Trong bài diễn văn đọc vào tháng Sáu 1965 trước
những sinh viên sắp ra trường, Mục sư Martin Luther King khuyên họ nên đấu
tranh cho cuộc cách mạng xã hội để tạo ra một nước Mỹ bình đẳng hơn, tự do hơn,
và cơ hội hơn cho tất cả mọi người không phân biệt màu da hay chủng tộc. Ông
nói "đừng bao giờ để cho người ta nói rằng các bạn chỉ là những kẻ đứng
nhìn thầm lặng, những khán giả thờ ơ mà các bạn hãy là những người tham gia
tích cực để biến công bằng thành hiện thực." Đặc biệt ông khuyên không
nên chờ đợi vì sự tiến bộ của xã hội không bao giờ diễn ra tất yếu. Đằng sau
bánh xe của lịch sử là những con người dấn thân tận tụy, can đảm, và bền bỉ. Và
theo ông, nếu chờ đợi thì "thời gian sẽ trở thành đồng minh của những
thế lực trì trệ xã hội lạc hậu." Hãy giúp thời gian tăng tốc lịch sử
là sự thôi thúc của lương tâm trong lòng những người đi khai phá con đường
tương lai chung.
Xét cho cùng, cuộc cách mạng nào cũng khởi đi từ một
thiểu số những cá nhân dấn thân can đảm và kết thúc bằng sự tham gia đồng loạt
của rất nhiều người. Thiểu số mở đường ấy chính là những người đấu tranh say mê
không ngừng nghỉ "để nhóm lên những bụi lửa tự do trong tâm hồn con
người." (1)
Can đảm là nhiên liệu không thể thiếu mà chuyến tàu
lịch sử cần phải có để ít nhất rời khỏi nhà ga số phận. Nếu Điếu cày và vài
đồng đội của ông không đứng lẻ loi trên thềm nhà hát lớn năm nào để phản đối
Trung Quốc thì những cuộc biểu tình chống Trung Quốc biết lúc nào mới bắt đầu.
Chính họ, đặc biệt Điếu Cày, đã khởi động lịch sử của những cuộc xuống đường
chống Trung Quốc!
Tự do không thể có nếu không có can đảm. Chúng ta
hãy nhìn lại những trường hợp can đảm tạo ra lịch sử.
Vào tháng Mười 1986 Tổng thống Mỹ Reagan đến Iceland
họp thượng đỉnh với Tổng bí thư Liên Xô Gorbachev để bàn về hiệp ước kiểm soát
vũ khí. Khi hai bên dường như thương lượng gần xong sau nhiều ngày họp,
Gorbachev mỉm cười và nói với Reagan, "Tất nhiên, điều này còn phụ
thuộc vào việc ông từ bỏ Sáng Kiến Phòng thủ Chiến lược (SDI)."
Reagan kể lại "Tôi sửng sờ không tin được và
rất giận... Tôi chợt hiểu ra rằng ông ta mời tôi đến Iceland họp với một mục
đích duy nhất: giết chết Sáng Kiến Phòng thủ Chiến lược." Điều Reagan
làm sau đó khiến cả thế giới sửng sốt. Tổng thống quay sang Bộ trưởng ngoại
giao Mỹ George Shultz nói, "Thôi cuộc họp như thế là xong. George,
chúng ta đi về thôi." Và ông bước ra khỏi phòng họp.
Reagan không ký hiệp ước bất chấp hậu quả về chính
trị cho ông hay phản ứng của dư luận thế giới vì ông tin vào lẽ phải và đấu
tranh vì lẽ phải. Chỉ vài năm sau Liên Xô sụp đổ. Một phần nhờ can đảm đã khiến
Reagan đứng lên bỏ về này mà hàng triệu người bị áp bức trong các chế độ toàn
trị cộng sản ở Đông Âu tìm lại được tự do và nhân phẩm của mình.
Khác với Reagan, Rosa Parks chỉ là một người thợ may
da đen bình thường hầu như không ai biết đến. Nhưng bằng hành động can đảm là không
nhường ghế trên xe buýt cho người da trắng lên sau, bà đã góp phần không nhỏ
vào cuộc đấu tranh dân quyền cho hàng triệu người da đen bị kỳ thị. Cả Reagan
và Rosa Parks góp phần mở ra những con đường giải phóng cho biết bao nhiêu
người phải sống trong sự kỳ thị đè nén lên số phận của họ hay cho hàng triệu
những người nô lệ sống dưới ách toàn trị cộng sản. Hôm nay nghĩ về những người
can đảm cao nhất và thấp nhất trên nấc thang quyền lực này chúng ta hiểu sâu
sắc hơn ý nghĩa của câu người Mỹ thường nói về nước họ - "đất nước của
những người tự do nhờ những người can đảm."
