Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2012-08-22
Vụ bắt giữ ông
Nguyễn Đức Kiên không những gây biến động xấu trong thị trường tài chánh, chứng
khoán mà còn tác động tới nhiều lĩnh vực khác khi quyền hạn và đường giây của
ông này chằng chịt và quá lớn gần như nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ.
Câu hỏi lỗ hổng nào
trong hệ thống đã tạo nên những đại gia này đang được dư luận đặt ra.
Cả hệ
thống lung lay
Chưa bao giờ một cá nhân bị bắt lại tác
động đến xã hội và chính phủ như vụ bắt giữ bầu Kiên. Ngay sau khi tin ông bị
bắt tung ra, người dân đổ xô mua vàng và thị trường chứng khoán tuột dốc không
phanh.
Quốc
hội họp và đòi Thống đốc Ngân hàng nhà nước giải trình liệu vụ bắt giữ này có
liên quan gì tới tình trạng nợ xấu cũng như các ngân hàng thương mại cổ phần có
biểu hiện thao túng thị trường tín dụng hay không.
Sau
vụ bắt giữ ba ngày, cổ phiếu của Eximbank mất 4,5% tại sàn giao dịch tp Hồ Chí
Minh sau khi mất 4,9% vào hai ngày trước đó. Để cứu vãn tình trạng người dân ào
ạt rút tiền, Ngân hàng nhà nước phải bơm 5 nghìn tỷ đồng vào hệ thống ngân hàng
như một nguồn hỗ trợ khẩn cấp nhưng người dân vẫn lo sợ đồng tiến tiết kiệm của
họ sẽ theo chân bầu Kiên nên tiếp tục rút tiền để làm việc khác và điều này
tiếp tay cho thị trường chứng khoán có lý do để tiếp tục đỏ sàn.
Theo tin tức từ cơ quan điều tra cho
biết ông Nguyễn Đức Kiên bị bắt là do thành lập ba công ty con và các công ty
này có hành vi kinh doanh trái pháp luật.
Những thông tin này không thể thuyết phục người hiểu chuyện vì lý do để bắt ông
Kiên quá yếu ớt, khó áp dụng cho một người nổi tiếng và nhiều quyền lực như ông.
Lợi
ích nhóm và quyền lực
Không phải vô cớ khi dư luận nổi lên câu hỏi đây có phải là vấn
đề thanh trừng nội bộ hay không vì sự quen biết của ông Kiên đối với Thủ tướng
đương nhiệm đã nhiều lần công khai trên báo giới, đặc biệt là sự liên hệ mật
thiết giữa ông Kiên với bà Nguyễn Thanh Phượng, con gái của Thủ tướng, trong
những thương vụ ngân hàng bạc tỷ được người dân xem như là điều hiển nhiên giữa
bối cảnh đại gia và quyền lực như một cặp bài trùng được đồn thổi trên báo chí
như thời gian vừa qua.
Vấn
đề nổi cộm này đưa đến câu hỏi phải chăng những thỏa thuận ngầm trong hệ thống
đã tiếp tay tạo nên những khối u mà khi vỡ ra sẽ gây hậu quả không nhỏ cho khu
vực mà nó lũng đoạn.
Lợi ích nhóm và quyền lực vô giới hạn là hai thực thể
song hành với nhau tạo ra những đại gia giàu có nhanh chóng như bầu Kiên đang
ngày càng lộ rõ sự nguy hiểm của nó khi một người bị bắt kéo theo các hệ lụy
không lường trước cho một nền tài chính vốn yếu ớt vì thiếu những ràng buộc
pháp lý.
Thống kê cho thấy
chỉ một thời gian ngắn sau đổi mới, Việt Nam là nước có số người giàu cao nhất
trong khu vực.
Trong
một nền kinh tế chưa thật sự thoát khỏi hệ thống quốc doanh nhưng lại phát sinh
nhiều người giàu có quá nhanh do quan hệ tốt với lãnh đạo cao cấp trong chính
phủ gây cho dư luận rất nhiều câu hỏi về các lỗi hệ thống đã tạo ra những khối
u trong cơ thể kinh tế tài chánh Việt Nam.
