NỘI
DUNG :
Nguyễn Ngọc Chu
.
CHÍNH
QUYỀN ĐÔ THỊ: VÌ PHẨM HÀM HAY VÌ ĐỂ PHỤC VỤ DÂN
Huy Đức (Trương Huy San)
.
“Xin
đừng đổi tên, xin đừng tách nhập”
Hiệu Minh
- Giang Công Thế
.
==================================================
.
.
ntsSedropoi8mg7f9t0l54351l0amuh067gời2lc1hl1u7h30g h5821i64u ·
1.
Chiến dịch quân sự được tiến hành theo phương án tác chiến của Bộ Tổng
tham mưu. Chiến trận giữa hai bên, thắng thua phụ thuộc phần nhiều vào Bộ Tổng
tham mưu. Bộ Tổng tham mưu giỏi thì ít địch được nhiều. Bộ Tổng tham mưu kém
thì nhiều mà thua ít. Cho nên, một quốc gia muốn có quân đội mạnh thì phải có một
Bộ Tổng tham giỏi với một Tổng tham mưu trưởng tài ba.
2.
Ở nước ta, về cơ bản, cơ chế vận hành ở lĩnh vực quản trị hành chính tuân
theo các quy định có nguồn gốc từ Bộ Nội vụ. Vai trò Bộ Nội vụ trong quản trị
quốc gia ví như vai trò Bộ Tổng tham mưu trong chiến tranh. Bộ Nội vụ giỏi thì
phương án quản trị quốc gia tốt. Bộ Nội vụ kém thì phương án quản trị quốc gia
tồi. Bộ Nội vụ muốn giỏi thì trước hết Bộ trưởng Bộ nội vụ phải là người tài giỏi.
Nếu Bộ trưởng Bộ nội vụ không tài giỏi, thì phương án quản trị quốc gia đưa ra
không thể sáng suốt. Một đầu bếp tồi không bao giờ cho ra một bữa tiệc ngon.
3.
Những người đã trải qua đào tạo đại học, đều thấy rõ, không có một cơ sở
khoa học nào để quy định rằng “đơn vị hành chính cấp quận phải có diện tích tối
thiểu 35km2, dân số 150.000 người trở lên” và “ trong 2 năm tới, các huyện có
diện tích dưới 20% và dân số dưới 200% tiêu chuẩn sẽ phải sáp nhập” (” https://thuvienphapluat.vn/.../noi-dung-nghi-quyet-sap...).
- Tại sao là 35 km2 mà không phải 50 km2, 100 km2?
- Tại sao 150 000 người mà không phải 500 000 người, 1000 000 người?
- Tại sao dưới 20 % diện tích thì phải sáp nhập mà không phải 25%, 30 %,
50%?
Diện tích quận Hoàn Kiếm là 5,29km2, Quận Ba Đình là 9,25 km2, Quận Hai
Bà Trưng là 10,26 km2. Sáp nhập cả ba quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng vẫn
chưa đủ tiêu chí 35 km2. Nếu thay vì dưới 20% mà nâng lên dưới 30% thì không
riêng Hoàn Kiếm, mà cả Ba Đình và Hai Bà Trưng đều phải sáp nhập.
4.
Những bất cập của sáp nhập quận, huyện, phường, xã đã được dư luận xã hội
phản ánh liên tục và rộng rãi. Nhưng dường như chưa được các cơ quan có thẩm
quyền chú tâm đến.
- Hoặc là “thực đơn” của Bộ Nội vụ về sáp nhập quá “tuyệt hảo”?
- Hoặc là sự mê hoặc của các con số giảm biên chế?
- Hoặc là sự bất khả xâm phạm của các nghị quyết?
Giảm biên chế phải dựa trước hết vào ứng dụng công nghệ, và tạo việc làm
mới. Chứ không trông chờ vào sáp nhập. Sáp nhập không đơn thuần là phép tính cộng,
tạo ra cảm giác được thêm, mà tưởng là vô hại. Sáp nhập có thể huỷ hoại văn
hoá, phong tục tập quán, truyền thống lịch sử, và sự kế thừa tinh hoa.