Bức tường Berlin sụp đổ không phải từ Berlin mà từ
thành phố Leipzig cách Berlin gần 200 cây số. Và bức tường không phải sụp đổ
vào ngày 9 tháng Mười Một, 1989 mà sụp đổ vào đêm 9 tháng Mười khi 70.000 người
đan cánh tay vào nhau, tay cầm cả một biển nến, và cả biểu ngữ đòi tự do bất
chấp lời cảnh cáo của chính quyền là sẽ có đổ máu. Nhà cầm quyền không nói
suông. Trước đêm hôm ấy họ đã ra lệnh các bác sĩ và y tá phải trực đêm ở bệnh
viện và các bệnh viện phải trữ sẵn một số lượng máu và huyết tương rất lớn.
Công an cho các y bác sĩ biết họ sẽ chữa trị nhiều người sẽ bị bắn tối hôm
đó.
Can đảm dân sự đã thắng được trước tiên bức tường sợ
hãi đè nén lên trong lòng những cá nhân hơn 40 năm trời. Một khi bức tường sợ
hãi trong lòng sụp đổ thì chỉ là vấn đề thời gian trước khi bức tường bắng xi
măng và cốt thép sụp theo trong tiếng reo hò vỡ tung ra dưới bầu trời đêm,
trước biết bao nụ cười, nước mắt, nụ hôn trong biển người nô lệ vừa giành được
tự do.
Để biết họ can đảm như thế nào chúng ta hãy nghe một
trong những người biểu tình vào đêm lịch sử đầu tiên vào ngày 9 tháng Mười kể
lại. Valentine Kosch là cô giáo. Tối hôm ấy trước khi ra khỏi nhà để biểu tình,
chị đã giải thích với hai đứa con gái của mình rằng mẹ chúng sẽ đi tuần hành
với nhiều người bạn để cho các thầy cô giáo hòa nhã hơn và nhân ái hơn đối với
học trò. Rồi chị dặn chồng rằng nếu tối nay chị không trở về trước 10 giờ tối
thì chồng chị nên đưa hai con đến thành phố Dresden để làm lại cuộc đời ở đấy,
nơi hai đứa con gái sẽ không bị xem là con của kẻ thù của nhà nước.(2)
Tối hôm ấy, rất nhiều người như chị suy nghĩ ra đi
là chấp nhận. Họ đã vượt qua bức tường sợ hãi trong lòng. Lịch sử nước Đức bắt
đầu sang trang mới. Sức mạnh ôn hòa của 70 ngàn người đi trong đêm tối và sát
cánh bên nhau trong lời kinh cầu nguyện giữa một biển ánh nén đã khiến cả hệ
thống chỉ huy chống biểu tình tê liệt từ trên xuống dưới. Không ai dám ra lệnh
bắn. Lãnh đạo thành phố gọi liên tục về Berlin xin chỉ thị nhưng cũng không ai
dám bắt điện thoại ra lệnh bắn trước biển người ôn hòa rất can đảm như chị
Valentine Kosch.
Nhà văn Nga Alexander Solzhenitsyn từng nói: "Cái
giá của hèn nhát sẽ chỉ là cái ác; chúng ta sẽ gặt hái được can đảm và chiến
thắng chỉ khi chúng ta dám hy sinh."
Tự do sinh ra từ can đảm và can đảm sinh ra từ sự
chấp nhận hy sinh vì một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ sau, vì lẽ phải và
công lý, vì lương tâm và trách nhiệm đối với tương lai của gia đình và tổ
quốc.
Cách đây 2.500 năm Alexander Đại đế nói: "Tôi
không sợ đạo quân sư tử do cừu lãnh đạo, tôi sợ đạo quân cừu do sư tử lãnh
đạo."
Phải chăng chúng ta cứ mãi mãi là những con cừu kêu
be be tuyệt vọng theo tiếng gọi của những con cừu lãnh đạo hèn nhát đang kìm
hãm tương lai của đất nước và đang đưa đất nước vào thời kỳ Bắc Thuộc mới hay,
nếu vượt qua sợ hãi, mỗi người chúng ta sẽ là những chiến binh sư tử của đạo
quân yêu nước tiến bước mạnh mẽ đến một Việt Nam tự do và độc lập muôn
năm.
___________________________________
Chú
thích:
(1) Lời của nhà lãnh đạo cuộc cách mạng Mỹ Samuel
Adams
(2) Elizabeth Pond, The Berlin Wall: what really
made it fall, The Christian Science Monitor, 8 tháng 10, 2009.
No comments:
Post a Comment