Thế
giới hôm nay: 20/06/2022
The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch
20/06/2022
https://nghiencuuquocte.org/2022/06/20/the-gioi-hom-nay-20-06-2022/
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ mất thế đa số ở nghị viện, theo kết quả
sơ bộ sau khi thùng phiếu đóng vào Chủ nhật. Dù liên minh theo đường lối
trung dung của ông vẫn thắng, họ có thể sẽ mất hàng chục ghế trong Quốc hội
577 ghế của Pháp, khiến tổng thống khó thúc đẩy các cải cách hơn.
Nga nói cuộc tấn công vào Severodonetsk ở miền
đông Ukraine đang diễn ra như kế hoạch và tuyên bố đã chiếm được khu dân cư
Metyolkine ở rìa phía đông thành phố. Trong khi đó tổng thư ký NATO Jens
Stoltenberg cảnh báo cuộc chiến có thể sẽ kéo dài “nhiều năm.” Tổng thống
Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước ông “chắc chắn sẽ chiến thắng” khi đi
thăm mặt trận phía nam.
Gã khổng lồ thương mại điện tử JD.com của Trung Quốc công bố mức tăng trưởng
doanh số bán hàng trong lễ hội mua sắm “618” thấp nhất từ trước đến nay. Trong khoảng thời gian 18 ngày đến
Chủ nhật, doanh số bán hàng của hãng chỉ tăng 10,3% so với 27,7% của cùng kỳ
năm ngoái. Điều này cho thấy niềm tin tiêu dùng ở Trung Quốc đã bị lung lay
nghiêm trọng do các đợt phong tỏa Covid-19 kéo dài, bên cạnh tình hình tăng
trưởng kinh tế chậm đi.
Đức nói sẽ thực hiện các biện
pháp khẩn cấp để đảm bảo dòng chảy năng lượng trong trường hợp Nga giảm hoặc
ngừng cung cấp khí đốt, như tập đoàn năng lượng Gazprom đã đe dọa. Cụ thể
khí đốt sẽ bị cắt giảm trong công nghiệp và sản xuất điện. Tuy nhiên, bộ trưởng
kinh tế Robert Habek cũng cảnh báo các nhà máy nhiệt điện than sẽ được dùng
nhiều hơn để thay thế.
Thủ tướng Ireland nói việc Anh muốn
viết lại thỏa thuận thương mại hậu Brexit đã ký với EU xoay quanh vấn đề
Bắc Ireland là “hành vi phá hoại kinh tế.” Michael Martin lập luận rằng kế hoạch
của Anh, được trình lên quốc hội vào thứ Hai tuần trước, là “chủ nghĩa đơn
phương tồi tệ nhất.” EU đang tiến hành các động thái pháp lý chống lại Anh
xoay quanh dự luật này.
Biểu tình lớn đã nổ ra ở thủ đô Tunis của Tunisia
nhằm phản đối cuộc trung cầu dân ý về hiến pháp của Tổng thống Kais
Saied vào ngày 25 tháng 7 tới. Những người phản đối tổng thống cho rằng các
thay đổi do ông đề xuất sẽ đưa đất nước đến chế độ độc tài. Trước đó đã
có biểu tình tương tự vào thứ Bảy và một cuộc đình công trên toàn quốc vào thứ
Năm. Các đảng đối lập tuyên bố sẽ tẩy chay trưng cầu dân ý.
Sau khi khám nghiệm tử thi, cảnh sát Brazil
cho biết nhà báo Anh Dom Phillips và chuyên gia về các dân tộc bản địa Bruno
Pereira đã bị bắn chết bằng một khẩu súng sử dụng “loại đạn săn thông thường.”
Hai người này mất tích ở Thung lũng Javari xa xôi gần hai tuần trước, và thi
thể của họ được tìm thấy vào thứ Tư vừa qua. Ba nghi phạm đã bị bắt.
Con số trong ngày: 13%, là tỷ trọng của ngành chế tạo trong GDP của các nước OECD,
thấp nhất trong lịch sử.
TIÊU
ĐIỂM
Kỳ vọng lạm
phát lên cao
Dù các nhà kinh tế dự đoán gia tăng lạm
phát toàn cầu sẽ sớm kết thúc, công chúng lại nghĩ khác. Một thước đo toàn
cầu về kỳ vọng lạm phát của mọi người trong năm tới hiện đạt mức 4% cho
tháng 5, tăng từ 2,3% của một năm trước. Các thước đo kỳ vọng lạm phát khác dường
như cũng đang tăng lên. Vấn đề là những kỳ vọng này sẽ chuyển hóa
thành hành vi kinh tế thực tế – chẳng hạn như yêu cầu tăng lương hoặc các
quyết định về giá cả – từ đó khiến lạm phát tăng.
