Nguyễn Đình Cống
04/12/2017
Tôi
vừa đọc bài “Khi cái ác trở nên phổ biến: Liều thuốc nào cho người Việt?” của
nhà văn Phạm Tường Vân (PTV). Tôi tâm đắc với bài viết và xin trao đổi vài ý kiến.
PTV
viết: “Tôi không dám mở báo ra đọc nữa. Có cảm tưởng chưa khi nào mà cái ác
hiển lộ mạnh mẽ đến thế, được dung dưỡng dễ dàng hồn nhiên đến thế, đến nỗi
chúng ta phải hỏi liệu đã tới ngưỡng chưa và ngày tận thế còn bao nhiêu canh giờ
nữa?”.
Sau
khi kể ra khá nhiều dạng thức của cái ác đang tràn ngập xã hội, PTV nhận xét: Đường
biên thiện – ác vắt ngang tim, rồi đặt câu hỏi: Loại bỏ, đào
thoát hay chung sống hoà bình? Để trả lời, PTV cho rằng cái ác vốn xuất
phát từ tham, sân, si, như là một dạng bệnh lý, như là “kíp nổ” được gài sẵn
trong tiềm thức.
Cuối
cùng tác giả đưa ra một vài giải pháp nhằm loại bỏ cái ác, gọi đó là những “Liều
thuốc cho người Việt”. Tóm tắt các giải pháp đó là: “mỗi cá thể tự nhận ra
cái kíp nổ đó trong mình,… tháo gỡ và vô hiệu hoá nó. … phải xoá hết mặc cảm tự
ti, … tránh bị bản năng dẫn dắt”. Ngoài ra còn thêm: “Like và share
có ý thức” với một số ý như: cha mẹ nhận thức đúng về giáo dục
con cái…, mỗi người biết tư duy tích cực…, loại bỏ khỏi ngôn ngữ hàng ngày những
từ ác độc…, loại bỏ các câu chuyện có tính xảo trá, lừa bịp.
Phát hiện ra và tìm cách xóa bỏ CÁI ÁC ở trên
đời là sứ mệnh vẻ vang của những người chân chính. Trung tướng Trần Độ viết “Những
mong xóa ác ở trên đời/ Ta phó thân ta với đất trời/ Ngỡ ác xóa rồi thay cực
thiện/ Không hay cái ác lại luân hồi”. Phạm Tường Vân cũng phát hiện ra cái
ác đang hiển lộ mạnh mẽ, cố tìm ra liều thuốc để chữa. Những điều nhà văn viết,
xét ra không có gì sai, nhưng nói là đúng thì chưa thật hoàn toàn đúng.
Muốn
chữa bệnh trước hết cần tìm đúng nguyên nhân. Theo tôi PTV nêu nguyên nhân chưa
đủ, còn có nguyên nhân quan trọng hơn mà không thấy nói đến. Không hiểu là nhà
văn chưa thấy hay là thấy rồi mà không dám nói. Trần Độ đã thấy rõ, vạch ra
nguyên nhân của cái ác luân hồi, đó là sự độc quyền toàn trị của ĐCS. Vì thế mà
ông bị ĐCS đàn áp, cho là dám chống đảng. Nhiều người thấy rõ nguyên nhân gốc rễ
của những cái ác hiện nay nhưng không dám nói công khai vì sợ.
Tôi
đã vượt qua được cái sợ như vậy và xin góp vài ý kiến. Tôi tán thành, ủng hộ Tướng
quân Trần Độ khi cho rằng một phần rất quan trọng tạo nên sự luân hồi của cái
ác chính là sự độc quyền toàn trị của chuyên chính vô sản, là những độc hại của
Chủ nghĩa Mác Lê (CNML), là các sai lầm trong sự lãnh đạo của ĐCSVN. Nhưng cái
ác không hoàn toàn do một mình CNML và ĐCSVN tạo ra, mà đó là sự kết hợp của 2
yếu tố. Yếu tố thứ nhất là những yếu kém trong truyền thống dân tộc, mà một số
biểu hiện đã được PTV kể ra. Yếu tố thứ hai là những độc hại của CNML, những
sai lầm của ĐCSVN. Có sự kết hợp đó nên cái ác không những luân hồi mà phát triển
mạnh mẽ đến mức PTV không dám đọc báo nữa. Nếu không có sự kết hợp đó cái ác
tuy cũng có, nhưng bị hạn chế nhiều.
