Chủ Nhật, 07/07/2019 - 04:54 — tuankhanh
Ngày
4/7/2019 là một ngày đáng nhớ với nhiều người làm báo tự do, có chân trong tổ
chức XHDS, dưới cái tên Hội Nhà báo Độc Lập Việt Nam. Đây là tổ chức
tập hợp những người bảo vệ quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin, lên tiếng
cho công lý và vận động cho một xã hội không độc tài cộng sản. Nhân kỷ niệm năm
năm của Hội, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội Nhà báo Độc Lập Việt Nam
đã dành ít thời gian để nói về mình, về những anh em trong Hội, đã sống sót như
thế nào qua những cuộc đàn áp, sách nhiễu… suốt thời gian qua.
Hội Nhà báo Độc Lập
Việt Nam
Nhà
báo Phạm Chí Dũng: Hội Nhà báo Độc Lập Việt Nam (HNBDLVN) giống
như một con thuyền vượt thác, đã suýt chìm trong năm đầu tiên, gượng dậy trong
năm thứ hai, tạm bình ổn trong những năm kế và đế năm thứ năm, thì có vẻ đã khởi
sắc. Có thể hình dung như vậy.
Anh em trong HNBDLVN cũng đã trải qua nhiều rủi ro,
không khác gì những anh chị em đấu tranh dân chủ trong nước. Tức là các Hội
viên cũng đã bị công an liên tục triệu tập, sách nhiễu, đánh đập, bắt cóc…
nhưng cho đến nay thì không có ai bỏ cuộc cả. Nói tóm lại là, chúng tôi hoạt động
ôn hòa, mang sự thật khách quan đến cho người dân. Chúng tôi tự nhận thấy rằng
cũng đã đạt được những điều tương đối trong một hoàn cảnh hết sức khó khăn, bên
cạnh đó sự trả giá, cũng không là quá nhiều. Năm 2017, được coi là khởi đầu của
đỉnh cao đàn áp. Nhiều người đã bị bắt bớ, bỏ tù… HNBDLVN cũng bị sứt mẻ nhưng
vẫn duy trì được cho đến nay.
Trong suốt năm năm, trang báo điện tử của HNBDLVN vẫn
làm việc đều đặn, trong tình trạng bị tường lửa bao vây, vẫn luôn lên tiếng từng
ngày, cũng không để thiếu nhuận bút với ai. So với năm đầu, lúc này thì số Hội
viên đã tăng lên gấp đôi, gần 70 người. Đó là con số chắt lọc của giới cầm bút
tự do có tiếng nói thuyết phục và tâm huyết.
Trong tình hính mới hiện nay của Việt Nam, dù vẫn xiết
bức nhân quyền, nhưng đang lộ khuynh hướng ngã dần sang quỹ đạo của phương Tây,
thì chúng tôi cho rằng đây là cơ hội để đẩy mạnh sự đòi hỏi về quyền thành lập
hội nhóm XHDS, quyền tự do ngôn luận. Đặc biệt với việc ký kết các hiệp định
thương mại quốc tế, lại là một cơ hội lớn cho người lao động xây dựng Công đoàn
độc lập. Chúng tôi cũng coi đây là một phần nhiệm vụ quan trọng của mình, vì
trên trang Việt Nam Thời Báo (IJAVN), đã có hẳn một mục riêng để thông tin, cổ
xúy về vấn đề này.
Sẽ còn những khó khăn, nhưng với những gì đã qua,
HNBDLVN tin rằng con thuyền của mình dù có chòng chành, nhưng vẫn tiến về phía
trước.
Điểm
lại trong 2 năm vừa qua, HNBDLVN đã liên tục đưa đến các đề tài phản biện đối với
luật an ninh mạng, cũng như rất sát sao mọi chuyển động liên quan đến luật cho
phép thành lập các nhóm XHDS, công đoàn độc lập…
Nhà
báo Phạm Chí Dũng: Trước tiên, nói về luật an ninh
mạng, thì đó là một đạo luật chống lại quyền tự do ngôn luận, và công ước quốc
tế về quyền dân sự và chính trị mà nhà nước Việt Nam đã ký vào năm 1982. Chúng
tôi đặt trọng tâm vào việc phản biện luật này, vì nó đi ngược lại xu thế của thời
đại. Không chỉ phản biện, mà chúng tôi muốn chấm dứt nó.
