Vì sao đài
báo Việt Nam nín lặng trước tin biểu tình bên Trung Quốc?
Tidoo Nguyễn
Gửi
cho BBC từ TP. HCM
3 tháng 12 2022
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c87e0g4kpp2o
VIDEO :
Zero Covid: Đụng độ với cảnh sát Trung Quốc tại nhà
máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c87e0g4kpp2o
Cuối tuần qua, muốn xem tin tức xác thực về làn
sóng biểu tình ở Trung Quốc, người dân Việt Nam hoặc phải biết tiếng Anh, hoặc
phải “vượt tường lửa” vào các trang báo tiếng Việt của BBC, RFA và VOA, vì các
kênh truyền thông của nhà nước Việt Nam hoàn toàn im lặng.
Bối cảnh của làn sóng biểu tình phản đối chính sách Zero COVID của ông
Tập Cận Bình:
Ca nhiễm virus Covid đầu tiên trên thế giới được ghi nhận đầu tháng 12
năm 2019 ở Vũ Hán, Trung Quốc, và bùng phát dịch diễn ra tại đất nước này từ
năm 2019. Cho đến nay, trong khi nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam đã bỏ
chính sách “Zero-COVID” và mở cửa hội nhập, ông Tập Cận Bình vẫn áp dụng chính
sách “Zero – COVID” để kiểm soát người dân, từ tháng 1 năm 2020 đến nay.
Chính phủ Trung Quốc thực thi chính sách này thông qua nội dung các
hành động là “Tìm, Xét nghiệm, Truy Vết, Cách Ly và Hỗ Trợ” nhưng dường như nhiệm
vụ “Hỗ Trợ” không được thực thi và chính sách làm người dân phẫn nộ vì các hạn
chế quá khắc khe. Chính sách “Zero – COVID” đã gây ảnh hưởng theo chiều hướng
tiêu cực lên nền kinh tế của đất nước và đời sống của người dân Trung Quốc.
Trung Quốc
lên kế hoạch 'trấn áp' sau các cuộc biểu tình chống zero-Covid
Bất ổn tiếp tục
ở Quảng Châu khi người dân tức giận vì lệnh phong tỏa
Trung Quốc
nới lỏng một số hạn chế Covid sau các cuộc biểu tình
Đỉnh điểm của sự phẫn nộ của người dân là vụ hỏa hoạn làm chết 10 người
ở Tân Cương vào đêm thứ năm ngày 24 tháng 11 năm 2022, khi nhiều người không thể
thoát ra khỏi tòa nhà bị khóa ngoài do lệnh phong tỏa hơn ba tháng qua ở Tân
Cương.
Mặc dù số ca nhiễm mới virus Covid ở Tân Cương không đáng kể, điều đáng
nói là ông Tập Cận Bình vẫn áp dụng các hạn chế quá khắt khe.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/c4b1/live/b49f8c10-72b7-11ed-9358-457462870309.jpg.webp
Tấm giấy trắng trở
thành biểu tượng cho các cuộc biểu tình chống các lệnh hạn chế Covid tại Trung
Quốc
Theo số liệu thống
kê trên Google, tính từ đầu năm đến ngày 30 tháng 11 năm 2022, Tân Cương có
tất cả 2,545 ca bị nhiễm virus Covid và chỉ có ba người chết vì Covid, trong tổng
số 25.890.000 dân ở Tân Cương. Theo báo cáo hằng tuần của China CDC,
chỉ có 32 ca nhiễm mới Covid ở Tân Cương vào ngày 10 tháng 11 năm 2022.
Ngày 26 tháng 11 năm 2022, người dân Tân Cương biểu tình đòi ông Tập Cận
Bình gỡ bỏ lệnh phong tỏa và chấn động nhất là cuộc biểu tình của sinh viên Thượng
Hải ngày 27/11. Từ đó đến ngày 29/11, các cuộc biểu tình đã lan rộng đến Bắc
Kinh, Quảng Châu, Thành Đô, Vũ Hán, Trùng Khánh….để phản đối chính sách “Zero –
COVID”, thậm chí người biểu tình giận dữ yêu cầu ông Tập Cận Bình từ chức và Đảng
Cộng Sản Trung Quốc phải “hạ đài”.
Kể từ sau vụ thảm sát người biểu tình tại quảng trường Thiên An Môn hồi
năm 1989, đây là lần đầu tiên thế giới thấy dân Trung Quốc đồng loạt nổi cơn thịnh
nộ, nhất là giới trẻ.
Vì vậy, đây là vấn đề thời sự quan trọng mà truyền thông thế giới cập
nhật liên tục trong một tuần qua.
