PHÂN TÍCH QUÂN SỰ : MỘT CUỘC PHẢN CÔNG CỦA UKRAINE Ở KHERSON ĐỐI MẶT VỚI KHÓ KHĂN CAO ĐỘ (The Economist)

 

Phân tích quân sự: Một cuộc phản công của Ukraine ở Kherson đối mặt với khó khăn cao độ

Cù Tuấn dịch từ The Economist

Tháng Tám 17, 2022

https://nghiencuulichsu.com/2022/08/17/phan-tich-quan-su-mot-cuoc-phan-cong-cua-ukraine-o-kherson-doi-mat-voi-kho-khan-cao-do/

 

Ukraine cần thể hiện đà tiến trên chiến trường. Nhưng quân đội của quốc gia này có thể chưa sẵn sàng.

 

Các cuộc chiến tranh lớn trong thế kỷ 20 xoay quanh các cuộc phản công: cuộc đổ bộ của Đồng minh tại Normandy; cuộc tấn công bất ngờ của Douglas MacArthur tại Inchon trong chiến tranh Triều Tiên; Norman Schwarzkopf thực hiện “cú đấm móc trái” để cắt đứt các lực lượng Iraq ở Kuwait. Giờ đây, Ukraine, với 1/5 lãnh thổ nằm trong tay Nga, hy vọng có một đợt phản công được gia nhập danh sách đó. Nhưng một hoạt động quân sự được ca tụng nhiều ở tỉnh Kherson phía nam dường như đã bị thổi phồng quá mức. Điều đó có thể là do cố ý.

 

Trong nhiều tháng, các quan chức Ukraine đã ám chỉ rằng một cuộc tấn công ở miền nam Ukraine sắp xảy ra. Vào cuối tháng 7, các dàn phóng tên lửa HIMARS do Mỹ cung cấp đã bắt đầu phá hủy các cây cầu dẫn đến thành phố Kherson để cô lập lực lượng Nga ở phía tây sông Dnepr. Một quan chức địa phương cho biết đây là “những bước chuẩn bị nghiêm túc” để tiến tới giải phóng thành phố này. Một thông tin cập nhật được cung cấp bởi các quan chức tình báo Anh vào ngày 28 tháng 7 cho biết “Cuộc phản công của Ukraine ở Kherson đang có được bước chạy đà”. Vào ngày 9 tháng 8, một cuộc tấn công ngoạn mục vào căn cứ không quân Saky của Nga ở Crimea, nằm ngoài phạm vi của các loại vũ khí mà Ukraine đã biết, được các quan chức Ukraine mô tả là khởi đầu của cuộc tấn công đó. “Kherson sẽ được giải phóng vào cuối năm nay,” tướng Ukraine Dmytro Marchenko tự hào cho biết.

 

Những kỳ vọng cao cả này sẽ khó được đáp ứng. Các cuộc tấn công do HIMARS đã làm suy yếu hệ thống phòng thủ của Nga, bao gồm cả việc ngăn chặn pháo binh Nga tiến ra tiền tuyến. Vào ngày 13 tháng 8, Ukraine cho biết họ đã phá hủy một cây cầu bắc qua đập Nova Kakhovka, thắt chặt dây thòng lọng xung quanh thành phố trên. Nhưng chỉ có bộ binh mới có thể chiếm đóng được lãnh thổ. Logic thông thường cho rằng các lực lượng tấn công cần số quân gấp ba lần số quân có quân phòng thủ để có thể chiếm được một vị trí được phòng thủ tốt; tỷ lệ này còn phải cao hơn nhiều ở các khu vực thành thị. Nếu Ukraine đã từng có một lợi thế quân số như vậy, thì bây giờ nó không còn nữa.

 

Trong những tuần gần đây, Nga sau khi dự đoán có một cuộc tấn công vào phía nam, đã rút quân khỏi Izyum ở mặt trận phía đông và tăng cường cho Kherson và các khu vực xung quanh. Những người tị nạn gần đây đã rời thành phố Kherson nói rằng họ đã nhìn thấy rất nhiều xe quân đội và quân đội Nga mới, đặc biệt là gần Nova Kakhovka. Konrad Muzyka của Rochan Consulting, một công ty theo dõi cuộc chiến, cho rằng có 13 tiểu đoàn tác chiến (BTG) của Nga ở tỉnh này vào cuối tháng 7 (một BTG thường có vài trăm quân, mặc dù hầu hết đã cạn kiệt vào giai đoạn này). Bây giờ số lượng quân Nga có thể đã lên tới 25 đến 30 BTG. “Giờ đây, chúng tôi tin rằng cửa sổ cơ hội cho Ukraine đã trôi qua”, ông Muzyka nói. “Người Ukraine không có đủ nhân lực để đấu với quân số của Nga.”

