Dương Thu Hương
Posted on September 5, 2018 by editor
Nhu cầu được cứu rỗi có lẽ là nhu cầu sớm
nhất của nhân loại. Nó xuất hiện cùng lúc với con người đầu tiên đi
bằng hai chân, lưng thẳng đứng, quyết định rời bỏ cánh rừng để tiến
về chân trời phía trước.
Dương Thu Hương tại Hội chợ sách Paris năm 2014. Nguồn: Ertezoute
Chân trời hoang vắng kia chính là định mệnh
của loài người, vừa cám dỗ vừa hàm chứa hiểm nguy, đem lại cùng
một lần hy vọng và lo âu, say đắm và khắc khoải. Chính bởi con đường
dẫn đến tương lai bao giờ cũng được cắm mốc bởi những bất an, nên con
người cần có sự cứu rỗi. Nhu cầu về sự cứu rỗi là một hằng số,
kể từ con người đầu tiên, đầu tóc đầy chấy rận, che thân bằng lá
rừng cho đến nhân loại ngày hôm nay, một năm tiêu thụ hàng chục triệu
lọ thuốc nhuộm tóc và hàng chục vạn tấn quần jean.
Trên con đường dài đặc của lịch sử, tấm áo
giáp tinh thần đầu tiên che chắn cho tâm hồn mong manh của con người
chính là niềm tin. Một quyền năng tối cao phải ra đời để mang đến cho
họ sức mạnh đặng có thể vượt qua mọi thử thách, đứng vững trước
những chân trời giông bão, trước những ngọn sóng thần, những hỏa
diệm sơn, những bệnh dịch ma quái và những cuộc cạnh tranh sinh tồn
khốc liệt. Nhưng vì đã có tháp Baben để con người chịu lời nguyền
chia rẽ về ngôn ngữ nên phải có một thứ Baben khác để con người chịu
lời nguyền thứ hai: Sự chia rẽ về niềm tin. Đấng Omnipussant xuất
hiện dưới những gương mặt khác nhau, mặc những thứ trang phục khác
nhau, đòi những món ăn khác nhau trong ngày lễ và sau rốt, ra những
chỉ định khác nhau cho con chiên của họ. Vì những khác biệt này, sự
cứu rỗi của nhân loại đã trở thành duyên cớ cho biết bao cuộc chiến
tranh kinh khủng, tàn độc trong lịch sử.
Vì cớ gì Chúa của người Do Thái khác Chúa
của người Thiên Chúa giáo, từ những dữ kiện nào, được ghi nhận vào
năm tháng nào, và do ai chịu trách nhiệm về tính chân thật?…Dường như
không có lời giải đáp. Vậy mà trong gần hai mươi thế kỉ, những cuộc
tàn sát người Do Thái diễn ra không ngưng nghỉ cho đến tận ngày Giáo
Hoàng Paul II chính thức nói lời đề nghị tha thứ trước toàn thể dân
cư trên hành tinh.
Thêm nữa, dưới chỉ định nào của Jesus mà
suốt mấy trăm năm những người Thiên Chúa giáo dồn những người theo
đạo tin Lành lên các vùng núi trong một cuộc chiến tranh tàn khốc cho
đến nỗi những giáo dân Tin Lành chỉ được quyền làm bánh mì một lần
trong năm, chỉ được ăn bánh mới một ngày độc nhất trong 365 ngày.
Nhiều thế kỉ đã trôi qua, nhưng ngày hội bánh mới vẫn còn và những
ngôi nhà của người Tin Lành trên các vùng núi nước Pháp vẫn nguyên
vẹn với những bức tường dày hơn cả tường của các pháo đài xưa cũ.
Giờ đây, nếu nhìn lại quá khứ, liệu có lý
thuyết nào xứng đáng để biện minh cho những tầng xác chết của giáo
dân vùi dưới lòng đất, những con người cùng đeo thánh giá, cùng múc
những nguồn cảm xúc tinh thần trong Kinh Phúc Âm và cùng quỳ gối
trước một ông thánh bị đóng đinh?
Chỉ có thể lý giải: Mọi niềm tin đều có
khả năng điên rồ và chúng đã dẫn tới sự điên rồ.
Có lẽ vì mệt mỏi với những cuộc chiến tranh
tôn giáo, con người tìm nguồn cứu rỗi trong lý trí trong sự khôn
ngoan, trong các loại biện chứng pháp, và sức mạnh thần kỳ của nền
kĩ trị. Vào thế kỷ 18 và 19, đã có lúc con người của chủ nghĩa duy
lý tin rằng họ là những Pha-ra-on cuối cùng của nhân loại và từ nay
về sau, mọi chân trời đều khép kín, hạnh phúc đã vĩnh định trong
các sơ đồ vẽ sẵn.
“Lý trí khi bị dẫn dắt bởi vị ngã cũng dẫn
con người tới cùng một vực sâu như đức tin, vì nó là thành phẩm của
con người.” — Dương Thu Hương
Từ năm 1968 cho tới gần đây, nhiều giáo sư
triết học Pháp đã hớn hở tìm những vấn đề trong tương lai còn khiến
dân chúng quan tâm. Nói cách khác, họ đặt từ cuối cùng cho nhân loại:
Người thì tin rằng từ đó là Tiện Nghi, người gọi từ tối hậu là
Sex…Họ tin chắc rằng sau cuộc cách mạng tình dục, nước Pháp sẽ không
còn con bệnh tâm thần, và mọi cuộc cởi trói sẽ biến xã hội Pháp
thành cõi thiên đường nơi hạ giới…
Nhưng ngày hôm nay, người ta có thể gặp những
người mất thăng bằng tinh thần, những con bệnh tâm thần thực thụ ngay
trên đường phố Paris, ấy là chưa kể đến những khu vực bidon-ville ở
ngoại ô.
