Thanksgiving
2017, Nguyệt Quỳnh xin dành bài viết này thay lời tạ ơn đến sinh viên Phan Kim
Khánh và ông bà Phan văn Dung.
Phan Kim Khánh
Bản án sáu năm tù giam và 4 năm quản chế mà Tòa án tỉnh
Thái Nguyên tuyên cho sinh viên Phan Kim Khánh dẫn tôi đến một bài viết của anh
“Nghĩ về chiến tranh”. Tim tôi chợt chùng xuống khi bắt gặp đôi mắt của bé trai
và gương mặt của người mẹ trong tấm ảnh Khánh đăng cùng bài viết. Tấm ảnh là một
minh họa sinh động về chiến tranh và người Mẹ. Riêng với tôi, nó minh họa nỗi
đau của những người mẹ ngày hôm nay. Mẹ của Khánh, của Paulus Lê Sơn, Nguyễn
Văn Oai, Nguyễn Viết Dũng, Nguyễn Văn Hóa, Nguyễn Mai Trung Tuấn,…
Khánh sinh ra sau chiến tranh nhưng ý thức về những
mất mát, những hy sinh của người lính cho mảnh đất anh đang sống không ngừng
thôi thúc trong những suy tư của anh. Và nỗi ám ảnh đó dắt tay anh vào một cuộc
chiến mới. Cuộc chiến chống lại cái xấu, cái dối trá, cái thối nát và tha hóa
đang làm trì trệ đất nước anh.
Phan Kim Khánh
Ở năm thứ hai của đại học, Khánh bắt đầu tìm hiểu về
những vấn đề khiến Việt Nam không thể phát triển. Anh lập trang web
nguoiviettreonline để cập nhật đến các bạn trẻ những bài viết về tình hình VN,
sự thiếu minh bạch, thiếu tự do trong các lĩnh vực. Đầu năm 2015, anh thành lập
trang baothamnhung với mục tiêu thông tin về tình hình tham nhũng trong giới chức
chính quyền.
Nếu không bị bắt, tháng bảy vừa qua Phan Kim Khánh
đã tốt nghiệp Khoa Quốc Tế của trường Đại học Thái Nguyên. Nhà Khánh nghèo,
nhưng anh học rất giỏi và là một sinh viên có thành tích hoạt động xuất sắc.
Anh đã đem về căn nhà lụp xụp thuộc hộ nghèo ấy thật nhiều bằng khen. Luật sư
Hà Huy Sơn bảo có lẽ tài sản lớn nhất của bố mẹ anh chính là người con trai
Phan Kim Khánh. Nhưng Khánh không chỉ là tài sản riêng của gia đình anh. Ở thời
điểm đất nước cần anh, anh góp mặt. Và đối với chúng ta anh là một trong những
nhân tố cho sự đổi thay.
Giữa lúc sự bắt bớ nhắm vào các nhà hoạt động ôn hòa
đang leo thang; giữa bức tranh u ám của xã hội VN qua hành động nhũng nhiễu tôn
giáo, hành hung các nhà hoạt động, phá hoại tài sản, đánh đập người dân của các
Hội Cờ Đỏ, tôi ngồi đọc những suy tư và ước mơ của Phan Kim Khánh.
Rõ ràng cái ác đang diễn ra nhưng người tốt vẫn âm
thầm góp mặt và những điều tốt đẹp vẫn cứ tiếp tục đâm chồi. Tôi muốn cám ơn
Khánh bằng một lời chân tình nhất, cám ơn anh đã cho tôi nhìn thấy hoài bão của
một lớp người trẻ thầm lặng. Cám ơn cái màu xanh, ngát đầy niềm tin hy vọng bên
dưới cái bề mặt tối tăm, khắc nghiệt, ảm đạm của đất nước tôi.
Người ta bảo công lý là lương tâm con người. Giữa
phiên tòa vắng bóng công lý dành cho Phan Kim Khánh, chàng sinh viên 24 tuổi đã
nói với tòa án về công lý của chính mình. Anh không phủ nhận tội trạng mà lại
nhận đó là hành vi, là quá trình nhận thức của anh. Những chia sẻ của Khánh
không biết có làm bâng khuâng những người đại diện cho một thể chế đang bóp chết
tương lai tốt đẹp của người sinh viên trẻ ấy không? Nhưng tôi biết nó làm dâng
tràn tình thương trong muôn người vừa biết đến anh. Nó đủ mạnh để làm mờ đi những
cái ác dẫn đến từ sự ngu muội, cái hình ảnh hung hăng của các hội nhóm cờ đỏ vừa
được thành lập ở Nghệ An.
