World Cup
2026: Banh chưa đá nhưng khung thành đã… ‘lủng’
Trúc Phương/Người Việt
August
11, 2025 : 8:17 PM
https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/world-cup-2026-banh-chua-da-nhung-khung-thanh-da-lung/
Trên tờ
The New Republic, Mary Papenfuss viết rằng kỳ World Cup (Giải Túc Cầu Thế Giới)
tới đây sẽ là mùa World Cup thối nát nhất lịch sử (“The 2026 World Cup Could Be
the Most Corrupt Ever”). Chuyện gì đang xảy ra trong hậu trường và trước khi
bóng lăn ra sân?
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/08/BL-Trump-FIFA-1536x1024.jpg
Tổng
Thống Donald Trump và chủ tịch FIFA tại buổi lễ trao cúp vô địch FIFA Club
World Cup trong trận đấu giữa Chelsea và Paris Saint-Germain tại sân vận động
MetLife, ngày 13 Tháng Bảy, 2025, ở New Jersey. (Hình: Alex Grimm/Getty Images)
“Tổng
tư lệnh World Cup”
Tổng
Thống Donald Trump đã tự phong làm chủ tịch Ban Tổ Chức World Cup 2026, sự kiện
thể thao lớn nhất hành tinh, sẽ diễn ra tại Mỹ, Canada và Mexico. Và đúng như
phong cách quen thuộc của Trump, mọi thứ vừa khởi động đã nặng mùi… mờ ám.
Ngày
6 Tháng Bảy, trong trận chung kết Club World Cup giữa Chelsea và Paris
Saint-German tại New Jersey, Tổng Thống Trump xuất hiện giữa tiếng la ó của
khán giả. Không chỉ chiếm sóng trên sân khấu trao giải, ông còn “cầm nhầm” luôn
chiếc cúp thật, vật được trao cho đội vô địch, để đem về phòng bầu dục làm đồ
trang trí. Các cầu thủ Chelsea chỉ nhận được bản sao.
Trump
giải thích đơn giản: “FIFA tặng tôi đấy.” Thậm chí ông còn nhét một chiếc huy
chương vô địch vào túi áo vest khi không ai để ý. Cả Gianni Infantino, chủ tịch
FIFA, cũng phải lúng túng tìm cách “đuổi khéo” Trump xuống khỏi bục trao giải
khi các cầu thủ ăn mừng.
Tiền
vệ Cole Palmer của Chelsea, người ghi hai bàn trong trận chung kết, ngơ ngác
phát biểu sau trận đấu: “Tôi biết ông ấy sẽ đến, nhưng không nghĩ lại đứng đó
lúc chúng tôi nhận cúp.”
Từ
nay đến World Cup 2026, Trump sẽ điều hành mọi hoạt động chuẩn bị, chủ yếu từ
văn phòng của ông tại Trump Tower ở Manhattan. Giám đốc điều hành được Trump bổ
nhiệm là Andrew Giuliani 39 tuổi (ứng cử viên Đảng Cộng Hòa cho chức thống đốc
New York), con trai Rudy Giuliani, nhân vật từng điên cuồng bảo vệ tuyên bố bầu
cử gian lận của Trump năm 2020. Ban tổ chức trực thuộc Bộ An Ninh Nội Địa do
Kristi Noem, một đồng minh thân cận khác của Trump, phụ trách.
Chuyện
càng trớ trêu khi Trump Tower, trụ sở chính của ban tổ chức World Cup, chính là
nơi mà 10 năm trước, FBI từng mở cuộc điều tra bê bối tham nhũng ê hề nhất lịch
sử thể thao thế giới. Chuck Blazer, tổng thư ký CONCACAF, trong một nỗ lực tự cứu
mình, đã đeo thiết bị ghi âm để giúp FBI lần ra đường dây ăn hối lộ và rửa tiền
trong việc chọn chủ nhà cho các kỳ World Cup 2010 (Nam Phi), 2018 (Nga), và
2022 (Qatar).
Ít
nhất 40 quan chức FIFA và doanh nhân đã bị truy tố. Nhiều người nhận tội, số
khác chết khi chưa kịp hầu tòa. Theo cáo trạng, người đứng đầu Liên Đoàn Bóng
Đá Bắc, Trung Mỹ và Caribe (CONCACAF) của FIFA, Jack Warner, sếp của Chuck
Blazer, đã kiếm được $10 triệu để lobby chiến dịch hậu trường bỏ phiếu cho Nam
Phi giành quyền đăng cai.
