Các
ưu tiên kinh tế của Kamala Harris
Tác
giả: Nouriel Roubini
Posted
on 30/10/2024
Mặc
dù một số đề xuất chính sách của Kamala Harris vẫn còn mơ hồ, không còn nghi ngờ
gì nữa rằng các chính sách tài khóa, thương mại, khí hậu, nhập cư, tiền tệ và
chính sách Trung Quốc của bà sẽ rất khác so với đối thủ của mình. Chương trình
nghị sự của Donald Trump có khả năng cao gây ra lạm phát, giảm tăng trưởng kinh
tế và làm bội chi ngân sách liên bang.
NEW
YORK
– Với các cuộc thăm dò cho thấy Kamala Harris có ít nhất 50% cơ hội giành chiến
thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng tới, các câu hỏi về chương
trình nghị sự chính sách kinh tế của bà đã trở nên nổi bật. Tất nhiên, nhiều điều
cũng sẽ phụ thuộc vào kết quả bầu cử các ghế trong Quốc hội. Nếu đảng Dân chủ
giành chiến thắng tại Nhà Trắng và cả hai viện Quốc hội, họ có thể thực hiện
các chính sách tài khóa dễ dàng với một đa số (thông qua một quy trình điều chỉnh
ngân sách). Nếu ngược lại, một chính quyền Harris rõ ràng là sẽ bị hạn chế hơn.
Khi
Harris (một cách ngắn ngủi) tranh cử tổng thống vào năm 2019, các đề xuất kinh
tế của bà nghiêng về phía cánh tả của đảng Dân chủ. Trong số đó, bà ủng hộ
chương trình chăm sóc sức khỏe toàn dân do nhà nước tài trợ, phi hình sự hóa nhập
cư bất hợp pháp, một “Thỏa thuận Xanh Mới” (Green New Deal) trị giá 10 nghìn tỷ
USD để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, và cấm khai thác khí đá phiến.
Hiện
tại, bà đang vận động với các chính sách trung dung hơn, bao gồm ủng hộ Đạo luật
Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (Obamacare), mặc dù có một số thay đổi mới như
áp giá trần cho insulin và mở rộng quyền của chính phủ trong việc đàm phán giá
thuốc cho Medicare và Medicaid. Bà cũng ủng hộ thỏa thuận lưỡng đảng gần đây nhằm
trấn áp nhập cư bất hợp pháp — điều mà đối thủ của bà, Donald Trump, đã thuyết
phục các thành viên đảng Cộng hòa hủy bỏ vì lý do bầu cử — chấp nhận khai thác
khí đá phiến và ủng hộ khoản chi tiêu xanh hạn chế hơn (1 nghìn tỷ USD) trong Đạo
luật Giảm Lạm phát. (Thực tế, bà rất ít đề cập đến biến đổi khí hậu trong các
bài phát biểu của mình.)
Mặc
dù nhiều đề xuất khác của Harris vẫn còn mơ hồ, dường như bà đại diện cho sự tiếp
nối các chính sách kinh tế của Tổng thống Joe Biden. Bà sẽ ủng hộ nỗ lực đưa sản
xuất trở lại Mỹ và tạo ra một “nền kinh tế cơ hội” với sự tăng trưởng toàn diện
hơn. Bà sẽ không né tránh sự can thiệp của nhà nước, đặc biệt là các chính sách
công nghiệp để hỗ trợ các lĩnh vực kinh tế và công nghệ trong tương lai. Và bà
sẽ cố gắng hạn chế quyền lực của các công ty độc quyền lớn thông qua các quy định.
Về
chính sách tài khóa, Harris đề xuất giới hạn chi phí chăm sóc trẻ em ở mức 7%
thu nhập hộ gia đình (ngụ ý có trợ cấp), phục hồi tín dụng thuế cho trẻ em và cấp
tín dụng thuế 25,000 USD cho những người mua nhà lần đầu. Vì những biện pháp
này có thể làm tăng nhu cầu và giá cả, bà cũng có kế hoạch tăng nguồn cung nhà ở
có giá phải chăng. Bà sẽ đưa ra một số tín dụng thuế mới cho các doanh nghiệp
nhỏ và gia hạn chương trình cắt giảm thuế của Trump đối với các hộ gia đình có
thu nhập dưới 400,000 USD mỗi năm.
Để
tài trợ cho những chính sách này, bà sẽ tăng thuế suất doanh nghiệp từ 21% lên
28%, tăng thuế đối với giới siêu giàu (những người hiện đang có mức thuế cận
biên cao nhất là 39%), và xem xét khả năng đánh thuế trên lãi vốn chưa thực hiện.
