01/01/2020
Hồi còn bé, bố tôi thường viện dẫn những câu châm
ngôn Hán Việt, hoặc Pháp Việt, để nói về triết lý cuộc đời trong những lúc
thích hợp đối với các con của ông. Ông học trường Pháp nên nói được tiếng Pháp.
Còn tôi nghe nhưng chẳng hiểu gì cả. Tôi còn nhớ, khi nói xong, ông cười ha hả
đắc chí, và hỏi tôi cũng như các anh chị tôi có hiểu hết ý nghĩa của các câu
châm ngôn này không.
Hình như giới trí thức nói riêng những người ham học
nói chung ở mọi nơi thường hay để ý đến những câu văn, vần thơ, châm ngôn hay.
Có lẽ với những tên tuổi nổi tiếng, những bậc vĩ nhân, cuộc đời của họ rốt cuộc
cũng chỉ để lại vài câu châm ngôn để đời.
Càng trãi đời, tôi có cảm giác dường như tôi trở nên
đồng điệu hơn với bố mình ba bốn chục năm về trước.
Tôi xin chia sẻ vài châm
ngôn, triết lý tâm đắc trong bài viết cuối năm 2019.
Maya
Angelou (thi sĩ, ca sĩ, nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ):
Tôi học được rằng người ta sẽ quên những gì bạn nói, người ta sẽ quên những gì
bạn làm, nhưng người ta sẽ không bao giờ quên cách mà bạn làm cho họ cảm.
Eleanor
Roosevelt (đệ nhất phu nhân, vợ Franklin Delano Roosevelt):
Nên nhớ rằng không ai có thể khiến bạn cảm thấy thấp kém nếu không có sự đồng ý
của bạn.
Theodore Roosevelt (Tổng thống Hoa Kỳ thứ 26, bác của
Eleanor Roosevelt): Tin rằng bạn có thể thì bạn đã đi được nửa đường rồi.
Napoleon
Hill (tác giả cuốn sách nổi tiếng Think and Grow Rich):
Bất cứ điều gì mà bộ óc con người có thể nhận thức và tin tưởng, nó có thể đạt
được.
Albert
Einstein (nhà bác học và triết gia): Phấn đấu không phải để
thành công, mà là để có giá trị. (Một câu khác: Một người chưa bao giờ lầm lỗi
chưa thử điều gì mới mẻ).
Alice
Walker (thi sĩ, nhà văn, nhà hoạt động xã hội người Mỹ):
Cách phổ biến nhất mà người ta từ bỏ quyền lực của họ là bằng cách nghĩ rằng họ
không có gì cả.
Steve
Jobs (cố tổng giám đốc công ty Apple): Cách duy nhất để
làm những việc vĩ đại là yêu thích những gì bạn làm.
Rosa
Parks (nhà hoạt động dân quyền người Mỹ): Tôi đã học được
qua nhiều năm rằng khi một người đã quyết định rồi, nó giảm thiểu nỗi sợ hãi
trong lòng.
Jamie
Paolinetti (nhà làm phim và đạo diễn nghệ thuật): Giới hạn chỉ
sống trong tâm trí của mình. Nhưng nếu chúng ta sử dụng trí tưởng tượng của
mình, khả năng của chúng ta sẽ trở nên vô hạn.
Ralph
Waldo Emerson (thi sĩ và triết gia người Mỹ): Người duy nhất bạn
được định sẵn trở thành là người bạn quyết định trở thành.
Ronald
Reagan (Tổng thống Hoa Kỳ thứ 40): Chúng ta không thể giúp
đỡ hết mọi người, nhưng mọi người đều có thể giúp một số người khác.
Plato
(triết gia cổ Hy Lạp, thầy của Aristotle): Chúng ta
có thể dễ dàng tha thứ cho một đứa trẻ sợ bóng tối; bi kịch thực sự của cuộc sống
là khi người lớn sợ ánh sáng.
Lão
Tử: Một nhà lãnh đạo tốt nhất là
khi mọi người hầu như không biết anh ta tồn tại… khi công việc của anh ta hoàn
thành, mục tiêu của anh ta đã hoàn tất, tất cả họ sẽ nói: Chúng tôi tự làm điều
đó.
Andrew
Carnegie (một doanh nhân và nhà từ thiện nổi tiếng): Không
ai có thể trở thành lãnh đạo vĩ đại khi anh ta chỉ muốn chính anh ta làm mọi thứ
hoặc lấy hết phần thưởng về cho mình.
John
Quincy Adams (Tổng thống Hoa Kỳ thứ 6): Nếu hành động của bạn truyền
lửa/cảm hứng cho người khác để họ mơ ước, học hỏi, làm nhiều hơn và trở
nên nhiều hơn, bạn là một nhà lãnh đạo.
John
F Kennedy (Tổng thống Hoa Kỳ thứ 35): Tài năng lãnh đạo và
tinh thần học hỏi là không thể thiếu đối với nhau.
Abraham
Lincoln (Tổng thống Hoa Kỳ thứ 16): Không phải là tôi đã tiêu
diệt kẻ thù của mình bằng cách biến họ thành bạn của tôi?
Ruby
Dee (thi sĩ, nhà văn, nhà hoạt động dân quyền): Món
quà tuyệt vời nhất là không ngại đặt câu hỏi.
Sự kiện nổi bật nhất của năm 2019 là
các cuộc biểu tình rầm rộ kéo dài hơn sáu tháng của người dân Hồng Kông. Hồng Kông trở thành biểu tượng
hùng hồn nhất của xu hướng tự do chống lại kiềm kẹp; dân chủ chống độc tài; giáo
dục phóng khoáng/cấp tiến chống giáo dục yêu nước/nhồi sọ; phối hợp thay vì mệnh
lệnh; sáng tạo thay vì độc đoán v.v…
Cuộc đấu tranh của người Hồng Kông nói riêng, những
người Trung Quốc yêu chuộng tự do nói chung, trên hết là để gióng lên tiếng nói
cho công lý và sự thật, vì tất cả những điều này không được chấp nhận tại lục địa.
Họ phải đấu tranh để giữ lửa, để
nuôi hy vọng, và để một ngày nào đó truyền lại các sự thật này cho các thế
hệ mai sau mãi ghi nhớ.
Vì
thế châm ngôn để đời của năm 2019 có lẽ là từ tiến sĩ Yangyang
Cheng khi viết về 30 năm tưởng niệm biến cố Thiên An Môn: “Sợ chết là thường tình/con người. Khi một chính phủ
độc tài lo sợ sự thật về sự tàn sát của mình, việc thương tiếc người chết không
chỉ là vấn đề đau buồn cá nhân, mà còn là biểu hiện của lòng can đảm đạo đức.
Tưởng niệm trở thành một hành động chống lại quyền lực nhà nước và (yếu tố) thời
gian”.
Bố tôi truyền lại bao nhiêu châm ngôn hay ho mà tôi
không còn nhớ bao nhiêu. Tuy thế mỗi khi nhớ về ông, tôi vẫn luôn nhớ lời
khuyên rằng làm người thì phải cố đứng thẳng
như cây.
No comments:
Post a Comment