THẾ GIỚI HÔM NAY : 28/04/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 28/04/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

28/04/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/04/28/the-gioi-hom-nay-28-04-2022/  

 

Tập đoàn dầu khí nhà nước của Nga Gazprom tuyên bố đã ngưng cung cấp khí đốt cho các đối tác Bulgaria và Ba Lan. Vì bị chặn phần lớn các thanh toán bằng đồng đô la, Nga đã yêu cầu các nước “không thân thiện” phải trả tiền cho khí đốt của họ bằng đồng rúp. Ba Lan từ chối. Được biết gần một nửa lượng khí đốt của Ba Lan và 90% khí đốt của Bulgaria đến từ Nga. Các quan chức Ba Lan trấn an người dân là họ có thể tiếp cận khí đốt từ các nguồn khác. Ngoài ra Nga cũng áp đặt trừng phạt, bao gồm cả lệnh cấm đi lại, đối với 287 nghị sĩ Anh, để trả đũa việc Anh ủng hộ Ukraine.

 

Trevor Reed, một cựu thủy quân lục chiến Mỹ bị Nga bắt giam từ năm 2019, đã được thả theo hình thức trao đổi tù nhân. Reed bị kết án 9 năm tù vào năm 2020 sau khi bị buộc tội tấn công các sĩ quan cảnh sát Nga trong một vụ ẩu đả ở Moscow. Reed bác bỏ cáo buộc. Đổi lại, Mỹ trả tự do cho Konstantin Yaroshenko, một cựu phi công Nga bị bỏ tù vì buôn lậu ma túy.

 

Thêm hai nhân vật cấp cao nữa của Archegos Capital Management bị buộc tội lừa đảo ở Mỹ. Các công tố viên nói Bill Hwang và Patrick Halligan, nhà sáng lập và cựu giám đốc tài chính của công ty, đã thao túng giá cổ phiếu và nói dối ngân hàng. Archegos vỡ nợ vào năm ngoái, khiến các ngân hàng toàn cầu bao gồm Credit Suisse, Deutsche Bank, Morgan Stanley và Nomura Holdings mất hơn 10 tỷ USD.

 

Nhà sản xuất máy bay không người lái lớn nhất thế giới của Trung Quốc thông báo tạm ngừng kinh doanh ở Nga và Ukraine, trở thành công ty lớn đầu tiên của Trung Quốc ngưng bán hàng tại Nga vì chiến tranh. Công ty này, DJI Technology Co, được hãng nghiên cứu Drone Analyst ước tính có doanh thu phần cứng 2,9 tỷ đô la trong năm 2020, cho biết họ “không chấp nhận việc sử dụng máy bay không người lái của chúng tôi để gây hại.” Họ bác bỏ cáo buộc của Ukraine rằng công ty cung cấp dữ liệu quân sự cho Nga.

 

Nagaenthran Dharmalingam, một người Malaysia bị thiểu năng trí tuệ, đã bị hành quyết tại Singapore với tội danh buôn bán ma túy, dù quốc tế kêu gọi khoan hồng. Ông Dharmalingam, người có chỉ số IQ 69, là tử tù trong hơn một thập niên qua sau khi bị bắt quả tang buôn lậu 44g heroin vào Singapore năm 2009. Chính phủ cho biết ông “hiểu rõ bản chất hành vi của mình.”

 

Ủy ban châu Âu chính thức cảnh báo Hungary rằng nước này có thể không còn được dùng quỹ EU nếu không điều chỉnh cách thức giải ngân tiền từ khối, với lý do “lo ngại nghiêm trọng” về gian lận. Các kiểm toán viên đã phát hiện các sai phạm trong 4% chi tiêu quỹ EU của Hungary, so với mức trung bình 0,4% của các quốc gia thành viên khác.

 

Hãng dược phẩm Anh GSK đánh bại dự báo doanh số và thu nhập trong quý đầu năm, nhờ các liệu pháp covid-19 và vắc-xin bệnh zona. Công ty sẽ tách mảng y tế tiêu dùng ra riêng vào tháng 7 tới, trong khi bị nhà đầu tư gây áp lực đẩy mạnh nghiên cứu thuốc mới.

Con số trong ngày: 5,9 triệu, là số lượng nội dung bị Twitter chặn trong nửa đầu năm 2021, tăng từ 1,9 triệu của năm 2019.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Lý giải cho khả năng chiến đấu kém của quân đội Nga

Quân đội Nga đáng lẽ phải là hàng đầu thế giới. Sau kết quả thất vọng trong chiến tranh Gruzia năm 2008, họ đã cắt giảm quy mô, đẩy mạnh đầu tư và trải qua thực chiến ở miền đông Ukraine và Syria. Nhưng cho đến nay, màn thể hiện của họ ở Ukraine là vô cùng tệ hại, khiến một số quan chức phương Tây tự hỏi liệu Nga có phải một con gấu giấy hay không. Kế hoạch tác chiến sai lầm trong khi hàng ngũ bất mãn. Rất nhiều vấn đề của quân đội — chẳng hạn như tham nhũng thâm căn cố đế, hậu cần cứng nhắc và việc không có lớp đệm hạ sĩ quan — hoàn toàn mang tính căn bản.

