Việt Hà,
phóng viên RFA
2014-05-07
2014-05-07
Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm nay lên tiếng cáo buộc
tàu Trung Quốc đã đâm tàu Việt Nam và phun vòi rồng vào tàu Việt Nam tại khu
vực gần quần đảo Hoàng Sa, nơi Trung Quốc vừa di chuyển một giàn khoan dầu
khổng lồ vào vùng biển Việt Nam.
Diễn tiến mới cho thấy điều gì về ý định của Trung
Quốc tại Biển Đông trong thời gian tới nói chung và với khu vực quần đảo Hoàng
Sa đang tranh chấp với Việt Nam nói riêng? Việt Hà có cuộc phỏng vấn Giáo sư
Nguyễn Mạnh Hùng, giảng dạy môn quan hệ quốc tế của trường đại học George
Mason, Hoa Kỳ về vấn đề này.
Trước
hết, nhật xét về diễn tiến mới, giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: “Đây là một sự cố tương đối quan trọng hơn các lần trước, những lần
trước thì chủ yếu là liên quan đến các tàu cá Việt nam thôi, lần này thì theo
tin tức mới thì tàu đụng vào nhau liên hệ tới tàu cảnh sát biển của Việt nam
thì đây là vấn đề quốc gia rồi, không còn là vấn đề tư nhân nữa, đây là có sự
va chạm giữa các quốc gia với nhau, và nó đặt ra vấn đề đe dọa với an ninh của
khu vực và an ninh của quốc tế.”
Việt
Nam phải hành động
Việt
Hà: Thưa Giáo sư. Từ trước đến nay Trung Quốc
mặc dù đã có những hành động khiêu khích với Việt Nam ví dụ như cắt cáp tàu
thăm dò, bắt giữ ngư dân Việt Nam, phía Việt Nam thường chỉ có phản đối về mặt
ngoại giao, nhưng hành động gần đây thì Việt Nam đã đưa tàu ra ngăn cản và có
cuộc họp báo quốc tế, theo ông điều gì đã khiến Việt Nam có hành động mạnh mẽ
hơn lần này?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Việt Nam bây giờ nghĩ là phải có hành động rồi. Từ
lâu rồi cứ nhân nhượng họ hoài mà Việt Nam đã nhìn thấy rõ chính sách của Trung
Quốc là chậm mà chắc, dần dần lấn dần, nhất là lấn Việt Nam là dễ nhất mà nhất
là Trung Quốc đi xuống sâu hơn là Trường Sa thì liên hệ với nhiều nước, nên bây
giờ chỉ có Việt Nam thôi.
Với Việt Nam mà mất vùng này thì Việt Nam thua luôn.
Việt Nam vẫn đòi hỏi Hoàng Sa mà giờ họ làm cái này thì mất luôn Hoàng Sa. Việt
Nam vẫn đòi vùng đặc quyền kinh tế mà nếu nhân nhượng cho họ thì Việt Nam cũng
mất luôn vùng đặc quyền kinh tế.
Và như vậy thì tất cả những đòi hỏi về quyền lợi của
Việt Nam mất rất nhiều, những giếng dầu Việt Nam đòi khai thác Trung Quốc dọa
không cho khai thác, hai bên không khai thác, mà giờ Trung Quốc tự khai thác
lấy thì đó là một thử thách mới cho Việt Nam và nếu Việt Nam không làm thì việc
này trở thành sự đã rồi.
Sự đã rồi nhỏ thì dần nó lan ra thì dần dần Việt Nam
chẳng còn gì cả, và đó là lý do tại sao Việt Nam hành động. Nhất là Việt Nam
cũng đã học được bài học từ Philippines, nếu hố một cái là mất luôn. Thứ ba là
áp lực ở trong nước, của người dân cũng khá lớn.
Việt
Hà: Theo ông thì vụ đụng độ này có khả năng leo
thang thành đụng độ quân sự không?
GS
nguyễn Mạnh Hùng: Trong khi căng thẳng như vậy, thì nó dễ dàng leo
thang. Khi leo thang như vậy thì có thể không vì do tính toán mà có thể là tai
nạn, một sự mà mình không ngờ tới hoặc do tính lầm hoặc do hành động của những
người ở hiện trường nó có thể tạo ra tình trạng trầm trọng hơn.
Tôi nghĩ trong bối cảnh hiện nay thì chiến tranh
không xảy ra nhưng mình không thể loại bỏ được những sự cố nhỏ xé ra to dù nó
cũng chỉ là cục bộ thôi.
Mạnh
mẽ bảo vệ chủ quyền
Việt
Hà: Hành động mới của Việt Nam có giúp được gì cho
Việt Nam trong việc khẳng định quyền chủ quyền và kiềm chế hành động leo thang
của trung quốc ở biển Đông?
GS.
