BBC Tiếng
Việt
28
tháng 3 2018
Lần
đầu tiên kể từ 1950, Bản khảo sát dân số Hoa Kỳ sẽ hỏi người dân rằng liệu họ
có phải công dân Hoa Kỳ hay không.
Cuộc khảo sát dân số
Hoa Kỳ được tiến hành 10 năm một lần. GETTY IMAGES
Hai
bang California và New York nói sẽ đâm đơn kiện phản đối động thái này, cho rằng
bản khảo sát sẽ ngăn cản người nhập cư tham gia cuộc khảo sát dân số.
Giới
chức chính quyền Tổng thống Trump nói rằng dữ liệu sẽ giúp chính phủ phân bổ
các nguồn lực và thực thi các luật cử tri được thiết kế để ngăn ngừa sự kỳ thị.
Cuộc
tổng điều tra dân số được tiến hành theo hiến pháp Hoa Kỳ 10 năm một lần.
Dân số Mỹ ước tính khoảng 325 triệu người vào năm 2017. GETTY IMAGES
Ý
nghĩa chính trị
Giới
chỉ trích nói rằng chính quyền của ông Trump muốn thay đổi cán cân quyền lực
chính trị trong bản đồ lập pháp.
Dữ
liệu điều tra dân số giúp chính phủ Hoa Kỳ tính toán việc phân bổ nguồn tài
chính và thiết lập các khu hành chính cho các cuộc bầu cử liên bang và tiểu
bang.
Các
bang của đảng Dân chủ với số lượng lớn dân nhập cư cho rằng câu hỏi về quốc tịch
sẽ khiến số liệu thu được thấp hơn thực tế do ít người tham gia hơn.
Họ
sợ mất ghế trong nghị viện, cũng như quỹ liên bang.
Kristen Clarke, Chủ tịch Ủy ban Luật sư
về các Quyền Dân sự, nói với hãng tin Reuters rằng câu hỏi này cho thấy 'chính sách bài ngoại và chống nhập cư từ chính
quyền [Trump]'.
Chính
quyền Trump nói gì?
Bộ
Thương mại Hoa Kỳ, vốn giám sát cuộc tổng điều tra, cho biết hôm 27/3 rằng câu
hỏi này được thêm vào sau khi có yêu cầu từ Bộ Tư pháp.
Bộ
trưởng Thương mại Wilbur Ross nói ngay cả khi câu hỏi quốc tịch có ảnh hưởng đến
số lượng phản hồi, "Việc dữ liệu được thu thập một cách đầy đủ và chính
xác từ cuộc khảo sát toàn bộ dân số quan trọng hơn các mối quan ngại đó".
Bộ
này chỉ ra rằng các cuộc điều tra dân số quy mô nhỏ hơn cũng yêu cầu người tham
gia trả lời họ có phải công dân Mỹ hay không.
Bộ
Thương mại Mỹ sẽ phải đệ trình Quốc hội danh sách các câu hỏi điều tra dân số
năm 2020 cuối tháng này.
Phát
ngôn viên của Nhà Trắng, bà Sarah Sanders, nói: "Tôi cho rằng câu hỏi này
sẽ xác định các cá nhân đang sống ở Hoa Kỳ và cung cấp thông tin cho phép chúng
tôi thực thi luật pháp và các quy định."
Tổng
thống Donald Trump trước đây cho hay, dù không đưa ra bằng chứng, rằng hàng triệu
người nhập cư bất hợp pháp đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Phản
ứng của giới chỉ trích
New
York và California, nơi có số lượng lớn người nhập cư, đang tiến hành các hành
động pháp lý để ngăn chặn động thái này.
Sáng
28/3, luật sư Xavier Becerra từ California đã nộp đơn ra đề nghị tòa ra phán
quyết rằng một cuộc điều tra dân số như vậy là vi phạm hiến pháp Hoa Kỳ.
Ông
lập luận rằng câu hỏi này can thiệp vào nghĩa vụ của chính phủ Hoa Kỳ thực hiện
một cuộc điều tra dân số đầy đủ.
Tổng
chưởng lý New York Eric Schneiderman nói câu hỏi về quốc tịch sẽ "tạo ra một
môi trường sợ hãi và ngờ vực trong cộng đồng người nhập cư".
Ông
cũng nói rằng câu hỏi sẽ khiến cuộc tổng điều tra không thể chính xác và khó
phân phối công bằng tiền thuế liên bang.
Các
nhân viên thực thi pháp luật hàng đầu của 19 bang đã gửi thư cho bộ trưởng
Thương mại Mỹ để phản đối "những tổn hại to lớn" mà câu hỏi này sẽ
gây ra.
-------------------------
Reuters
/ VOA
28/03/2018
Tổng
chưởng lý bang New York ngày 27/3 loan báo sẽ đứng đầu một vụ kiện gồm nhiều
bang để ngăn chính phủ liên bang hỏi người dân là họ có phải là công dân Mỹ hay
không trong cuộc kiểm tra dân số năm 2020 với lập luận là làm như vậy sẽ không
khuyến khích di dân tham dự cuộc kiểm tra.
Bộ
Thương mại Hoa Kỳ, cơ quan điều hành Văn phòng Kiểm tra Dân số, ngày 26/3 thông
báo Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross quyết định bảng câu hỏi sẽ gồm câu hỏi về
quốc tịch, theo yêu cầu của Bộ Tư pháp, với mục đích thi hành tốt hơn Luật về
Quyền Bầu cử.
Ông
Ross quyết định là “có được hoàn toàn và chính xác thông tin để đáp ứng mục
đích hợp pháp của chính phủ vượt quá những ảnh hưởng ngược lại có tính cách hạn
chế,” Bộ Thương mại nói trong một thông báo.
