Mùa
Hè Quan Thuế Của Canada Dưới Thời Trump Và Cái Không-Bất-Ngờ Ngày 1 Tháng Tám
Don Newman - The Policy
DCVOnline
dịch
thuật
Posted
on August
4, 2025
Tại
sao lại có người ngạc nhiên? Có ai thực sự tin rằng Donald Trump sẽ đồng ý với
một thỏa thuận nhằm giảm quan thuế đang áp dụng lên hàng xuất cảng của Canada
sang Mỹ không?
https://res.cloudinary.com/jerrick/image/upload/v1754052675/688cb843b563e4001e6695f1.jpg
ZBusiness
Hình
như có. Suốt hai tháng qua, chính giới, doanh nhân, giới truyền thông Canada và
gần như mọi người quan tâm đến tình hình quốc tế và trong nước đều dự đoán rằng
trước thời hạn chót mà Tổng thống Mỹ đặt ra là ngày 1 tháng 8, sẽ đạt được một
thỏa thuận mới, có lợi hơn về quan thuế giữa Trump và Canada.
Nhưng không, Trump lại tăng mức thuế đã áp dụng với một số mặt hàng của Canada
từ 25% lên 35%. Hành động này chẳng khác gì một cái tát vào mặt Canada và có thể
là dấu hiệu báo trước những việc còn tệ hơn nữa nếu cuộc chiến quan thuế này
kéo dài. Thay vì được nới rộng quyền xuẩ cảng hàng miễn thuế vào thị trường Mỹ,
Canada có thể sẽ phải đối diện với những rào cản khắt khe hơn.
Trong những vòng đàm phán gần đây, một số người ở Canada đã cảm thấy có hy vọng
khi những quốc gia khác dường như đạt được thỏa thuận. Nhật Bản, Anh và Liên
minh châu Âu đều đã chấp nhận nhượng bộ: họ đồng ý bị đánh thuế, mua thêm hàng
tỷ đô la hàng Mỹ, và trong vài trường hợp, còn phải trả tiền cho Mỹ. Nhờ đó, họ
được Mỹ khôi phục quyền xuất cảng mà họ từng có. Nhưng hàng hóa họ xuất cảng sẽ
có giá cao hơn vì chính những mức thuế mà họ đã đồng để Trump áp đặt.
Khi những sự nhượng bộ khó hiểu ấy diễn ra vào tháng 7, Canada cũng cử một nhóm
đàm phán đến Washington. Trưởng phái đoàn là Dominic Leblanc, bộ trưởng thân
tín của Thủ tướng Mark Carney, người chịu trách nhiệm về quan hệ thương mại
Canada–Mỹ, bên cạnh nhiều trách nhiệm khác. Ông Leblanc đã “cắm trại” ở
Washington khi thời hạn 1 tháng 8 cận kề, cùng với Kirsten Hillman, đại sứ lâu
năm của Canada tại Mỹ, vốn có nhiều kinh nghiệm về đàm phán thương mại.
Tất cả những việc đó đều trở nên vô nghĩa. Trump không bao giờ chấp nhận bất kỳ
thỏa thuận nào nếu Canada không chịu nhượng bộ dưới một hình thức nào đó. Thủ
tướng Carney đã nhiều lần khẳng định sẽ không ký bất cứ thỏa thuận nào nếu nó
không có lợi cho Canada. Vì vậy, việc không có “bất ngờ ngày 1 tháng 8” cũng chẳng
có gì là bất ngờ cả. Trump là một người đàm phán kiểu zero-sum (tổng bằng 0) —
nghĩa là bất cứ thỏa thuận nào có lợi cho Mỹ đều phải bất lợi cho bên kia. Và với
định nghĩa đó, thì không thể có một thỏa thuận nào có lợi cho Canada hoặc cho bất
kỳ quốc gia nào khác.
