https://www.facebook.com/t.nguyen.2016/posts/1355899001524080
Có lẽ các bạn chưa chú ý, nhưng hôm nay là ngày mà
con số ca nhiễm nCov ở Việt
Nam đã vượt qua cái mốc 1 triệu. Chính xác là 1,007,367 người. Nhưng chẳng hiểu sao
trang web chánh thức của Bộ Y tế ghi nhận 968,684 người.
Phân tích chi tiết cho từng tỉnh/thành cho thấy
về con số tuyệt đối, thì TPHCM dẫn đầu với gần 436,000 ca nhiễm. Theo sau là
Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tiền Giang, An Giang, Tây Ninh, Kiên Giang, Đồng
Tháp và Khánh Hoà. Số ca nhiễm ở 10 tỉnh thành này chiếm 90% tổng số ca nhiễm của
cả nước.
Nhưng nếu tính trên 100 dân số thì dẫn đầu là
Bình Dương với tỉ lệ hơn 10% dân số! Theo sau Bình Dương là TPHCM (4.6%), Đồng
Nai (2.2%), Long An (2.0%), Tây Ninh, Tiền Giang, Khánh Hoà, An Giang, Kiên
Giang và Đồng Tháp.
Tuy vượt qua con số 1 triệu ca nhiễm, nhưng Việt
Nam vẫn còn 'thua' Thái Lan (gần 2 triệu), Mã Lai (2.5 triệu), Phi Luật Tân
(2.8 triệu), và Nam Dương (4.25 triệu). Nhưng con số tử vong ở Việt Nam (hơn 22,000 người) thì thuộc
vào hàng cao nhứt trong vùng.
Con số tử vong nói lên rằng hệ thống y tế Việt
Nam có vấn đề. Những tự hào "y khoa Việt Nam chẳng kém ai trên thế giới",
những thành tựu vang dội về phẫu thuật, cùng những cái máy đắt tiền có vẻ chẳng
giúp gì cho dịch bệnh truyền nhiễm. Trận dịch này là một dịp để đánh giá lại nền
y tế Việt Nam.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1355898934857420&set=pcb.1355899001524080
https://www.facebook.com/photo?fbid=1355898974857416&set=pcb.1355899001524080
.
.
Ghi thêm: chỉ trong vòng 1 tháng
qua, số ca nhiễm tăng 243,666 ca, tức bình quân 8122 mỗi ngày. Năm tỉnh có số
ca tăng nhanh là Bình Dương (79961), TPHCM (59413), Đồng Nai (25890), An Giang
(8966) và Kiên Giang (6742).
.
========================================
.
.
TỶ LỆ TỬ
VONG COVID Ở MIỀN ĐÔNG & TÂY BÁC “QUÁ ĐẸP”
https://www.facebook.com/t.nguyen.2016/posts/1356296934817620
Đọc dữ liệu về tỉ lệ tử vong liên quan đến
covid giữa các tỉnh tôi thấy một xu hướng thú vị: các tỉnh vùng Đông và Tây Bắc
có tỉ lệ tử vong rất thấp (thường là 0). Xác suất 'sự kiện' này xảy ra là rất rất
thấp.
Tính đến sáng hôm nay (8/11), số ca tử vong
[covid] ở Việt Nam là 22,526 người. Tính theo case fatality rate (CFR) thì tỉ lệ
tử vong là 2.23%. Tuy nhiên, tỉ lệ này rất khác biệt giữa các tỉnh. Nếu tính
theo CFR, thì TPHCM có tỉ lệ tử vong cao nhứt (3.88%), theo sau là 10 tỉnh
thành:
• Tiền Giang (2.32%)
• Đồng Tháp (2.09)
• Đà Nẵng (1.89)
• Bến Tre (1.88)
• Quảng Ngãi (1.58)
• Cần Thơ (1.58)
• Vĩnh Long (1.45)
• Long An (1.41)
• Ninh Thuận (1.30)
• Tây Ninh (1.26)
Các bạn thấy gì từ danh sách trên? Tất cả 10 tỉnh/thành
có tỉ lệ tử vong cao hay tương đối cao đều là các tỉnh/thành miền Nam và Trung,
đặc biệt là miền Tây. Không có một tỉnh thành nào từ miền Bắc trong danh sách
'top 10' trên.