Một
cách khác, những chuyện xảy ra trong phạm vi rộng lớn của xã hội thường do hai
thế lực cùng tác động. Thế lực quần chúng nhân dân và thế lực chính quyền (hoặc
thống trị), trong đó vai trò của chính quyền thường đóng vai quan trọng hơn. Có
những cái ác do chính quyền tạo ra, đẩy người dân vào thế bị oan sai. Có những
cái ác do người dân tạo ra cho nhau, được chính quyền bao che, lờ đi, bất lực
hoặc cùng chia chác hưởng lợi. Chính quyền có vai trò vô cùng quan trọng trong
việc giáo dục, tổ chức và thi hành luật pháp nghiêm minh để cho người dân không
muốn, không thể và không dám làm điều ác.
Cách
nhìn thiên lệch của một số người là chỉ thấy một phía. Hoặc là đổ riệt mọi thứ
cho người dân, hoặc là chỉ biết lên án chính quyền. Trong các phân tích của
mình PTV hình như chỉ mới nhìn thấy sự việc từ phía quần chúng. Trong lòng quần
chúng có tham sân si, có bệnh lý, có kíp nổ, v.v. nhưng khi có một chính quyền
sáng suốt, liêm chính, vững manh, có nền giáo dục tốt thì sẽ hóa giải được nhiều
xung đột. Ngược lại, một chính quyền độc tài toàn trị, chủ yếu dùng bạo lực và
tuyên truyền dối trá, dùng mưu mô thâm hiểm để giành và giữ quyền bính, một
chính quyền tham nhũng, mua quan bán tước thì tuy có to mồm hô hào ngăn chặn
cái ác, có viết hết nghị quyết này đến nghị quyết khác về ngăn chặn và khắc phục
cái ác, nhưng thực chất không ngăn chặn nổi, mà còn bí mật tiếp tay và ngang
hiên tạo ra cái ác.
Vậy
mấy liều thuốc mà PTV bốc cho người Việt chỉ giỏi lắm chữa được một phần, đó là
làm cho người ta không muốn làm điều ác. Dùng có hiệu quả thì tốt, nhưng rất
khó dùng. Trong một thể chế đầy rẫy tham nhũng vẫn có thể có một số người có được
giác ngộ để không làm điều ác, nhưng hy vọng mọi người sẽ giác ngộ e là ảo tưởng.
Chỉ khoảng trên dưới 1 phần trăm người làm ác thì cả xã hội đã loạn lên rồi.
Để
xóa ác phải đồng thời từ hai phía: chính quyền (thể chế chính trị) và người dân
(nền văn hóa). Không có được chính quyền liêm chính, vững mạnh, được lòng dân
thì thật quá khó để nói đến việc xây dựng một nền đạo đức lành mạnh, quá khó để
loại bỏ cái ác ra khổi đời sống. Chỉ có dưới chính thể thật sự liêm chính và
dân chủ thì những liều thuốc của Phạm Tường Vân may ra mới phát huy tác dụng.
N.Đ.C.
Tác
giả gửi BVN
------------------------------------
Phạm Tường Vân
10:52'
CH - Thứ năm, 07/04/2016
http://www.chungta.com/nd/tu-lieu-tra-cuu/cai-ac-tro-nen-pho-bien-lieu-thuoc-nao-cho-nguoi-viet.html
Aleksandr
Solzhenitsyn - nhà văn của lương tâm Nga ắt hẳn đã trải qua nhiều giằng xé nội
tâm để viết ra một câu ứa máu: “Đường biên thiện - ác chạy qua trái tim mỗi người.
