BBC
Cập
nhật: 09:03 GMT - thứ tư, 28 tháng 5, 2014
Việt Nam vẫn 'chần
chừ' chưa kiện Trung Quốc ra các cơ quan tài phán quốc tế về vụ giàn khoan Hải
Dương 981 cũng như vụ Hoàng Sa bị 'cưỡng chiếm' là do lãnh đạo còn 'e ngại'
động chạm tới 'quan hệ hữu nghị với Trung Quốc' và thiếu một sự thống nhất 'quyết
tâm' trong nội bộ lãnh đạo từ Đảng tới Quốc hội, theo một nhà nghiên cứu từ
trong nước.
Tình
trạng thiếu thống nhất về 'quyết tâm' chính trị này này cũng làm Việt Nam 'bỏ
lỡ' cơ hội phối hợp lập trường với Philippines khi nước này kiện Trung Quốc về
vụ bản đồ đường lưỡi bò, theo một chuyên gia luật quốc tế, cựu Phó Vụ trưởng
Ban Biên giới chính phủ của Việt Nam.
Trao
đổi với BBC hôm 27/5/2014 từ Hà Nội, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao, hiện là Viện
trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật & Phát triển (thuộc Vusta) nêu
nghi vấn về lý do Việt Nam 'chần chừ'.
Ông
Giao nói: "Phải chăng là do phải níu kéo quan hệ '16 chữ vàng và tinh thần
4 tốt', phải níu kéo quan hệ giữa hai Đảng Cộng sản, để làm sao đó một mặt cố
gắng đấu tranh bảo vệ chủ quyền, nhưng mặt khác vẫn giữ quan hệ đó?
"Theo
tôi quan điểm đó chưa chắc đã được lòng dân, bởi lẽ đối với dân tộc Việt Nam,
chủ quyền quốc gia, lãnh thổ là thiêng liêng, dân tộc Việt Nam đã bao nhiêu thế
kỷ chịu nhiều chiến tranh chỉ để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ đó.
"Thế
thì bây giờ đường lối chính trị của một Đảng không khẳng định điều đó, mà lại
vẫn níu kéo vì quan hệ, tôi e rằng sẽ không được sự ủng hộ của nhân dân.
"Và
điều đó sẽ không thuận lợi trong việc mà hiện nay Việt Nam, trong tình hình
nước sôi, lửa bỏng như thế này, toàn dân quyết tâm bảo vệ chủ quyền mà lại có
sự chần chừ."
'Còn
thiếu mạnh mẽ'
Nhà
nghiên cứu bình luận rằng trong khi các phát ngôn của Thủ tướng Chính phủ Việt
Nam ở các diễn đàn tại Philippines mới đây tỏ ra hợp 'lòng dân', thì lập trường
từ Quốc hội và Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam 'còn thiếu mạnh mẽ'.
Ông
nói: "Qua những gì Thủ tướng đã thể hiện qua Hội nghị Thượng đỉnh Asean
vừa rồi, cũng như qua những lời tuyên bố của Thủ tướng tại Philippines, cho
thấy các tuyên bố của Thủ tướng phản ánh được lòng dân.
"Nó
thể hiện ý chí quyết tâm, bản lĩnh kiên cường của người dân, và vì thế cho nên
với những gì tôi biết, nhân dân Việt Nam rất ủng hộ tuyên bố khẳng định lập
trường của Việt Nam trong câu chuyện Trung Quốc xâm lấn ở Biển Đông và rất ủng
hộ Thủ tướng.
"Tuy
nhiên, những phản ứng từ các cơ quan liên quan, kể cả Đảng và Quốc hội, thì
dường như thông qua báo chí, chúng ta thấy, chưa được mạnh mẽ, ở mức cần phải
có, chưa được mạnh mẽ."
Mặt
khác theo nhà nghiên cứu, Việt Nam cần có một lập trường rõ ràng, kiên định và
sự tôn trọng về quyền được hiến định của người dân về mặt quyền biểu tình của
họ và không nên tùy tiện lúc thì 'động viên' khi cần, lúc thì lại 'ngăn cấm'.
Ông
Giao nói: "Theo tôi, quyền biểu tình là quyền đã được hiến định, tức là đã
được Hiến pháp ghi nhận, vì thế cho nên chính quyền không nên sử dụng quyền
biểu tình như một công cụ chính trị.
"Không
nên như vậy, luôn luôn phải tạo điều kiện để quyền này được thực hiện, không
thể có lúc thì động viên đi biểu tình, lúc thì lại ngăn cấm biểu tình, cái đó
là không ổn, nó không phù hợp với Hiến pháp."