Ký
ức FIFA đen tối quay trở lại
Chuck
Blazer từng thuê tầng 17 tại Trump Tower làm văn phòng CONCACAF khi ông trở
thành tổng thư ký vào năm 1990. Ông cũng sống trong tòa nhà này, trong căn hộ
ba phòng ngủ, giá $18,000/tháng, trên tầng 49 với tầm nhìn ra Công Viên Trung
Tâm (Central Park), cùng với căn hộ một phòng ngủ khác giá $8,000/tháng được
thuê riêng cho… những con mèo của ông! Chuck Blazer từng tự thưởng cho mình 10%
giá trị mỗi hợp đồng và trốn thuế suốt 20 năm.
Giờ
đây, FIFA lại trở về Trump Tower, và kéo theo hàng triệu đô la trong các hợp đồng
tài trợ, bảo vệ, bản quyền truyền hình và trang thiết bị thể thao. Trong khi
đó, Trump, vốn chưa hề thoái vốn khỏi đế chế kinh doanh của mình, tiếp tục kiếm
lời từ các hợp đồng với doanh nghiệp và chính phủ nước ngoài, kể cả khi đang ngồi
trong Tòa Bạch Ốc.
Số
tiền sẽ được kiếm và chi tiêu trong các trận đấu World Cup tại Mỹ vẫn chưa rõ
ràng. Một báo cáo kế toán của FIFA tổng hợp các số liệu cho giai đoạn 2023-2026
cho biết ngân sách World Cup 2026 là $3.75 tỷ, mặc dù các khoản chi cụ thể
không được nêu chi tiết. Doanh thu được liệt kê cho tất cả sự kiện FIFA bao gồm
khoảng $4.2 tỷ tiền bản quyền phát sóng và $3 tỷ tiền dịch vụ khách sạn và bán
vé.
Chi
phí có thể được chia đều giữa các quốc gia, thành phố đăng cai và FIFA, nhưng
báo cáo ngân sách của tổ chức này không nêu chi tiết cách thức chia sẻ. FIFA
chưa bao giờ trả lời những yêu cầu cung cấp thông tin từ giới báo chí. Tòa Bạch
Ốc cũng không cung cấp bất kỳ số liệu nào, từ các chi phí như lương cho Andrew
Giuliani, số lượng nhân viên lực lượng đặc nhiệm hoặc ngân sách dành cho họ, đến
tiền thuê văn phòng World Cup mà tổ chức Trump sẽ được trả.
Lực
lượng đặc nhiệm của Mỹ sẽ chịu trách nhiệm giám sát tất cả hoạt động “hậu cần
và an ninh” của World Cup, theo sắc lệnh hành pháp của Trump. Các khoản thanh
toán để trang trải chi phí World Cup của các thành phố đăng cai ở Mỹ, bao gồm
các khoản chi tiêu lớn cho cảnh sát và những dịch vụ an ninh và khẩn cấp khác,
cũng chưa rõ.
Theo
thông tin gần đây mà tờ The New York Times có được, FIFA đang nắm đằng cán
trong các thỏa thuận thuê sân vận động. Theo thỏa thuận, FIFA nắm toàn quyền kiểm
soát vận động trường MetLife của New Jersey, 30 ngày trước trận khai mạc World
Cup cho đến bảy ngày sau giải đấu. Trong khi đó, (chính quyền) New Jersey và
MetLife sẽ “chịu mọi chi phí phát sinh,” bao gồm “cung cấp cảnh sát hộ tống”
cho các đội, trọng tài cũng như Chủ Tịch FIFA Gianni Infantino cùng phái đoàn của
ông. Thành phố cũng dự kiến “cung cấp miễn phí các dịch vụ y tế và phòng cháy
chữa cháy xung quanh các trận đấu” và bất kỳ văn phòng FIFA nào được yêu cầu.
Thế
giới nhìn World Cup 2026 với lo âu
Ngoài
vấn đề tham nhũng, kỳ World Cup này còn tiềm ẩn một đợt đàn áp nhập cư quy mô lớn.
Lực lượng ICE, chuyên bắt người nhập cư trái phép, sẽ hiện diện tại các sân vận
động và địa điểm thi đấu. Khán giả đến Mỹ từ các nước bị cấm nhập cảnh theo sắc
lệnh Trump có thể bị giữ lại để kiểm tra, thậm chí bị nhốt vào các khu tạm giam
đến khi “xác minh xong.”
Trump
đã ký lệnh cấm nhập cảnh nhằm vào công dân từ 12 quốc gia, trong đó nhiều nước
có đội tuyển dự vòng loại World Cup. Vận động viên, huấn luyện viên và người
nhà được miễn nhưng người hâm mộ thì không. Tình trạng này gợi nhớ đến Olympic
Berlin 1936 dưới thời Hitler khi thể thao bị biến thành công cụ tuyên truyền
chính trị và sức mạnh quốc gia. Nay, Trump đang dùng bóng đá cho mục đích tương
tự.
