NHẬT DÙNG VIỆN TRỢ THÚC ĐẨY MỘT VÙNG ẤN ĐỘ - THÁI BÌNH DƯƠNG TỰ DO & RỘNG MỞ (Thanh Phương - RFI)

Nhật dùng viện trợ thúc đẩy một vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở

Thanh Phương – RFI

Đăng ngày 23-02-2018 

http://vi.rfi.fr/chau-a/20180223-nhat-dung-vien-tro-de-thuc-day-mot-vung-an-do-thai-binh-duong-tu-do-va-rong-mo

Nhật Bản dự định dùng viện trợ phát triển để phục vụ cho chiến lược xây dựng một vùng “ Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”. Đó là nội dung chính của bản báo cáo thường niên 2017 về vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) mà chính phủ Tokyo công bố hôm nay, 23/02/2018.

http://scd.vi.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/rfi_16x9_1024_578/sites/images.rfi.fr/files/aef_image/2016-10-12t131050z_545592968_d1aeugnyziaa_rtrmadp_3_philippines-drugs.jpg

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trên một chiếc tàu tuần duyên do Nhật Bản cung cấp, Manila, ngày 12/10/2016REUTERS/Damir Sagolj

Theo sách trắng về ODA nói trên, Nhật sẽ trợ giúp các nước đang phát triển trong việc bảo đảm an toàn vận chuyển hàng hải và thực thi pháp luật trên biển, nhằm củng cố trật tự pháp quyền trong khu vực này. Để đạt được mục tiêu đó, Tokyo sẽ cung cấp cho các nước Đông Nam Á tàu tuần tra và những thiết bị để giúp các nước này tăng cường khả năng thực thi pháp luật trên biển. Sách trắng cũng cho biết là Nhật Bản sẽ phối hợp viện trợ phát triển với viện trợ nhân đạo trong nỗ lực ngăn ngừa xung đột trong khu vực.

Thông qua việc sử dụng ODA, Tokyo nhắm đến việc cải thiện các cơ sở hạ tầng trong vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương, đồng thời giúp cho con người và hàng hóa được lưu thông dễ dàng hơn trong vùng này.

Nhật Bản hiện vẫn là một trong những quốc gia cấp viện trợ phát triển hào phóng nhất, đứng hàng thứ tư thế giới trong năm 2016 với tổng cộng 16,8 tỷ đôla, chỉ sau Hoa Kỳ, Đức và Anh Quốc. Riêng đối với Việt Nam, Nhật Bản vẫn là một trong những nhà tài trợ ODA lớn nhất.

Với việc sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức nhằm thúc đẩy việc xây dựng một vùng Ấn Độ -Thái Bình Dương “tự do và rộng mở”, Nhật Bản rõ ràng là muốn giành ảnh hưởng với Trung Quốc, quốc gia hiện cũng đang vung rất nhiều tiền để chiêu dụ các nước trong khu vực, đặc biệt là các nước Đông Nam Á.

Ngoài các khoản viện trợ hào phóng, Bắc Kinh còn đang đầu tư rất nhiều vào những công trình cơ sở hạ tầng đồ sộ trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt là trong khuôn khổ “Sáng kiến Một Vành đai và Một Con đường” do chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng. Đây là một dự án đầy tham vọng biến Trung Quốc thành trọng tâm của một mạng lưới giao thương khổng lồ sẽ kết nối hơn 60 quốc gia.

Cũng theo chiều hướng đối trọng với Trung Quốc, Nhật Bản đã tăng cường quan hệ với ba quốc gia Hoa Kỳ, Ấn Độ và Úc. Theo một tạp chí của Úc, được hãng tin Reuters trích dẫn ngày 19/02 vừa qua, bốn nước này đang thương lượng với nhau về một dự án cạnh tranh với  “Sáng kiến Một Vành đai và Một Con đường” của Trung Quốc.

Nói chung, chiến lược thúc đẩy một vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, do thủ tướng Shinzo Abe đề xướng, nay được chính quyền của tổng thống Mỹ Donald Trump ủng hộ hoàn toàn, bởi vì Washington cũng chủ trương là phải bảo đảm quyền tự do hàng hải ở khu vực này, đặc biệt là tại vùng Biển Đông, nơi mà Trung Quốc đã xây nhiều đảo nhân tạo tại các khu vực đang tranh chấp chủ quyền.

Nhưng liệu Tokyo có thể cạnh tranh được với Trung Quốc trong việc dùng viện trợ để giành ảnh hưởng hay không? Hiện chưa thể trả lời câu hỏi này, nhưng một điều chắc chắn, theo giáo sư Yoichi Shimada, Đại học Fukui, là viện trợ phát triển của Trung Quốc không giống như của Nhật Bản. Khi viện trợ cho các nước, Bắc Kinh chỉ nhắm đến một mục tiêu là tạo công ăn việc làm cho các công ty Trung Quốc và phục vụ cho các tham vọng chiến lược của nước này. Cho tới nay, Bắc Kinh vẫn không công bố số liệu về viện trợ phát triển, nhưng theo các thẩm định thì Trung Quốc chi tiêu hàng năm cho ODA nhiều hơn cả Hoa Kỳ.