Phân
cực Đông-Tây trong nhóm G20 vì chiến tranh Ukraina
Thu Hằng - RFI
Đăng ngày: 02/03/2023 - 14:43
Thủ tướng Narendra Modi hôm nay đã kêu gọi nhóm G20
vượt qua « những chia rẽ » về chiến tranh ở Ukraina để tập trung giải
quyết những vấn đề cấp bách như giảm nghèo đói, chống biến đổi khí hậu. Là nước
chủ tịch luân phiên G20, giữ thế trung lập về chiến tranh Ukraina, Ấn Độ muốn
làm trung gian giữa hai cực Đông-Tây ngày càng thêm căng thẳng trong G20. Nhưng
có lẽ đây là nhiệm vụ bất khả thi đối với New Delhi.
Chiến tranh Ukraina gây chia rẽ G20
Chiến tranh Ukraina, kéo dài hơn một năm nay,
đã đào sâu thêm hố ngăn cách giữa phương Tây, đứng đầu là Mỹ với Nga. Dấu hiệu
rõ ràng nhất là dù ngồi chung phòng họp, nhưng hai ngoại trưởng Antony Blinken
và Serguei Lavrov không có ý định gặp riêng ( hai ông chỉ trao đổi với nhau vài
câu). Ông Blinken khẳng định không có « bất kỳ dấu hiệu nào » cho
thấy Putin sẵn sàng chấm dứt chiến tranh bằng con đường ngoại giao, mà « các
bằng chứng lại đi theo hướng ngược lại ».
Phía Pháp lên án « cuộc chiến bẩn thỉu
» do Nga phát động « vi phạm mọi quy luật về chiến tranh
và nhân đạo ». Ngoài những từ ngữ nghiêm khắc trong bài phát biểu hôm
02/03 để lên án Nga, ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna kêu gọi G20 có biện
pháp « đáp trả rõ ràng ». Theo bà, đó là « trách
nhiệm chung, chứ không phải là sự chia rẽ hay phản đối triệt để ». Dù
không muốn biến G20 thành diễn đàn chỉ trích Nga, ngoại trưởng Anh James
Cleverly nhấn mạnh với AP là thế giới đều biết lập trường của phương Tây về cuộc
chiến ở Ukraina.
Hội nghị ngoại trưởng G20 cũng là cơ hội để
Matxcơva lên án phương Tây. Bộ Ngoại Giao Nga ra một thông cáo hôm 28/02 tố
cáo « chính sách hủy hoại của Mỹ và các đồng minh của Hoa Kỳ đã đẩy
thế giới bên bờ thảm họa, gây thụt lùi về phát triển kinh tế-xã hội và làm trầm
trọng thêm tình hình của các nước nghèo nhất ». Đối với Nga, tất cả đều
là do phương Tây đơn phương áp đặt « các biện pháp trừng phạt bất
hợp pháp, cắt đứt chuỗi cung ứng xuyên biên giới và áp đặt các mức giá trần mà
thực chất là mưu đồ ăn cắp tài nguyên ».
Quan hệ Mỹ-Trung căng thẳng
Sự chia rẽ tại hội nghị ngoại trưởng G20 còn
do cuộc đối đầu giữa Washington và Bắc Kinh. Ngày 01/03, một ngày trước khi
khai mạc hội nghị, ngoại trưởng Mỹ lại cảnh cáo Trung Quốc về khả năng cung cấp
vũ khí sát thương cho Nga. Ông Blinken vẫn nghi ngờ thực tâm làm trung gian hòa
giải của Bắc Kinh thông qua kế hoạch hòa bình 12 điểm, vì theo ông, « nếu
Trung Quốc thực sự nghiêm túc về vấn đề này, lẽ ra họ nên dành cả năm ngoái để
xem xét khả năng khôi phục chủ quyền cho Ukraina ».
Theo AP, trả lời báo giới tại Tachkent trong
chuyến công du Uzbekistan trước khi đến Ấn Độ, ông Blinken cho rằng Trung Quốc «
không thể tự nhận là một lực lượng gìn giữ hòa bình trong khi bằng cách này hay
cách khác, họ tiếp tục châm lửa cho đám cháy mà Vladimir Putin khơi mào ».
Ngoài chiến tranh ở Ukraina, hai cường quốc
hàng đầu thế giới còn bất đồng, thậm chí đối đầu về nhiều vấn đề khác, từ căng
thẳng Đài Loan, nhân quyền ở Hồng Kông, tự do hàng hải ở Biển Đông và gần đây
nhất, Bắc Kinh chỉ trích Mỹ mắc chứng « hoang tưởng » khi
cấm mạng xã hội TikTok và bắn hạ « khinh khí cầu do thám ».
Cuộc họp của hai nhà lãnh đạo ngoại giao Mỹ-Trung, được cho là nhằm giảm bớt
căng thẳng song phương, đã bị hủy vào phút chót vì sự cố khinh khí cầu.
Những bất đồng, chia rẽ tiếp diễn tại hội nghị
các ngoại trưởng G20 trong khi hôm nay các nước trong nhóm cũng không ra được
thông cáo chung. Nga và Trung Quốc lên án biện pháp « đổi chác và đe dọa
» của phương Tây, chỉ trích các nước này đơn phương áp đặt «
quan điểm ». Người đứng đầu ngành ngoại giao châu Âu Josep Borrell từng kỳ
vọng Ấn Độ sẽ « khiến Nga hiểu rằng phải kết thúc chiến
tranh ». Nhưng do lợi ích kinh tế của Ấn Độ gắn liền với Nga kể từ khi
Matxcơva phát động chiến tranh, cũng như do chủ trương giữ thế trung lập, New
Delhi khó mà tác động đến điện Kremlin.
Thủ tướng Narendra Modi muốn G20 lắng nghe tiếng
nói của các nước đang phát triển phương Nam, tập trung vào những vấn đề cấp
bách như giảm đói nghèo, chống biến đổi khí hậu. Nhưng chừng nào nhóm 20 nước
còn bị chia rẽ về chiến tranh Ukraina, hội nghị G20 có lẽ sẽ vẫn chỉ là diễn
đàn để Đông-Tây chỉ trích nhau.
--------------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Hội
nghị ngoại trưởng G20 : Ấn Độ kêu gọi vượt qua chia rẽ về chiến tranh Ukraina
Các
ngoại trưởng nhóm G20 họp tại Ấn Độ, vẫn bị chia rẽ về chiến tranh Ukraina
Ấn
Độ và chính sách thực dụng mới « đa liên kết »
No comments:
Post a Comment