 

Một quan chức cấp cao của NATO cho rằng còn quá sớm để đưa ra kết luận. “Chiến tranh vẫn đang tiếp diễn,” ông nói. “Cả hai bên đều đang thích nghi.” Nhưng một vị tướng nghỉ hưu của châu Âu lại cho biết nó khiến ông nhớ về những chuyến thăm tới Đông Đức và Ba Lan sau khi Bức tường Berlin sụp đổ. Ông nói: “Chúng tôi nhận ra Tập đoàn quân Xung kích số 3 [của Liên Xô] cũng chẳng có gì ghê gớm.” “Chúng ta lại một lần nữa bị tuyên truyền của họ thuyết phục.”

 

Công bố GDP quý đầu năm của Mỹ

Dữ liệu công bố vào thứ Năm có thể cho thấy tăng trưởng trong quý đầu năm 2022 đã giảm xuống còn 1% theo năm. Con số này giảm so với gần 7% của quý cuối năm 2021.

 

Nhưng nó có thể gây hiểu lầm khi quá chú trọng vào GDP. Còn nhớ GDP cuối năm ngoái lên cao phần nào nhờ tăng tồn kho bán lẻ; để rồi xuống đi khi số hàng hóa này được bán ra trong đầu năm nay. Tăng trưởng dự kiến sẽ phục hồi lên mức gần 3% trong phần còn lại của năm 2022.

 

Lạm phát, hiện ở mức cao nhất 40 năm qua, mới là vấn đề lớn. Do đó chắc chắn Cục Dự trữ Liên bang sẽ tăng lãi suất trong những tháng tới. Một quý tăng trưởng nhẹ cũng sẽ không thay đổi được điều đó.

 

Erdogan thăm Ả Rập Saudi

Chỉ mới vài tháng trước một cái bắt tay giữa tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và thái tử Saudi Muhammad bin Salman vẫn còn là một điều không thể tưởng tượng được. Nhưng nó sẽ xảy ra vào thứ Năm khi ông Erdogan đến thăm thủ đô Riyadh của Ả Rập Saudi. Quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo trở nên căng thẳng từ năm 2018 vì vụ Ả Rập Saudi sát hại nhà báo bất đồng chính kiến Jamal Khashoggi ngay bên trong lãnh sự quán nước này tại Istanbul.

 

Với một nền kinh tế chìm trong lạm phát 61% và đang khát dòng tiền từ nước ngoài, Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm cách nối lại quan hệ. Thái tử Muhammad chỉ xuống nước sau khi Thổ Nhĩ Kỳ chuyển giao vụ xét xử 26 người Saudi bị cáo buộc giết Khashoggi cho Riyadh. Thái tử, được nhiều người cho là chủ mưu, chắc chắn sẽ không bao giờ nhận trách nhiệm cho tội ác này. Giờ đây mọi hy vọng về việc đưa những kẻ gây án ra công lý đã biến mất.

 

Tuần công bố thu nhập của các công ty dầu mỏ

ExxonMobil, Chevron và TotalEnergies sẽ báo cáo thu nhập vào thứ Năm và thứ Sáu. Tại thời điểm này năm ngoái, ngành dầu đang mỏi mòn chờ tin tốt sau khi đại dịch covid-19 làm họ lỗ hàng tỷ đô la trong năm 2020. Còn ở thời điểm hiện tại, giá dầu cao khiến các nhà phân tích đặt ra dự đoán lợi nhuận toàn ngành cao nhất kể từ năm 2008. Dầu thô Brent hiện có giá 98 USD/thùng trong quý đầu năm, cao hơn tới 18% so với ba tháng trước đó.

Nhưng liệu có kéo dài lâu? Giá dầu có thể tăng vọt trở lại nếu cuộc chiến ở Ukraine leo thang. Nhưng lãi suất tăng ở các nền kinh tế lớn có thể kéo giảm nhu cầu, và theo đó là lợi nhuận của các công ty. Sự bất định như vậy làm cho đầu tư vào khai thác trở nên kém hấp dẫn; thay vào đó, dòng tiền tăng lên có thể sẽ được chi cho mua lại cổ phiếu hoặc chi trả cổ tức. Dù thế nào, thì các cổ đông đã bám trụ qua năm 2020 ít nhất cũng sẽ được đền đáp.