Nếu tìm trên Google bằng từ khóa “protests against zero - COVID policy
in China” (biểu tình phản đối chính sách Zero – COVID tại Trung Quốc) – chỉ
tính kết quả bằng tiếng Anh thì có gần 65 triệu bài được tìm thấy.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/ed35/live/c66c4780-72b7-11ed-94b2-efbc7109d3dd.jpg.webp
Sinh viên biểu tình tại
trường đại học danh tiếng Thanh Hoa ở Bắc Kinh
Quan hệ hai Đảng Cộng Sản và phụ thuộc kinh
tế
https://ichef.bbci.co.uk/news/320/cpsprodpb/bd88/live/c42ee530-72b8-11ed-94b2-efbc7109d3dd.jpg.webp
Chủ tịch Trung Quốc Tập
Cận Bình và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nâng ly chúc mừng
sau Lễ ký kết
hàng chục thỏa thuận song phương sau cuộc hội đàm chính thức ở Hà Nội ngày
5/11/2015
Cùng thời gian, truyền thông Việt Nam hoàn toàn “ngoảnh mặt làm ngơ”
với làn sóng biểu tình trên, không có kênh truyền thông nào của nhà nước, từ
báo mạng đến truyền hình, đài phát thanh…..đưa tin về sự kiện này. Điều này
hoàn toàn khác với việc các báo thông tin rầm rộ sự kiện TBT Nguyễn Phú Trọng
thăm Trung Quốc vào đầu tháng 11/2022 và ký 13 văn kiện hợp tác giữa hai đảng
Việt – Trung.
Ta hãy xem về cơ bản thì đài báo VN ở đâu trên các xếp hạng
quốc tế. Theo kết quả khảo sát của Freedom
House , điểm đánh giá cho “Tự do ở Việt Nam” là 19/100. Trong đó bao gồm
vấn đề giới hạn “Tự do truyền thông báo chí”.
Nhưng theo quan sát của riêng tôi, báo chí Việt Nam không phải “không
bắt kịp” vấn đề thời sự đang diễn ra tại Trung Quốc mà chỉ là buộc phải im lặng,
vì đang chịu tác động của những “yếu tố khó”. Những “yếu tố khó” có thể kể ra
như sau:
·
Về lãnh thổ và tầm vóc kinh tế, ta thấy
Trung Quốc như đám mây lớn che trên đầu Việt Nam . Trong quan hệ bất cân
xứng này, vị trí địa lý và quy mô lãnh thổ của Việt Nam có sự chênh lệch so với
Trung Quốc.
·
Đồng thời, với đường lối quân sự của Trung Quốc hiện
nay tiếp cận Campuchia - giáp ranh Việt Nam - thì càng tăng thêm “độ khó” cho
Việt Nam.
·
Nhưng điều chủ yếu là thể chế ở hai quốc gia hoàn
toàn giống nhau và có thể nói đây là điểm chi phối mạnh nhất đối với Việt Nam.
·
Khi cùng chung ‘bầu trời cộng sản’ thì đúng là
‘tránh trời không khỏi nắng’.
·
Cụ thể thì có 13 văn kiện vừa được ký kết giữa
Việt Nam và Trung Quốc đã bó chặt quan hệ an ninh-chính trị. Rồi về kinh
tế, Việt Nam phụ thuộc vào Trung Quốc khá nhiều, chỉ xét về kim ngạch xuất
nhập cảng giữa hai nước thì chúng ta cũng thấy rõ điều đó.
·
Theo báo
Đầu Tư Thương mại hai chiều Việt Nam - Trung Quốc cán mức 147,7 tỷ USD
trong 10 tháng của năm 2022. Trong đó, kim ngạch xuất cảng trong 10 tháng của
năm 2022 là 47 tỷ USD (tổng kim ngạch xuất cảng trong 10 tháng năm 2022 của Việt
Nam là 312,82 tỷ USD) và Trung Quốc hiện là thị trường xuất cảng lớn thứ 2 của
Việt Nam sau Hoa Kỳ. Còn kim ngạch nhập cảng là 100,7 tỷ USD và Trung Quốc là
thị trường cung cấp hàng hóa và nguyên liệu lớn nhất cho Việt Nam.
·
Qua đó, chúng ta có thể thấy sau 10 tháng của năm
2022, Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc là 53,7 tỷ USD, tăng 18,8% so 10 tháng của
năm ngoái.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/c370/live/33819540-72b9-11ed-94b2-efbc7109d3dd.jpg.webp
Biểu
tình ‘bạch chỉ’ tại Trung Quốc
Tất cả các lý do trên giải thích vì sao đài báo Việt Nam lại
nín lặng.
Nhưng tương lai sẽ cứ như vậy?
Các nước đều tính đến chuyện giảm phụ thuộc, thậm chí tách
rời (decouple) khỏi Trung Quốc.
Câu trả lời là để không bị phụ thuộc cả về miệng ăn và lời
nói, Việt Nam cần xây dựng tố chất mạnh mẽ của một con rồng.
Cá chép có tố chất rồng nên sau khi vượt Vũ Môn sẽ hóa rồng và tự bay
cao..., nếu Việt Nam dám có phương án đó.
------------------
Bài
thể hiện quan điểm riêng của Tidoo Nguyễn từ TP. HCM.
No comments:
Post a Comment