Các vị đứng đầu nhà nước, cụ thể là Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng
chính phủ Phạm Minh Chính, và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, dù rất bận nhiều
việc, nhưng rất cần quan tâm đúng mức đến việc sáp nhập quận, huyện, phường,
xã, không chỉ dựa chủ yếu vào đề xuất của Bộ Nội vụ. Thông tin trên mạng xã hội
cũng là một nguồn dữ liệu quan trọng để soi xét sự đúng đắn các quyết định về
quản trị quốc gia. Luật là do con người đưa ra. Đưa ra được thì cũng sửa đổi,
hoặc xoá bỏ được. “Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 về sắp xếp đơn vị hành chính
cấp huyện, cấp xã” cần được điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn.
5.
Nguy cơ xoá bỏ những tên gọi huyền thoại như “Hoàn Kiếm”, “Ba Đình”, “Hai
Bà Trưng”, động đến thần linh và lịch sử, cuối cùng sẽ thức tỉnh những cơn mê
giáo điều. Nếu sự tự mãn thắng thế thì cũng sẽ bị đời sau bác bỏ.
======================================================
.
.
CHÍNH
QUYỀN ĐÔ THỊ: VÌ PHẨM HÀM HAY VÌ ĐỂ PHỤC VỤ DÂN
Tôi không có đủ dữ liệu để bình luận về cảnh báo của Chủ tịch Trần Sĩ
Thanh trước khả năng sáp nhập quận Hoàn Kiếm. Các tiêu chí do hành chánh quan
liêu đặt ra thì cũng có thể dùng hành chánh mà điều chỉnh nó. Một quận tốt
không phải vì nó to hay nhỏ mà vì ở chỗ, người dân trong quận đó cả đời không cần
biết đến chính quyền nhưng hễ cứ có việc cần là chính quyền có mặt liền.
Nếu xây dựng chính quyền đô thị mà chỉ quan tâm đến quy mô hoặc phẩm hàm
của người đứng đầu [đô thị loại I, loại II hay cái gọi là “thành phố trong
thành phố” kiểu Thủ Đức city] thay vì tìm kiếm một mô hình phục vụ dân tốt hơn
thì không bao giờ lựa chọn đúng.
Tại sao, “tinh giản biên chế” từng được đưa ra từ đầu thập niên 1990s đã
chưa bao giờ thành công. Thập niên 1990s là thập niên bắt đầu bung ra, nhu cầu
hành chính tăng thì không thể giảm biên chế được.
Chúng ta đi từ mô hình nhà nước làm tất cả sang mô hình “nhiều thành phần”
được phép làm. Trước thập niên 1990s, chỉ ai được nhà nước cho đi lại [cả trong
nước và ra nước ngoài] mới được đi lại, tới chỗ ai cũng có thể ra nước ngoài nếu
có tiền. Chỉ riêng bộ máy cấp hộ chiếu đã cần tăng lên gấp trăm lần trước đó.
Nhà nước sinh ra để đảm trách phần lớn dịch vụ công. Có những dịch vụ
cung cấp do nhu cầu của dân. Có dịch vụ đưa ra do nhu cầu quản lý. Tôi không
bình luận về mô hình chính trị mà biên chế hưởng ngân sách không chỉ có những
người ở trong bộ máy nhà nước.
Muốn tinh giảm biên chế thì phải thiết kế một bộ máy nhà nước tối ưu để
phục vụ dân; những thủ tục được đặt ra để phục vụ nhu cầu quản lý [như các giấy
phép con, các loại lý lịch, giấy xác nhận…] nên bãi bỏ, cắt giảm hoặc [sau khi
số hóa] các cơ quan nhà nước tự chia sẻ lấy.
Nếu vì phục dân thì nhà nước chỉ cần đưa ra các tiêu chí: Môi trường, nước
sạch, bệnh viện, trường học, đồn cảnh sát, PCCC và trạm cứu thương. Ví dụ, các
cơ sở này phải được bố trí sao cho, khi dân gọi 113, mấy phút sau PCCC hoặc cứu
thương có mặt.
Chỉ riêng đưa ra và thực hiện đúng nguyên tắc, trường công chỉ được nhận
học sinh ở khu vực khác sau khi đã nhận hết học sinh trên địa bàn [không phải
phân bố theo quận, phường mà theo sự thuận tiện của giao thông] phụ huynh đã
không phải xuôi ngược đưa đón con, mỗi ngày đã giảm được hàng triệu lượt tham
gia giao thông không cần thiết.
Nếu xây dựng chính quyền theo tiêu chí này thì chính quyền thủ đô [với
các quận đã đô thị hóa xong] không còn cần có cấp phường hoặc cấp quận nữa.
