Mỹ
nỗ lực chứng tỏ là một người bạn đáng tin cậy, khác với Trung Quốc
09/09/2023
Tổng thống Joe Biden muốn cho thế giới thấy tại Hội
nghị thượng đỉnh Khối 20 ở Ấn Độ và trong chặng dừng chân ở Việt Nam rằng Hoa Kỳ
và các đồng minh cùng chí hướng là những đối tác kinh tế và an ninh tốt hơn
Trung Quốc.
https://gdb.voanews.com/01000000-0aff-0242-af1d-08dbb0c08387_w650_r1_s.jpg
Tổng thống Joe Biden đến
Sân bay Quốc tế Indira Gandhi để dự hội nghị thượng đỉnh G20, ngày 8 tháng 9
năm 2023, tại New Delhi.
Các quan chức Toà Bạch Ốc cho biết ông Biden, đã khởi hành vào tối ngày
7/9 tới New Delhi, sẽ sử dụng cuộc họp G20 hàng năm như một cơ hội để Hoa Kỳ
nêu bật đề nghị dành cho các nước đang phát triển và các quốc gia có thu nhập
trung bình mà qua đó giúp tăng cường quyền cho vay của Ngân hàng Thế giới và Quỹ
Tiền tệ Quốc tế khoảng 200 tỷ đô la.
Đó là một nỗ lực nhằm đưa ra một giải pháp thay thế đáng kể, mặc dù nhỏ
hơn sáng kiến cơ sở hạ tầng Vành đai và Con đường khổng lồ của Trung Quốc, mà Mỹ
coi như là ‘con ngựa thành Troy’ của sự phát triển khu vực và mở rộng quân sự
do Trung Quốc dẫn đầu. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự trù bỏ qua hội nghị
thượng đỉnh, Thủ tướng Lý Cường sẽ đại diện Trung Quốc.
Sau hội nghị thượng đỉnh, ông Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ
gặp nhau tại Hà Nội và dự kiến sẽ công bố kế hoạch thắt chặt hợp tác kinh tế.
Việt Nam và Trung Quốc có quan hệ thương mại mạnh mẽ nhưng cũng có những
khác biệt sâu sắc. Việt Nam, giống như Malaysia, Philippines, Đài Loan và
Brunei, đã rơi vào tình trạng đối đầu căng thẳng về lãnh thổ trong nhiều thập
niên với Trung Quốc, nước luôn luôn tuyên bố chủ quyền trên các vùng biển ở Biển
Đông cách bờ biển Trung Quốc hàng trăm km.
Bà Colleen Cottle, phó giám đốc cơ quan nghiên cứu Trung tâm Trung Quốc
Toàn cầu thuộc Hội đồng Đại Tây Dương tại Washington, nói: “Tôi nghĩ rằng sự vắng
mặt của ông Tập tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt này, nếu điều đó thành hiện
thực, thực sự là một cơ hội lớn bị bỏ lỡ đối với người Trung Quốc”. “Và tôi
nghĩ nó mang lại cho chính quyền Biden nhiều cơ hội hơn để tấn công về mặt đẩy
mạnh và thể hiện… đề xuất giá trị của họ đối với các nước kém phát triển ở châu
Á và châu Phi.”
Theo một quan chức quen thuộc với vấn đề này, các nhà lãnh đạo của Mỹ, Ấn
Độ, Ả Rập Xê-út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đang nỗ lực hoàn tất một
thỏa thuận cơ sở hạ tầng chung có thể được công bố tại New Delhi.
Theo một nhà ngoại giao quen thuộc với các cuộc đàm phán, nếu đạt được
sự đồng thuận, thỏa thuận sẽ bao gồm việc vận chuyển bằng tàu giữa Ấn Độ và Ả Rập
Xê-út, sau đó bằng tàu hoả đi qua Ả Rập Xê-út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống
nhất, có thể là đến Jordan, sau đó vận chuyển quá cảnh đến Thổ Nhĩ Kỳ và từ đó
đi bằng tàu hỏa.
Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan cho biết ông không thể
xác nhận thỏa thuận này. Ông nói sáng kiến này là thứ “mà chúng tôi đã đầu tư nỗ
lực cùng với các đối tác của mình.”
Ông nói với các phóng viên tháp tùng ông Biden trên chiếc Air Force
One: “Chúng tôi tin rằng sự kết nối từ Ấn Độ qua Trung Đông đến châu Âu là vô
cùng quan trọng và sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế cũng như lợi ích chiến lược
đáng kể cho tất cả các quốc gia liên quan”.
Trước hội nghị thượng đỉnh, Mỹ đã chỉ trích Trung Quốc vì đã giảm tính
minh bạch trong báo cáo về dữ liệu kinh tế cơ bản trong những tháng gần đây và
trừng phạt các công ty ở Trung Quốc đã cung cấp dữ liệu đó.
Đồng thời, Tòa Bạch Ốc đã cố gắng cải thiện các mối quan hệ. Bộ trưởng
Thương mại Gina Raimondo, người vừa trở về từ Trung Quốc, là quan chức chính
quyền mới nhất tiếp xúc với Bắc Kinh trong bối cảnh có tranh chấp về công nghệ,
an ninh, vấn đề Đài Loan và các vấn đề khác.
Bà Raimondo nói với hãng tin AP rằng “thế giới đang mong đợi Hoa Kỳ và
Trung Quốc quản lý mối quan hệ của chúng ta một cách có trách nhiệm”. Bà cho biết
mục tiêu của chính quyền là có được một mối quan hệ kinh tế ổn định trong đó có
sự tham gia nhất quán. Nhưng quyết định không tham dự G20 của ông Tập cho thấy
“chúng tôi có việc phải làm” liên quan đến liên lạc giữa các nước, bà nói.
Bà Raimondo nói: “Tất nhiên, giao tiếp là một con đường hai chiều.”
“Giao tiếp cần phải dẫn đến hành động.”
Ông Biden cho biết ông thất vọng vì ông Tập sẽ không có mặt ở New
Delhi, nơi hội nghị thượng đỉnh dự kiến sẽ tập trung vào khí hậu, sự phát triển
và tương lai của khối các nền kinh tế hàng đầu.
Hoa Kỳ đã chỉ trích các hoạt động cho vay của Trung Quốc trong Vành đai
và Con đường là “ép buộc”, cho rằng nỗ lực cơ sở hạ tầng trị giá 1 nghìn tỷ đô
la nhằm cung cấp hỗ trợ cho vay của Trung Quốc cho các nước nghèo thường đi
cùng với các điều kiện kèm theo hạn chế tái cơ cấu nợ với các nước chủ nợ lớn
khác. Trung Quốc cũng thường xuyên giữ quyền yêu cầu trả nợ bất cứ lúc nào, tạo
lợi thế cho Bắc Kinh trước các nước khác.
Một phân tích gần đây của AP về hàng chục quốc gia mắc nợ Trung Quốc
nhiều nhất, bao gồm Pakistan, Kenya, Zambia, Lào và Mông Cổ, cho thấy việc trả
nợ đang tiêu tốn một lượng doanh thu thuế lớn hơn bao giờ hết. Các quốc gia
trong phân tích của AP có tới 50% khoản vay nước ngoài từ Trung Quốc và hầu hết
đều dành hơn 1/3 doanh thu của chính phủ để trả nợ nước ngoài.
Ông Sullivan cho biết nỗ lực tăng cường năng lực cho vay của Ngân hàng
Thế giới và Qũy Tiền tệ sẽ mang lại “sự thay thế đáng tin cậy” cho các khoản
vay của Trung Quốc.
Ông Biden đã bao gồm 3,3 tỷ đô la cho cả hai tổ chức này vào yêu cầu
ngân sách bổ sung mà ông đã gửi tới Quốc hội. Chính quyền cho biết số tiền này
sẽ giúp tận dụng gần 50 tỷ đô la chỉ riêng từ Mỹ để cho vay đối với các nước có
thu nhập trung bình và nghèo, và lên tới 200 tỷ đô la trên toàn thế giới.
