Tú Anh - RFI
Thứ sáu 11 Tháng Tư 2014
Để
khuynh đảo Ukraina và gây sức ép với Liên Hiệp Châu Âu, Tổng thống Nga có trong
tay vũ khí nhiên liệu lợi hại. Thứ năm 10/04/2014, đích thân Vladimir Putin đe
dọa là sẽ ngưng bán khí đốt cho Ukraina và Châu Âu nếu Bruxelles không mở túi
tiền « chia bớt gánh nặng năng lượng » cho… Nga, một diễn biến mới làm khủng
hoảng nghiêm trọng thêm. Tuy nhiên, liệu Nga có dám thực hiện ?
Hôm qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin dọa sẽ ngưng
bán khí đốt cho Ukraina và châu Âu nếu Bruxelles không giúp Kiev trả hàng tỷ đô
la nợ tiền khí đốt. Ngay lập tức, từ Washington, trong bản thông cáo chung công
bố cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Mỹ Barack Obama
đáp trả là nếu chủ nhân điện Kremli tiếp tục có hành động leo thang tại Ukraina
thì Hoa Kỳ và Châu Âu sẽ đưa ra thêm một loạt biện pháp trừng phạt mới.
Ukraina đang nợ Nga khoảng 2,2 tỷ đôla tiền khí đốt
nhưng ngân khố của Kiev gần như cạn kiệt. Nếu Nga thực hiện lời đe dọa ngưng
bán khí đốt cho châu Âu thì sẽ gây ra một cuộc « chiến tranh khí đốt » như đã
xảy ra vào năm 2006 và 2009 khi tập đoàn khí đốt Nga Gazprom bất ngờ tăng giá.
«
Kinh tế Nga khập khểnh… »
Tuy nhiên theo AFP, có nhiều lý do bắt buộc Putin
không thực hiện lời đe dọa này. Hôm thứ Tư, chính phủ Nga triệu tập một cuộc
họp về « quan hệ năng lượng với Ukraina ». Tin đồn được loan ra là tập đoàn nhà
nước Gazprom sẽ cắt đường ống dẫn « ngay tức khắc ». Nhưng hôm sau, ông Putin
có vẻ hạ hỏa. Ông ra lệnh cho Gazprom chờ thương lượng và kêu gọi Liên Hiệp
Châu Âu góp sức thêm tiền trợ giúp cho Ukraina trả nợ.
Tại sao Nga hé mở cánh cửa đàm phán trong khi chính
quyền thân Tây phương tại Kiev chọn thái độ đối đầu, dứt khoát không trả phần
tiền còn lại và không chấp nhận giá mới tăng đến 80% ?
Theo phân tích của giới chuyên gia năng lượng thì
Nga thấy ván cờ khá rủi ro. Thứ nhất là vũ khí « cắt khí đốt » không còn hiêu
nghiệm như lần trước. Khác với tình hình 2006 và 2009, Nga tung đòn áp lực vào
giữa mùa đông, lần này châu Âu đã bước vào mùa xuân và có đến 9 tháng trước mặt
để chuẩn bị. Mùa đông vừa qua thời tiết lại khá ấm áp nên trữ lượng khí đốt tồn
kho còn nhiều. Trên thực tế, châu Âu chỉ mua của Nga có 20% nhu cầu và rút kinh
nghiệm khủng hoảng 2006, 2009, tây Âu tăng nhập khẩu từ Bắc Âu, Algéri …
Theo chuyên gia Litlit Gevorgyan, do kinh tế Nga
hiện nay đang khập khểnh, chính quyền Matx cơva rất cần nguồn ngoại tệ, cần bán
khí đốt cho châu Âu.
Thứ hai, Kiev không sợ Nga cúp « ga » vì Washington
và Bruxelles hứa cung cấp khí đốt, mua của Nga với giá rẻ, từ đường trung
chuyển khác qua Belarus.
Chuyên gia Alexei Malachenko của trung tâm nghiên
cứu Carnegie nhận định « lần khủng hoảng này, Ukraina được khí đốt từ Trung Âu
cung cấp và sẽ nhanh chóng giúp Kiev sớm thoát khỏi lệ thuộc vào khí đốt của
Nga.
«
Trung Quốc ép giá …. »
Trong trường hợp mất thị trường Ukraina, liệu Nga có
thể chuyển sang Trung Quốc ? Theo chuyên gia Alexei Malachenko, Nga biết nếu
chỉ chơi với Bắc Kinh thì sẽ bị thiệt hại vì bị ép giá. Từ nhiều năm nay, tập
đoàn Gazprom thương lượng với Trung Quốc một thỏa thuận xuất khẩu khí đốt. Sau
khi vất vã giải quyết được phần « kỹ thuật » tức là lộ trình, khối lượng… Nga
đụng phải một chướng ngại mà cho đến nay vẫn chưa vượt qua : đó là giá cả, Bắc
Kinh đòi giá thấp hơn giá thị trường.
Theo giới phân tích của Ngân hàng Merrill Lynch Hoa
Kỳ, Nga không thể nào bỏ thị trường Ukraina trước khi cuộc đàm phán giá cả với
Trung Quốc kết thúc.
Trên Vedomosti, nhật báo kinh tế duy nhất không bị
chế độ kiểm soát, chuyên gia Natalia Mitrova nhận định : Hiện nay là Nga không
còn hy vọng gia tăng thị phần năng lượng ở châu Âu và các nước lân bang trong
CEI (Cộng đồng các quốc gia độc lập, thành viên ủa Liên Xô cũ). Vấn đề là «
Trung Quốc là một bạn hàng khó tính và sẽ lợi dụng thời cơ để buộc Nga nhượng
bộ thêm ».
No comments:
Post a Comment