Nhà
nghiên cứu cho rằng chính quyền, trong đó có Quốc hội và các đại biểu quốc hội
có trách nhiệm phải xây dựng và ban hành càng sớm càng tốt luật biểu tình, một
điều mà ông cho rằng vừa tốt cho người dân, vừa tốt cho nhà nước và cả việc đấu
tranh bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam.
'Bỏ
lỡ cơ hội'
Xem
xét nguyên nhân Việt Nam được cho là đã bỏ lỡ cơ hội để phối hợp lập trường với
Philippines khi quốc gia láng giềng Đông Nam Á này yêu cầu tài phán quốc tế
đánh giá 'đường lưỡi bò của Trung Quốc' trên Biển Đông, và đến nay vẫn chưa
quyết định cùng tham gia cùng Philippines 'kiện Trung Quốc', ông Giao bình
luận:
"Vấn
đề là quyết tâm của Chính phủ Việt Nam tới mức nào, chứ đáng nhẽ khi Philippines
tiến hành khởi kiện và đưa yêu cầu này ra, thì chính phủ Việt Nam lúc ấy nên đã
cùng với Philippines để tham gia vụ kiện này.
"Nhưng
có lẽ do Chính phủ Việt Nam vẫn đang kiên nhẫn, kiên trì, hy vọng rằng Trung
Quốc sẽ không có những hành vi thô bạo để xâm chiếm các khu vực thuộc vùng biển
của Việt Nam, và có lẽ chính vì lẽ đó, Chính phủ Việt Nam chưa quyết định tham
gia cùng Philippines,
"Sợ
rằng, e ngại rằng nếu tham gia cùng với Philippines, rất có thể thúc đẩy nhanh
việc xâm lấn của Trung Quốc xuống phía Nam, vào các vùng biển của Việt Nam.
"Và
hy vọng quan hệ song phương tốt đẹp có thể giúp cho được việc Trung Quốc sẽ
không có những hành động xâm chiếm vùng biển của Việt Nam.
"Thế
nhưng rất tiếc, thực tế cuộc sống đã cho thấy tính toán đó đã sai lầm. Trung
Quốc không bao giờ từ bỏ mưu toan và ý đồ bá chủ cũng như các bước đi của họ
tiếp theo để xâm lấn, thôn tính xuống phía Nam Trường Sa và ở trong Biển
Đông."
Ông
Giao nói: "Ở thời điểm này, trước tình hình như thế, tôi hy vọng Chính phủ
Việt Nam sẽ có một quyết đoán, có một quyết định cùng với Philippines, hợp tác
với Philippines, trong vụ kiện mà Philippines đã đưa ra trước trọng tài quốc tế
"Theo
tôi, đấy cũng là một động thái về mặt pháp lý có thể nói là rất cần thiết để
tăng cường sức mạnh trong việc đẩy lùi giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng
biển của Việt Nam, cũng như đối phó lại với những hành vi xâm chiếm của Trung
Quốc."
Gần
đây, một số nhà quan sát châu Á quốc tế cũng bày tỏ quan ngại về động thái của
Trung Quốc xung quanh vụ giàn khoan ở Hoàng Sa. Hôm 23/5, GS. Jean-Francois
Huchet, nhà nghiên cứu Trung Quốc đương đại từ Viện INALCO, Paris nói với BBC
rẳng Trung Quốc có thể đang mắc 'sai lầm'.
Ông
nói: "Trung Quốc hiện nay đang muốn mở rộng vùng ảnh hưởng của mình và đẩy
lui, đẩy hẳn Hoa Kỳ ra khỏi châu Á, để họ có thể thống lãnh khu vực, không chỉ
về mặt kinh tế như trong 20 năm trở lại đây, mà còn thống trị về mặt quân sự và
bảo vệ các nguồn năng lượng.
"Cho
nên đây không chỉ là vấn đề về dầu lửa, câu chuyện đi xa hơn thế rất nhiều, thế
nhưng Trung Quốc có thể đang phạm một sai lầm khi họ đang muốn bước đi quá
nhanh trong vấn đề này."
Còn
một nhà nghiên cứu khác, TS. Jean-Francois Sabouret, nguyên Giám đốc Mạng lưới
Châu Á (Réseau Asie) từ Paris cho rằng Trung Quốc có thể sẽ lấn tới trong vụ
giàn khoan nếu Việt Nam 'đơn độc':
"Nếu
họ, Trung Quốc thấy Việt Nam có sự hậu thuẫn, chẳng hạn được sự bảo vệ rõ ràng
từ Nga hay Mỹ, thì có lẽ họ còn phải nghĩ lại, nhưng nếu Việt Nam hoàn toàn đơn
độc, thì thế nào?
"Việt
Nam nên khẩn trương chuẩn bị một kịch bản ứng phó xung đột chớp nhoáng, thậm
chí là chiến tranh," nhà nghiên cứu nói với BBC.
No comments:
Post a Comment