Tú Anh – RFI
Đăng
ngày 04-04-2018
Washington công bố
thêm một danh sách các mặt hàng Trung Quốc sẽ bị tăng thuế nhập khẩu. Ngay lập
tức, Bắc Kinh thông báo những biện pháp tương tự nhắm vào đậu nành, xe hơi và
hàng không của Mỹ.
Sau
cuộc đọ sức đầu tiên, mỗi bên đã tung ra một biện pháp trừng phạt hàng hóa của
« đối tác », Hoa Kỳ vừa tung đòn thứ hai.
Theo
AFP, danh sách thứ hai, được trình bày là « tạm thời », do bộ
Thương Mại Hoa Kỳ thông báo gồm những sản phẩm thuộc công nghệ cao cấp từ hàng
không, viễn thông cho đến người máy (robot) và máy móc, tổng trị giá khoảng 50 tỷ đôla. Những mặt
hàng sẽ bị tăng thuế nhập khẩu được « lựa chọn dựa trên cơ sở phân tích
kỹ càng » tức là sẽ gây thiệt hại nặng cho các dự án công nghiệp của
Trung Quốc, nhưng cùng lúc không tác hại gì nhiều cho kinh tế Mỹ, theo giải
thích của bộ trưởng Robert Lighthiger.
Gần
như ngay lập tức, Bắc Kinh đáp trả với một danh sách mà AFP gọi là « vũ khí hạng nặng»
cũng tương đương với 50 tỷ đôla : đậu nành, xe hơi và hàng không, những
sản phẩm có trọng lượng trong cán cân mậu dịch giữa hai nước.
Trong
danh sách trả miếng thứ nhất sau khi Mỹ thông báo tăng 25% thuế nhập khẩu đánh
vào thép và nhôm Trung Quốc, Bắc Kinh tránh không đụng đến những mặt hàng nhập
khẩu quan trọng nhất là đậu nành (14 tỷ đôla mỗi năm) và xe hơi Mỹ.
Quyết định mới này cho thấy Trung Quốc
chấp nhận leo thang tiến tới một cuộc chiến tranh thương mại với Hoa Kỳ. Tuy vậy, Bắc Kinh
cũng nhắn gửi tín hiệu muốn duy trì cơ hội xuống thang, theo nhận định của AFP
từ thủ đô Trung Quốc. Thông báo của bộ Thương Mại Trung Quốc chỉ trích Mỹ
« đặt Trung Quốc vào thế khó xử » nên phải trả đòn, nhưng
« thời điểm áp dụng sẽ được thông báo sau ».
Trị
giá các mặt hàng « bị hy sinh » trong cuộc đọ sức này đã lên đến
100 tỷ đôla, chiếm khoảng 17% trong số 580 tỷ trao đổi thương mại giữa hai nước,
theo thống kê 2017.
--------------------------------
Mai Vân – RFI
Đăng
ngày 04-04-2018
Tháng Ba 2018: Mỹ quyết
định đánh thuế nhôm và thép nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Chỉ ít lâu sau, ngày Thứ Hai,
02/04/2018, đến lượt Trung Quốc trả đũa, loan báo việc áp thuế lên đến mức 25%
đối với 128 mặt hàng nhập của Mỹ - có cả thịt heo, trái cây, rượu – trị giá ước
tính 3 tỷ đô la.
Bắc
Kinh nói rõ: Quyết định đánh thuế đó là “để bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc
và bù đắp thiệt hại” do mức thuế mới của Mỹ, và cũng như Donald Trump,
Trung Quốc đã nêu bật vấn đề “an ninh quốc gia”.
Tổng
thống Donald Trump đã cho rằng chiến tranh thương mại là điều ‘tốt’ và ‘dễ
thắng’ nhưng giới kinh tế có nhận định chung là các bên đều thua thiệt.
Trong bài phân tích đăng ngày 02/04/2018 mang tựa đề: “Không chỉ có thuế
quan Trung Quốc mới đáng ngại cho doanh nghiệp Mỹ (It’s Not Just China's
Retaliatory Tariffs That Should Worry U.S. Businesses)”, tạp chí Time đã không ngần ngại
cảnh báo Hoa Kỳ rằng thiệt hại do thuế quan Trung Quốc sẽ chẳng thấm vào đâu so
với tác động của một loạt biện pháp khác mà Bắc Kinh chưa dùng tới: đó là kích
động tinh thần dân tộc chủ nghĩa để tẩy chay hàng hóa Mỹ.
Một
cuộc chiến tranh thương mại bán chính thức
Bài
báo trước tiên ghi nhận phản ứng ầm ĩ của báo chí Trung Quốc, đã lớn tiếng hoan
nghênh việc trả đũa.
