Ô NHIỄM NHỰA : HỘI NGHỊ GENEVE CỐ ĐẠT ĐƯỢC MỘT HIỆP ƯỚC THẾ GIỚI ĐẦU TIÊN (Thanh Phương - RFI)

 

Ô nhiễm nhựa : Hội nghị Genève cố đạt được một hiệp ước thế giới đầu tiên

Thanh Phương  -  RFI

Đăng ngày: 05/08/2025 - 11:31  -  Sửa đổi ngày: 05/08/2025 - 12:05

 https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250805-%C3%B4-nhi%E1%BB%85m-nh%E1%BB%B1a-h%E1%BB%99i-ngh%E1%BB%8B-gen%C3%A8ve-c%E1%BB%91-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c-m%E1%BB%99t-hi%E1%BB%87p-%C6%B0%E1%BB%9Bc-th%E1%BA%BF-gi%E1%BB%9Bi-%C4%91%E1%BA%A7u-ti%C3%AAn

 

Đại diện của gần 180 quốc gia họp tại Genève, Thụy Sĩ kể từ hôm nay, 05/08/2025, dưới sự chủ trì của Liên Hiệp Quốc. Trong 10 ngày, hội nghị Genève cố đạt được đồng thuận về một hiệp ước thế giới đầu tiên nhằm hạn chế tác hại của ô nhiễm nhựa đang đe dọa hành tinh của chúng ta.

 

HÌNH :

Ảnh minh họa : Rác thải và nhựa tràn lan trên bãi biển Yarakh ở Dakar, Senegal, ngày 08/11/2022. © AP - Leo Correa

 

Hội nghị đã được tổ chức sau thất bại của hội nghị tại Busan, Hàn Quốc vào cuối năm ngoái, do một nhóm các quốc gia sản xuất dầu hỏa ngăn chận mọi tiến bộ trong đàm phán.

 

Từ Genève, thông tín viên Jérémie Lanche gởi về bài tường trình :

 

“Sự cách biệt là rất rõ : Một bên là châu Âu, được hỗ trợ bởi các nước đang phát triển đang ngập tràn rác thải nhựa. Bên kia là tất cả các nước sản xuất : các quốc gia Vùng Vịnh, Iran, Nga, v.v., những nước sẽ làm mọi cách có thể để giới hạn cuộc thảo luận về vấn đề tái chế sản phẩm nhựa.

 

Bà Laurianne Trimoulla, thuộc Quỹ Gallifrey, một tổ chức hoạt động bảo vệ đại dương, cho rằng không thể chấp nhận điều đó. Nhựa chiếm đến 80% lượng rác thải được tìm thấy trên biển. Bà nói : “Chúng tôi không chấp nhận một hiệp ước với một mức độ thấp như vậy. Phải giảm sản xuất, đề ra những mục tiêu đầy tham vọng hơn. Liên minh Rwanda - Peru đã đề xuất cắt giảm 40% sản lượng nhựa mỗi năm, từ đây cho đến năm 2040. Các tổ chức xã hội dân sự như chúng tôi đề nghị cắt giảm 75% từ đây đến 2040.

 

Các tổ chức phi chính phủ càng cảnh giác hơn kể từ khi, trong các cuộc đàm phán gần đây nhất vào tháng 12 tại Busan, Hàn Quốc, nhóm vận động hành lang cho dầu mỏ đã sử dụng mọi ảnh hưởng của họ để làm chệch hướng các cuộc thảo luận : Laurianne Trimoulla cho biết : “Tại hội nghị Busan đã có đến 221 nhóm vận động hành lang, đông đảo hơn cả phái đoàn của Liên Hiệp Châu Âu và của các nước thành viên. Như thế thì chẳng khác gì để cho những nhà sản xuất vũ khí đến dự một hội nghị về hòa bình !”

 

Do đó, lần này, các tổ chức phi chính phủ về môi trường đang vận động cho một cách tiếp cận dứt khoát hơn : hoặc là đạt được một hiệp ước mang tính ràng buộc, hoặc là không có gì cả. Và không cần có sự tham gia của các quốc gia dầu mỏ. Theo các nhà nhà hoạt động, những nước đó có thể quyết định tham gia hiệp ước sau này.”

 

 

Ô nhiễm nhựa : Chưa được đánh giá đúng mức

 

Trước ngày khai mạc hội nghị Genève, hôm qua, trong một báo cáo được đăng trên tạp chí khoa học The Lancet, các chuyên gia cảnh báo ô nhiễm nhựa là “một mối nguy hiểm trầm trọng, ngày càng tăng và chưa được đánh giá đúng mức” đối với sức khỏe con người và khiến thế giới phải tiêu tốn 1.500 tỷ đô la mỗi năm.

 

Bị tác hại nặng nề nhất từ ô nhiễm nhựa đó là những người dễ bị tổn thương, đặc biệt là trẻ em. Khi trở thành rác thải, các sản phẩm nhựa bị phân rã thành các hạt nhựa cực nhỏ không chỉ làm ô nhiễm các hệ sinh thái, mà còn thấm vào trong máu và các cơ quan nội tạng của con người.

 

Hiện nay, thế giới sản xuất mỗi năm đến 460 triệu tấn nhựa, trong đó có phân nửa là các sản phẩm nhựa chỉ sử dụng một lần. Cho tới nay, có chưa tới 10% rác thải nhựa là được tái chế. Nếu không hạn chế, mức tiêu thụ nhựa trên thế giới có thể sẽ tăng gấp ba từ đây đến năm 2060, theo dự báo của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế OCDE. Còn theo dự báo của Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (PNUE), từ đây đến năm 2040, khối lượng rác thải nhựa trên đất liền và trên các sông ngòi, đại dương sẽ tăng thêm 50%. Do vậy, hội nghị Genève phải làm sao đạt được một hiệp ước hạn chế tối đa sản xuất nhựa trên thế giới.

 

Trả lời RFI Pháp ngữ, bộ trưởng Môi Trường Pháp, bà Agnès Pannier-Runacher nhấn mạnh :

 

“Rất nhiều nước đang ngăn chận sáng kiến này. Pháp là quốc gia đi đầu trong cuộc vận động nhằm tiếp tục các cuộc thảo luận về một hiệp ước đầy tham vọng. Đó chính là nội dung của tuyên bố mà chúng tôi đã đưa ra tại hội nghị ở Nice quy tụ Pháp và 95 quốc gia, yêu cầu phải có một hiệp ước không chỉ về tái chế sản phẩm nhựa, mà còn về cắt giảm sản lượng nhựa, vì nếu không có hành động gì, sản lượng nhựa sẽ tăng gấp ba từ đây đến năm 2060. Nếu sản lượng tăng gấp ba, hành tinh của chúng ta sẽ tràn ngập rác thải nhựa. Có tái chế bao nhiêu thì cũng như không, nếu chúng ta không kềm chế sản xuất nhựa”.