Và ai sẵn sàng phá hủy một phần trái tim của chính mình?”
Hơn 20 năm làm báo cho tôi những trải nghiệm đủ để có cái nhìn bình thản, khách quan trước nhiều biến cố khó tin, vậy mà bây giờ nhiều lúc, để giữ tâm bình an, tôi không dám mở báo ra đọc nữa. Liên tiếp trong tuần có vài vụ thực phẩm bẩn bị phanh phui, cướp giật làm bao sinh mạng lìa đời, cầu sập vì tàu chưa đăng kiểm chạy ẩu, giáo viên đánh học trò, học trò đánh giáo viên, cha mẹ đánh con như kẻ thù, bệnh nhân đánh bác sĩ, bác sĩ tẩn bệnh nhân, nghi can chết tức tưởi trong đồn công an khi “lấy cung”, từ hôi bia đến đập phá nhà máy hôi của, trộm chó bị đánh đến chết, dân ném bom xăng vào nhân viên công vụ, …
Chả cần cuồng tín Thánh Allah, chả cần các trung tâm huấn luyện khủng bố kích động, chỉ cần hồn nhiên cộng với ngu muội là lấy đi ngon ơ vài mạng người, chỉ cần vô trách nhiệm là phá huỷ toàn bộ môi sinh, chỉ cần tham chút lợi nhỏ là đẩy hàng ngàn người vào hiểm hoạ ung thư, chỉ cần một lần click chuột vô tư lự là giật đổ tương lai một con người. Có cảm tưởng chưa khi nào mà cái ác hiển lộ mạnh mẽ đến thế, được dung dưỡng dễ dàng hồn nhiên đến thế. Đến nỗi chúng ta phải hỏi liệu đã tới ngưỡng chưa và ngày tận thế còn bao nhiêu canh giờ nữa?
Quân
khủng bố cuồng tín IS trước những chiến dịch giết chóc
Ẩn
ức tâm lý và những cái ác tinh vi
Bên cạnh những sự ác độc hồn nhiên do thiếu hiểu biết hoặc kém ý thức, có điều ác tinh vi khởi sinh từ mặc cảm thua kém, tự ti. Những cơn mưa đá, những chiến dịch bóc mẽ, dìm hàng, trolling tập thể và những ngôn từ hằn học, tai ác ngày càng phổ biến trên mạng xã hội là minh chứng sinh động.
Trong gia đình, không hiếm ông bố ngược đãi con cái chỉ vì mặc cảm thua kém trước bà vợ quá giỏi giang, mọi ấm ức không thể đối thoại với người kia được trút hết vào đứa trẻ. Cũng dễ gặp nhiều bà mẹ ép con đạt thành tích cao trong học hành, thể thao, nghệ thuật chỉ để trả thù người chồng bội bạc. Nhiều cặp vợ chồng đã cạn tình với nhau nhưng nhất quyết không ly dị chỉ vì không muốn kẻ kia tìm được hạnh phúc mới trước mình.
Ngoài xã hội, không hiếm người nghiện cảm giác thỏa mãn khi phô bày ưu thế trước người bất hạnh. Không khó tìm một nhà từ thiện chưa giải hết mặc cảm thiếu thốn trong quá khứ, kẻ giơ tay cứu giúp để trả thù chính những kẻ từng khinh khi mình, kẻ hào phóng trao tặng lời khuyên đồng thời gây chia rẽ, lấy đi toàn bộ lòng tự tôn, kẻ rộng rãi ban phát chút ít ân huệ, nhưng để trói người nhận chung thân trong nhà tù hàm ơn. Không ít người tìm thấy niềm sướng khoái khi có cơ hội khiến ai đó hoàn toàn lệ thuộc vào mình rồi bỏ mặc, hoặc chôn vùi kẻ từng làm đau mình trong mặc cảm tội lỗi vĩnh viễn. Điều tệ hơn cả là họ đang làm điều đó với người thân, nhân viên, cộng sự - những đối tượng mà lẽ ra sẽ cùng cộng hưởng để tạo nên giá trị nhân văn bền vững.