Nguyễn Mạnh Hùng: Lần này Việt Nam đã làm mạnh hơn các lần khác rất
nhiều, ngoài những hành động bán quân sự, khác hẳn với các hành động ngày xưa
là chỉ đánh võ mồm.
Thứ hai lần này người tuyên bố không phải là phát
ngôn viên Bộ Ngoại Giao mà chính là ông Phó Thủ tưởng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao
thì nó đã đưa cấp phản đối lên cao hơn. Thêm nữa là có nói chuyện trực tiếp với
đối tác của ông bên Tàu.
Như vậy thì việc công khai hóa đã nhiều hơn rồi. Vì
thế điều đó cho thấy là Việt Nam đã có cố gắng để xác định chủ quyền của mình.
Và cái này công khai hóa thì dĩ nhiên củng cố thêm cái việc khẳng định chủ
quyền còn cái việc có làm được không lại là chuyện khác
Việt
Hà: Những thách thức nào mà Việt Nam đang phải đối
mặt trong việc bảo vệ quyền chủ quyền của mình ở Hoàng Sa khi mà Trung Quốc có
hạm đội tàu lớn như vậy quay quanh để bảo vệ giàn khoan của họ ở đó?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Khi Trung Quốc làm như vậy thì Trung Quốc phải tính
lợi và hại. Việt Nam cũng phải cho Trung Quốc thấy cái lợi và hại. ví dụ có
những chuyện Việt Nam có thể làm một mình.
Ví dụ như Philippines đưa Trung Quốc ra tòa quốc tế
để kiện, bắt Trung Quốc xác định rõ đường lưỡi bò là gì, đảo Tri Tôn đó có 200
hải lý hay không.
Đó là chuyện mình phải làm về pháp lý. Về quân sự
thì dĩ nhiên minh phải kiềm chế để không xảy ra chiến tranh, bởi chiến tranh
rất thiệt hại. Nhưng có hành động kiểu quân sự như vậy là để đánh động quốc tế
để mình nhân cớ đó có thể đưa ra diễn đàn đa phương, trong đó có liên hiệp
quốc, trong đó có ASEAN, lôi kéo các nước ASEAN vào, họ phải để ý, buộc họ phải
để ý.
Còn về phương diện ngoại giao, thì chuyện đó là do
Việt Nam, Việt Nam phải cho Trung Quốc thấy cái lợi hại của mình. Cái hại là
nếu Việt Nam có thể hô hào được các quốc gia ủng hộ mình, thì như lần này không
những ông phụ tá Ngoại trưởng Mỹ lên tiếng mà chính phát ngôn viên Bộ Ngoại
giao Mỹ cũng lên tiếng không đồng ý hành động này rồi.
Trong cuộc họp sắp tới Việt Nam Mỹ và Á châu Thái
Bình Dương, vấn đề này phải được đưa ra, đánh động các quốc gia Đông Nam Á phải
cùng hợp sức lại để phản đối Trung Quốc.
Những cái đó cho thấy là nếu Trung Quốc làm quá thì
sẽ bị cô lập. Điểm thứ hai là có một đe dọa nữa mà Việt Nam có thể làm là như
trường hợp Philippines bị ép quá thì bằng lòng ký hiệp ước với Mỹ, có sự hiện
diện của Mỹ ở đó.
Bài này tháu cáy hay không còn tùy thuộc sự cân đo
của Việt nam và Trung QUốc và tóm lại chỉ có Việt Nam mới biết mình có lá bài
gì mà đánh. Đại cương có thể nói rõ là nếu anh dồn tôi vào chỗ quá thì tôi sẽ
không sợ anh nữa.
Hành
động tiếp theo của Trung Quốc?
Việt
Hà: Theo ông tại sao Trung Quốc có hành động mới này
với Việt Nam, nhất là sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama vừa đến châu Á và
Hoa Kỳ và Philippines vừa ký thỏa thuận cho phép gia tăng sự hiện diện của quân
đội Mỹ trong khu vực?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Trung Quốc thường là có chính sách dài hạn, tiến
dần, mềm nắn rắn buông, rất là cơ hội. Ngày xưa Hoa Kỳ bị kẹt ở Trung Đông thì
Trung Quốc dấn lên. Rồi bất cứ lúc nào có thời cơ là làm tới.
Trong thời điểm quan trọng thì họ phải thử. Bây giờ
Hoa Kỳ ký hiệp ước với Philippines, sẽ có sự hiện diện quân đội thì Bắc Kinh
bực mình và ông phải thử thách.
Thứ hai là trong lúc này Trung Quốc thấy Hoa Kỳ bị
kẹt ở Ukraine, thực ra chính trị nội bộ Mỹ chia rẽ. Quyền lợi quốc gia Mỹ thì
phải chú trọng đến Á Châu chứ không phải Ukraine, vì Ukraine không có quan
trọng gì với an ninh của Mỹ, chỉ quan trọng về mặt nguyên tắc thôi.
