GIẤC MƠ MỸ : KÝ ỨC CỦA MỘT THỜI ĐÃ QUA (Trúc Phương/Người Việt)

 

‘Giấc Mơ Mỹ’: Ký ức của một thời đã qua - Nguoi Viet Online

Trúc Phương/Người Việt

August 10, 2025 : 6:26 PM

https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/giac-mo-my-ky-uc-cua-mot-thoi-da-qua/

 

“Giấc Mơ Mỹ,” hình ảnh về một cuộc sống ổn định với công việc tốt, một gia đình hạnh phúc và ngôi nhà của riêng mình, từ lâu là biểu tượng của hy vọng và cơ hội tại Mỹ. Giấc mơ này đang trở nên xa vời đối với hàng triệu người Mỹ, đặc biệt thế hệ trẻ.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/08/BL-Giac-Mo-My-1920x1220.jpg

Làm chủ một căn nhà của riêng mình là một phần “Giấc Mơ Mỹ” ngày càng xa tầm tay với thế hệ trẻ. (Hình minh họa: Joe Raedle/Getty Images)

 

Thị trường lao động: Một bức tranh hai mặt

 

Thị trường lao động Mỹ hiện cho thấy hai thực tại trái ngược: Những người đang có việc làm gần như không chắc chắn lắm trong việc giữ được vị trí của mình, trong khi những người đang tìm việc lại đối mặt với khó khăn chưa từng có.

 

Tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp, nhưng điều đó không có nghĩa cơ hội việc làm đang rộng mở.

 

Theo dữ liệu gần đây, số lượng tuyển dụng mới đã giảm đáng kể, và những người thất nghiệp phải mất nhiều thời gian hơn để tìm được công việc mới, lâu nhất kể từ trước đại dịch COVID-19.

 

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đang góp phần làm trầm trọng thêm xu hướng này. Các nhà tuyển dụng đang thử nghiệm sử dụng AI để tối ưu hóa năng suất của lực lượng lao động hiện tại, thay vì mở rộng tuyển dụng.

 

Theo Courtenay Brown từ Axios, điều này khiến các cơ hội việc làm mới trở nên hạn chế, đặc biệt đối với những người trẻ đang tìm cách bước chân vào thị trường lao động. Cụ thể, Tháng Sáu, 2025, báo cáo việc làm cho thấy nền kinh tế Mỹ đã tạo thêm 147,000 việc làm, vượt kỳ vọng. Tuy nhiên, 85% số việc làm mới đến từ hai lĩnh vực: Giáo dục và y tế. Các ngành khác, bao gồm dịch vụ chuyên nghiệp và kinh doanh, nơi tập trung nhiều công việc văn phòng, hầu như không có sự thay đổi.

 

Thế hệ trẻ, đặc biệt những người mới tốt nghiệp đại học, đang chịu ảnh hưởng nặng nề. Tỷ lệ thất nghiệp của nhóm này tăng vọt, cao hơn đáng kể so với các nhóm lao động khác. Theo báo cáo từ Viện HarrisX và Quỹ Gia Đình Schultz, 46% thanh niên từ 16 đến 24 tuổi cảm thấy không chắc chắn hoặc không được chuẩn bị cho các công việc của tương lai. Sự thiếu hụt các vị trí khởi đầu khiến nhiều người trẻ rơi vào tình trạng bấp bênh, không biết làm thế nào để bắt đầu sự nghiệp của mình.

 

Hơn nữa, hệ thống giáo dục và tư vấn nghề nghiệp dường như không theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động. Cha mẹ, giáo viên và các nhà tư vấn thường đưa ra lời khuyên dựa trên kinh nghiệm cá nhân từ một thời kỳ khác, khi thị trường lao động còn năng động hơn. Trong khi đó, 77% nhà tuyển dụng yêu cầu ít nhất một năm kinh nghiệm cho các vị trí khởi đầu, nhưng chỉ 38% trong số họ cung cấp cơ hội thực tập. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn: Người trẻ cần kinh nghiệm để được tuyển dụng, nhưng lại không có cơ hội để tích lũy kinh nghiệm.

 

Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, với ít việc làm mới và thời gian thất nghiệp kéo dài, tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng nhanh chóng nếu xảy ra một đợt sa thải lớn. Chủ Tịch Cục Dự Trữ Liên Bang Jerome Powell gọi đây là một “vấn đề đáng lo ngại,” nhấn mạnh rằng thị trường lao động hiện tại “không có nhiều sa thải nhưng cũng chẳng có nhiều việc làm mới.”

 

Hôn nhân: Sự lơ là một giá trị truyền thống

 

Bên cạnh thị trường lao động, một xu hướng khác đang làm thay đổi Giấc mơ Mỹ là sự suy giảm của hôn nhân. 50 năm qua, tỷ lệ kết hôn ở Mỹ đã giảm gần 60%, đánh dấu một sự thay đổi lớn so với chuẩn mực xã hội của các thế hệ trước. Không chỉ hôn nhân, mà cả việc sống chung và thậm chí hẹn hò ở tuổi teen cũng giảm mạnh, cho thấy một sự chuyển đổi sâu sắc trong cách người Mỹ xây dựng các mối quan hệ.

 

Trong quá khứ, hôn nhân được xem là một cột mốc thiết yếu trong hành trình trưởng thành. Tuy nhiên, ngày nay, hôn nhân đang trở thành “bước cuối cùng” trong hành trình trưởng thành, và thậm chí là một lựa chọn không bắt buộc. Nhiều người trẻ trì hoãn kết hôn để tập trung vào việc hoàn thành học vấn, xây dựng sự nghiệp và trả nợ.