Hậu quả là những đứa trẻ lớn lên trong những cái “tổ lạnh” - một môi trường thiếu vắng tình yêu thương như thế, sẽ tiếp tục (một cách vô thức), lặp lại hành vi ngược đãi ấy với người khác và con cái mình. Những nhân viên bị đối xử thiếu công bằng sẽ ra đi, tiếp tục tạo ra những doanh nghiệp cạnh tranh bởi động cơ “phục hận”, và “win – win” sẽ vẫn mãi là một khái niệm xa lạ.
Mặc cảm tự ti khiến con người tự giam mình trong hoài nghi, đóng lại khả năng thụ cảm điều đẹp đẽ. Mới đây vợ chồng một doanh nhân nhặt được chiếc ví có vài chục triệu trong đó, đã nhờ cộng đồng FaceBook tìm ra khổ chủ và gửi trả. Thật tiếc, anh chị đã bị không ít người trong cộng mạng chế nhạo là khoe mẽ. “Khôn ngoan” hơn, cháu gái tôi, một cô bé 12 tuổi sau buổi học thêm tiếng Anh đã thấy một chiếc iphone nằm trong balo, nhanh chóng tìm người mất để trả lại. Nhưng dù đã được mẹ thuyết phục, cô bé vẫn nhất quyết không nói với giáo viên, vì sợ… bị tuyên dương, sợ mọi người xúm vào bình phẩm, sợ bị chê ngu, bị mỉa mai là “ham thể hiện”…
Thời đại nào mà người tử tế, việc thiện lành đã hiếm nay lại trở nên cô độc đến thế? Trở ngại nào đã khiến một đứa trẻ không dám hồn nhiên phô bày một việc tốt lẽ ra rất đáng biểu dương? Phải chăng nó cảm thấy quá đơn độc lẻ loi giữa những miệng lưỡi nhân gian độc địa bởi lòng đố kị mà người lớn hàng ngày trưng ra trước nó?
Tôi muốn hạnh phúc. Và chắc bạn cũng thế. Bạn khao khát hạnh phúc và bình yên, bạn yêu con trẻ, yêu các thiên thần, yêu điều đẹp đẽ, bạn ghét cái ác như tôi thậm chí hơn tôi. Tuổi nhi đồng, bạn từng sướng run khi người hùng trừ gian diệt ác thắng thế, thời thanh niên, bạn từng ước ao lớn lên trở thành một trong số họ, ngay cả khi đã chai sại vì đời va đập, bạn vẫn có thể giận run lên khi chứng kiến những điều phi nhân phi nghĩa.
Vậy
tại sao chúng ta vẫn phải sống chung với nó?
Chúng
ta thường lên án những kẻ bạo hành trẻ nhưng những lúc nóng giận, chúng ta đâu
biết mình cũng đang bạo hành trẻ, đó chính là con mình?
Đường
biên thiện - ác vắt ngang tim
Có lúc chúng ta ngỡ ngàng bật dậy giữa đêm, vã mồ hôi khi nhận ra cổng cửa quên khoá, lật đậy dật thay ổ khoá bự hơn, bật vội hệ thống báo trộm rồi run rẩy cầm con dao đi dò khắp nhà, mắt liếc sang nhà hàng xóm đầy nghi ngờ. Để rồi sáng thức dậy, nhìn qua ban-công nhà đối diện, bắt gặp nụ cười nhẹ như mây cùng với một chùm hoa thơm chĩa sang dụi đầu vào ô cửa kính, ta dụi mắt chưa dám tin.