Nhưng vì họ thấy nội bộ Mỹ chia rẽ, nên họ nhân tiện
họ dấn vào vùng nào. Đây cũng là lúc để các ông chính trị gia Mỹ phải nghĩ đến
quyền lợi quốc gia để có thái độ nhiều hơn trước khi trước khi Trung Quốc lấn
lướt hết.
Tôi nghĩ Trung Quốc muốn thử Việt Nam, chặn Việt
Nam…. Trước hết là chặn mặt Mỹ, thứ hai là chặn Việt Nam. Nhưng cái chính là
làm một bước để đạt sự đã rồi để dần dần đạt được mục tiêu lâu dài của họ.
Việt
Hà: Sau hành động này, liệu Trung Quốc còn có thể
làm gì tiếp theo?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Lần trước họ mang giàn khoan ra mọi người phản đối
quá thì họ đưa về. Lần này họ bảo làm 3 tháng thì có thể 3 tháng họ đưa về,
nhưng nếu mình không làm và họ thấy Việt Nam bị cô lập thì họ cứ đào và sự đã
rồi thì quốc tế phải chấp nhận thôi, nếu không có chiến tranh thì bắt buộc phải
chấp nhận thôi.
Thành ra vấn đề khó của Việt Nam là làm sao phải làm
cho nó nóng lên và làm sao nhiều quốc gia quan trọng ủng hộ mình, nhiều quốc
gia quan trọng ủng hộ mình.
Tôi thấy nhiều quốc gia quan trọng chưa lên tiếng ví
dụ như ở khối ASEAN, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc châu, những nước lớn ở hội đồng bảo an
chưa thấy gì. Những cái đó nó ảnh hưởng đến việc Trung Quốc làm hay không. Họ
làm hay không thì họ phải tính cái lợi hại của họ.
Việt
Hà: Xin cảm ơn Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng đã dành cho
Đài Á Châu Tự Do cuộc buổi phỏng vấn hôm nay.
--------------------------------------
RFA
07-05-2014
Tàu Việt Nam và Trung Quốc đã đụng nhau ở biển Đông
vào ngày hôm nay. Phó tư lệnh tham mưu trưởng bộ tư lệnh cảnh sát biển Việt Nam
Ngô Ngọc Thu cho biết như vậy ngày hôm nay.
Theo ông Ngô Ngọc Thu, các tàu của Trung Quốc đã húc
vào tàu của Việt Nam và phun vòi rồng sang phía các tàu Việt Nam khiến nhiều
thủy thủ bị thương, nhiều tàu bị hư hại.
Trong khi đó, Bộ Ngoại Giao Việt Nam nói các tàu
Trung Quốc đã cố tình đâm vào 2 tàu của Việt Nam.
Sự việc diễn ra sau khi phía Trung Quốc di chuyển
một giàn khoan dầu lớn về gần quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa hai nước
hồi cuối tuần qua. Trung quốc nói sẽ không cho phép một tàu nước ngoài nào lại
gần giàn khoan này trong bán kính 4,8 km. Phía Việt Nam ngay lập tức đã gọi
việc triển khai giàn khoan này là không hợp pháp và yêu cầu Trung Quốc
phải di chuyển giàn khoan ra ngoài vùng biển cách bờ biển Việt Nam khoảng 220
km.
Hãng tin AP trích nguồn tin của hai nhà ngoại giao
giấu tên cho biết phía Việt Nam đã gửi 29 tàu có trang bị vũ khí của cảnh sát
biển đến gần giàn khoan. Một nhà ngoại giao Trung Quốc nói hành động này của
Việt Nam là để cho thấy sức mạnh buộc Trung Quốc phải chuyển giàn khoan ra khỏi
khu vực tranh chấp.
Trong cuộc họp báo thường kỳ vào ngày hôm nay, người
phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói giàn khoan dầu của Trung
Quốc nằm trong vùng thuộc chủ quyền của Trung Quốc và vì vậy việc khoan dầu là
bình thường và hợp pháp.
Bà Hoa Xuân Oánh cũng nói những hành động ngăn cản
của Việt Nam là vi phạm quyền chủ quyền của Trung Quốc.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm thứ ba cũng
đã gọi hành động mới của Trung Quốc là khiêu khích và không giúp duy trì ổn
định, và hòa bình trong khu vực.
Phản ứng lại nhận xét của phía Mỹ, bà Hoa Xuân Oánh
khẳng định Hoa Kỳ không có bất cứ quyền nào để đưa ra những nhận xét mà bà gọi
là thiếu trách nhiệm về quyền chủ quyền của Trung Quốc.
No comments:
Post a Comment