Còn đối với quyền tự do thành lập các nhóm, hội XHDS
là điều phải đến. Ngay cả ông Nguyễn Xuân Phúc, thủ tướng của chính thể độc tài
tại Việt Nam, khi nói về các cột trụ giúp cho kinh tế ở Việt Nam như doanh nghiệp,
cơ sở kinh tế nhà nước và xã hội. Ông Phúc không dám nói rõ về “xã hội” tức là
XHDS, mà chỉ nói mấp mé vậy. Ai cũng hiểu đó là một phần của cái kiềng ba chân
của lý thuyết phát triển, là XHDS. Nên trong thời gian tới, Nhà nước Việt Nam
không còn cách nào khác ngoài việc phải công nhận sự có mặt của hệ thống XHDS
trong đời sống. Và đó cũng là cam kết mà Việt Nam đã ký về quyền dân sự và
chính trị trước Liên Hợp Quốc.
Đó là hai điều rất quan trọng của xã hội Việt Nam
lúc này, nên chúng tôi đặt mọi trọng tâm vào đó.
Là
một tổ chức XHDS có lẽ là duy nhất còn hoạt động lúc này, giữa bối cảnh nhà nước
CSVN đã truy cùng đuổi tận tất cả các nhóm, cá nhân có khuynh hướng khác biệt với
chủ trương độc tài, ông có nghĩ rằng HNBDLVN cũng đang trong tầm ngắm và cũng sẽ
bị triệt tiêu bằng cây gậy An ninh mạng, sắp tới đây hay không?
Nhà
báo Phạm Chí Dũng: Về bản chất mà nói, luật An
ninh mạng (ANM) cũng như nghị định 72 được ban hành trước đây, mọi thứ đều phản
tác dụng và vô nghĩa trước Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị.
Nhưng với quan điểm của tôi, thì tôi không đặt nặng
chuyện luật ANM như là một mối hiểm nguy đối với HNBDLVN nói riêng, và giới hoạt
động cho dân chủ nhân quyền nói chung.
Lý do là thế này, không cần đến luật an ninh mạng,
mà chỉ cần nghị định 72 (năm 2013) về quản lý internet, điều 88, trong bộ luật
hình sự cũ, tức điều luật mơ hồ về “tuyên truyền chống nhà nước” thì cũng đã
quá đủ cho công an xiết bức, bóp cổ bóng họng giới đấu tranh cho dân chủ và
nhân quyền. Luật ANM chỉ màng một sự nối dài của nghị định 72, của luật về an
toàn thông tin của ngành công an để kiểm soát về an ninh mạng mà thôi. Và luật
ANM không thể phát triển đến mức tối đa mục tiêu của nó về vấn đề chế tài ANM.
Vì nếu triệt tiêu hoàn toàn hệ thống thông tin này, tức sẽ triệt tiêu luôn môi
trường đấu đá nội bộ, phương tiện để đấu đá nội bộ mà phe phái ở trong đảng đã
tận dụng từ năm 2012 cho đến nay.
Do đó, tôi không đặt nặng những rủi ro từ luật ANM.
Mà nói thật ra thì có một luật ANM hay hàng chục luật ANM cũng không có ảnh hưởng
gì đáng kể đến giới đấu tranh dân chủ nói chung, và cho quyền tự do ngôn luận
nói riêng.
HNBDLVN
dù đứng trên vị trí là phát triển quyền tự ngôn luận và phản biện xã hội, nhưng
thật ra tiêu chí ấy chưa bao giờ được chấp nhận ở trong một xã hội - ngày càng
độc tài như ở Việt Nam. Trải qua năm năm của HNBDLVN, theo ông, liệu tiêu chí
này của HNBDLVN có tạo được nên được các tác động tích cực nào với nhà cầm quyền
không? Hay HNBDLVN vẫn là “những giọng điệu đánh phá của thế lực thù địch?”
Nhà
báo Phạm Chí Dũng: Có một ví dụ,như một bằng
chứng, như thế này. Mới đây tôi đưa ba mình đi khám bệnh ở một nơi có tên
nguyên văn là Ban bảo vệ sức khỏe Thành ủy TPHCM. Có một cụ già đến gặp tôi. Cụ
trước đây là cán bộ của Ban Tuyên huấn Thành ủy. Cụ nói với tôi rằng “Dũng ơi,
những bài của Dũng viết, không chỉ có tôi mà có cả những người trong nội bộ đảng
đã đọc. Nhưng theo tôi, đòi bỏ điều 4 Hiến pháp về độc đảng là khó lắm. Nên bây
giờ cần kêu gọi đảng phải dân chủ và chống Trung Quốc”.