 

Mặc dù Ukraine có một lực lượng lớn quân đội, nhưng hầu hết trong số họ là lính nghĩa vụ với chỉ vài ngày huấn luyện. Jack Watling thuộc Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia, một nhà nghiên cứu, cho biết. Các đơn vị này đã kiệt sức và đã chịu thương vong nặng nề. Việc huấn luyện các lữ đoàn mới và trang bị cho họ kỹ năng để có thể tấn công quân Nga sẽ mất nhiều thời gian.

 

Tấn công thường cần nhiều đạn hơn phòng thủ. Các lực lượng tấn công có xu hướng phải nhận nhiều thương vong hơn. Sergiy Grabskyi, một đại tá dự bị trong quân đội Ukraine, phát biểu trên podcast “Geopolitics Decnded” vào ngày 3 tháng 8 rằng: “Kể từ năm 1992, trong các cuộc tập trận thực địa, chúng tôi đã không nghiên cứu các hoạt động tấn công. Sau tám năm chiến tranh, quân Ukraine đã trở nên rất xuất sắc trong các hành động phòng thủ, nhưng họ có rất ít hoặc gần như không có kinh nghiệm tiến hành các hoạt động tấn công quy mô lớn.” Các cuộc phản công của Ukraine xung quanh Kharkiv vào tháng 5, mặc dù thành công, nhưng chỉ có quy mô nhỏ và dẫn đến nhiều thương vong.

 

Quân đội Nga đã có kha khá thời gian để chuẩn bị. Trong nhiều tháng, họ đã đào chiến hào ở Kherson, và vận chuyển đến đây nhiều công sự che chắn. Họ có thể đã được huấn luyện pháo binh tập trung bắn phá trên những con đường mà Ukraine sẽ sử dụng để tiến lên. Chris Dougherty, cựu nhà lập kế hoạch của Lầu Năm Góc, nói: “Nếu cuộc tấn công của Ukraine giống như cuộc tấn công của Nga vào Severodonetsk, thì đó có thể là một ngõ cụt”, khi ông đề cập đến một thành phố mà Nga đã chiếm được vào tháng 6 bằng các chiến thuật thô bạo và pháo kích dữ dội. “Nó sẽ khiến Ukraine phải trả giá đắt trong tình trạng khan hiếm nhân lực và vật chất, và có thể sẽ là chiến dịch lớn cuối cùng của Ukraine trong năm 2022”.

 

Ông Dougherty nói rằng Ukraine nên thực hiện một cách tiếp cận gián tiếp: cô lập thành phố Kherson và sử dụng lực lượng bí mật và pháo binh để cắt đứt các tuyến tiếp tế của Nga, nhằm mục đích sẽ “làm suy yếu khả năng phòng thủ của Nga”. Một loạt các cuộc tấn công du kích, cũng như các cuộc tấn công gần đây vào kho vũ khí và sở chỉ huy của Nga, cho thấy đây có thể là chiến lược thực sự của Ukraine. Một số quan chức Ukraine nói rằng họ hài lòng trong việc chờ đợi, trong khi vẫn đều đặn hạ gục các lực lượng Nga bằng các cuộc tấn công nhỏ như vậy. Thiếu tá Roman Kovalyov, có trụ sở ở vùng đông bắc tỉnh Kherson, cho biết: “Chúng tôi muốn tránh chiến tranh đường phố, bởi vì chúng tôi không muốn phá hủy thành phố này. “Chúng tôi muốn bao vây họ và buộc họ phải rút lui. Chúng tôi muốn vắt kiệt quân Nga”.

