04/12/2017
Trạm
thu phí cho dự án BOT đường tránh Cai Lậy chỉ mới hoạt động trở lại được bốn
ngày nhưng đã phải “xả” (tạm ngưng thu phí) khoảng… 40 lần.
Diễn
biến bốn ngày vừa qua cho thấy, cả Công ty Đầu tư Quốc lộ 1 Tiền Giang (chủ đầu
tư dự án BOT đường tránh Cai Lậy) lẫn hệ thống công quyền đều sai trong lượng
định về dân.
Ba
tháng rưỡi chuẩn bị cho việc thu phí trở lại, bao gồm cả việc dọn riêng một
khoảnh để đối phó với những tài xế trả phí bằng tiền lẻ, rồi trong ngày đầu
tiên (30 tháng 11) điều động đủ loại cảnh sát, kể cả cảnh sát cơ động – chuyên
dùng để trấn áp bạo động,… đã thành công dã tràng.
Những
video clip, bài tường thuật của cả mạng xã hội lẫn báo giới cho thấy, dân hết
ngu và không còn… thuần như hệ thống công quyền vẫn… tưởng.
Giữa
rừng cảnh sát trang bị tới tận răng, giới tài xế bình thản trả tiền lẻ và đòi
100 đồng tiền thối, ôn tồn nhắc nhở cảnh sát rằng quan hệ giữa họ và chủ đầu tư
dự án BOT đường tránh Cai Lậy là “giao dịch dân sự”, không có chỗ cho cảnh sát
can dự.
Từ
1 tháng 12, các loại cảnh sát đã phải rút khỏi hiện trường, không phải để tránh
tai tiếng, bởi nếu ngại tai tiếng thì đã chẳng có chuyện rải hàng trăm cảnh sát
sát khí đằng đằng khắp khu vực mà Công ty Đầu tư Quốc lộ 1 Tiền Giang đặt trạm
thu phí. Các loại cảnh sát được rút khỏi hiện trường vì thái độ của dân chúng
cho thấy, đàn áp là dại, nó giống như kích nổ một trái bom mà hệ thống công
quyền không thể đo được mức độ tác động tới cỡ nào, phạm vi tác động lan đến
đâu.
Giống
như trước đây - những khi hệ thống công quyền cảm thấy bất tiện khi dùng cảnh
sát, du đãng xuất đầu lộ diện. Tối 2 tháng 12, du đãng bắt đầu dằn mặt một số
tài xế gây khó khăn cho hoạt động của Trạm thu phí Cai Lậy nhưng khác với trước
đây, dân chúng không thúc thủ và báo giới không làm ngơ. “Tai mắt nhân dân”
nhanh chóng giúp xác định lai lịch du đãng và đã có những tài xế tìm tới tận
nhà của hai du đãng, một ngụ tại xã Phú Nhuận, một ngụ tại xã Bình Phú của
huyện Cai Lậy để hỏi thăm. Từ khi tham gia hăm dọa tài xế, hình ảnh được bày ra
trên mạng xã hội, cả hai đều không về nhà... Theo báo điện tử VietNamNet thì
giới tài xế đã xác định được, gần đây, có một người (họ đã xác định được lai
lịch nhưng không công bố), chuyên liên lạc với một số băng du đãng ở Cai Lậy để thuê những
băng du đãng này hăm dọa tài xế.
Lần
này, tham gia vào việc phản đối việc đặt Trạm thu phí cho dự án BOT đường tránh
Cai Lậy trên quốc lộ 1 không còn chỉ là những cá nhân kiếm sống bằng nghề lái
xe. Trong bốn ngày vừa qua, Trạm thu phí Cai Lậy phải “xả” còn vì sự phản kháng
của những người lái “xe nhà”. Đáng lưu ý là theo tường thuật của tờ Tuổi Trẻ,
mỗi khi Trạm thu phí Cai Lậy phải “xả”, dân chúng địa phương vây quanh trạm lại reo lên tán thưởng, dùng điện thoại đề chụp, quay và
thông báo cho thiên hạ qua Internet. Còn theo tờ Người Lao Động thì Trạm
thu phí Cai Lậy hoạt động trở lại được bốn ngày thì đó là bốn ngày dân chúng
địa phương túc trực 24/24 để cùng giới tài xế phản đối. Một người đàn ông bảo
với tờ Người Lao Động rằng mỗi lần Trạm thu phí Cai Lậy “xả” là ông “thấy vui
như trúng số”. Một phụ nữ là chủ quán giải khát nằm sát Trạm thu phí Cai Lậy
bảo rằng, nếu trạm này tồn tại, bà có lợi lớn vì giới tài xế ngừng lại uống
nước, mua sắm nhưng giống như mọi người, bà mong nó biến mất. Bốn ngày vừa qua,
người phụ nữ này không bán nước, bà và con trai mang nước ra tặng những tài xế
đang kiên nhẫn nhích từng chút trên quốc lộ 1 để đẩy Trạm thu phí Cai Lậy đến chỗ thất thủ.