Trong
bài xã luận, Hoàn Cầu Thời Báo mô tả việc “ăn miếng trả miếng”này như là
“một cuộc chiến tranh thương mại bán chính thức” đang diễn ra. Đối với tờ
báo, “đã đến lúc Washington từ bỏ ảo tưởng mà họ đã sống trong đó từ bấy lâu
nay, theo đó Trung Quốc không dám đáp trả và khoan dung với thuế của Mỹ”.
Theo
báo Time, cho đến giờ này, cuộc tranh chấp không có dấu hiệu là sẽ leo thang mạnh,
có điều tình hình có thể thay đổi nếu Nhà Trắng tiếp tục thúc đẩy những thứ thuế
mới lên đến 60 tỷ đô la mà ông Trump đe dọa áp đặt, vì cho là Trung Quốc ăn cắp
sở hữu trí tuệ.
Như
giáo sư kinh tế Jeffrey Towson thuộc Đại Học Bắc Kinh nhận định: “Nếu đây là
một trận đấu võ, thì tôi chưa thấy có chiêu thức quan trọng nào, mà chỉ là những
cú vờn nhau, chưa ai tìm cách hạ gục đối phương cả”.
Dù
vậy, tác giả bài phân tích trên Time cảnh báo : nếu vụ việc biến thành một cuộc
quần thảo công khai, thì Trung Quốc biết cách sử dụng thủ đoạn như họ vẫn thường
làm. Trong quá khứ, Bắc Kinh từng nhiều lần dùng thủ đoạn áp thuế nhắm vào các
nước khác để trả đũa hay để đạt được mục tiêu chính trị.
Ngoài
ra, Trung Quốc cũng không cần có hành động cụ thể để đánh vào hầu bao của nước
khác, vì bản thân người dân Trung Quốc có thể tự làm điều đó.
Vũ
khí hủy diệt: tâm lý dân tộc chủ nghĩa của dân Trung Quốc
Như
nói ở trên, một trong những vũ khí lớn nhất mà Trung Quốc có thể sử dụng là tâm
lý dân tộc chủ nghĩa của dân chúng, thường rất hiệu nghiệm khi đi kèm với các
thủ đoạn cưỡng ép từ phía chính quyền.
Năm
ngoái, Trung Quốc đã đánh vào kinh tế Hàn Quốc khi muốn trả đũa quyết định của
Seoul cho Mỹ triển khai hệ thống lá chắn tên lửa THAAD trên đất Hàn Quốc, điều
mà Bắc Kinh cực lực phản đối.
Theo
số liệu của ngành du lịch Hàn Quốc, chỉ riêng việc tẩy chay du lịch, với tỷ lệ
du khách Trung Quốc thăm Hàn Quốc giảm đến 67%, cũng đã gây thiệt hại cho Hàn Quốc
6,8 tỷ đô la.
Cộng
thêm vào đó, những cửa hàng ở Trung Quốc của tập đoàn Hàn Quốc Lotte, chủ nhân
mặt bằng để đặt hệ thống THAAD, đã bị buộc đóng cửa. Các tập đoàn Hyundai và
Samsung cũng bị thiệt hại. Theo hãng tin Hàn Quốc Yonhap, đã có tổng cộng 43 vụ
Trung Quốc trả đũa Hàn Quốc trong vòng 6 tháng, tính đến tháng Hai vừa qua.
Pháp,
Mỹ, Nhật, Na Uy, Philippines đều đã là nạn nhân của Trung Quốc
Chiến
tranh kinh tế thường bùng lên một cách tự nhiên. Vào năm 2008, Pháp bị nhắm khi
các thành phần dân tộc chủ nghĩa Trung Quốc kêu gọi tẩy chay dây chuyền siêu thị
Carrefour tại Trung Quốc sau khi những người ủng hộ Tây Tạng biểu tình phản đối
vào lúc ngọn đuốc Thế Vận Hội Bắc Kinh đi qua Paris.
Vào
năm 2010, Trung Quốc chính thức tẩy chay cá hồi Na Uy sau khi giải Nobel Hòa
Bình được trao cho ông Lưu Hiểu Ba. Việc nhập chuối từ Philippines cũng bị cấm
do tranh chấp Biển Đông giữa Manila và Bắc Kinh.
Nhật
Bản là nước thường bị nhắm do tranh chấp hải đảo với Trung Quốc ở vùng biển Hoa
Đông và những uất ức trước các hành vi tàn bạo của Nhật thời còn chiếm đóng
Trung Hoa. Các thương hiệu xe hơi và điện tử nổi tiếng của Nhật như Honda,
Toyota và Sony vẫn thường là đối tượng của những lời kêu gọi tẩy chay.
