CHIẾN TRANH NGA - UKRAINE SẼ DẪN ĐẾN THẾ CHIẾN III? (Jacob Nagel & Boaz Golany / The National Interest)

 

Chiến tranh Nga-Ukraine sẽ dẫn đến Thế chiến III?

THE NATIONAL INTERSET by Jacob Nagel & Boaz Golany – September 22, 2023

Ba Sàm lược dịch

September 25, 2023

https://huuvinhbasam.wordpress.com/2023/09/25/30-chien-tranh-nga-ukraine-se-dan-den-the-chien-iii/

 

Cho đến nay, cuộc xung đột vẫn nằm trong giới hạn có thể quản lý được của cộng đồng quốc tế, nhưng viễn cảnh xung đột tiếp theo không còn xa nữa.

 

Oleksiy Danilov, thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, gần đây đã cảnh báo những người tham dự Diễn đàn An ninh Kiev rằng “Thế chiến III đang diễn ra”. Ông ấy có thể đang khám phá ra điều gì đó.

 

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Trong vài tuần đầu tiên, có vẻ như người Nga sẽ đè bẹp người Ukraine trong một cuộc tấn công kiểu chiến tranh chớp nhoáng (blitzkrieg). Dự đoán đó cực kỳ không chính xác. Quân đội Nga không được chuẩn bị tốt cho nhiệm vụ và trang bị của họ kém hiệu quả hơn nhiều so với dự kiến. Nói rằng tinh thần binh sĩ của họ không cao là còn nhẹ.

 

Vào cuối mùa xuân năm 2022, Washington Blob [giới tinh hoa chính sách đối ngoại của Washington] một lần nữa trở nên lạc lõng, khi các chuyên gia dự đoán rằng Nga sẽ đầu hàng trước các lệnh trừng phạt của phương Tây. Những người mong đợi một thảm họa đối với nền kinh tế Nga không học được gì từ các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Triều Tiên và Iran – hai quốc gia nhỏ hơn nhiều so với Nga nhưng đã phải chịu đựng các lệnh trừng phạt nghiêm khắc trong nhiều năm. Không thể phủ nhận các lệnh trừng phạt đã gây thiệt hại cho nền kinh tế của họ nhưng không làm thay đổi bản chất cơ bản của chế độ.

 

·        3336. Cái giá của các lệnh trừng phạt Nga đối với phương Tây

 

Ngày nay, Nga và Ukraine dường như đang bị mắc kẹt trong một cuộc chiến tranh kéo dài dai dẳng, tương tự như Thế chiến I, nơi cả hai bên đều chịu thương vong lớn mà không đạt được lợi ích đáng kể về lãnh thổ hoặc chiến lược. Ngày càng có nhiều khả năng tình trạng bế tắc này có thể kéo dài trong nhiều năm. Có một số lý do để tin rằng điều này có thể xảy ra.

 

Cả Nga và Ukraine dường như đều không có khả năng quân sự để đánh bại đối phương. Đồng thời, cả Vladimir Putin và Volodymyr Zelensky đều không thể bỏ cuộc. Nếu Zelensky đầu hàng, đất nước của ông sẽ không còn tự do nữa và ông có thể sẽ mất quyền lực. Nếu Putin từ chức, ông sẽ phá hủy hình ảnh người hùng của nước Nga và đối mặt với những thách thức đối với sự cai trị của mình.

 

Một số nhà báo đã dự đoán rằng sự không được ưa chuộng của cuộc chiến, do số lượng thương vong cao, cùng với thiệt hại nặng nề từ các lệnh trừng phạt, có thể khiến người dân Nga chống lại Putin. Điều này cũng cực kỳ sai lầm. Lịch sử nước Nga đầy rẫy những nhà lãnh đạo đã gây ra những thiệt hại to lớn cho người dân mà không phải trả giá bằng sự sụp đổ của chế độ. Những tính toán sai lầm chiến lược lớn của Joseph Stalin và những người chỉ huy hàng đầu của ông đã dẫn đến những thất bại quân sự nhục nhã trước quân đội xâm lược của Đức Quốc xã trong Chiến dịch Barbarossa năm 1941. Liên Xô đã mất lãnh thổ rộng lớn và thương vong của họ lên tới hàng triệu người ngay cả trước khi Trận Stalingrad khét tiếng đẫm máu bắt đầu. Như người Nga vẫn tự hào ngày nay, gian khổ đã rèn luyện ý chí quyết tâm của quân và dân Nga, dẫn đến chiến thắng lịch sử trước quân xâm lược Đức.

