Tập tò viết văn ở trình độ lớp Hai mới không biết từ
ghép "Sông núi" là danh từ đã mang nghĩa khái quát, nghĩa biểu niệm,
đồng nghĩa với "Quốc gia", "Tổ quốc", không phải là
"con sông" và "ngọn núi" với nghĩa biểu thị vật thể.
Hai từ đơn biểu vật biến thành từ ghép biểu niệm là
hiện tượng khá phổ biến trong tư duy ngôn ngữ của người Việt. Chẳng hạn, cha
ông, con cháu, nhà cửa, ruộng nương, rường cột, xe cộ, cây cỏ, trời đất, trăng
sao,... khi sử dụng đã mất hoàn toàn nghĩa biểu vật mà chỉ còn biểu niệm chung,
tổng quát. Riêng từ "sông núi", hay "đất nước" cũng vậy, là
tư duy nguyên thủy, ghép cái biểu vật ban đầu trong đời sống vùng sông nước để
biến thành cái biểu niệm của tư duy phát triển về sau đối với lãnh thổ hay Tổ
quốc.
Vậy mà cả cái Hội Nhà văn của anh Thỉnh lại dịch mù
sang tiếng Anh là: "Mountains and Rivers on the Shoulder". Sao lại có
chuyện một từ ghép mang nghĩa tổng quát dịch thành hai từ đơn cụ thể có từ nối
"và"? Hóa ra từ ghép tổng quát tiếng Việt là phép cộng của hai từ đơn
cấu thành nên nó? Ơn trời, sông Việt Nam có nhiều sông hung dữ, núi Việt Nam có
nhiều núi đồ sộ, núi và sông không đè sụn vai hay cuốn trôi cả ngàn người trong
Hội Nhà văn!
“Sông Núi Trên Vai” được dịch thành Mountains and
Rivers on the Shoulder
Dịch “Xe cộ qua lại trên đường” là “Cars and carts
are on the road”? dịch “Nhà cửa tan nát” là “House and door are broken”?, dịch
“Trời đất đổi thay” thành “Heaven and earth change” v.v… như Google dịch để gọi
là "ẩn dụ tu từ" ư?
Cách dịch tiếng Anh như vậy không phải chứng tỏ
trình độ tiếng Anh (nhà văn không cần biết tiếng Anh để làm gì) mà là phản ánh
trình độ tiếng Việt, văn hóa Việt. Nếu không có trò khoe tiếng Anh như thế này
thì ta cứ tưởng nhà văn rành tiếng Việt, văn hóa Việt, hiểu được nghĩa đơn giản
của từ "sông núi" mà nhà văn đang dùng.
Đừng đổ thừa lỗi tại thằng dịch. Một thằng dịch ngu,
lẽ nào một ngàn thằng khác không ngu nhưng bị... mù?
Nhà văn phải là người giỏi ngôn ngữ và văn hóa dân tộc.
Các cháu học văn, làm văn chọn mẫu văn của nhà văn mà học mà làm. Bước qua
trình độ lớp Hai, các cháu đã phải biết phân biệt từ loại, các loại nghĩa của từ.
Lẽ nào cả ngàn nhà văn của Hội Nhà văn chưa bước qua trình độ lớp Hai? Hay là
nhà văn Việt Nam viết văn ở trình độ thổ dân nguyên thủy khi vốn ngôn ngữ chưa
vươn đến trừu tượng khái quát của tư tưởng?
Vậy mà gần đây, tôi thấy nhiều nhà thơ xuất bản thơ
tự viết tự dịch song ngữ Việt - Anh cơ đấy!
Tấm biển này đặt ở Văn Miếu, nơi tập hợp tinh hoa
trí tuệ của Việt Nam nhé anh Thỉnh.
Tôi dạy văn, không mắng các nhà văn ngu thì chẳng lẽ
tôi cũng ngu như nhà văn? Thông cảm nhé!
---------------
Ông Hà Vũ Hiển và ông Hữu Thỉnh vừa cãi, rằng họ
dùng từ "núi sông" hoàn toàn theo nghĩa ẩn dụ. Vậy sao lại tách từ
ghép mang nghĩa tổng quát thành hai từ đơn có từ "và" (núi và sông)
khi dịch sang tiếng Anh, rồi đổ lỗi do tiếng Anh rắc rồi. Tiếng Anh rắc rối hay
do ngu về tiếng Việt?
Khi tôi viết: "Quân chó mèo cãi nhau" thì từ ghép "chó mèo" này mới là ẩn dụ, các thánh ạ. Còn khi tôi viết "chó và mèo cãi nhau" thì không có ẩn dụ nào cả, chó là chó, mèo là mèo. Cho nên, khi hội nhà văn tách ra: "núi và sông trên vai" thì cũng vậy. Người ta sẽ nghĩ theo tư duy thổ dân, tưởng tượng mà như thật rằng có cái ông khổng lồ gọi là nhà văn, vai gánh núi và gánh sông.
Tóm lại, từ "và" (and) tách đôi từ ghép ra là chỗ ngu ngốc nhất mà đứa trẻ lớp 2 cũng nhận ra. Nói "Trắng đen lẫn lộn" khác biệt với nói "Trắng và đen lẫn lộn", trừ ông Thỉnh già rồi nên lú lẫn.
No comments:
Post a Comment