Khi chuẩn bị ý kiến phản đối việc nhập Hà Tây vào Hà Nội, nhóm giúp việc
của nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt, dẫn dắt bởi KTS Nguyễn Trọng Huấn, đã xem xét
rất nhiều mô hình đô thị trên thế giới. Nước Mỹ không cần mở rộng Washington
D.C. mà D.C. không những vẫn hoàn thành vai trò Thủ đô mà còn đảm đương rất tốt
hạt nhân đô thị của cả vùng. Vấn đề là tổ chức kết nối hạ tầng tốt không chỉ
cho thủ đô mà còn cho cả Virginia và Maryland nữa [tương tự Boston trở thành hạt
nhân cho đại đô thị vùng Massachusettes].
Nếu đi từ cách tiếp cận này thì ngay cả khi phát triển đô thị 2 bên sông
hồng, chẳng cần phải nhập Long Biên với Hoàn Kiếm. Vấn đề là khi Long Biên xuất
hiện một khu dân cư, thì Hà Nội phải tiên liệu thêm mấy cái cầu qua sông Hồng
cho nhu cầu qua lại. Tương tự, không cần phải sáp nhập Nghi Xuân với Cửa Lò,
nhưng ngay từ bây giờ lãnh đạo hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh đã phải trù liệu cho
một thành phố hai bên cửa sông Lam với nhiều nhu cầu kết nối.
Cũng từng có mô hình sáp nhập như Buda - Pest nhưng điều làm nên giá trị
của Budapest [Hungaria] không phải là một quyết định hành chánh.
Hà Tây, cho dù mất địa giới trên bản đồ vừa đúng 15 năm, căn cước văn hóa
Xứ Đoài không bao giờ có thể xóa. Đừng ngồi ở những nơi mà khi nhìn xuống chỉ
thấy quận, huyện ở khía cạnh [cấp] hành chánh mà không nhìn thấy ở đó các địa
danh. Trong rất nhiều tên làng, tên xóm, tên sông… có hàm lượng lịch sử, văn
hóa của nghìn năm tụ lại.
PS1: Ngay sau khi bài này được public, một cựu bộ trưởng từng phục vụ
trong nội các của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười, Thủ tướng Võ Văn Kiệt và
Thủ tướng Phan Văn Khải gọi điện thoại trao đổi thêm rất dài và nhiều vấn đề
liên quan đến cải cách. Xin tóm tắt ở đây 4 ý chính ông nói có liên quan đến
bài viết:
1 - Khi tách tỉnh Bình Trị Thiên, ông cùng cả cả Chủ tịch HĐBT Đỗ Mười và
Phó chủ tịch HĐBT Võ Văn Kiệt vào kiểm tra ở Quảng Bình, chứng kiến cán bộ Quảng
Bình không có đủ nhà và giường, phải rải chiếu ngủ dưới nền nhưng uống rượu
liên hoan mừng vui như Tết. Ông kết luận, tách - nhập là nhu cầu của quan chứ
không phải nhu cầu của dân.
2 - Chuyện tách nhập các đơn vị hành chính chưa bao giờ thành công về mặt
giảm biên. Vấn đề biên chế “nằm ở chỗ khác”.
3 - Chúng ta ra các quyết định hành chính tách nhập nhiều những chưa bao
giờ quan tâm đến tâm lý của người dân; có những tên làng, tên xóm là niềm tự
hào nghìn năm của những cư dân ở đấy, nhưng ta sẵn sàng thay thế nó bằng một tờ
A4.
4 – Đừng nói “vì phục vụ dân” trừu tượng quá. Trong một lần lãnh đạo
chính phủ ta thăm pháp, chúng tôi hỏi vì sao nước Pháp nhỏ mà có tới 50 tỉnh. Họ
trả lời rất đơn giản, ngày xưa lập tỉnh thì việc đầu tiên mà chính quyền phải
tính là làm sao tỉnh lị đặt ở đâu để người dân có thể đi bộ lên tỉnh rồi trở về
nhà trong ngày.
PS2: Xin mời đọc trích đoạn bài viết
của nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt công bố trên báo Tuổi Trẻ sáng 5-8-2008, ngày
Quốc hội khóa XII nhóm họp trong đó có nội dung bàn việc mở rộng thủ đô Hà Nội.
