10/01/2020
Vụ cưỡng chế đất ở Đồng Tâm vào rạng sáng ngày
09/01/20120 đã gây ra những cái chết thảm khốc cho cả 2 phía: người dân và lực
lượng cưỡng chế. Vụ việc này ngay lập tức trở thành điểm nóng, tạo ra hai luồng
dư luận trái ngược nhau, tranh cãi và thậm chí là chửi rủa lẫn nhau trên mạng
xã hội giữa hai bên: một bên ủng hộ bà con Đồng Tâm và bên kia ủng hộ chính quyền.
Phía ủng hộ người dân Đồng Tâm thì thương xót cho những
người tử nạn và cho rằng, công an hỗ trợ chính quyền cướp đất của dân nên phải
trả giá là thích đáng. Phía ủng hộ chính quyền thì thì khóc than cho những người
công an bị chết và cho rằng, người dân Đồng Tâm sử dụng vũ khí thô sơ để chống
lại chính quyền là phạm tội, phải trừng trị. Vậy dưới góc nhìn của luật pháp, vụ
việc này nên được hiểu như thế nào?
—
VỀ
THỜI GIAN TẤN CÔNG
Theo thông tin trên mạng xã hội do các facebooker
đưa dựa vào nguồn tin từ người dân Đồng Tâm, thì sự việc công an tấn công vào
làng Đồng Tâm diễn ra vào lúc 4h sáng ngày 09/01/2020. Thông tin từ phía Bộ
Công an và báo chí lề đảng thì không rõ ràng, thông báo trên cổng thông tin Bộ
Công an chỉ nói mập mờ là sáng ngày 09/01/2020, nhưng một số báo thì viết là rạng
sáng ngày 09/01/2020. Rạng sáng được hiểu là vào tầm 4-5h sáng, nghĩa là không
phải trong khung giờ làm việc hành chính.
Việc lực lượng cưỡng chế tấn công người dân vào thời
điểm đêm hôm khuya khoắt như vậy đã tạo ra một cảm giác khuất tất cho công luận
và là một sai phạm nghiêm trọng về phương diện pháp luật. Điểm b, khoản 1, điều
70 Luật đất đai năm 2013 về cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc quy định: “Thời điểm bắt
đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính”.
Chỉ riêng đối chiếu với điều khoản này thì chính quyền
đã hoàn toàn sai khi bắt đầu tiến hành cưỡng chế lúc 4h sáng, giờ mà người dân
đang ngon giấc trong ngôi nhà của họ.
—
VỀ
ĐỊA ĐIỂM TẤN CÔNG
Trước hết cần nói rõ, địa điểm tranh chấp đất đai
trong vụ Đồng Tâm nằm ở khu vực Cánh đồng Sênh, ngay sát bên cạnh sân bay Miếu
Môn, đây là một khu đất nông nghiệp, là cánh đồng mà người dân Đồng Tâm đã canh
tác hàng trăm năm qua. Còn ngôi làng mà người dân Đồng Tâm sinh sống nằm ở Thôn
Hoành. Đây là hai địa điểm hoàn toàn khác nhau và nằm cách nhau khoảng chừng
2km (xem bản đồ).
Ảnh: internet
Nhưng vào lúc rạng sáng ngày 09/01, lực lượng cưỡng
chế không tổ chức cưỡng chế đất tại Cánh đồng Sênh mà lại tổ chức tấn công vào
nhà dân tại Thôn Hoành, cụ thể là tấn công vào nhà cụ Lê Đình Kình, một thủ
lĩnh tinh thần của dân Đồng Tâm. Địa điểm này được báo Dân trí xác nhận qua lời
nói hớ của đại tá Nguyễn Bình – Trưởng phòng Cảnh sát hình sự (Công an TP Hà Nội)
rằng, “khi tổ công tác vào cổng thôn Hoành (xã Đồng Tâm) thì bị một nhóm người
chống đối quyết liệt; sử dụng quả nổ, bom xăng và 2 quả lựu đạn ném vào tổ công
tác”.
