Ngô Nhân Dụng
July 16, 2019
Tổng Thống Donald Trump lại gây sóng gió, bắt đầu bằng
một thông điệp Twitter, như thường lệ. Báo, đài cả nước Mỹ chỉ nói về cuộc đối
đáp của ông Trump với bốn nữ dân biểu đảng Dân Chủ gốc Trung Đông và Châu Phi.
Không ai bàn hay phỏng vấn các chính khách về các chuyện chiến tranh mậu dịch Mỹ-Trung
Quốc, bom nguyên tử của Kim Jong Un, Iran tinh luyện thêm uranium làm nguyên tử,
tổng thống Đài Loan ghé qua nước Mỹ, thuế, bảo hiểm y tế, hay những người Trung
Mỹ đang xin ở biên giới. Dư luận chỉ quan tâm đến chuyện ông Trump đã “tuýt” và
sắp “tuýt.”
Từ trái, Dân Biểu
Rashida Tlaib, Michigan; Dân Biểu Ilhan Omar, Minnesota; Dân Biểu Alexandria
Ocasio-Cortez, New York; và Dân Biểu Ayanna Pressley, Massachusetts, phản ứng tại
buổi họp báo ở Quốc Hội hôm Thứ Hai, 15 Tháng Bảy, 2019, sau khi Tổng Thống
Donald Trump kêu bốn bà dân biểu da màu hãy ra nước Mỹ “trở về xứ” của họ. Ông
không biết rằng ba trong bốn bà đó sinh trưởng ở Mỹ, trừ Dân Biểu Omar, người gốc
Somalia. (Hình: AP Photo/J. Scott Applewhite)
Người ta có thể hỏi, làm như vậy là Trump “khôn hay
dại?” Nhưng không ai chối cãi được một điều: Ông Trump là người quyết định “nghị
trình” của dư luận trong nước Mỹ. Một nhà chính trị làm cách nào để tất cả mọi
người chỉ bàn tán về các vấn đề do mình đưa ra, quên luôn các chuyện khác, thì
cũng giống như một vị tướng dụ được quân địch tới đánh nhau ở một địa điểm
chính mình chọn trước. Binh pháp Tôn Tử hay Gottfried von Clausewitz đều khuyên
các tướng lãnh làm như vậy.
Nhưng nhật báo The Wall Street Journal, một thành
trì lý luận của đảng Cộng Hòa, lại viết trong một bài quan điểm nói rằng ông
Trump nói không đúng sự thật (counterfactual) và ông Trump dại. Họ dùng chữ nặng
hơn, “politically stupid.”
Nói sai sự thực, vì trong thông điệp Twitter, ông
Trump khuyến cáo bốn bà dân biểu da màu hãy ra nước Mỹ “trở về xứ” của họ. Ông
không biết rằng ba trong bốn bà đó sinh trưởng ở Mỹ.
Dại dột, vì ông Trump đã làm cho hai phe trong đảng
Dân Chủ đang đánh nhau kịch liệt bỗng dưng đoàn kết lại! Bốn bà đại biểu Hạ Viện
trên đang trở thành những cái gai nhọn đâm bên sườn bà chủ tịch Nancy Pelosi vì
họ muốn đảng Dân Chủ phải “cực tả” như họ. Hai trong số bốn bà trên đã đòi “đàn
hặc” ông tổng thống; trong khi bà Pelosi không muốn nói đến chữ “impeachment.”
Bây giờ, ông Trump tạo cơ hội cho bà chủ tịch Hạ Viện đóng vai đàn chị đứng ra
bênh vực bốn cô em trẻ tuổi và cứng đầu. Hai bên đã giải hòa – ít nhất được vài
tuần, nếu không phải là một vài tháng!
Nhưng nói đi thì cũng phải nói lại. Với một thông điệp
Twitter, và vài ba thông điệp khác liên tiếp mấy ngày, ông Trump đã bắn một mũi
tên nhắm trúng hai, ba con chim, hoặc nhiều hơn.