Tiến sĩ Nguyễn Quang
A, nguyên giám đốc Viện nghiên cứu phát triển IDS cho biết nhận xét của ông:
“Việt
Nam đang theo mô hình Tư bản chủ nghĩa man rợ. Vai trò nhà nước trong Chủ nghĩa
tư bản phát triển ở thời gian đầu nó rất lộn xộn. Lúc đó nhà nước, công đoàn,
người lao động họ đấu tranh và dần dần xảy ra như cuộc khủng hoảng vừa rồi.
Tôi
nghĩ nhà nuớc cần phải tăng cường vai trò giám sát, vai trò làm cho minh bạch
như thế nào đó để không có những người có khả năng khuynh đảo như vậy.”
Mô
hình mà TS Nguyễn Quang A chỉ ra đang làm cho hệ thống kinh tế tài chánh Việt
Nam lúng túng trong cách điều hành các chính sách điều tiết vĩ mô trong các tập
đoàn quốc doanh, kể cả các tập đoàn tài chánh ngân hàng.
Từ
sự lúng túng này nó cho phép nhiều người có quan hệ tốt với các ngân hàng trở
nên giàu có rất nhanh do thu tóm cổ phiếu và nắm giữ các vai trò chủ chốt.
Video
: Bầu Kiên bị bắt (RFA)
Vấn
đề gì cần giải quyết?
Ông
Nguyễn Đức Kiên từng là phó chủ tịch hội đồng quản trị của ngân hàng thương mại
Á Châu gọi tắt là ACB do đó khi ông bị bắt khách hàng phản ứng rất nhanh là xếp
hàng rút tất cả tiền bạc của họ tại ngân hàng này mặc dù ông Kiên không còn
liên hệ gì tới ngân hàng ACB từ hai năm qua.
Chuyên gia kinh tế
Phạm Chi Lan cho biết nhận xét của bà về vần đề này:
“Dù
sao về danh tiếng thì ông ấy là một nhân vật chính của ACB vì vậy khi nói tới
ACB thì người ta gằn với tên tuổi của ông ấy và vì vậy khi ông ấy bị bắt có thể
ảnh hưởng tới danh tiếng hoạt động của ACB và đìêu đó đòi hỏi một sự giám sát
mạnh mẽ hơn và nhất là tính minh bạch pahỉ cao hơn của hệ thống ngân hàng cũng
như của các doanh nghiệp lớn liên quan đến ngân hàng hiện nay.”
Chánh
thanh tra Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ông Nguyễn Hữu Nghĩa đã trấn an công
chúng trên báo chí rằng Ngân hàng nhà nuớc sẽ theo dõi sát những diễn biến của
ngân hàng ACB.
Ông
Nghĩa cam kết sẵn sàng hỗ trợ vốn cho ACB để đảm bảo khả năng chi trả các khoản
tiền gửi của các tổ chức kinh tế và dân chúng tại ngân hàng này.
Sau
khi ông Kiên bị bắt hai ngày, chiều 22 tháng 8 Tổng Giám đốc ngân hàng ACB là
ông Lý Xuân Hải bị triệu tập “làm việc” với cơ quan điều tra.
Cũng
từ sự bắt giữ khẩn cấp này nảy sinh thêm nhiều câu hỏi về các cấu kết giữa những
ngân hàng với nhau tạo nên sự mất thăng bằng trong vấn đề vay và cho vay.
Phải
chăng đã đến lúc nhà nước cần mạnh tay hơn trong việc cắt bỏ những khối u mà từ
lâu nhiều nhóm lợi ích đã tạo ra trong cơ thể của chế độ dẫn tới việc sản sinh
những đại gia tương tự như bầu Kiên, một người do quan hệ tốt lại có khả năng
làm lung lay cả hệ thống bởi sự giàu có khó kỉểm soát vì được bao che, nâng đỡ
từ nhiều phía?
Theo
dòng thời sự:
Copyright
© 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.
No comments:
Post a Comment