THẾ GIỚI HÔM NAY : 01/09/2020 (The Economist)

 

Thế giới hôm nay: 01/09/2020

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch

01/09/2020

http://nghiencuuquocte.org/2020/09/01/the-gioi-hom-nay-01-09-2020/

 

Mỹ vượt mốc 6 triệu ca nhiễm covid-19 chính thức. Tuy nhiên, tin tốt là số ca mới trong ngày đã giảm ở các bang miền nam và miền tây. Con số trung bình một tuần, vốn xuống dưới mức 42.000 ca trong sáu ngày liên tiếp, hồi cuối tuần giảm xuống mức thấp nhất kể từ cuối tháng Sáu.

 

Kinh tế Ấn Độ giảm 23,9% theo năm trong quý hai. Quý này chứng kiến đợt phong tỏa nghiêm ngặt nhằm hạn chế covid-19 lây lan. Nhưng phong tỏa đã không hiệu quả, dù làm mất tới 140 triệu việc làm. Ấn Độ hiện đang ghi nhận nhiều ca nhiễm mới hơn bất kỳ nước nào khác. Gần 80.000 ca nhiễm mới đã được xác nhận trong 24 giờ qua.

 

Phát biểu tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ở Washington, DC, Richard Clarida cho biết tỷ lệ thất nghiệp thấp có thể không đủ để thúc đẩy thắt chặt chính sách tiền tệ. Phó chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang cho biết các mô hình ngân hàng trung ương vốn dự đoán lạm phát luôn tăng đáng kể khi việc làm đạt mức tối đa đều sai. Phát biểu này được đưa ra sau khi Jay Powell, Chủ tịch Fed, cho biết ông sẵn sàng để lạm phát tăng trên 2% trong ngắn hạn.

 

Chuyến bay thẳng đầu tiên của Israel từ Tel Aviv đến Abu Dhabi ở UAE đã làm nên lịch sử hàng không khi nó bay qua Arab Saudi. Đường bay được mở sau khi hai nước lần đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức hồi tháng trước. Quan hệ giữa Israel và hai nước này đã ấm lên trong những năm gần đây.

 

Estonia, Latvia và Lithuania đã áp đặt lệnh cấm đi lại đối với Tổng thống Alexander Lukashenko và 29 quan chức Belarus khác vì đã “đánh cắp” cuộc bầu cử hồi tháng trước. EU cho đến nay vẫn dè dặt trong việc nhắm vào cá nhân vị tổng thống.

 

Đảng cầm quyền thân phương Tây của Montenegro có thể bị lật đổ lần đầu tiên trong 30 năm sau cuộc bầu cử quốc hội hôm qua. Đảng Xã hội Dân chủ chỉ giành được 35%, kết quả tệ nhất kể từ khi nước này giành độc lập năm 2006. Liên minh đối lập thân Serbia, giành được 32,5% số phiếu, có thể thành lập chính phủ nếu đạt được thỏa thuận với hai đảng đối lập khác của Montenegro.

 

Chức vô địch Olympics Cờ vua, năm nay được tổ chức online, đã phải được chia sẻ giữa Ấn Độ và Nga vì mạng Internet bị gián đoạn ở Ấn Độ. Hai kỳ thủ Ấn Độ đã phải bỏ trận đấu khi hết thời gian chờ, trao phần thắng trận chung kết cho người Nga. Sau khi xem xét kháng cáo, Liên đoàn Cờ vua Quốc tế tuyên bố cả hai quốc gia đều là người chiến thắng.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Chính sách xét nghiệm gây tranh cãi của Hồng Kông

Hôm nay, Hồng Kông bắt đầu xét nghiệm covid-19 phổ cập tự nguyện. Ở một thành phố 7,5 triệu dân, các quan chức y tế hy vọng sẽ có 5 triệu người được xét nghiệm trong một hoặc hai tuần tới. Để tránh chen chúc tại các trung tâm xét nghiệm, các cuộc hẹn sẽ bị xáo trộn và phải đặt trực tuyến. Nhưng kế hoạch này đang gây tranh cãi. Tuần trước, Hồng Kông ghi nhận trung bình chỉ 17 ca nhiễm hàng ngày. Một số nhà khoa học cho rằng lợi ích của việc phát hiện thêm 100 ca nhiễm mới là không đáng.

 

Chi phí 150 triệu đô la Hồng Kông (19,3 triệu đô la) tốt hơn nên được chi cho theo dõi và truy vết. Như mọi thứ khác ở Hồng Kông, vấn đề này cũng có khía cạnh chính trị. Trung Quốc đã hỗ trợ cho chương trình, vì vậy một số nhà hoạt động ủng hộ dân chủ đã kêu gọi tẩy chay. Và trưởng đặc khu Carrie Lam đã nổi nóng khi được hỏi tại sao việc tụ tập cho xét nghiệm hàng loạt lại được cho là an toàn, khi các cuộc bầu cử được lên lịch cho ​​ tháng này – trong đó các đảng thân Trung Quốc phải đối mặt nguy cơ bị thua – đã bị hoãn lại một năm dựa trên lý do bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

 

Ngành hàng không Ấn Độ khó khăn

Sau hai tháng ngừng hoạt động hàng không vào mùa xuân, chính phủ Ấn Độ đã bắt đầu cho phép các chuyến bay trong nước kể từ cuối tháng 5. Đến nay, họ đã mở lại biên giới cho một số chuyến bay từ nước ngoài. Nhưng ngành công nghiệp này vẫn đang bị tổn thương. IndiGo, hãng hàng không lớn nhất nước, còn xa mới có lợi nhuận khi mới chỉ lấp đầy được một phần ba số ghế. Những người đi máy bay  sẽ thấy chuyến đi của họ đắt hơn một chút.