Thứ nhất, ông củng cố “chiến khu” của mình, bảo vệ
lòng trung thành của những cử tri “cốt cán” tin tưởng ông. Phần lớn những người
này da trắng, lớn tuổi, chỉ thích đọc báo nghe đài nào chuyên nói tốt về ông
Trump. Họ không quan tâm đến các báo đài nói chuyện mấy bà dân biểu da nâu nâu
đến đen kịt, nghe tên nghe lạ hoắc, không cần biết họ sinh ra ở nước Mỹ hay
không. Mà nếu biết, điều đó có gì quan trọng đâu?
Tuần trước, mục này kể chuyện trong siêu thị một bà
Mỹ da trắng bảo bà Johanny Santana, người Puerto Rico “Về xứ của mày đi!” (Go
back to your own country). Hai bà già Mỹ trắng khác, bảo ông Ricardo Castillo,
cũng người Puerto Rico, làm quản lý một tiệm Burger King ở Florida rằng, “Về xứ
Mexico mà nói tiếng Mễ, ở đây phải nói tiếng Anh!” Những người này không cần biết
rằng người Puerto Rico đều là công dân Mỹ và có quyền sống ở bất cứ tiểu bang
nào của nước Mỹ.
Con chim thứ hai bị ông Trump bắn trúng bằng bản
thông điệp Twitter là đảng Dân Chủ. Gây ra cuộc tranh luận sôi nổi, ông Trump
đã lôi kéo các cử tri khác phải biết và chú ý đến bốn bà dân biểu trên, và lập
trường chính trị thiên tả của họ. Trước đó phần lớn người Mỹ không biết đến bốn
bà này, vì họ chỉ nổi tiếng trong đảng Dân Chủ.
Nhiều người biết đến bốn bà này thì lợi lộc gì? Ông
Trump đã tung ra một đề tài mà ông sẽ khai thác từ nay cho đến ngày bỏ phiếu
sang năm. Sau bản “tuýt” đầu tiên của ông Trump, Nghị Sĩ Cộng Hòa Lindsey
Graham, tiểu bang South Carolina, đã leo thang để hỗ trợ ông Trump, gọi bốn bà
dân biểu da màu là “một lũ Cộng Sản!” (a bunch of communists).
Sang năm, ông Trump sẽ vạch ra các ý kiến cực tả của
bốn bà dân biểu này, sẽ nói cho dân Mỹ nghe, đó là một lũ theo chủ nghĩa xã hội,
là Cộng Sản. Ông sẽ giải thích với các cử tri rằng đảng Dân Chủ là đảng của bốn
người này, báo động dân Mỹ rằng ai bầu cho ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ
là muốn biến nước Mỹ thành Cộng Sản!
Người dân bình thường không chú ý đến chi tiết để
phân biệt những ý kiến của bốn bà đó khác với chủ nghĩa Cộng Sản ra sao. Dân
cũng không cần chú ý đến chuyện đảng Dân Chủ có theo ý kiến của mấy bà này hay
không. Gắn nhãn hiệu xấu cho họ, mà họ lại là những người to tiếng nhất trong đảng
Dân Chủ, thế là đủ cho rất nhiều người quay qua ủng hộ ông Trump.
Một mục tiêu khác ông Trump có thể nhắm đến là đảng
Cộng Hòa.
Từ cuộc tranh cử năm 2016, ông Trump đã có một hợp đồng
ngầm với các đảng viên Cộng Hòa: Ủng hộ Trump lên làm tổng thống, Trump sẽ làm
những điều đảng Cộng Hòa vẫn muốn. Cắt thuế cho các người có lợi tức và tài sản
cao. Xóa bỏ các luật lệ kiểm soát việc kinh doanh và bảo vệ môi trường. Bổ nhiệm
các thẩm phán càng bảo thủ càng tốt. Ngược lại, chống lại Trump thì các cử tri
của Trump sẽ bỏ đi, chắc chắn đảng sẽ mất phiếu!
Trong hơn hai năm qua, Tổng Thống Donald Trump đã
nói và làm rất nhiều điều trái ngược với chủ trương cố hữu của đảng Cộng Hòa.