***
Tại sao hệ thống công quyền Việt Nam không chấp nhận giải pháp mà cả dân chúng lẫn các chuyên gia, báo giới liên tục lặp đi, lặp lại: Đưa Trạm thu phí Cai Lậy ra khỏi quốc lộ 1, buộc Công ty Đầu tư quốc lộ 1 Tiền Giang phải đặt trạm này đúng vị trí – đường tránh Cai Lậy?
Tuy
giải pháp này hợp tình, hợp lý và sẽ giúp ổn định tình hình ngay lập tức nhưng
hệ thống công quyền Việt Nam không còn cơ hội lựa chọn vì họ đã phê duyệt dự án
BOT đường tránh Cai Lậy với trạm thu phí đặt trên quốc lộ 1. Thay đổi vị trị đặt trạm thu phí
là vi phạm hợp đồng đã ký với Công ty Đầu tư quốc lộ 1 Tiền Giang và tất nhiên
là phải chịu toàn bộ trách nhiệm về gói đầu tư trị giá 1.386 tỉ, trong đó có
85% là tiền Công ty Đầu tư quốc lộ 1 Tiền Giang đi vay.
Sự
nguy hiểm không chỉ ngừng lại ở đó. Thoái bộ đối với trường hợp Trạm thu phí
Cai Lậy sẽ tạo ra tiền lệ, có thể dẫn tới sự sụp đổ của hàng loạt dự án cầu
đường đầu tư theo hình thức BOT mà hệ thống công quyền Việt Nam đã phê duyệt.
Theo một báo cáo mà chính phủ Việt Nam trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội hồi
tháng 8 thì tính đến cuối năm ngoái, chủ đầu tư các dự án BOT trong lĩnh vực
giao thông đang nợ hệ thống ngân hàng khoảng 84.000 tỉ đồng. Khoản tiền khổng
lồ ấy vốn là tiền dân chúng gửi ngân hàng theo hình thức ngắn hạn và được hệ
thống ngân hàng cho chủ đầu tư các dự án BOT trong lĩnh vực giao thông vay dài
hạn. Nếu việc thu phí của các dự án BOT trong lĩnh vực giao thông không ổn
định, hệ thống ngân hàng sẽ sụp.
Hệ thống công quyền và chủ đầu tư các
dự án BOT trong lĩnh vực giao thông từng bắt tay nhau cưỡi lên lưng dân chúng,
thành ra mới có chuyện, thay vì dùng hình thức BOT để phát triển thêm hệ thống
hạ tầng giao thông thì lại chọn nhiều công lộ, giao cho các “nhà đầu tư” sửa
chữa chút đỉnh rồi thu phí. Hoặc gạt bỏ tất cả các qui định hiện hành nhằm giúp
“nhà đầu tư” có cơ hội thu phí cao hơn và lâu hơn. Hay cho các “nhà đầu tư”
thực hiện dự án BOT ở một nơi rồi đặt trạm thu phí ở một nơi khác, ép tất cả
các phương tiện phải trả phí, bất kể có sử dụng những công trình được đầu tư
theo hình thức BOT hay không. Các dự án BOT trong lĩnh vực giao thông trở thành
cơ hội, giúp nhiều “nhà đầu tư” không có bột vẫn gột nên hồ.
Dường
như hệ thống công quyền và chủ đầu tư các dự án BOT trong lĩnh vực giao thông
chỉ quên một điều: Con giun xéo mãi cũng quằn! Và chỉ tính sai có một chuyện là
giai đoạn dân chúng khom lưng cúi đầu chấm dứt sớm hơn dự kiến.
Lưng dân dường như đang thành… lưng cọp. Cưỡi tiếp khó kham
nhưng tụt xuống không dễ.
Đâu
phải tự nhiên mà hệ thống công quyền Việt Nam gạt những kết luận kiểm tra,
thanh tra các dự án BOT trong lĩnh vực giao thông của Kiểm toán, Thanh tra và
cả chính phủ sang một bên, không rờ tới ai mà cũng chẳng đụng đến dự án BOT cầu
đường nào? Dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng CSVN biết đâu người ta
lại tìm ra tư thế an toàn dù lưng dân đã thành… lưng cọp?
No comments:
Post a Comment