Và Khánh làm tôi nhớ đến cái khát vọng của cả một thế
hệ Thái Nguyên ngày trước. Giữa lúc đất nước đắm chìm trong những ngày Pháp thuộc
đen tối, những người lính khố xanh từ những trại tù nơi giam cầm các nghĩa sĩ
đã trỗi dậy. Tự tuyên xưng mình là “Quang phục quân Thái Nguyên”, họ phá cửa trại
giam và cùng với Lương Ngọc Quyến giành lại bảy ngày độc lập cho Thái Nguyên.
Cái khoảnh khắc được đứng giữa đất trời, được là một người lính của một quốc
gia độc lập với đầy đủ quốc kỳ, quốc hiệu không chỉ sống với họ ở giây phút đó,
nó tác động đến hàng bao thế hệ Việt Nam sau này. Và họ đã chiến đấu và hy sinh
đến người cuối cùng, những cái tên Đội Cấn, Đội Giá, Đội Trường,… đã đi vào lịch
sử.
Người yêu dân ca khi nghĩ về Thái Nguyên là nghĩ đến
những nương chè xanh ngút mắt và những câu hát lượn của các thôn nữ người Tày.
Người yêu lịch sử sẽ nhớ đến hình ảnh hào hùng của những người lính khố xanh
vào thế kỷ thứ 19. Nhưng cái đẹp của Thái Nguyên không chỉ dừng ở đó. Tôi muốn
nhắc đến phiên tòa cách đây 100 năm và hai người mẹ. Hai người phụ nữ sống cách
nhau đúng một thế kỷ. Tôi mường tượng đến nỗi xúc động và sự mạnh mẽ của hai
người mẹ trao đến cho các con trai của họ.
Trong phiên tòa xử Lương Ngọc Quyến, thân mẫu của
ông, bà Lê Thị Lễ thay vì phủ dụ con, bà đã dõng dạc nói trước phiên tòa của thực
dân Pháp: "Từ thuở còn trong bào thai, chúng tôi đã dạy con về
tình thương yêu nòi giống. Bởi vậy, các con tôi theo đuổi mục đích cứu nước là
hợp đạo lý gia đình và đạo lý đất nước chúng tôi, sao lại gọi là phản loạn". Rồi
bà quay sang nói với con trai: "Mẹ chỉ mong con xứng đáng là con
dân nước Việt đến hơi thở cuối cùng".
Sau phiên tòa xử Phan Kim Khánh, bà Dung, thân mẫu của
Khánh đã nói với luật sư “Nếu như tôi được gặp Khánh tôi sẽ nói: “Bố mẹ
ủng hộ việc con làm. Tôi tin tưởng, con tôi yêu nước, yêu chính trị chứ không
phải này kia”. Người mẹ ấy yêu con vô cùng. Khánh có quyền hãnh diện về bậc
sinh thành của mình. Những bậc cha mẹ khác, yêu con luôn tìm cách bao bọc, bảo
vệ con khỏi những bất trắc và do đó vô tình họ quay lưng lại với hạnh phúc đích
thực của con. Mẹ của Khánh thì khác, bà biết đất nước này dù còn nhiều khó
khăn, nhưng nó đâu có thuộc về thiểu số nhóm lợi ích, nó còn thuộc về thế hệ của
những Phan Kim Khánh. Bà hiểu và thương cái khát vọng tươi đẹp của con trai
mình:
“…Với tôi làm chính trị đơn giản là sao cho con đường
của các em nhỏ tới trường được dễ dàng, cho đất cày của bà con nông dân quê tôi
được mền lúa cấy lên tươi tốt. Đơn giản là cho người với người sống yêu thương
nhau!”
***
Tôi nhớ trong một bài dân ca về Thái Nguyên, nhạc sĩ
Cao Khắc Thúy có nhắc về tiếng “rì rầm trong cổ tích” của quê hương miền núi
này. Phải chăng chúng ta cũng đang nghe tiếng rì rầm ấy; tiếng rì rầm cổ tích
trở lại sau hàng trăm năm khi Lương Ngọc Quyến và những người lính khố xanh viết
nên câu chuyện về Thái Nguyên.
Xin đất trời đem hơi ấm của những ngày lễ tạ ơn về đến
căn nhà nhỏ bên chân đồi của ông bà Phan Văn Dung. Ở đó, đồi núi, gió rừng và
những nương chè cũng đang lắng nghe. Ở đó, Thái Nguyên đang kể tiếp câu chuyện
của mình, câu chuyện của người mẹ và chàng trai Phan Kim Khánh.
22/11/2017
----------------------------------------
Người Việt
- Oct 25, 2017
RFA - Oct 25, 2017
VOA - Oct 25, 2017
RFI - Oct 25, 2017
Báo Calitoday - Oct
25, 2017
Báo Tiếng Dân
- Sep 29, 2017
Human Rights Watch
- Oct 24, 2017
No comments:
Post a Comment