 

Hôm nay, chính phủ Ấn Độ sẽ tăng thuế an ninh hàng không thêm 10 rupee (0,14 đô la) đối với vé máy bay nội địa và 25 rupee đối với vé máy bay quốc tế. Việc tăng phí sẽ giúp thu lại một phần – mặc dù rất nhỏ – doanh thu bị mất mà thường được chi cho các thủ tục an ninh tại các sân bay Ấn Độ. Song, đối với các hãng hàng không Ấn Độ, vốn đã khó sinh lời ngay cả trước khi nhu cầu đi lại bằng đường hàng không bị ảnh hưởng bởi phong tỏa và hạn chế đi lại, khoản phí bổ sung là một gánh nặng mới không mong muốn.

 

Tranh cãi về sắc lệnh hoãn thuế thu nhập của Trump

Tuần này, một số người Mỹ sẽ bắt đầu thấy nhiều tiền hơn trong bảng lương của họ. Nhờ một lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump có hiệu lực từ hôm nay, những người Mỹ có việc làm sẽ tạm thời được miễn phần thuế thu nhập phải trả, vốn dùng để tài trợ cho lương hưu và các chương trình chăm sóc y tế. Các khoản thuế vẫn sẽ phải trả, nhưng được hoãn đến tháng 4 năm sau. Tổng thống từ lâu đã muốn cắt giảm thuế thu nhập cá nhân để kích thích nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch.

 

Nhưng đề nghị đó không được các nhà lập pháp cả Cộng hòa và Dân chủ ủng hộ, vì họ thích tăng chi kích cầu hơn là cắt giảm thuế. Không thể giảm thuế mà không có sự chấp thuận của Quốc hội, ông Trump đã quyết định trì hoãn việc thu thuế. Chính quyền của ông kỳ vọng Quốc hội sau này sẽ xoá hoàn toàn các khoản thuế này. Nếu không, cả doanh nghiệp và người nộp thuế sẽ phải đau đầu vào tháng 4 tới.

 

Danh sách ứng viên thẩm phán tối cao của Trump

Hồi tháng 6, Tổng thống Donald Trump đã ấn định hôm nay là ngày ông công bố danh sách sửa đổi các ứng viên tiềm năng cho Tòa án Tối cao. Với việc chiếc ghế của cố Thẩm phán Antonin Scalia bị để trống bởi  Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát hồi năm 2016, ông Trump đã công bố danh sách 11 ứng viên. Sau đó, ông thêm 10 người nữa và 5 người khác vào năm 2017. Hôm nay ông có thể tiết lộ những cái tên mà ông định thêm vào danh sách ứng viên tiềm năng nếu ông thắng nhiệm kỳ hai – hoặc nếu một vị trí mới lại được bỏ trống trước khi nhiệm kỳ đầu tiên của ông kết thúc.

 

Phe bảo thủ đang được hưởng đa số 5-4 ở Tòa án Tối cao. Trong một số vụ lớn, Chánh án John Roberts, một trong những người bảo thủ, đã thể hiện xu hướng trung lập. Nhưng với hai thẩm phán khuynh hướng tự do đều đang ở tuổi 80 (bao gồm Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, 87 tuổi, đang lần thứ tư chiến đấu với ung thư), tòa án đứng ở ngã ba đường. Nhiều lần bổ nhiệm hơn có thể giúp ông Trump củng cố một tòa án thiên hữu cho cả một thế hệ.

 

Tỉ lệ ủng hộ của Boris Johnson suy giảm

Các nghị sĩ Anh sẽ trở lại làm việc vào hôm nay, khi quốc hội bắt đầu nhiệm kỳ mới. Thủ tướng Boris Johnson sẽ được chào đón tại Westminster bằng một cuộc biểu tình của phong trào môi trường Extinction Rebellion. Nhưng các nghị sĩ đảng  ông sẽ còn khó chịu hơn. Một cuộc thăm dò ý kiến ​​do Opinium công bố vào cuối tuần cho thấy đảng Bảo thủ và Công đảng đều đang mỗi bên 40 điểm, lần đầu tiên kể từ khi ông Johnson trở thành thủ tướng hồi tháng 7 năm ngoái.

 

Chính phủ xử lý đại dịch một cách kém cỏi và đột nhiên đảo ngược việc áp dụng công thức tính điểm A-level mà có thể hạ điểm của học sinh. Mùa thu này chính phủ phải quyết định xem có nên chấm dứt chương trình nghỉ việc có trả lương cho nhân viên các công ty bị ảnh hưởng do covid, có nên tăng thuế để bù đắp khoản thâm hụt ngân sách do đại dịch để lại, và có nên tái áp dụng một lệnh phong tỏa toàn quốc mới nếu làn sóng lây nhiễm thứ hai xảy đến hay không. Không có quyết định nào dễ dàng.