 

Nhưng việc khuyến khích ý tưởng rằng một cuộc tấn công trên bộ sắp xảy ra có một số lợi thế. Điều này nâng cao tinh thần của người dân ở Kherson đang bị chiếm đóng. Nó giữ cho các lực lượng Nga – vốn đã bị pháo kích – ở thế lúc nào cũng phải lo lắng. Và điều này buộc Nga phải chuyển hướng lực lượng ra khỏi khu vực phía đông Donbas, nơi làm suy yếu các cuộc tấn công đang diễn ra đối với thành phố Slovyansk. Những lời tuyên bố phiến diện về một cuộc phản công thậm chí có thể là một lời dối trá, lôi kéo quân Nga về phía Kherson và mở ra những khoảng trống trong giới tuyến của Nga ở những nơi khác, mà có thể bị quân Ukraine khai thác.

 

Vấn đề đối với Ukraine là các chiến lược gia chính trị và quân sự của nước này đang trong tình trạng căng thẳng. Volodymyr Zelensky, tổng thống của Ukraine, rất háo hức cho những người ủng hộ phương Tây của mình thấy rằng vũ khí và đạn dược mà họ đổ vào Ukraine đang tạo ra sự khác biệt và những tổn thất kinh tế của cuộc chiến, chẳng hạn như khủng hoảng năng lượng của châu Âu, không phải là vô ích. Quân đội Nga cũng đang thay thế những binh sĩ đã mất đi theo thời gian. Điều đó kết hợp với việc mặt đất lầy lội hơn vào mùa thu, có thể khiến một cuộc tấn công trở nên khó khăn hơn trong vài tháng. Đại tá Grabskyi nói: “Ngay bây giờ, chúng ta có một cơ hội và cơ hội duy nhất, và lưu ý rằng một đòn chia cắt vùng đất từ Zaporizhia về phía Biển Azov có thể cắt đứt cái gọi là cầu đất liền của Nga với Crimea.

 

Rủi ro là việc thổi phồng các hành vi phản công mà không thành hiện thực cuối cùng sẽ gây tổn hại đến tinh thần binh sĩ. Nhưng nếu các cuộc tấn công diễn ra và sau đó bị đánh bại, thì sự vỡ mộng sẽ còn tồi tệ hơn. Một nhà phân tích quân sự dày dạn kinh nghiệm cho biết một cuộc tấn công được thúc đẩy bởi những cân nhắc chính trị, bất chấp thực tế quân sự ra sao, sẽ là “một ý tưởng thực sự tồi tệ”, “nhưng chúng tôi không thể kiểm soát được tuyên bố và việc làm của các chính trị gia”. Nhà phân tích chỉ ra Severodonetsk, nơi ông Zelensky, một số nguồn tin cho biết, đã bác bỏ lời khuyên về mặt quân sự và khẳng định rằng các lực lượng vũ trang của ông bảo vệ thành phố lâu hơn nhiều so với mức cần thiết. “Quân Ukraine may mắn khi chạy thoát khỏi thành phố đó mà còn sống”ông nói. Nhà phân tích này cũng nói, nếu Ukraine đang trong tình thế phản công, thì cần phải có phương pháp và theo từng giai đoạn: loại bỏ Nga khỏi thành phố Kherson, nhưng dừng lại ở sông Dnepr và chỉ tiến về phía đông khi tình hình quân sự được cải thiện.

 

Mâu thuẫn giữa các mệnh lệnh chính trị và các tính toán quân sự không có gì mới. Năm 1942 Mỹ và Liên Xô muốn Đồng minh mở mặt trận thứ hai tại Pháp. Stalin hy vọng nó sẽ giảm bớt áp lực ở mặt trận phía đông; Roosevelt muốn cho người Mỹ ở bên kia bờ Đại Tây Dương thấy đà tiến công của quân Mỹ. Winston Churchill và một số tướng lĩnh Mỹ không đồng ý với ý tưởng này, phần lớn với lý do quân đội của họ còn chưa sẵn sàng. Cuối cùng một cuộc đột kích của Đồng minh do Canada lãnh đạo đã tấn công vào Dieppe vào mùa hè năm 1942, và hậu quả là hơn một nửa lực lượng tấn công 6.000 người này đã bị giết, bị thương hoặc bị bắt, phần lớn là vì lý do chính trị ẩn sau nó. Sự thất bại của chiến dịch này nhấn mạnh những rủi ro của việc tấn công quá sớm. Đây là những bài học dành cho ông Zelensky.