Thật ra, nếu chia 63 tỉ lệ tử vong (thuộc 63 tỉnh/thành)
thành 3 vùng, rồi tính trung vị cho mỗi vùng thì kết quả như sau:
• Các tỉnh miền Bắc: trung vị tỉ lệ tử vong là
0.00%
• Các tỉnh miền Trung: 0.73%
• Các tỉnh miền Nam: 0.98%
Điều đáng chú ý nhứt theo tôi là có đến 18 tỉnh
không ghi nhận bất cứ một ca tử vong nào. Trong tổng số 18 tỉnh này, 17 tỉnh là
thuộc miền Bắc (và chỉ có 1 tỉnh miền Cao Nguyên là Kontum). Thử điểm qua danh
sách 17 tỉnh với zero tử vong này:
• Bắc Kạn: 10 ca nhiễm
• Điện Biên: 169
• Hà Giang: 1608
• Hà Nam: 1161
• Hải Phòng: 104
• Hoà Bình: 50
• Lai Châu: 30
• Lào Cai: 145
• Nam Định: 472
• Ninh Bình: 213
• Phú Thọ: 1142
• Quảng Ninh: 239
• Sơn La: 304
• Thái Bình: 177
• Thái Nguyên: 61
• Tuyên Quang: 145
• Yên Bái: 20
Đa số (13/17) địa phương trong danh sách này
là các tỉnh miền Tây Bắc và Đông Bắc. Có những tỉnh với số ca nhiễm hơn 1000
(như Hà Giang, Hà Nam, Phú Thọ) nhưng chẳng ghi nhận bất cứ 1 ca tử vong nào.
Tại sao các tỉnh này có tỉ lệ quá 'đẹp'?
Mà, bất cứ kết quả nào quá đẹp thì cũng đều
đáng chú ý. Người phương Tây có câu "Too good to be true". Còn nhớ
vài năm trước khi phân tích điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tôi cũng
thấy một số các tỉnh miền Tây và Đông Bắc (đặc biệt là Hà Giang) có kết quả quá
đẹp. Sau này chúng ta biết là các tỉnh đó có vấn đề về tổ chức và chấm thi, nên
kết quả đẹp đó không phản ảnh tình hình thực tế.
Suy nghĩ thống kê
Nay, lại các tỉnh đó cũng có kết quả về tỉ lệ
tử vong quá đẹp. Có cách nào để định lượng hoá cái đẹp của các tỉnh thành này?
Tôi nghĩ có thể ứng dụng suy nghĩ thống kê để trả lời câu hỏi này. Suy nghĩ này
bắt đầu bằng câu hỏi: nếu các tỉnh thành vùng Đông và Tây Bắc có tỉ lệ tử vong
như toàn miền Bắc thì con số tử vong kì vọng là bao nhiêu?
Tính trung bình, tỉ lệ tử vong covid ở các tỉnh
miền Bắc là 0.0038 (hay 0.38%). Nếu chúng ta dùng con số này làm điểm tham chiếu,
thì tỉnh Hà Giang với 1608 ca nhiễm, chúng ta kì vọng quan sát được chừng 6 ca
tử vong (1608*0.0038). Nhưng trong thực tế, Hà Giang không ghi nhận ca tử vong
nào.
Tương tự, Hà Nội với 5460 ca nhiễm, con số tử
vong kì vọng là 21, nhưng trong thực tế Hà Nội ghi nhận 39 ca tử vong, tức cao
gần gấp 2 lần trung bình.
Sự khác biệt giữa số tử vong ghi nhận và số tử
vong 'kì vọng' cung cấp cho chúng ta một thước đo về sự ngạc nhiên. Trong thực
tế, chúng ta có thể tính chỉ số Ki bình phương (Chi-squared test = (O - E)^2 /
E; O là số tử vong quan sát, E là số tử vong kì vọng) và xác định trị số P. Chỉ
vài dòng tính toán, chúng ta có:
Chỉ số Ki bình phương: 66.26
Trị số P = 0.000038
Trị số P nói rằng nếu các tỉnh miền Đông và
Tây Bắc có tỉ lệ tử vong như các tỉnh miền Bắc nói chung, thì xác suất mà các tỉnh
này có zero ca tử vong là 38 trên 1 triệu. Rất thấp.
Xác suất mà tỉ lệ tử vong zero ở các tỉnh này
(Đông và Tây Bắc) rất thấp có nghĩa là xu hướng này không phải ngẫu nhiên. Mà,
nếu không ngẫu nhiên, thì phải là do hệ thống. 'Hệ thống' ở đây có thể là chiến
lược kiểm soát dịch quá tốt hay một yếu tố khác liên quan đến cách báo cáo.
Cũng có thể những người bị nhiễm có đặc điểm lâm sàng và sinh trắc khác với các
tỉnh khác. Tìm hiểu chiến lược chống dịch và thông tin dịch tễ ở các tỉnh này
có thể cung cấp cho các tỉnh miền Tây những bài học rất có ích.
Bản trên blog: https://nguyenvantuan.info/.../ti-le-tu-vong-covid-o.../
https://www.facebook.com/photo?fbid=1356296874817626&set=pcb.1356296934817620
https://www.facebook.com/photo?fbid=1356296901484290&set=pcb.1356296934817620
.
No comments:
Post a Comment