The Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2023/03/13/the-gioi-hom-nay-13-03-2023/
Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen cho
biết chính phủ không xem xét giải cứu (bail out) Silicon Valley Bank
(SVB), một ngân hàng cho vay tập trung vào ngành công nghệ, mà chỉ tập trung
vào bảo vệ người gửi tiền. Giới chức Mỹ đã nắm quyền kiểm soát số tiền gửi trị
giá 175 tỷ đô la của SVB vào thứ Sáu và cho biết người gửi tiền được bảo hiểm
có toàn quyền rút tiền. Bà Yellen trấn an nhà đầu tư rằng hệ thống ngân hàng của
Mỹ vẫn “an toàn và có đủ vốn.” SVB là vụ phá sản ngân hàng lớn nhất kể từ năm
2008 và đang làm bất an thị trường toàn cầu.
Chủ tịch Tập Cận Bình bất ngờ bổ nhiệm lại Dịch
Cương (Yi Gang) cho vị trí thống đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc, một động
thái được giới phân tích cho là sẽ trấn an các nhà đầu tư đang quan ngại việc
chính phủ can thiệp quá sâu vào thị trường. Một loạt các quan chức cấp cao mới
đã được công bố tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, đặc biệt là tân thủ tướng
Lý Cường, vào hôm thứ bảy.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói
quân đội nước ông sẽ không rút khỏi Bakhmut, một thị trấn miền đông Ukraine bị
Nga tìm cách chiếm giữ trong nhiều tháng qua. Hôm thứ Bảy cả hai bên đều tuyên
bố đã tiêu diệt hàng trăm binh sĩ đối phương tại đây. Trong khi đó, Nga sẽ tổ
chức đàm phán với Liên Hợp Quốc vào thứ Hai để gia hạn thỏa thuận cho phép xuất
khẩu ngũ cốc từ Ukraine.
Căng thẳng tại SVB đang lan sang các
khu vực khác của thế giới tài chính. USDC, một đồng stablecoin, bị mất giá so với đồng đô la và xuống
mức thấp nhất mọi thời đại vào thứ Bảy. Circle, công ty thanh toán là bên quản lý USDC,
xác nhận rằng khoảng 3,3 tỷ đô la trên 40 tỷ đô la dự trữ của họ được gửi ở
SVB. USDC tăng trở lại sau khi Circle cho biết sẽ phục hồi bất kỳ khoản dự trữ
nào bị thiếu hụt.
Thượng viện Pháp đã bỏ phiếu thông qua
kế hoạch cải cách lương hưu của tổng thống Emmanuel Macron, dù vấp phải biểu
tình dữ dội trên toàn quốc trong gần một tuần qua. Trọng tâm trong kế hoạch của
ông Macron là nâng tuổi nghỉ hưu từ 62 lên 64. Một ủy ban sẽ trình bản dự thảo
cuối cùng, trước khi thượng viện và quốc hội bỏ phiếu một lần nữa để thông qua
luật.
Mike Pence, cựu phó tổng thống Mỹ
dưới thời Donald Trump, nói ông Trump sẽ phải chịu trách nhiệm trước lịch sử về vai trò của mình
trong cuộc bạo loạn Đồi Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021. Cựu tổng thống đã đăng một
số dòng tweet khi cuộc bạo loạn diễn ra, trong đó có một dòng kêu gọi các đảng
viên Cộng hòa “chiến đấu”. Ông Pence đang ở trong tòa nhà Quốc hội khi hàng
nghìn người ủng hộ Trump xông vào bên trong.
Con số trong ngày: 70%, là tỷ lệ người châu Phi được dự đoán sẽ sống ở đô thị vào năm
2050, theo dự án nghiên cứu Africapolis; năm 1990 con số này chỉ là 31%.
TIÊU ĐIỂM
Các lãnh đạo AUKUS họp thượng đỉnh tại Mỹ
Joe Biden, Anthony Albanese và Rishi Sunak,
các lãnh đạo của Mỹ, Úc và Anh, sẽ gặp nhau vào thứ Hai tại San Diego. Trên tàu
ngầm tấn công lớp Virginia USS Missouri, họ sẽ công bố các bước tiếp theo của
hiệp ước AUKUS đã ký cách đây 18 tháng, theo đó cam kết cung cấp tám tàu ngầm
năng lượng hạt nhân cho Úc. Lớp tàu ngầm mới sẽ dựa trên tàu ngầm tấn công thế
hệ tiếp theo của Anh, mang tên SSNR, nhưng đi kèm nhiều công nghệ của Mỹ. Song
phải đến những năm 2040 chúng mới sẵn sàng xuất xưởng.