Thậm
chí Hoa Kỳ cũng đã trở thành đối tượng đánh phá vào năm 2016 sau phán quyết lịch
sử của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye ngày 12/07, bác bỏ yêu sách chủ quyền
Biển Đông dựa trên lịch sử của Trung Quốc. Những người biểu tình đã nhắm vào một
số biểu tượng của Mỹ như cửa hàng gà rán KFC và dây chuyền cửa hàng ăn nhanh
McDonalds, nhưng đã bị cảnh sát Trung Quốc giải tán.
Từ
ngữ “mậu dịch chiến” ngày càng thông dụng
Cho
dù những phản ứng như kể trên có thể là một sự bộc phát tự nhiên, nhưng ở Trung
Quốc, các hành động đó không thể biến thành phong trào nếu không được chính quyền
cho phép, và dường như chính quyền Bắc Kinh không mấy thoải mái khi chính thức
cho phép một hành động chống Mỹ.
Thế
nhưng, theo bài phân tích trên báo Time, nếu căn cứ vào giọng điệu ngày càng sô
vanh nước lớn và hiếu chiến trên báo chí Nhà nước Trung Quốc, với từ “mậu dịch
chiến (maoyi zhan) ngày càng trở thành một phần của ngôn từ hàng ngày, thái độ
của chính quyền có thể sớm thay đổi.
Điều
đáng lo lắng cho các công ty Mỹ là việc Trung Quốc không chỉ mang lại một khoản
thu nhập lớn tại nước ngoài cho các doanh nghiệp Mỹ trong hiện tại, mà còn là một
trọng điểm cho sự tăng trưởng của họ trong tương lai. Apple chẳng hạn, tập đoàn
Mỹ có giá trị lớn nhất thế giới hiện nay, đã kiếm được 17,9 tỷ đô la ở Trung Quốc
trong quý cuối cùng của năm 2017, tương đương khoảng 20% doanh thu toàn cầu của
Apple.
Tổng
thống Mỹ Donald Trump buộc tội Trung Quốc là đã có những hành vi thương mại
không công bằng khiến cho 60.000 nhà máy Mỹ phải đóng cửa, làm mất đi 6 triệu
công ăn việc làm. Thế nhưng Mỹ chưa hề thấy sức tàn phá của 1,3 tỷ người tiêu
dùng Trung Quốc đang giận dữ là như thế nào.
Nông
sản thực phẩm Mỹ có nguy cơ bị điêu đứng
Về
tác hại của một cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đối với Hoa Kỳ, trang mạng
Mỹ Reason ngày 02/04/2018 cũng có một bài phân tích cho rằng, căn cứ vào tình
hình hiện nay, biện pháp
trừng phạt của tổng thống Trump nhắm vào Trung Quốc, hay biện pháp trả đũa của
Bắc Kinh đều dẫn đến một hậu quả: Người Mỹ sẽ bị thua thiệt.
Một
ví dụ được nêu bật: Quyết định của Trung Quốc đánh thuế nông sản, thực phẩm nhập
khẩu từ Mỹ có nguy cơ làm cho nhiều trang trại và nhà máy rượu tại Mỹ bị mất đi
thị trường nước ngoài. Nếu thịt heo, rượu vang và các sản phẩm khác của Mỹ trở
nên đắt hơn, giới nhập khẩu Trung Quốc có thể tìm nơi cung cấp khác. Thịt heo
Tây Ban Nha, rượu Chi Lê, và hạt dẻ Úc đều có thể thay thế các sản phẩm Mỹ.
Do
vậy, không có gì ngạc nhiên khi thấy các nhà sản xuất Mỹ lo lắng. Ông Jim
Heimerl, chủ tịch hiệp hội của giới sản xuất thịt heo tại Mỹ, đồng thời là chủ
một trang trại ở Ohio, nói: “Chúng tôi bán rất nhiều thịt heo qua Trung Quốc,
do đó, mức thuế cao sẽ gây thiệt hại cho các nhà sản xuất và tác hại đến nền
kinh tế nông nghiệp Mỹ.”
Theo
ông Heimerl, Hoa Kỳ đã xuất khẩu 1,1 tỷ đô la thịt heo sang Trung Quốc, biến nước
này thành thị trường thịt heo lớn thứ ba của Mỹ trên thế giới.
----------------------------
Cuộc chiến thương mại:
Trump đánh Trung Cộng chưa đúng chỗ (Người Việt)
Trận chiến mậu dịch Trung-Mỹ mở màn (Người Việt)
No comments:
Post a Comment