Cuối cùng, bà không có kế hoạch cải cách các chương trình phúc lợi như An sinh
Xã hội và Medicare. Tổng cộng, Ủy-ban Ngân-sách Liên-bang Có-trách-nhiệm ước
tính rằng các đề xuất của Harris sẽ tiêu tốn 3,5 nghìn tỷ USD trong vòng một thập
kỷ, trong khi của Trump sẽ tiêu tốn 7,5 nghìn tỷ USD trừ khi có các loại thuế
khác (như thuế quan) được áp dụng.
Về
các chính sách thương mại của Harris, chúng sẽ khá tương tự với của Biden, mặc
dù bà đã đề cập rất ít về Trung Quốc trong quá trình vận động tranh cử. Các
chính sách hướng đến “giảm thiểu rủi ro” — nhưng không tách rời — sẽ được tiếp
tục trong các lĩnh vực chiến lược như kim loại quan trọng, đất hiếm, công nghệ
xanh và công nghệ cao, cũng như các lệnh trừng phạt và hạn chế xuất khẩu đối với
linh kiện bán dẫn và các đầu vào khác liên quan đến trí tuệ nhân tạo.
Chính
quyền Biden đã mô tả cách tiếp cận của mình giống như là việc tạo ra một “cái
sân nhỏ với hàng rào cao,” và Harris sẽ chắc chắn mở rộng khoảng sân đó. Do đó,
thuế quan – như mức thuế 100% đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc – sẽ được
duy trì, các hạn chế đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài vào và ra khỏi Trung
Quốc sẽ được thắt chặt, và nhiều đề xuất từ Ủy-ban Chọn-lọc Hạ-viện về Trung Quốc
sẽ được thực hiện.
Tuy
nhiên, khác với Trump, Harris sẽ không áp thuế lên các nước bạn và đồng minh hoặc
theo đuổi thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng hóa của Trung Quốc. Bà sẽ
theo đuổi một cuộc cạnh-tranh-chiến-lược-được-quản-lý với Trung Quốc, thay vì
hoàn toàn kiềm chế hoặc tách rời. Bà sẽ thúc giục các đồng minh NATO chi ít nhất
2% GDP cho quốc phòng (thực tế, 23 trong số 32 quốc gia đã làm như vậy), và bà
sẽ ủng hộ các liên minh, các hiệp ước an ninh đa phương như Quad và AUKUS, cũng
như quan hệ song phương với các đối tác quan trọng như Ấn Độ và Philippines. Bà
sẽ giữ Mỹ trong Thỏa thuận Paris về Khí hậu và cố gắng tăng cường nỗ lực giảm
phát thải và đẩy nhanh chuyển đổi xanh.
Tuy
nhiên, giống như Biden, Harris sẽ không cố gắng gia nhập hiệp định kế nhiệm của
Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, mặc dù nhiều chiến lược gia tin rằng
việc “xoay trục sang châu Á” cần có một chân kinh tế để đứng vững. Dựa vào việc
duy trì chính sách tỷ giá hối đoái linh hoạt của Mỹ, bà có thể sử dụng việc dán
nhãn thao túng tiền tệ để đe dọa một số quốc gia. Cùng lúc đó, bà sẽ tiếp tục
cho phép sử dụng đồng đô la Mỹ như một vũ khí của an ninh quốc gia (thông qua
các biện pháp trừng phạt sơ cấp và thứ cấp). Nhưng, có lẽ bà cũng sẽ đủ thận trọng
để theo đuổi các chính sách nhằm duy trì vị thế của đồng USD là đồng tiền dự trữ
chính trên toàn cầu.
Như
vậy, các chính sách tài khóa, thương mại, khí hậu, nhập cư, tiền tệ và chính
sách Trung Quốc của Harris sẽ rất khác so với đối thủ của bà. Chương trình nghị
sự của Trump có khả năng gây ra lạm phát cao hơn, giảm tăng trưởng kinh tế
(thông qua thuế quan, sự suy giảm giá trị đồng tiền và các hạn chế về nhập cư),
và làm bội chi ngân sách. Tuy nhiên, thị trường vẫn chưa định giá được thiệt hại
mà Trump sẽ gây ra cho nền kinh tế và thị trường. Có lẽ một chính phủ chia rẽ sẽ
kiềm chế ông ta. Có lẽ các cố vấn chính sách ôn hòa hơn của ông hoặc kỷ luật thị
trường sẽ làm giảm bớt các lập trường chính sách cực đoan nhất của ông. Tuy
nhiên, sự lựa chọn hàng đầu trong cuộc bỏ phiếu là rất rõ ràng.
—
Nguồn:
Nouriel Roubini, “The
US Election and America’s Future”, Project Syndicate,
28/10/2024
No comments:
Post a Comment