Những
nhân viên đàm phán Canada vẫn đang ở lại Washington, sẵn sàng tiếp tục thương
lượng. Chúc họ may mắn. Nhưng trừ khi thị trường có phản ứng tiêu cực hoặc
ngành kỹ nghệ xe hơi Mỹ thuyết phục được Trump rằng chính sách quan thuế này
đang làm hại cả công ty sản xuất lẫn người tiêu dùng ở Mỹ, thì xác suất Trump
thay đổi cách ứng xử là rất thấp.
Một số người Canada bắt đầu nhận ra điều đó. Họ đang hướng tới những vòng đàm
phán sắp tới về CUSMA — Hiệp định Thương mại Tự do hiện tại giữa Canada, Mỹ và
Mexico. Thỏa thuận này đã đàm phán và ký kết trong nhiệm kỳ đầu của Trump để cập
nhật phiên bản gốc của NAFTA ký từ những năm 1990, và có điều khoản quy định phải
được xem xét lại vào năm 2026.
CUSMA đã mang lại một số bảo vệ trong cuộc tranh chấp quan thuế hiện nay. Những
mặt hàng được coi là đúng tiêu chuẩn CUSMA được miễn thuế mới. Tuy nhiên, quy định
miễn trừ này không áp dụng với thép, nhôm và đồng của Canada, vốn đang bị đánh
thuế 50%. những ngành này không những mất dần khách hàng tại Mỹ mà còn đối diện
với tình trạng cắt giảm việc làm và giảm lợi nhuận.
Nhiều người Canada hy vọng cuộc duyệt xét lại CUSMA sắp tới sẽ giúp mở rộng
danh mục hàng hóa và nguyên liệu được miễn thuế, từ đó khôi phục gần như toàn bộ
quyền buôn bán ở thị trường Bắc Mỹ không qua hàng rào quan thuế như trước đây.
Nhưng hy vọng đó có thể là quá lạc quan.
Nếu nền kinh tế Mỹ tiếp tục chịu đựng được những mức thuế mà Trump đang áp đặt,
và thị trường vẫn yên ổn, thì niềm đam mê quan thuế của Trump sẽ chỉ ngày càng
lớn. Kết quả có thể là một CUSMA bị thu hẹp — hoặc thậm chí CUSMA không còn nữa.
Khi đó, giao thương ở thị trường Mỹ sẽ bị thu hẹp đáng kể, và chỉ còn những mặt
hàng như năng lượng, potash, hay khoáng sản đất hiếm mới có thể vào Mỹ với mức
thuế thấp hoặc miễn thuế.
Canada cần phải chuẩn bị cho tình trạng đó. Việc mở rộng hạ tầng cơ sở để xuất
cảng sang những thị trường khác phải được cấp phép trong vòng ít hơn hai năm,
thay vì quy trình trì trệ như hiện nay. Phát triển những thị trường thay thế
cũng cần được ưu tiên cao nhất. Canada cũng nên cân nhắc xích lại gần hơn với
những thị trường lớn về mặt chính sách. Kế hoạch gần đây nhằm công nhận
Palestine là một ví dụ điển hình về việc Canada đang đến gần với những quan điểm
của châu Âu.
Người Canada cần suy nghĩ lại một cách nghiêm túc về chúng ta là ai, muốn trở
thành ai và sẽ làm gì để đạt được điều đó. Người ta bảo chúng ta đang đứng trước
một “bản lề của lịch sử”. Nhưng bản lề đó gắn vào cánh cửa đang đóng lại — và
chúng ta phải bảo đảm nó có thể mở ra theo một hướng khác.
HÌNH
: https://s3.amazonaws.com/tesla-media/speaker_media/asset/25419/portrait_xl_70_25419.jpg
Tác
giả |
Don Newman là thành viên trọn đời và cựu chủ tịch Hội Báo chí Quốc hội Canada.
©
2025 DCVOnline
Nếu
đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể
lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Canada’s
Trump-Tariff Summer and the August 1st Non-Surprise | Don Newman | The Policy |
August 1, 2025.
No comments:
Post a Comment