Tổng
chưởng lý New York Eric Schneiderman nói yêu cầu được biết về ‘tình trạng công
dân’ của những người trả lời sẽ tạo nên một môi trường sợ hãi và mất tin tưởng
trong các cộng đồng di dân làm cho cuộc điều tra dân số không chính xác và khó
phân phối công bằng tiền thuế liên bang.”
Ông
nói trong một thông báo là ông sẽ đứng đầu một đơn kiện nhiều tiểu bang để ngăn
quyết định này. Thông báo không cho biết tiểu bang nào sẽ tham gia vụ kiện và
khi nào đệ đơn kiện. Văn phòng ông không trả lời yêu cầu bình luận.
Tiểu
bang California với số di dân đông đảo đã đệ đơn lên Tòa án liên bang sáng ngày
thứ Ba 27/3 kiện Bộ Thương mại và Văn phòng Kiểm tra Dân số.
Tổng
chưởng lý California Xavier Becerra yêu cầu Tòa án liên bang tại Quận Bắc
California đưa ra một lệnh sơ khởi và phán rằng quyết định của Bộ trưởng Thương
mại vi phạm hiến pháp bằng cách can thiệp vào nghĩa vụ tiến hành kiểm tra đầy đủ
dân số Mỹ.
Theo
Hiến pháp Mỹ, việc kiểm tra dân số là bắt buộc và được tổ chức mỗi 10 năm, đếm
từng cư dân ở Mỹ. Cuộc kiểm tra này được dùng để quyết định phân bổ số ghế
trong Hạ viện cho mỗi tiểu bang và phân phối nhiều tỉ đô la quỹ liên bang cho
các cộng đồng địa phương.
Những người chống lại câu hỏi về quốc tịch
trong cuộc điều tra dân số 2020 nói việc này có thể làm nản lòng di dân tham
gia cuộc điều tra, đặc biệt khi họ đã sợ là những tin tức này có thể được sử dụng
để chống lại họ.
Loan
báo được đưa ra vào lúc Tổng thống Donald Trump nỗ lực giữ lời hứa của ông
trong cuộc vận động tranh cử là xây một bức tường giữa Mexico và Hoa Kỳ cũng
như truy lùng di dân bất hợp pháp.
Ông
Trump đã ra lệnh thực thi luật di trú nghiêm ngặt và cấm công dân một vài nước
có đa số dân theo Hồi Giáo vào nước Mỹ ngay sau khi ông nhậm chức vào tháng 1
năm 2017.
Các cuộc thăm dò cho thấy vào cuối năm
2017 một số di dân sợ hãi không cung cấp thông tin cho các nhân viên kiểm tra
dân số vì sợ bị trục xuất.
Những
câu hỏi về quốc tịch đã có trong bảng câu hỏi điều tra dân số trong quá khứ và
trong những cuộc điều tra thường xuyên về dân số do Văn phòng Kiểm tra Dân số
điều hành.
---------------------------
Báo Cali Today
March
27, 2018
Washington
Post – Tối qua tiểu bang California đã đâm đơn kiện chính phủ Trump khi cho là
những câu hỏi thêm vào để hỏi về quốc tịch trong cuộc kiểm kê dân số Hoa Kỳ năm
2020 là vi phạm Hiến Pháp.
Chánh
Biện Lý California đã kiện tụng như thế khi bộ Thương Mại Hoa Kỳ loan báo thay
đổi vào giờ chót những câu hỏi trong bảng điều tra kiểm kê dân số.
Các
quan sát viên cho là vụ kiện chỉ là ‘phát súng mở đầu’ cho một cuộc chiến rộng
lớn hơn rất nhiều với nhiều hệ lụy chính trị giữa chính phủ Trump và nhiều tiểu
bang có đa số cử tri Dân Chủ, vốn cho là chuyện hỏi về quốc tịch như thế sẽ
‘làm chậm lại tốc độ điều tra và kết quả dân số cuối cùng lại không đúng’
Những
người chống đối chuyện hỏi han quốc tịch cho biết các tiểu bang có nhiều di dân
sinh sống sẽ lãnh hậu quả là mất đi số ghế trong các cơ quan Quốc Hội liên bang
và tiểu bang, cũng như mất phiếu trong bầu cử Tổng Thống và mất tài trợ liên
bang vì các tài trợ này căn cứ trên số liệu điều tra dân số.
Báo
Washington Post cho hay Cộng Hòa đã có nhiều lợi điểm khi cuộc điều tra dân số
năm 2010 đã vẽ lại bản đồ các quận hạt bỏ phiếu và phía Dân Chủ đang âu lo là
chuyện điều tra dân số năm 2020 sẽ lập lại chuyện này.
Bộ
Trưởng Thương Mại Wilbur Ross biện luận là chuyện hỏi về quốc tịch có thể giúp
phát giác ra các vi phạm bầu cử có thể có, vì sẽ cung cấp tin tức chính xác hơn
về dân số cử tri của một đơn vị bầu cử nào đó, vì theo luật chỉ có công dân có
quốc tịch mới có quyền đi bầu.
Bên
Dân Chủ California e ngại là điều tra kiểu này có thể làm cho họ mất ít nhất 1
ghế ở Hạ Viện Hoa Kỳ và trên bình diện quốc gia, sẽ chuyển đổi quyền lực chính
trị từ các đô thị về cho các cộng đồng nông thôn và như thế quyền lực của Cộng
Hòa sẽ được củng cố mạnh hơn.
Trần Vũ
No comments:
Post a Comment