Ta có chút hối hận vì trót nghi ngờ cánh tay khoẻ khoắn từng chìa ra xách đỡ đồ cho ta lúc lên cầu thang, nhưng rồi mỗi khi nỗi bất an nghi kị trào lên, ta lại quên. Ta sẵn sàng nổi quạu khi thấy trước cửa nhà một bịch rác vô chủ còn nhà hàng xóm kín cổng cao tường sạch sẽ đến khả nghi. Từ chỗ ta sẵn sàng mở nhạc cổ điển thật to vào giữa trưa nắng, lúc vợ chồng gã hàng xóm bắt đầu chợp mắt để trả thù cái tội họ luôn luôn tọng “Còn thương rau đắng sau hè” hết cỡ vào tai ta sáng sớm, đến chỗ muốn gõ vào đầu gã say nhà ấy mấy búa, khi hắn khoan tường vào giờ nhạy cảm. Bạn hơi chạnh lòng khi công sức của bạn không được ghi nhận xứng đáng, cơn ấm ức của tôi cũng tăng dần đến ứa gan khi đồng nghiệp xấu xí hơn, kém cỏi hơn nhưng lại được sếp đẹp trai giàu có để mắt và đang có nguy cơ trở thành bà chủ? Tôi từng nổi cơn khó chịu, bạn rất muốn bóc mẽ, dìm hàng khi người trước mặt thể hiện giàu có giỏi giang hơn những gì hắn thực có? Và nếu kẻ đó nổi điên gây hấn với ta, điều gì đảm bảo là ta không tham chiến?
Tôi gay gắt lên án bảo mẫu bạo hành trẻ em nhưng quên mất mình cũng có lúc nổi điên muốn đét đít con thật đau cho bõ tức. Bạn phê phán đàn ông vũ phu nhưng ai dám chắc chưa từng có giây phút bạn ước ao mụ vợ lắm điều bỗng dưng trúng gió cấm khẩu, ước con chó hàng xóm hay sủa một ngày ra đường rồi mãi mãi không trở về? Sự khác biệt giữa bạn - tôi và họ là rất không đáng kể. Ranh giới để ta trở thành họ thật ra hết sức mong manh.
Những
ngục tù nơi trái tim sẽ dẫn tới những hành động vô nhân tính...
Chúng
ta may mắn vì nhận thức tốt hơn, tự chủ tốt hơn hoặc chưa rơi vào môi trường/điều
kiện thuận lợi đủ để kích nổ cái quả bom sân hận vốn tiềm ẩn trong mình. Thế
nhưng liệu chúng ta còn giữ mình được bao lâu, khi môi trường tinh thần và các
giá trị nhân văn đang bị cái ác xâm thực mạnh mẽ?
.
Có
người (như tôi) chọn giải pháp không đọc báo, không xem tivi, đóng cửa trước
thông tin tiêu cực. Nhưng đâu cần mở báo hay click chuột, chỉ cần hé cửa ra là
bạn đã có thể lãnh trọn tiếng loé xoé của hàng xóm, vào chợ nghe người bán chửi
người mua, vô quán bắt gặp người phục vụ trả thù khách khó tính bằng thọc
nguyên ngón tay cái đen thui vào bát phở, đến công sở bắt quả tang đồng nghiệp
chơi khăm nhau, đón con về nơm nớp sợ kẻ xấu vờ đụng xe cướp con khỏi tay mình,
vô bệnh viện thì đau lòng nhìn người thân bị y tá chọc kim rõ đau để “nhắc” tiền
bồi dưỡng…
Rồi tôi sớm nhận ra rằng mình có thể mua nhà nhưng không mua được hàng xóm, có thể chọn bạn bè, nhưng không chọn được họ hàng, đồng nghiệp, có thể bảo bọc con nhưng không thể làm thế với tất cả bạn bè và môi trường xã hội của mà chúng sẽ gặp trong đời.