VÕ VĂN KIỆT: “KHÔNG
ĐƯỢC PHÉP ĐƯA THỦ ĐÔ LÀM NƠI THÍ NGHIỆM”
“…Theo tôi, Thăng Long - Hà Nội với nghìn năm lịch sử phong phú, hào
hùng, với văn hóa được tích lũy nhiều đời, không phải thủ đô nào trên thế giới
cũng có được. Hà Nội không nhất thiết phải lựa chọn mô hình đầu tàu kinh tế, việc
mà nhiều địa phương có nhiều thuận lợi và có khả năng làm tốt hơn Hà Nội nhiều.
Mặt khác, mô hình đô thị cực lớn với động lực công nghiệp là một mô hình
đô thị đã cũ, nhiều sai lầm mà phương Tây đang phải từ bỏ. Chính những thành phố
có hàm lượng văn hóa cao, có đời sống đô thị giàu tính nhân văn, có thiên nhiên
trong lành, có nhịp sống hợp lý, làm giàu bằng kinh tế tri thức mới là mô hình
mà các nước đi trước chúng ta đang tìm kiếm.
Thủ đô Thăng Long - Hà Nội có đủ những yếu tố đủ để xây dựng cho mình một
thành phố như thế. Thay vì chọn một mô hình đô thị khổng lồ với vô vàn vấn nạn,
từ tắc nghẽn giao thông đến ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội, thị trường đất
đai rối loạn cản trở phát triển kinh tế như nhiều đô thị lớn trên thế giới đang
gặp, Hà Nội nên chọn cho mình mô hình một thành phố lịch sử, văn hóa, đầu tàu về
khoa học - kỹ thuật tiên tiến, có quy mô vừa phải, hợp lý, có môi trường đô thị
trong lành, văn minh, công bằng, dân chủ, đủ năng lực khai thác, ứng dụng những
thành tựu khoa học tiên tiến của thời đại trong xây dựng, quản lý vận hành, ngõ
hầu tạo dựng một môi trường sống lý tưởng…”
===================================================
.
.
“Xin đừng đổi tên,
xin đừng tách nhập”
Chuyện quận Hoàn Kiếm thuộc diện sáp nhập đang nóng trên mạng nhưng Cua
Times “có niềm tin sắt đá trong lỗ” rằng, Hoàn Kiếm cũng như Ba Đình, sẽ không
bao giờ thay đổi.
Hồi mới sang DC (1995) cảm giác ban đầu tôi thấy thủ đô Mỹ bé bằng cái lỗ
mũi, chả bằng Hà Nội nhà mình nuốt cả Hà Tây và cắt Hòa Bình. Thời lập quốc, Bộ
Chính trị Mỹ đã cắt một ít của cô gái còn trinh (Virginia) và góc tam giác của
nàng Mary (Maryland), thành cái hình vuông 10miles x 10miles (16km x 16km) và gọi
đó là thủ đô Washington DC. Ở giữa có hai con sông Potomac và Anacosta chạy
qua, tha hồ lắm nước.
Sau này, phần Arlington bị cắt trả về Virginia do muốn xây nhà cao tầng,
nên DC từ vuông thành… méo, kiểu cái quạt của Hồ Xuân Hương.
Hơn 200 năm qua, chưa bao giờ Quốc hội Mỹ cho phép mở rộng để đua với Hà
Nội to đùng. Dân số DC khoảng 1 triệu, hầu hết là da mầu, nhưng vào ngày làm việc,
khoảng 800k dân tinh hoa từ Maryland và Virginia đổ vào DC làm việc, hết giờ lại
về “quê”, nên buổi tối, thủ đô Mỹ im phắc.
Tách, nhập, mở rộng, đổi tên, gây bao hệ lụy cho dân, cho nên Hoa Kỳ có
kiểu đặt tên phố theo vần ABC, 123, và tên người thông dụng (Andrew, James…)
kèm theo hướng đông tây nam bắc… vô hồn nhưng thực dụng.
Họ hạn chế dùng tên người nổi tiếng cho các tên phố hay đại lộ, tránh mầu
sắc chính trị trên đường, tên phố đã đặt là không làm lại biển một lần nào nữa.
Zip code phân ranh giới không bao giờ được đổi, mỗi quận, mỗi bang có một số
zip code không thay đổi từ thời lập quốc.