Cuộc tấn công này được bên tấn công chuẩn bị rất kỹ
lưỡng. Những hình ảnh từ hiện trường cho thấy hàng ngàn quân được trang bị đầy
đủ với áo quần bảo hộ, khiên chắn,… Như vậy, mục tiêu của cuộc tấn công này
chính là người dân Đồng Tâm chứ hoàn toàn không phải là nhắm vào khu đất cần cưỡng
chế. Công an với đầy đủ khí giới chủ động tấn công vào nhà dân, tấn công vào
lúc nửa đêm, lúc mọi người còn đang ngủ. Chúng ta có thể nhận thấy, rõ ràng là
họ đến với mục đích bắt – giết người chứ không phải đến để giải phóng mặt bằng.
Theo luật pháp Hoa Kỳ, công dân hoàn toàn có quyền
được dùng vũ khí sát thương để bảo vệ tính mạng, đất đai, hoặc nơi cư trú của họ.
Trong một bài viết trên Luật khoa Tạp chí, tác giả Quỳnh Vi, một luật sư ở Mỹ,
phân tích:
“Quyền được dùng vũ khí sát thương để bảo vệ tính mạng,
đất đai, hoặc nơi cư trú của công dân, đều được các tiểu bang Hoa Kỳ cho phép.
Các đạo luật tiểu bang và hệ thống án lệ của các tòa
liên bang ngày nay đều dựa vào một chuẩn mực pháp lý được cổ xúy mạnh mẽ bởi Tối
cao Pháp viện Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ 19. Đó là nguyên tắc, người tự vệ “không
có nghĩa vụ phải thoái lui” (no duty to reatreat).
Trước hết, chúng ta cần hiểu nghĩa vụ phải thoái lui
là gì. Nghĩa vụ này có thể hiểu nôm na là nếu một người bị người khác tấn công
thì trước tiên phải kiếm đường… né. Nếu như chẳng may tránh né không được hoặc
không thể nào chạy trốn, thì chỉ lúc đó mới được sử dụng vũ lực để tự vệ. Lý do
là vì luật pháp khuyến khích người dân tìm các phương pháp giảm thiểu tranh chấp
để tránh những hành vi bạo lực.
Thế nhưng, pháp luật Hoa Kỳ trong vòng gần 200 năm
qua lại kết luận rằng, nghĩa vụ nói trên là không cần thiết khi một người vì bảo
vệ đất đai hoặc nơi cư trú của mình mà phải sử dụng vũ lực. Tức là ở Mỹ, người
dân có quyền lập tức nổ súng tấn công kẻ xâm nhập đất đai của họ, chứ không việc
gì phải tìm đường trốn trước”.
Như vậy, nếu theo luật pháp… Hoa Kỳ thì người dân Đồng
Tâm, những con người đang ở trong ngôi nhà của họ, hoàn toàn có quyền tự vệ, có
quyền chống lại những kẻ xông vào nhà lúc nửa đêm để tấn công họ. Cả về mặt đạo
đức và mặt công lý thì hành động tự vệ của họ đều không sai.
Luật pháp Việt Nam, theo tìm hiểu của chúng tôi, dường
như không có quy định cụ thể về quyền tự vệ của người dân trước kẻ xâm phạm tư
gia bất hợp pháp (?). Tuy thế, luật Việt Nam cũng có những quy định về việc sử
dụng vũ khí đối với lực lượng công an.
—
QUY
ĐỊNH VỀ SỬ DỤNG VŨ KHÍ ĐỐI VỚI CÔNG AN
Điểm c, khoản 5 điều 71 Luật đất đai năm 2013 quy định:
“Lực lượng Công an có trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức
thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất”. Hoàn toàn không có một quy định nào
về việc công an có quyền tấn công người bị cưỡng chế thu hồi đất.