Tôi kể chuyện này như một ví dụ để thấy rằng ngay cả
những người công tác lâu năm trong đảng cộng sản, đã nói trực tiếp với tôi điều
đó. Điều đó cho thấy rằng – một cách nào đó như anh đã nêu ra - thì công
việc cổ xúy cho tự do ngôn luận, khai dân trí của HNBDLVN hay của chúng ta nói
chung, không chỉ tác động đến người dân mà tác động đến cả nội bộ đảng cộng sản.
Và công việc đó, đã nhận được sự đồng tình, đồng cảm và kể cả yêu thương của những
người ở trong nội bộ đảng cộng sản. Rõ ràng điều chúng ta làm có hiệu quả,
nhưng hiệu quả như tế nào thì tôi không dám nói là quá lớn, nhưng chắc chắn là
có hiệu quả. Và theo phản ánh của nhiều nguồn dư luận, nhiều anh em, kể cả các
đảng viên, rằng nhiều bài viết trên trang Việt Nam Thời Báo đã nhận được sự đồng
thuận tương đối. Tức có những đảng viên theo dõi thường xuyên. Thậm chí cánh
công an cũng vậy. Những người công an về hưu tiết lộ cho tôi biết. Không đâu
xa, ngay cả một sĩ quan công an về hưu ở ngay phường tôi cư trú cũng cho biết
ông theo dõi thường xuyên bài vở trên Việt Nam Thời Báo và đồng tình với những
luận điểm khách quan của HNBDLVN.
Hiệu quả là như vậy. Nhưng với những luận điểm phản
biện hay chỉ trích mang tính ôn hòa, không có nghĩa là HNBDLVN đang đi tìm con
đường thỏa hiệp với đảng cộng sản. Chúng tôi – HNBDLVN – không bao giờ có quan
điểm đó. Tôi luôn yêu cầu anh em trong Hội là phải luôn đặt vấn đề có tính chiến
đấu. Mỗi bài viết là một viên đạn phản biện xã hội, viết bằng sự bức bối của
mình, bằng tình cảnh của mình, đó là việc ưu tiên. Sau đó mới nâng dần bài viết
lên bằng chuyên môn của mình.
Trong HNBDLVN, có những bạn trẻ khởi đầu tham gia,
viết còn rất ngô nghê, thì nay đã hoàn toàn chuyên nghiệp. Bằng giác quan của một
nhà báo tự do, những cây viết đó đã dần dần có được chỗ đứng trong lòng bạn đọc.
Chấp
nhận những thách thức để xiển dương quyền tự do ngôn luận, HNBDLVN đã có được
những niềm kiêu hãnh riêng của mình qua chặng đường năm năm, thay mặt cho các
cây viết của HNBDLVN, ông có lời gì muốn nhắn gửi đến những người đang dõi theo
những thông tin từ trang Việt Nam Thời Báo?
Nhà
báo Phạm Chí Dũng: Tôi chân thành biết ơn rất nhiều
độc giả đã công khai lẫn thầm lặng ủng hộ, trong đó có những mạnh thường quân đã
giúp để trang Việt Nam Thời Báo vượt qua sóng gió. Tôi vẫn nói với anh em rằng
chúng ta đã nhận được những nguồn giúp đỡ, những đồng tiền nhuận bút đáng tự
hào. Đó là những đồng tiền đóng thuế cho tiền đề của một xã hội tiến bộ, và
chúng ta đã không phung phí nó. Chúng ta sẽ trân trọng và sử dụng nguồn lực đó
để khai dân trí, để đóng góp thêm sức sống tự do về trong lòng dân tộc.
Nói về báo chí tự do, không thể không nhắc đến Câu lạc
bộ Báo chí Tự Do của anh Điếu Cày Nguyễn Văn Hải. Anh và những người bạn của
mình đã đặt những viên gạch đầu tiên cho báo chí tự do trong lòng chế độ độc
tài, và từ tiền đề đó cho HNBDLVN tiếp tục phát triển, chuẩn bị cho một xã hội
tự do báo chí, dân chủ, mà tôi tin rằng sẽ không còn quá xa nữa.
Xin
cám ơn anh, và những anh chị em của HNBDLVN.
Tuấn
Khanh (ghi)
No comments:
Post a Comment