Loại bỏ, đào thoát hay chung sống hoà bình?
.
Nếu
nhìn vào lịch sử, kinh nghiệm Tần Thuỷ Hoàng, Lê Ngoạ Triều, Mao, Nazi, Pol
Pot… cho thấy dưới một thể chế mà việc làm ác chẳng những không bị ngăn cản mà
còn được khen thưởng thì dân chúng sẽ càng ngày trở nên tàn ác và hiệu ứng ngược
lại ở những xã hội đề cao giá trị nhân văn, trân quý con người. Nước Đức hôm
nay được chọn là nơi tốt nhất để sinh sống làm việc, chỉ vài chục năm sau khi
Nazi bị hủy diệt. Hà Lan đứng trước khả năng dỡ bỏ nhà tù vì không còn tội phạm.
Vậy liều thuốc nào dành cho cho người Việt?
Con
trai 14 tuổi của tôi – một fan trung thành của Marvel và thế giới siêu anh hùng
kiểu Mỹ trả lời câu hỏi này như sau: “Nếu không suy nghĩ chín chắn lắm, con
sẽ chọn biện pháp loại bỏ/ cách ly hết kẻ xấu, kẻ ác ra khỏi xã hội. Cách thứ
hai là bỏ đi, đến nơi nào mà ta thấy con người văn minh nhân ái hơn. Nhưng mẹ
biết đấy, cả hai cách này đều không khả thi.”
Về giải pháp, sau một thời kỳ “ngâm cứu” các nhân vật phản diện có tâm lý phức tạp (những đối thủ nặng ký của các siêu anh hùng nhiều sức mạnh và tâm hồn ngây thơ), lý luận chàng trai tuổi teen ưa thích môn tâm lý học này là: “Ác là một dạng bệnh lý.” Chuỗi nhân vật phản diện của Marvel là những thí dụ sinh động về những cái ác khởi sinh từ tổn thương thời ấu thơ, các dạng thái nhân cách do các cú sang chấn tâm lý vị thành niên đã kích hoạt “kíp nổ” được gài sẵn trong tiềm thức. Các siêu anh hùng có mạnh đến đâu, cũng không thể nào diệt ác trừ gian tận gốc, nếu thiếu giải pháp tổng thế: “mỗi cá thể tự nhận ra cái kíp nổ đó trong mình, tháo gỡ và vô hiệu hoá nó”- Đây cũng là cách các ông lớn ngành giải trí phương Tây cài đặt triết lý thiện - ác vào công chúng nhỏ tuổi của mình, để đánh thức những giấc mơ, nuôi dưỡng chủ nghĩa anh hùng trong một thế giới mà con người ngày càng trở nên vô cảm, vị kỷ. Dễ hiểu vì sao người phương tây có ý thức cao về vai trò và trách nhiệm cá nhân, ít tiểu xảo hay ác vặt.
Thật ra, từ hơn 2500 trước, ông Phật đã chẩn bệnh: ác hạnh là bởi vô minh, còn khái niệm “kíp nổ” hay “mầm ác” này được gói gọn trong 3 từ: tham - sân - si. Hơi khó để đề cập sâu hơn trong giới hạn một bài viết nhỏ. Nhưng theo tôi, ở cấp độ đơn giản, người Việt muốn giải được tham (hám lợi bất chấp đạo lý), việc đầu tiên là phải gỡ bỏ hết những ẩn ức do thiếu thốn đói nghèo, từ đó từng bước minh định lại các chuẩn giá trị. Chừng nào tâm con người bớt bị thiêu đốt bởi các giá trị ảo, có nhiều lựa chọn hơn cho mỗi người, cuộc sống cũng sẽ bớt điên cuồng. Muốn giảm thiểu sân (hằn học, ganh ghen đố kị) phải xoá hết mặc cảm tự ti, thành thật với chính mình để bớt hoang tưởng, biết điểm mạnh yếu của mình để bớt hẹp hòi, đố kị trước thành quả lao động của người khác, chấp nhận sự khác biệt. Muốnbớt si(mù quáng, a dua, nghiện ngập) thì sự hiểu biết là loại kháng thể mạnh giúp ta ý thức được giới hạn, tự điều chỉnh trong từng ý nghĩ và hành động, tránh bị bản năng dẫn dắt.
