BBC
Cập nhật: 10:53 GMT - thứ sáu, 4 tháng 4,
2014
Philippines
hôm 30/3 nộp hồ sơ chi tiết kiện Bắc Kinh ra trước cơ quan trọng tại
quốc tế tại The Hague, liên quan tới tranh chấp ở Biển Đông.
Bộ hồ sơ chi tiết gồm 10 quyển với gần 4000
trang tài liệu nêu chi tiết các lập luận và chứng cứ phản bác đường
lưỡi bò chín đoạn của Trung Quốc trên biển Đông đã được Manila nộp,
điều mà "Bắc Kinh có vẻ cho rằng không bao giờ có thể xảy
ra," theo phân
tích của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) hôm 3/4/2014.
Chiến lược của Philippines có tác động tới
các nước có mối quan tâm tương tự, gồm Việt Nam, Malaysia, Brunei và
Đài Loan và do vậy, giành được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.
Trung Quốc đã từ chối tham gia vụ kiện kể từ
khi hồ sơ lần đầu tiên được Philippines nộp hồi tháng 1/2013.
'Cây
gậy và củ cà rốt'
Trung Quốc đã gây những áp lực đáng kể nhằm
khiến Manila từ bỏ tiến trình tranh tụng, kể cả việc đưa ra những
mồi nhử kinh tế.
Các tường
thuật nói Bắc Kinh đã chào mời những ưu đãi lớn nếu Manila chịu bỏ
vụ kiện, trong đó có cả các lợi ích thương mại và việc hai bên cùng
rút tàu thuyền khỏi bãi cạn Scarborough, là nơi mà Trung Quốc đã
chiếm đóng kể từ tháng 4/2012, nhưng Philippines đã không bận tâm.
Hôm 29/3, lại có thêm va chạm giữa hai bên ở
bãi cạn Second Thomas, nơi Philippines gọi là Ayungin trong khi Trung Quốc
gọi là Bãi Nhân Ái, một trong những điểm nóng trên biển Đông.
Bãi cạn Second Thomas là một rặng đá chìm mà
một phần của nó sẽ nhô lên khỏi mặt nước lúc thủy triều xuống.
Nó nằm ở ngay nơi được cho là thềm lục địa
của Philippines, nhưng Trung Quốc lại tuyên bố chủ quyền dựa trên đường
lưỡi bò chín đoạn.
Chiếc tàu rỉ sét BRP Sierra Madre được Philippines neo tại bãi
cạn Second Thomas từ 1999
Hải quân Philippines đã chủ ý đặt tàu BRP
Sierra Madre ở nơi này hồi 1999 nhằm ngăn chặn việc Trung Quốc bành
trướng thêm nữa trên biển.
Cứ vài tháng một lần trong suốt 15 năm qua,
Hải quân Philippines lại gửi binh lính mới và đồ tiếp tế tới bãi
cạn Second Thomas.
Hồi năm ngoái, tàu Trung Quốc bắt đầu thường
xuyên tuần tra gần Second Thomas và quấy rối các tàu Philippines đến
gần.
Tình hình leo thang khi hồi đầu tháng Ba, phía
Trung Quốc đã đuổi một tàu chở đồ tiếp tế và được cho là chở cả
vật liệu xây dựng của Philippines. Manila phản ứng bằng cách thả đồ
tiếp vận cho binh lính bằng máy bay.
Hôm 29/3, Philippines gửi một tàu khác, lần
này có chở theo các phóng viên quốc tế nhằm chứng kiến phản ứng
của Trung Quốc.
Tàu tiếp vận này đã bị tàu tuần duyên Trung
Quốc, to lớn hơn, yêu cầu phải rời khỏi khu vực và liên tục chặn
đầu, buộc nó phải đổi hướng nhằm tránh đâm nhau.
Cuối cùng, tàu Philippines đã vào được vùng
nước nông, chuyển đồ tiếp tế và đổi lính tại Second Thomas.
Sự kiện này, theo đánh giá của CSIS, cho
Philippines một bài học đáng giá sau những gì diễn ra tại bãi cạn
Scarborough trước đó.
Đó là Trung Quốc không có ý nhân nhượng về
đòi hỏi của mình, hay hạn chế theo giới hạn luật quốc tế, hay coi
các bên khác trong cuộc tranh chấp là bình đẳng với mình.
Indonesia
đổi lập trường
Những tuyên bố cùng chiến thuật hung hăng của
các lực lượng trên biển của Trung Quốc đẩy các nước vào vị trí
ngày càng giống Philippines.
Các quan chức Malaysia đã ngày càng lên tiếng
mạnh mẽ trong các cuộc họp với những người tương nhiệm ASEAN.
Ngay cả giới chức Indonesia, quốc gia trước đây
thường cố tách khỏi cuộc tranh chấp, nay cũng ngày càng quan ngại.
Trong một thay đổi chính sách to lớn, các quan
chức Indonesia hôm 12/3 tuyên bố bản đồ chín đoạn của Trung Quốc trên
biển Đông là chồng lấn vào tỉnh Riau của Indonesia, nơi có chuỗi đảo
Natuna Island.
Trong hai thập niên trước đó, Indonesia đặt mình
trong vị trí trung gian độc lập trong các tranh chấp ở biển Đông, giữa
các thành viên khác trong khối ASEAN và Trung Quốc.
Malaysia cũng từng đụng độ với tàu tuần duyên Trung Quốc
Quan điểm trước đây của Jakarta là Indonesia và
Trung Quốc không có sự chồng lấn trong tranh chấp đảo cho nên hai nước
không có tranh chấp về vùng nước, theo đúng quy định của Công ước Liên
hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS), tức quyền đối với vùng nước phát
sinh theo quyền đối với đất, đảo, báo Bấm Asia
Times viết.
Các cuộc đàm phán về tranh chấp trên biển
Đông giữa Trung Quốc với các nước trong khu vực đến nay chưa đạt được
tiến bộ gì.
Không quốc gia nào có năng lực quân sự để
chống lại thái độ hung hăng của Trung Quốc.
Hoa Kỳ thì sẽ không can thiệp quân sự trừ phi
có hành động chiến tranh.
Điều đó khiến Philippines chỉ còn một con
đường là theo đuổi pháp lý, bài phân tích của CSIS nói.
No comments:
Post a Comment