Ông Sullivan nói: “Chúng tôi tin rằng cần có các phương án cho vay tiêu
chuẩn cao, không mang tính cưỡng chế dành cho các nước có thu nhập thấp và
trung bình”.
Ông Tập đang cố gắng vượt qua một trong những thời điểm hỗn loạn nhất đối
với nền kinh tế Trung Quốc trong nhiều thập niên.
Nền kinh tế Trung Quốc đang bị đè nặng bởi bong bóng bất động sản, nợ của
chính quyền địa phương, tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao và mất khả năng phục hồi
rộng hơn dự kiến sau các đợt phong tỏa do đại dịch. Thêm vào đó là thách thức
dài hạn khi dân số Trung Quốc bắt đầu giảm do lão hóa và tỷ lệ sinh thấp hơn.
Hầu hết các phân tích kinh tế thông thường đều cho rằng nền kinh tế Mỹ
và các đồng minh phần lớn không bị ảnh hưởng bởi sự suy thoái của Trung Quốc.
Có những rủi ro về chuỗi cung ứng nếu các nhà máy đóng cửa ở Trung Quốc và những
khó khăn trong tăng trưởng toàn cầu. Nhưng từ đầu năm đến nay, nền kinh tế Mỹ
đã hoạt động tốt hơn mong đợi trong khi nền kinh tế Trung Quốc hoạt động kém hiệu
quả.
Ông Tập phản bác trong một bài phát biểu hồi tháng trước rằng Mỹ và các
đồng minh “không thể kiềm chế bản chất tham lam của tư bản và không thể giải
quyết các căn bệnh mãn tính như chủ nghĩa vật chất và nghèo đói về tinh thần”.
Ông cho rằng mô hình chính phủ với quyền lực tập trung của mình sẽ làm được nhiều
việc hơn để phục vụ lợi ích của “đại đa số người dân”.
Làm thế nào Trung Quốc vượt qua những cơn gió ngược kinh tế là một câu
hỏi lớn đối với Tòa Bạch Ốc. Chính quyền Mỹ đã cố gắng có một mối quan hệ
thương mại ổn định, ngay cả khi nước này đã làm Trung Quốc nổi giận bằng cách hạn
chế nhập khẩu công nghệ tiên tiến vì mục đích an ninh quốc gia. Các quan chức Mỹ
đã nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc đối thoại đang diễn ra giữa chính phủ của
hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Các nhà lãnh đạo G20 cũng sẽ thảo luận về tác động toàn cầu của việc
Nga xâm chiếm Ukraine và những nỗ lực chung trong việc chống biến đổi khí hậu.
Tại cuộc họp tháng 7, các bộ trưởng khí hậu và môi trường G20 đã không thể thống
nhất về mục tiêu đạt mức phát thải cao nhất vào năm 2025, chuyển sang sử dụng
năng lượng sạch và đánh thuế carbon như một cách để giảm lượng khí thải.
Ông Biden dự kiến sẽ gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại dinh thự của
ông Modi sau khi ông đến Ấn Độ vào tối 8/9.
Ông Biden đã nỗ lực rất nhiều để tăng tiến mối quan hệ với ông Modi, một
người theo chủ nghĩa dân tộc Hindu bảo thủ đang lãnh đạo quốc gia đông dân nhất
thế giới. Mối quan hệ Mỹ-Ấn Độ sẽ rất quan trọng trong những thập niên tới khi
cả hai bên phải đối phó với một Trung Quốc đang lên, biến đổi khí hậu, trí tuệ
nhân tạo, khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng và các vấn đề khác.
Ông Biden đã đón tiếp ông Modi vào tháng 6 năm nay trong một chuyến
thăm cấp nhà nước trang trọng.
No comments:
Post a Comment