng Tư 2012
THEO DÒNG SỰ KIỆN:
.
.
.
No comments:
Post a Comment