 

Tất nhiên, điều này không có nghĩa là thế giới đang tiến tới một cuộc chiến tranh tổng lực. Nhưng các kịch bản chính vẫn có thể dẫn đến tình trạng tồi tệ nhất. Ví dụ, sự sụp đổ của tiền tuyến Nga (như: quân đội Ukraine đột phá Zaporizhia, Kherson và các khu vực xung quanh và thiết lập một đầu cầu quan trọng trên bán đảo Crimea) có thể thúc đẩy Nga triển khai vũ khí hạt nhân (chiến thuật hoặc chiến lược) để khôi phục lại sự cân bằng. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Dmitry Medvedev đã nhiều lần cảnh báo Nga sẽ không ngần ngại sử dụng những loại vũ khí như vậy nếu cần thiết. Tương tự như vậy, sự sụp đổ bất ngờ của Ukraina – dẫn đến sự sụp đổ của Kiev – có thể khiến Mỹ và các đồng minh NATO của nước này tung ra các loại vũ khí mới, có sức tàn phá mạnh hơn hoặc thậm chí triển khai “các lực lượng trên bộ” để khôi phục lại sự cân bằng. Trong cả hai kịch bản, con đường dẫn đến Thế chiến III không chỉ là kịch bản dành cho khoa học viễn tưởng.

 

·        3669. Vì sao Putin chưa sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine?

 

·        3587. Putin có thể làm cho Ukraine tê liệt mà không cần sử dụng đến vũ khí hạt nhân

 

Nói rộng hơn, một tính toán sai lầm của một trong hai bên có thể gây ra những hậu quả không lường trước được. Ví dụ, một khẩu đội phòng không của Nga bắn hạ một máy bay chiến đấu phản lực của NATO bay từ không phận Ba Lan vào Ukraine do lỗi điều hướng có thể khiến NATO phải viện dẫn Điều 5. Tương tự, nếu tên lửa tầm xa của Nga vô tình tấn công mục tiêu ở một trong các khu vực NATO của Ukraine. hàng xóm, gây tử vong đáng kể, việc viện dẫn Điều 5, một lần nữa, không nằm ngoài khả năng.

 

Nếu một quốc gia khác tham gia cuộc chiến, nó có thể gây ra một cuộc chiến rộng lớn hơn. Trong mười tám tháng qua, hàng nghìn chiến binh nước ngoài đã gia nhập cả hai bên. Tình hình gợi nhớ đến các lữ đoàn quốc tế chiến đấu cho phe Quốc gia và phe Cộng hòa trong Nội chiến Tây Ban Nha (1936–1939). Tuy nhiên, khi tình trạng bế tắc vẫn tiếp diễn ở tiền tuyến, chúng ta có thể thấy các quốc gia khác bước vào. Belarus, nơi Tổng thống Lukashenko đã đứng về phía Nga ngay từ đầu, là một ứng cử viên rõ ràng. Một ứng cử viên khác là Triều Tiên. Lãnh đạo tối cao Kim Jong Un gần đây đã bổ sung thêm kho cho vũ khí và đạn dược của Nga từ kho vũ khí của chính mình. Ông Kim có thể sẽ không rơi nước mắt nếu quân đội Triều Tiên chết ở Ukraine, giúp ông có được vai trò quan trọng hơn trên trường thế giới.

 

·        3579. Như con chuột bị dồn vào chân tường, utin nguy hiểm hơn bao giờ hết, chuyên gia về Nga Mark Galeotti cảnh báo 

 

Ở phía bên kia chiến tuyến, khả năng các nước phương Tây như Anh, Đức hay Pháp sẽ điều động quân tới Ukraine vẫn khó có thể xảy ra. Nhưng xét đến sự thù địch và mối nghi ngờ lịch sử sâu sắc mà một số quốc gia Đông Âu, như Ba Lan, nuôi dưỡng đối với Nga, ai biết được điều gì có thể xảy ra?