Thật vậy, các ngân hàng trung ương có thể gặp
khó khăn trong việc kiểm soát kỳ vọng lạm phát. Sau nhiều thập niên lạm phát
thấp và ổn định, rất ít người chú ý đến những gì Jerome Powell, Christine
Lagarde, hay Andrew Bailey, nói, hoặc thậm chí không biết họ là ai. Còn
nhớ vào những năm 1980, chủ tịch Fed Paul Volcker đã nỗ lực xây dựng hình ảnh
của mình như một nhân vật chống lạm phát. Ronald Reagan và Margaret Thatcher
cũng được biết đến với lòng nhiệt thành chống lạm phát. Có lẽ đã đến lúc biến
lạm phát thành kẻ thù của công chúng.
Trung Quốc mở
rộng ảnh hưởng sang vùng Sừng châu Phi
Trung Quốc dường như đang sửa lại chính
sách “không can thiệp” bấy lâu nay của họ. Vào thứ Hai, một “hội nghị hòa
bình” do Trung Quốc tổ chức sẽ khai mại tại Addis Ababa, thủ đô Ethiopia,
sau khi nước này bổ nhiệm một đặc phái viên cho khu vực, nơi thường căng thẳng
với các cuộc xung đột sắc tộc, lãnh thổ và tài nguyên, bao gồm cả cuộc nội
chiến giữa chính phủ liên bang Ethiopia và vùng Tigray.
Trung Quốc không nói nhiều về mục đích của
mình, ngoài việc giải quyết các thách thức về “an ninh, phát triển và quản trị.”
Bảo vệ các khoản đầu tư kinh tế đáng kể trong khu vực có lẽ là mối quan tâm
chính của họ. Nhưng Trung Quốc cũng không có khả năng sẽ đứng ra làm trung
gian hòa giải trực tiếp cho cuộc nội chiến của Ethiopia. Các nhóm nổi loạn đều
không được mời. Eritrea – nước thường gây ra bất ổn trong khu vực – cũng sẽ
không tham dự. Nhìn chung, hội nghị khó có thể giải quyết tận gốc tình
trạng bất ổn của vùng Sừng châu Phi.
Sri Lanka cầu
cứu IMF
Những ngày này Sri Lanka thường khá vắng vẻ.
Có lẽ chỉ có các quan chức hối hả đến họp khẩn cấp. Giao thông công cộng
đã phải dừng. Từ thứ Hai, các trường học và văn phòng nhà nước cũng sẽ đóng
cửa hai tuần. Thứ Sáu bắt đầu được tính là ngày nghỉ, trong nỗ lực tiết
kiệm nhiên liệu. Với tình trạng mất điện kéo dài và thiếu thuốc men, Sri Lanka
đang đứng trước một cuộc khủng hoảng nhân đạo. Còn giá lương thực tăng vọt
vì thiếu phân bón trầm trọng.
Một phái đoàn từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế sẽ đến
thăm thủ đô Colombo vào thứ Hai để thảo luận về một gói giải cứu. Trước đó
vào ngày 22 tháng 5, Sri Lanka lần đầu tiên vỡ nợ. Giá năng lượng cao và đại dịch
covid-19 góp phần gây ra khủng hoảng, nhưng chính sách kinh tế sai lầm của
chính phủ cũng không vô can. Vào tuần trước, thống đốc ngân hàng trung ương
thừa nhận chính phủ đã có thể cầu cứu IMF sớm hơn. Nhưng muộn vẫn còn hơn
không.
Quá trình thay đổi
bản đổi ranh giới đơn vị bầu cử năm nay của Mỹ sắp khép lại
Thứ Hai là hạn chót cho Louisiana nộp bản đồ
đơn vị bầu cử Quốc hội mới. Một thẩm phán liên bang đã bác bỏ đề xuất
trước đó — vốn được cơ quan lập pháp bang do đảng Cộng hòa nắm thông qua
dù bị thống đốc Dân chủ phủ quyết — vì vi phạm quyền bỏ phiếu do không
có đủ số đơn vị có đa số là người da đen. Louisiana là tiểu bang duy nhất
còn lại chưa có bản đồ cho cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11. Nếu phiên bản
này được thông qua, chu kỳ tái phân chia khu vực đầy tranh cãi của Mỹ sẽ kết
thúc.
Sau cuộc điều tra dân số mười năm một lần vào
năm 2020, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đã cạnh tranh nhau để vẽ lại bản đồ
đơn vị bầu cử Quốc hội theo hướng có lợi cho họ, một quá trình được gọi
là gerrymandering. Các tòa án thỉnh thoảng chặn những nỗ lực quá
trớn — như ở Louisiana, để không gây ra bất bình đẳng cho các nhóm chủng tộc
thiểu số. Ở một số bang, như Ohio, đảng Cộng hòa đơn giản là phớt lờ tòa án.
Nhìn chung trên toàn quốc, cán cân đảng phái vẫn ổn định, nhưng số lượng các
khu vực cạnh tranh đã giảm dần. Tòa án Tối cao thậm chí có thể sẽ phán quyết
vào năm tới để mở rộng hơn nữa quyền gerrymandering của các bang.
Các cử tri nhiều khả năng sẽ bị mắc kẹt với thêm nhiều ứng cử viên cực đoan hơn
nữa.
No comments:
Post a Comment