 

Theo Susan Brown, đồng giám đốc Trung Tâm Quốc Gia về Nghiên Cứu Gia Đình và Hôn Nhân (National Center for Family & Marriage Research), số phụ nữ kết hôn lần đầu ở độ tuổi từ 40 đến 59 đã tăng 75% kể từ năm 1990. Điều này cho thấy hôn nhân không còn là ưu tiên hàng đầu của nhiều người. Thay vào đó, các sự kiện từng gắn liền với hôn nhân – như sống chung hoặc sinh con – ngày càng diễn ra bên ngoài khuôn khổ hôn nhân.

 

Dù tỉ lệ kết hôn giảm, hôn nhân vẫn giữ được giá trị trong xã hội Mỹ. Một nghiên cứu của Đại Học Michigan cho thấy 71% học sinh trung học vào năm 2020 vẫn mong muốn kết hôn, chỉ giảm nhẹ so với con số 74% vào năm 1976. Tuy nhiên, cách người Mỹ nhìn nhận về hôn nhân đã thay đổi. Nó không còn là một bước đi bắt buộc ngay sau khi trưởng thành, mà là một lựa chọn được cân nhắc kỹ lưỡng, thường sau khi các mục tiêu khác như học vấn và sự nghiệp đã đạt được.

 

Sự suy giảm áp lực xã hội cũng đóng một vai trò quan trọng. Các lợi ích pháp lý và tài chính của hôn nhân, như ưu đãi thuế, vẫn tồn tại nhưng không còn đủ mạnh để thúc đẩy mọi người kết hôn. Đồng thời, các chuẩn mực xã hội từng thúc đẩy hôn nhân đã mờ nhạt, khiến nhiều người cảm thấy tự do hơn trong việc lựa chọn lối sống độc thân hoặc sống chung mà không cần hôn nhân.

 

Sự suy giảm của hôn nhân không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn có tác động sâu rộng đến xã hội. Các nghiên cứu cho thấy những người kết hôn có xu hướng hài lòng hơn với cuộc sống, và hôn nhân thường đi đôi với sự ổn định tài chính. Những người đã kết hôn có khả năng cao hơn trong việc giữ được việc làm và sở hữu nhà. Do đó, khi tỷ lệ kết hôn giảm, đặc biệt ở các thế hệ trẻ, điều này có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng kinh tế và xã hội.

 

Thị trường nhà ở: Giấc mơ xa vời

 

Thị trường nhà ở Mỹ hiện nay là một câu chuyện của hai thực tại: Giá nhà tăng vọt ở một số khu vực, nhưng giảm ở những nơi khác, trong khi doanh số bán nhà chạm mức thấp nhất trong một thế hệ. Năm 2025 được dự đoán là một trong những năm tồi tệ nhất về doanh số bán nhà trong 30 năm qua, với nguồn cung ứng nhà ở thấp ở mức kỷ lục và giá cả ở nhiều khu vực đạt mức cao chưa từng có.

 

Theo dữ liệu từ Zillow, giá nhà trung bình trên toàn quốc tăng 0.2% từ Tháng Sáu, 2024 đến Tháng Sáu, 2025. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này không đồng đều. Ở các khu vực Trung Tây và Đông Bắc, giá nhà tiếp tục tăng, với mức tăng 4% ở khu vực đô thị New York, 3% ở Chicago và 2% ở Minneapolis. Những khu vực này đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhà ở nghiêm trọng, do hạn chế về quy hoạch đô thị và không gian xây dựng.

 

Ngược lại, ở miền Nam và miền Tây, đặc biệt các tiểu bang như Texas và Florida, giá nhà đang giảm. Khu vực đô thị Austin ghi nhận mức giảm 6%, Tampa giảm gần 6%, và Jacksonville giảm 3%. Những khu vực này từng là điểm nóng cho xây dựng nhà mới những năm gần đây, nhưng giờ đây, nguồn cung dư thừa và các yếu tố như chi phí bảo hiểm cao và rủi ro khí hậu đang khiến giá nhà sụt giảm.

 

Chen Zhao, trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế tại Redfin, cho biết: “Ở những nơi như Florida và Texas, người dân đang mệt mỏi với các cơn bão.” Nhiều người đang bán nhà để tránh các rủi ro này.

 

Để chặn lại một cánh cổng đang khép dần

 

Để “Giấc Mơ Mỹ” không trở thành ký ức của một thời đã qua, cần có những thay đổi mang tính hệ thống. Như Dave Lawler viết trên Axios (“The American Dream’s closing gate,” ngày 3 Tháng Tám), thị trường lao động cần được “tan băng” thông qua các chính sách khuyến khích tuyển dụng và đào tạo, đặc biệt cho những người mới. Các nhà tuyển dụng cần giảm bớt các rào cản như yêu cầu kinh nghiệm không cần thiết và tăng cơ hội thực tập để giúp thế hệ trẻ tích lũy kỹ năng.

 

Trong thị trường nhà ở, việc tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ và điều chỉnh lãi suất thế chấp có thể giúp giấc mơ sở hữu nhà trở nên khả thi hơn. Các chính sách quy hoạch đô thị cần được cải thiện để khuyến khích xây dựng nhà ở tại những khu vực khan hiếm, đồng thời giảm thiểu rủi ro khí hậu để ổn định thị trường.

 

Cuối cùng, xã hội Mỹ cần chấp nhận rằng “Giấc Mơ Mỹ” không nhất thiết phải xoay quanh các cột mốc truyền thống như hôn nhân hay sở hữu nhà. Một định nghĩa mới về giấc mơ này – tập trung vào sự linh hoạt, tự do cá nhân và cơ hội bình đẳng – có thể giúp nó tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các thế hệ tương lai. [kn]