Chả là hôm nay “nhân dân” cho rằng anh Adam X có công với nước nên cố tìm
bằng được một phố để đặt tên. Bao nhiêu giấy tờ, địa chỉ, hộ khẩu, sổ đỏ, chứng
minh thư (CMT)… của dân đều liên quan đến phố đó.
Chục năm sau, đám con cháu phát hiện X là kẻ trộm cắp, thế là tên bị xóa,
kéo theo bao hệ lụy. Hàng chục triệu dân phải thay lại địa chỉ, thay lại CMT, rồi
cơ sở dữ liệu, làm lại sổ đỏ, đâu phải câu chuyện đổi tên trên tờ A4 là xong.
Nước mình đang trong quá độ tiến lên 4.0, quản lý dân cư thông qua bỏ hộ
khẩu, cải tiến CMT/CCCD, xây dựng Cơ sở dữ liệu dân cư, nghe nói sắp được hoan
hô, chỉ còn vài bất cập nữa là xong.
Nghị định Chính phủ về CMND đã xác định “Mỗi công dân chỉ được cấp một số
CMND riêng” nhưng trong thực tế, kha khá công dân có nhiều CMT/CCCD.
Ai có CMT cũ gồm 9 số có vân tay, được cấp từ sau 1975, thì rất nhiều
“tài sản” ăn theo số CMT này như sổ đỏ, sổ hộ khẩu, giấy kết hôn, mã số thuế, hộ
chiếu, sổ tiết kiệm, số tù của vụ giải cứu kể cả giấy báo tử.
Bỗng một hôm “ta thích thì ta đổi tên” tỉnh, tên huyện, tổ thành nhóm, xã
thành phường, tách nhập. Tôi có nguyên quán là huyện Gia Khánh (Ninh Bình), xa
nhà hàng chục năm, về quê mới biết huyện đã đổi thành Hoa Lư.
Đổi CMT sang căn cước công dân (CCCD) vẫn cần nguyên quán, thế là tôi có
hai nguyên quán. Ai bảo đảm 20 năm nữa người ta còn nhớ Gia Khánh là Hoa Lư,
chưa chừng nhập huyện với Nho Quan, đố đoán được.
Sổ đỏ được đăng ký theo số CMT cũ nên dù đã làm CCCD 12 số gắn chip nhưng
mỗi lần giao dịch phải trưng cả hai, chưa kể CCCD chưa gắn chip tôi vẫn giữ, mất
cái này còn cái kia.
Trong ví luôn có 3 cái CMT/CCCD vì sợ công an hỏi, đăng ký xe theo CCCD
và bằng lái xe theo CMT dù đã cắt góc, không chứng minh được “hai thằng Cua” là
một, thì “bác tính sao đây”. Hộ khẩu của tôi được ghi chú thay đổi địa chỉ “dù
hộ khẩu được khai tử” nhưng thử hỏi, đi giao dịch dân sự không có hộ khẩu thì
liệu có xong.
Bao nhiêu thông tin cá nhân đi theo địa chỉ, số CMT/CCCD, thế mà “bố
thích là bố đổi”, không hề nghĩ đến dân méo mặt vì giấy tờ.
Cái vụ CMT 9 số và CCCD 12 số cũng loạn (hôm nào viết riêng), lẽ chỉ cần
9 số là đủ cho 999tr dân, nhưng lại thích 12 số (vì bên nước ngoài họ làm thế),
bỏ đi 90 triệu số CMT cũ để làm lại từ đầu cho 12 số mới để có 4.0, rồi cái gì
cũng muốn đưa vào chip quản cho hiện đại, cơ sở dữ liệu dân cư chưa xong, giờ lại
tách nhập.
Hôm nay nghe sáp nhập mà kinh. Gần 100 triệu dân Việt Nam, cả đời đi làm
lại giấy tờ vì ai đó thích.
Xin hỏi, các vị định hành dân đến bao giờ?
Hình :
https://www.facebook.com/photo/?fbid=791148566023265&set=pcb.791149569356498
Thủ đô DC trước vuông, giờ méo
https://www.facebook.com/photo?fbid=791148902689898&set=pcb.791149569356498
Phố số 1 – First
https://www.facebook.com/photo?fbid=791148966023225&set=pcb.791149569356498
Phố E cắt 18
https://www.facebook.com/photo?fbid=791149039356551&set=pcb.791149569356498
Tên quê mình thân thương. Cầu ở Huế chôm trên mạng.
.
No comments:
Post a Comment