Trong khi chờ đợi, Mỹ sẽ triển khai tàu ngầm lớp
Virginia của mình tới các cảng của Úc. Úc có thể thuê hoặc mua một vài tàu ngầm
loại này trong thập niên 2030. AUKUS là một dự án tham vọng, tốn kém và đầy rủi
ro. Nếu thành công, nó sẽ nâng cấp mức độ can dự của Mỹ và Anh vào Thái Bình Dương,
đồng thời gắn kết ngành công nghiệp quốc phòng cũng như hải quân của ba nước
cho đến phần còn lại của thế kỷ 21.
Lạm phát dai dẳng tại Ấn Độ
Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ đang đối mặt lạm phát
cao đáng ngại. Ngay cả sau một chu kỳ thắt chặt kéo dài, giá cả vẫn tăng 6,5%
so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 1, cao hơn giới hạn trên 6% của ngân hàng
trung ương. Nhưng lạm phát thường cao hơn mức này trong phần lớn năm qua. Dữ liệu
công bố vào thứ Hai dự kiến cho thấy không có gì thay đổi trong tháng 2, với giới
quan sát dự đoán lạm phát đạt 6,3%. Giá lương thực tăng là một yếu tố lớn, vì
nó chiếm hơn một nửa chỉ số giá tiêu dùng của Ấn Độ. Giá ngũ cốc tăng 16% trong
tháng 1; trong khi sữa và các sản phẩm từ sữa tăng 9%.
Áp lực lạm phát gia tăng khi mùa hè đến sớm.
Nhiệt độ trong tháng 2 vừa qua là nóng nhất trong 146 năm. Nông dân lo ngại nắng
nóng và gió mùa kém làm ảnh hưởng vụ mùa. Và năng suất cây trồng kém sẽ đẩy giá
lương thực lên cao, làm kéo dài chu kỳ lạm phát.
Tổng thống mới của Séc muốn thắt chặt quan hệ với
phương Tây
Vào thứ Hai, tân tổng thống Petr Pavel của Cộng
hòa Séc sẽ bắt đầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông. Theo truyền thống,
điểm đến trước tiên của tổng thống mới sẽ là Slovakia (hai nước cùng thuộc Tiệp
Khắc cho đến năm 1992). Dù tổng thống Séc chủ yếu là chức vụ mang tính chất
nghi lễ, việc ông Pavel đắc cử lại có ý nghĩa quan trọng. Là một cựu tướng NATO
và là người chủ trương tự do thân EU, ông Pavel lên kế nhiệm Milos Zeman, người
đã vun đắp quan hệ với Nga và Trung Quốc. Trái ngược với người tiền nhiệm dân
túy của mình, ông Pavel sẽ muốn cho thấy nước ông luôn ngả về phương Tây.
Bảo vệ các quan hệ đồng minh ở châu Âu là ưu
tiên hàng đầu của ông. Sau Slovakia, ông Pavel sẽ đến Ba Lan vào thứ Năm. Quan
hệ hai chiều trở nên băng giá sau khi người Séc đưa Ba Lan ra Tòa án Công lý
châu Âu vào năm 2021 chỉ vì một mỏ than gây tranh cãi gần biên giới. Tổng thống
sau đó sẽ tới Berlin và Brussels. Mục tiêu của ông là thể hiện tầm ảnh hưởng của
Séc ở châu Âu; quan điểm quyết liệt ủng hộ Ukraine của ông sẽ giúp ích nhiều.
Cuộc đua thị trưởng Chicago phản ánh thực trạng đảng
Dân chủ Mỹ
Sau khi trải qua những ngày cuối tuần vui vẻ
bên người ủng hộ nhân dịp lễ Thánh Patrick, các ứng viên thị trưởng của Chicago
sẽ bước vào một tuần đầy bận rộn. Paul Vallas và Brandon
Johnson, hai ứng viên còn lại sau vòng đầu hồi tháng
2, sẽ bước vào cuộc tranh luận về chủ đề tội phạm tại một “diễn đàn thị trưởng”
vào thứ Ba tới.
Ông Vallas, nhân vật bảo thủ từng chịu trách
nhiệm quản lý hệ thống trường học công của Chicago, cam kết cứng rắn hơn với tội
phạm, đồng thời được nghiệp đoàn cảnh sát ủng hộ. Còn ông Johnson, một cựu giáo
viên cánh tả của ủy ban Hạt Cook, tin rằng đầu tư vào các dịch vụ xã hội là
cách tốt nhất để ngăn chặn bạo lực. Quan điểm khác nhau giữa hai người, đều thuộc
đảng Dân chủ, cho thấy một vấn đề rộng lớn hơn trong đảng này. Tổng thống Joe
Biden gần đây nói ông cho rằng việc bị coi là nhẹ tay với tội phạm đang khiển đảng
Dân chủ mất điểm trong mắt cử tri. Cuộc bầu cử vòng hai ở Chicago vào ngày 4
tháng 4 sẽ cho thấy liệu ông có đúng hay không.
No comments:
Post a Comment