Như vậy là sự thông minh cũng có thể nhầm
lẫn, cũng có thể hàm hồ. Những hy vọng thái quá ở sức mạnh của
lý trí cũng dẫn đến một sự điên rồ khác. Sự điên rồ của nền kĩ
trị, sức tàn phá không thể so sánh của nó trong việc hủy hoại môi
sinh và sỉ nhục con người. Những vấn đề ấy không còn là mới mẻ.
Vậy chúng ta sẽ sống ra sao đây giữa hai làn
đạn chéo? Sự điên rồ của niềm tin và Sức mạnh phá hủy của sự duy
lý?…Chúng ta sẽ sống ra sao đây giữa các tầng mây nhiễm phóng xa và
tiếng gào thét của những phần tử cực đoan đạo Hồi?
“Nhà văn cần phải thức tỉnh lương tâm con
người. Bởi lương tâm thường mệt mỏi và luôn thiu thiu ngủ.” —
Dương Thu Hương
Liệu chúng ta có thể lấp đầy vực thẳm phân
ly giữa niềm tin và lý trí? Câu hỏi này có vẻ như ngớ ngẩn bởi dù
đức tin hay lý trí, chúng cũng đều xuất phát từ con người, cấu
thành một phần bản thể Người.
Đức tin khi bị dẫn dắt bởi sự vị ngã sẽ
dẫn nhân loại tới sự suy đồi, độc ác. Bởi lúc đó, dù là đấng Tối
cao của người Do Thái, chúa Jesus, hay thánh Allah thì họ cũng chỉ là
những cái cớ sang trọng để biện minh cho sự phóng chiếu bản năng gốc
của con người. Nhân loại cần những ông thánh để hợp lý hóa sự tham
tàn của họ, nhu cầu thù ghét tha nhân mà họ được nuôi dưỡng từ thuở
hồng hoang khi phải tranh cướp con mồi. Bản năng xâm kích song sinh với
bản năng tình dục, một kẻ dẫn đường không kém phần uy lực trong suốt
cuộc tồn sinh.
Lý trí khi bị dẫn dắt bởi vị ngã cũng dẫn
con người tới cùng một vực sâu như đức tin, vì nó là thành phẩm của
con người, do con người sáng chế, nó không thể tránh khỏi vòng quay ma
quỷ của dục vọng. Dục vọng được biểu tượng như một chiếc túi không
có đáy. Với số đông, ý thức được sự vô bờ bến của dục vọng dường
như quá khó khăn.
Nhưng có lẽ nhiệm vụ của những người cầm
bút là ở nơi khó khăn này.
Họ cần phải thức tỉnh lương tâm con người.
Bởi lương tâm thường mệt mỏi và luôn thiu thiu ngủ. Họ cần kêu gọi
lòng từ ái, bởi trước những bản năng sâu xa nhất tồn tại vĩnh cửu
nơi con người, lòng từ ái, sự hy sinh quả là điều rất đỗi mong manh.
Nếu như cả đức tin lẫn lý trí đã chứng minh
khả năng tàn phá, hủy diệt với tất thảy những chiều kích của sự
điên rồ, thì chỉ còn lại phẩm chất duy nhất có thể cứu rỗi chúng
sinh, ấy là lòng tốt. Một mai đây, nếu hành tinh này còn có thể tồn
tại được, chắc chắn là nhờ ơn phước của những con người từ ái, cao
thượng, những người có Trái tim vàng, chứ không thể là các lãnh tụ
tôn giáo hoặc các kĩ trị gia.
Để kết thúc bài viết này, tôi xin được mượn
lời Nguyễn Du, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam:
Ngẫm hay muôn sự tại trời,
Trời kia đã bắt làm người có thân.
Bắt phong trần phải phong trần,
Cho thanh cao mới được phần thanh cao.
Có đâu thiên vị người nào,
Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai,
Có tài mà cậy chi tài,
Chữ tài liền với chữ tai một vần.
Đã mang lấy nghiệp vào thân,
Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.
Thiện căn ở tại lòng ta,
Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.
Trời kia đã bắt làm người có thân.
Bắt phong trần phải phong trần,
Cho thanh cao mới được phần thanh cao.
Có đâu thiên vị người nào,
Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai,
Có tài mà cậy chi tài,
Chữ tài liền với chữ tai một vần.
Đã mang lấy nghiệp vào thân,
Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.
Thiện căn ở tại lòng ta,
Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.
Lời quê chắp nhặt dông dài,
Mua vui cũng được một vài trống canh.
Mua vui cũng được một vài trống canh.
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại
bài từ DCVOnline.net
Nguồn: Bài do tác giả gởi đến DCVOnline. Đăng lần đầu ngày 1 thang 5, 2006.
Tác giả. Nguồn: OntheNet
Tác
giả: Tên cũng là bút danh Dương Thu Hương, sinh năm
1947, hiện sống ở Pháp
Từ 1991, tiểu thuyết bị cấm ở Việt Nam và được gửi ra nước ngoài để in
Nhận huân chương chính phủ Pháp (1994)
Chung kết giải Prix Femina (1992, 1996)
Một số tiểu thuyết: Những thiên đường mù, Tiểu thuyết vô đề, Chốn vắng
Từ 1991, tiểu thuyết bị cấm ở Việt Nam và được gửi ra nước ngoài để in
Nhận huân chương chính phủ Pháp (1994)
Chung kết giải Prix Femina (1992, 1996)
Một số tiểu thuyết: Những thiên đường mù, Tiểu thuyết vô đề, Chốn vắng
No comments:
Post a Comment