Miguel
Delaney, phóng viên bóng đá tờ The Independent của Anh, cho rằng thế giới đang
chứng kiến “sự Trump hóa hoàn toàn Infantino và FIFA” (“the full Trumpification
of Infantino and FIFA”), khi sự thâu tóm môn thể thao này ngày càng bị chi phối
bởi lợi ích của các tập đoàn khổng lồ và những quỹ đầu tư đến từ các quốc gia
thuộc cánh hẩu của Trump, chẳng hạn Saudi Arabia hay Qatar. “Mọi thứ đều cho thấy
sự trơ tráo, khi các chuẩn mực và quy tắc cũ bị gạt bỏ,” Delaney viết.
Kévin
Veyssière, chuyên gia về địa chính trị thể thao, nói với nhật báo Le Monde của
Pháp rằng Trump và Chủ Tịch FIFA Gianni Infantino “có cùng cách nhìn về quyền lực.”
“Infantino gom hết quyền lực về tay trong FIFA, đó cũng chính là điều Trump mơ
ước thực hiện ở nước Mỹ. Họ có cùng tầm nhìn địa chính trị, đều tập trung vào
Trung Đông, nơi họ có lợi ích kinh tế” (nguồn: “Trump casts a growing shadow on
the 2026 World Cup”, The Washington Post).
Bên
cạnh những vấn đề chính trị, còn rất nhiều mối lo khác. Lo ngại khí hậu là một
trong số đó. Loạt trận tại Club World Cup mới đây đã bị gián đoạn do dông bão
và sấm sét, trong khi nhiều cầu thủ than phiền về cái nóng thiêu đốt của mùa Hè
Bắc Mỹ.
Andreas
Schjelderup, tiền đạo Na Uy đang chơi cho Benfica (Bồ Đào Nha), chia sẻ sau một
trận đấu ở Charlotte hồi tháng trước: “Tôi nghĩ mình chưa từng chơi trong cái
nóng như vậy. Thành thật mà nói, tôi không nghĩ điều đó là tốt cho sức khỏe.
Nhưng tôi cũng cố chịu được.”
Bên
ngoài sân cỏ, mối lo lại càng lớn hơn. Chưa có dấu hiệu nào cho thấy Trump sẽ
rút lại các chính sách nhập cư gây hoang mang với người nước ngoài và trấn áp cộng
đồng nhập cư. Ngày 1 Tháng Tám, CNN Brasil thuật rằng Trump đang cân nhắc khả
năng cấm thị thực đối với công dân Brazil, đặc biệt trong thời gian diễn ra
World Cup FIFA.
Các
tổ chức nhân quyền đang gây áp lực lên FIFA, yêu cầu họ phải “đối mặt trực tiếp”
với Trump. Bà Minky Worden, giám đốc chương trình toàn cầu của Human Rights
Watch, nói:
“FIFA
cần công khai thừa nhận rằng các chính sách nhập cư và chống nhân quyền của Mỹ
đang đe dọa tính toàn vẹn của giải đấu, và (FIFA) phải tận dụng ảnh hưởng của
mình để bảo đảm quyền của tất cả đội tuyển, nhân viên hỗ trợ, nhà báo và người
hâm mộ – không phân biệt quốc tịch, giới tính, tôn giáo hay quan điểm – sao cho
tất cả đều được tôn trọng khi họ đến Mỹ.”
Trong
thư ngỏ gần đây, 90 tổ chức xã hội dân sự – hầu hết đặt trụ sở tại Mỹ – cũng đồng
loạt lên tiếng: “Chúng tôi kêu gọi FIFA dùng ảnh hưởng của mình để buộc chính
phủ Mỹ bảo đảm quyền cơ bản cho hàng triệu người hâm mộ và du khách nước ngoài
muốn vào Mỹ xem giải đấu, cũng như bảo vệ các quyền hiến định của cộng đồng nhập
cư – những người đang sinh sống, làm việc và đóng góp tích cực tại các thành phố
đăng cai.”
World
Cup 2026 diễn ra từ ngày 11 Tháng Sáu đến ngày 19 Tháng Bảy tại Mỹ, Canada và
Mexico, với sự tham gia của 48 đội tuyển. FIFA thông báo rằng đợt bán vé đầu
tiên sẽ bắt đầu vào ngày 10 Tháng Chín, 2025. [kn]
No comments:
Post a Comment