Điều 23 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và
công cụ hỗ trợ quy định:
1. Phải căn cứ vào từng tình huống, tính chất, mức độ
nguy hiểm của hành vi mà đối tượng thực hiện để quyết định việc sử dụng vũ khí
quân dụng;
2. Chỉ sử dụng vũ khí quân dụng khi không còn biện
pháp nào khác để ngăn chặn hành vi của đối tượng và sau khi đã cảnh báo mà đối
tượng không tuân theo. Nếu việc sử dụng vũ khí quân dụng không kịp thời sẽ đe dọa
trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của bản thân hoặc người khác hoặc có thể gây
ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác thì được sử dụng ngay;
3. Không sử dụng vũ khí quân dụng khi biết rõ đối tượng
là phụ nữ, người khuyết tật, trẻ em, người cao tuổi, trừ trường hợp những người
này sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức
khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác;
4. Trong mọi trường hợp người sử dụng vũ khí quân dụng
phải hạn chế thiệt hại do việc sử dụng vũ khí quân dụng gây ra.
Khi lực lượng công an tấn công vào nhà cụ Lê Đình
Kình, họ biết rõ trong nhà có người già (hai vợ chồng cụ Kình); có trẻ nhỏ (hai
bé chắt cụ Kình) và có rất nhiều phụ nữ, nhưng họ vẫn xông vào tấn công. Cần
phân biệt rõ, công an là bên tấn công trước, tấn công bằng vũ khí sát thương,
còn người dân chỉ chống đỡ, phản công lại khi bị tấn công. Phân biệt rõ ràng
bên tấn công và bên bị tấn công để thấy rõ tính chính nghĩa thuộc về ai.
—
Chỉ cần lướt
qua việc phân tích ba điểm: thời gian tấn công, địa điểm tấn công và quy định về
sử dụng vũ khí đối với lực lượng công an thì chúng ta có thể thấy chính quyền
Hà Nội và lực lượng tấn công cưỡng chế đã hoàn toàn sai trong cách xử lý vụ việc.
Nhưng với thói quen dám làm không dám chịu, để che đậy
tội lỗi của họ và để lèo lái dư luận đối với những người không hiểu biết pháp
luật, công an đã tung ra một lực lượng dư luận viên hùng hậu từ ngày 09/01/2020
đi đánh phá facebook của các nhà hoạt động, những người đưa tin về vụ Đồng Tâm;
đánh phá facebook của những người quan tâm chính trị và ủng hộ lẽ công bằng cho
người Đồng Tâm. Họ dùng những ngôn từ có tính chất lăng mạ, sỉ nhục người dân Đồng
Tâm, những người không may đã chết trong cuộc xung đột. Họ sỉ nhục cả người
già, lớn tuổi như cụ Kình.
Họ cố ý gây nhiễu dư luận bằng những thông tin mập mờ
đánh lận con đen như việc đưa tin thời điểm xảy ra vụ việc là buổi sáng mà
không nói rõ là 4h sáng, giờ mà người dân đang ngủ. Địa điểm xảy ra vụ việc
cũng mập mờ khi họ nói rằng bị tấn công trong quá trình xây dựng tường rào, làm
nhiều người hiểu lầm là xảy ra tại khu đất đất tranh chấp chứ không phải trong
làng, trong nhà dân. Đồng thời cách nói mập mờ và kết tội làm cho nhiều người
tưởng rằng người dân Đồng Tâm là bên chủ động tấn công trước.
Nếu đường hoàng và minh bạch, sao chính quyền lại phải
ngăn chặn phóng viên, luật sư, nhà hoạt động đến Đồng Tâm tìm hiểu sự việc và
đưa tin khách quan?
Nhà xuất bản Tự Do sẽ sớm có những ấn phẩm, báo cáo
tường trình và nghiên cứu đầy đủ về vụ cưỡng chế đất hết sức sai trái này.
-------------------
Nguồn
tham khảo:
(1) SOS (FB Trịnh Bá Tư)
(3) Quy định về thực hiện cưỡng chế đất đai (PLTP)
No comments:
Post a Comment