 

Cho đến nay, Trung Quốc đã cố gắng truyền đạt một chính sách trung lập, ngay cả khi Bắc Kinh giúp đỡ Moscow ở hậu trường. Trung Quốc hiểu rằng cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay của nước này một phần liên quan đến việc mối quan hệ với Mỹ đang xấu đi. Tuy nhiên, mối bất hòa đó có thể không phải là yếu tố ngăn cản Bắc Kinh. Giới lãnh đạo Trung Quốc đang tích cực cân nhắc một cuộc chiến tranh chinh phục hoặc cưỡng ép sáp nhập Đài Loan. Tại một thời điểm nào đó, Chủ tịch Tập Cận Bình có thể đề nghị với Nga một thỏa thuận theo đó họ sẽ ủng hộ cuộc xâm lược Đài Loan của ông để đổi lấy sự hỗ trợ của Trung Quốc chống lại Hoa Kỳ và Châu Âu. Mặc dù một số người có thể bác bỏ điều này, nhưng cần nhớ rằng Quân đội Giải phóng Nhân dân (lớn nhất thế giới) sắp bước vào năm thứ năm và năm cuối cùng của kế hoạch hiện đại hóa lớn của mình. Nếu chiến tranh giữa Nga và Ukraine vẫn tiếp tục hoành hành vào năm 2025, kịch bản như vậy có thể sẽ thực tế hơn.

 

Rất may, cũng có những viễn cảnh tốt lành có thể chấm dứt cuộc đụng độ và do đó, chiều hướng xảy ra xung đột toàn cầu sẽ giảm đi. Theo một nghĩa nào đó, Ukraine và Nga đã chứng minh khả năng duy trì một số lệnh ngừng bắn bằng cách tránh một cuộc chiến tranh tổng lực sau khi Nga xâm chiếm Crimea vào năm 2014. Sự yên tĩnh tương đối được duy trì cho đến năm 2022. Đó không phải là lệnh ngừng bắn hoàn toàn như các cuộc giao tranh thường xuyên tiếp tục diễn ra ở vùng Donetsk và Luhansk (nơi phần lớn dân số là người dân tộc Nga). Tuy nhiên, nó vẫn được giữ (ít nhiều) trong tầm kiểm soát. Như vậy, cả hai bên có thể đồng ý ngừng bắn nếu điều đó đồng nghĩa với việc không chấp nhận thất bại.

 

·        3749. Ukraine và bóng ma Triều Tiên

 

Một lá bài tẩy quan trọng là cựu tổng thống Donald Trump. Nếu Trump trở lại Nhà Trắng vào năm sau, nhiều khả năng ông sẽ giữ lời hứa và cắt mọi viện trợ cho Ukraine. Ông thậm chí có thể gây áp lực lên các đồng minh NATO của mình để ngăn chặn sự hỗ trợ của họ. Trong kịch bản như vậy, người Ukraine có thể miễn cưỡng đồng ý ngừng bắn trong những điều kiện bất lợi.

 

Mặc dù khả năng cuộc chiến ở Ukraine phát triển thành xung đột toàn cầu là không cao nhưng cũng không phải là không có. Căng thẳng tăng cao và các quốc gia châu Âu đang tăng chi tiêu quốc phòng. Nỗi lo sợ về sự xâm lược rộng lớn hơn của Nga khiến nhiều quốc gia trong số này rơi vào tình thế nguy hiểm. Họ hiểu rằng khi chiến tranh kéo dài, thương vong ngày càng gia tăng và áp lực trừng phạt ngày càng lớn, “con gấu bị thương” có thể càng trở nên nguy hiểm hơn và dễ tính toán sai lầm hơn.

 

--------------------

Chuẩn tướng Jacob Nagel là thành viên cấp cao tại Quỹ Bảo vệ các nền Dân chủ (FDD) và là giáo sư thỉnh giảng tại Technion. Trước đây ông từng là cố vấn an ninh quốc gia của Thủ tướng Netanyahu và người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Israel.

 

Trung tá Boaz Golany là Giáo sư tại Technion, Viện Công nghệ Israel, nơi ông từng giữ chức vụ Trưởng khoa, Phó Chủ tịch Quan hệ Đối ngoại & Phát triển Nguồn lực, đồng thời là Phó Chủ tịch Điều hành & Tổng Giám đốc.