Ông khai chiến thương mại với đồng minh cũng như phe địch, đánh thuế quan để bảo
hộ mậu dịch, vốn là con đường đảng Dân Chủ vẫn cổ động. Ông bảo vệ các công
nghiệp cũ như thép, than đá, trong khi cả thế giới đang chạy đua tìm các nguồn
năng lượng mới. Ông gây xung khắc với các đồng minh, thân thiết với thủ lãnh những
nước vốn là thù địch của bao đời tổng thống Cộng Hòa khác.
Nhưng không sao. Ông đã làm đúng những lời hứa với đảng
Cộng Hòa trên hai lãnh vực, cắt thuế và gia tăng số thẩm phán bảo thủ cấp liên
bang.
Điều ông Trump đang lo là trong cuộc tranh cử năm
2020 nhiều ứng cử viên Quốc Hội thuộc đảng Cộng Hòa sẽ tìm cách tránh xa ông,
và có thể chống ông. Trong số 34 ghế nghị sĩ sẽ bầu lại năm 2020, có 22 nghị sĩ
Cộng Hòa sẽ phải ứng cử lại. Có bốn, năm vị nghị sĩ Cộng Hòa tại mấy tiểu bang
từng ủng hộ ông Trump năm 2016 nhưng đã thay đổi năm 2018, quay sang bầu cho
bên Dân Chủ. Các nghị sĩ tái tranh cử sẽ dè dặt không muốn dính với ông Trump,
có thể sẽ đã kích ông để kiếm phiếu.
Những bản thông điệp Twitter mới của ông Trump là một
cuộc trắc nghiệm để ông biết “lòng dạ trung thành” của các dân biểu và nghị sĩ
Cộng Hòa! Ai sẽ than phiền? Ai sẽ làm ngơ không chỉ trích những lời lẽ nặng nề
ông Trump dùng để tấn công bốn bà dân biểu Dân Chủ?
Chỉ thấy Nghị Sĩ Mitt Romney lên tiếng chỉ trích ông
tổng thống. Ông Romney không lo ông Trump giận, vì năm năm nữa ông mới phải
tranh cử, trong tiểu bang Utah “an toàn” của ông. Nghị Sĩ Thom Tillis, North
Carolina, thì đáng lo. Không chắc sẽ đủ phiếu trong cuộc tái tranh cử sang năm
không, mà nếu chống ông Trump thì cũng lo có được đảng Cộng Hòa đưa ra nữa hay
không. Cho nên ông Tillis, khi được hỏi chuyện, đã không nhắc gì đến những lời
lẽ của ông Trump mà chỉ quay ra đả kích bốn bà dân biểu Dân Chủ.
Có những chính khách Cộng Hòa khôn ngoan nói rằng
dân chúng bầu họ lên không phải để theo phe Dân Chủ hạch tội ông tổng thống!
Ông Mitch McConnell còn dè dặt hơn nữa. Cái ghế trưởng khối đa số ở Thượng Viện
của ông có thể mất nếu cử tri Cộng Hòa ở tiểu bang Kentucky bỏ rơi ông. Năm
2016 họ đã ủng hộ ông Trump và nay còn ủng hộ mạnh hơn. McConnell né không có ý
kiến nào hết!
Có thể nói bản thông điệp Twitter của ông tổng thống
là một cuộc thử thách để coi đảng Cộng Hòa đã biến thành Đảng Donald Trump hay
chưa. Ông Trump đã thành công. Sự thật là ông được nhiều cử tri Cộng Hòa ủng hộ
hơn hầu hết các dân biểu, nghị sĩ Cộng Hòa. Họ biết như vậy nên phải né không
dám công khai chống đối, dù họ bất đồng ý kiến với ông trên các chính sách và
ngoại giao và thương mại.
Một bản thông điệp Twitter bắn trúng ba con chim lớn
cùng một lúc, chưa kể các mục tiêu nho nhỏ khác. Vậy Donald Trump khôn
hay dại? (Ngô Nhân Dụng)
No comments:
Post a Comment