Đức
Phật dạy rằng vì con người vô minh mà gây ra phiền não và khổ đau. Nếu hiểu được
một cách rõ ràng và phá trừ được nguyên nhân chính gây ra khổ đau này, con người
sẽ an lạc và hạnh phúc.
Like
và share có ý thức
Tôi
cũng nghĩ rằng mùa xuân chỉ đến khi nào người Việt nhận thức lại, xây dựng lại
chuẩn giá trị từ trong gia đình. Chừng nào cha mẹ nhận thức đúng đắn hơn nữa việc
giáo dục con cái, thay vì biến con thành công cụ thoả mãn mong muốn ích kỷ của
chính mình. Chừng nào mỗi người biết tư duy tích cực, biết tìm ưu điểm của nhau
để phối hợp thay vì tìm điểm yếu để triệt hạ. Chừng nào lợi ích bền vững là điểm
kết nối giữa các thành viên trong gia đình, công sở, cơ chế để những khác biệt
cùng tồn tại được thiết lập, thì chừng đó cách biệt sẽ được rút ngắn, tổn
thương sẽ sớm được chữa lành, xung đột sẽ được hoá giải.
“Lưỡi luôn tìm đến những nơi có răng đau” - Tin xấu luôn có sức hấp dẫn và lan toả hơn tin tốt. Để tránh bị “ám thị”, mỗi người hãy cùng nhau tạo ra một trường thông tin tích cực, văn minh trên các tương tác với thế giới mạng. Trước khi làm một việc đơn giản như bấm like, nhấn nút share, hãy ý thức mỗi một niệm (ý nghĩ, lời nói) tiêu cực cũng có sức công phá chẳng khác nào trái bom, để tự hỏi mình vì sao làm thế, điều gì đang hối thúc từ bên trong: mong cầu hàn gắn, yêu thương hay phá huỷ? Ngoài ra, cũng đã đến lúc giã biệt các câu chuyện dân gian ngợi ca tiểu xảo kiểu như trạng lừa chúa, đầy tớ chơi khăm chủ, anh em ruột thịt chơi nhau sát ván, mẹ kế con chồng trả thù tàn bạo. Những sản phẩm văn hoá có triết lý cay nghiệt, “thâm nho”, loại ca dao gieo rắc nghi kỵ “mấy đời bánh đúc có xương/mấy đời mẹ ghẻ có thương con chồng", tục ngữ nuôi lòng thù hận như “quân tử báo thù mười năm chưa muộn” nên liệt vào dạng những “di sản” phản văn minh, cần được vĩnh viễn đóng lại.
Những
tích truyện ca ngợi sự tiểu xảo, những kiểu thành ngữ "Quân tử trả thù 10
năm chưa muộn"..., cũng cần loại bỏ để con trẻ sống nhân văn và văn minh
hơn.
Bởi tâm trí chúng ta đáng được nâng niu, trân trọng.
Bởi con cái chúng ta xứng đáng được sống trong một thế giới nhân
ái, bình yên và hạnh phúc. Và bởi bạn, những kẻ làm bạn tổn thương hay những
người từng bị bạn làm cho thương tổn, đều khao khát yêu thương và xứng đáng được
chữa lành.
Phạm
Tường Vân là
một nhà báo, nhà thơ, nhà biên kịch sống tại TP.HCM.
Nguồn:Soha
và FB tác giả
.jpg){kind=link}
%20(1).jpg){kind=link}
No comments:
Post a Comment