Nhìn
Tuấn Ngọc, nghĩ đến tiếng hát Lộc Vàng
Thứ Năm, 05/18/2023 - 10:48 — VietTuSaiGon
https://www.rfavietnam.com/node/7634
Không phải ngẫu nhiên mà cư dân mạng bỗng dưng đổi
quốc hiệu Việt Nam thành Chiều Nay một cách hài hước. Và cho đến thời điểm này,
dường như nhắc đến chuyện gì có vẻ nhạy cảm, cần tránh trớ thì người ta dùng
ngay chữ Chiều Nay thay thế cho chữ Việt Nam. Nó như một sự bỡn cợt chua
chát mà trước đó không lâu, nó là sự thất vọng của khá nhiều người hâm mộ danh
ca Tuấn Ngọc. Chuyện này làm nhớ tới danh ca Lộc Vàng, Hà Nội.
Nhà thơ Đỗ Trung Quân từng nhận xét “Giọng ca Tuấn Ngọc là một di sản”
khi nói về danh ca này, và hơn hết, ông bày tỏ sự mến mộ cũng như quan điểm của
ông trên facebook khi Tuấn Ngọc bị ném đá rằng “Tuấn Ngọc là một nhân cách lớn,
không để xúc phạm”. Quan điểm của Đỗ Trung Quân có được nhiều người đồng cảm hay
không là chuyện khác, nhưng rõ ràng, giọng ca Tuấn Ngọc là một giọng ca đẹp, có
thể ví là giọng ca vàng của thế kỉ. Nhưng, nhân cách của Tuấn Ngọc lớn hay
không lại là chuyện khác.
Bởi, việc thay đổi ca từ trong một lần hát, từ chỗ “Trời vào thu, Việt Nam
buồn lắm em ơi”, Tuấn Ngọc đổi thành “Trời vào thu, chiều nay buồn lắm em ơi”
đã khiến rất nhiều khán giả ngỡ ngàng. Cũng có người bênh vực, cho rằng ông hay
hát nhầm ca từ, nhưng cũng có người đưa các video clip Tuấn Ngọc hát ở hải ngoại
để chứng minh ông không “quên ca từ” như lần hát ở Việt Nam mà theo đồn đoán là
khán giả bữa đó có một số quan chức cấp cao.
Trong trường hợp này, xét về nghệ thuật, Tuấn Ngọc vi phạm tác quyền và
có hành vi không tôn trọng tác phẩm. Nhưng xét về vấn đề văn hóa, chính trị, rất
khó để bàn về ông, nó chỉ khiến tôi nghĩ tới Lộc Vàng cùng với niềm đam mê cháy
bỏng và sẵn sàng chịu trả giá vì nghệ thuật của ông ấy.
Trong khoảng thời gian Tuấn Ngọc tung tẩy tuổi trẻ cùng với nghệ thuật
và tự do ở miền Nam, thì tại miền Bắc, với Lộc Vàng và bạn bè: “Chúng tôi mỗi
người làm một công việc, tôi thì lái xe cho công ty vận tải. Hồi đó, ai cũng
nghèo, nhưng mọi người dành dụm tiền mua gói chè, bao thuốc để ngồi hát với
nhau thâu đêm”.
Năm
1968 là ngã rẽ cuộc đời của Lộc Vàng, nhóm nhạc của ông bị bắt. Ông kể bị kết tội
vì hát nhạc “vàng”, trong đó có bài Chuyển bến của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Hồi ấy,
vì biết Lộc Vàng mê nhạc và quý giọng hát của ông nên nhạc sĩ Đoàn Chuẩn đã tặng
ông một số ca khúc của mình. Giữ trong lòng tình cảm với người anh Đoàn Chuẩn,
đến lúc bị bắt, ông Lộc Vàng nhất quyết không chịu khai tên tác giả của ca khúc
đã hát.
Ngày
26.3.1976 Lộc Vàng được thả, từ trại giam ông đi bộ 30km để về ga Hàng Cỏ. Ra về
với đôi bàn tay trắng, không tiền bạc; ông không dám liên hệ với ai vì sợ người
ta ngại quen biết với người tù. Cứ nghĩ rằng lúc này đây người yêu sẽ không chờ
đợi mình nữa nhưng kỳ lạ thay, người yêu vẫn đón ông trong vòng tay thắm tình
yêu thương nồng ấm. Chị Mai yêu ông và cũng yêu luôn dòng nhạc đã làm cho mình
say đắm dù phải trả giá đắt. Khi biết chị gắn bó với một người tù, ông trưởng
đoàn Nghệ thuật tuồng trung ương, nơi chị công tác, đã xúc phạm người tù, chị
đã nặng lời với ông ta rồi bỏ việc để ra chợ bán đậu phụ mưu sinh. Chỉ là để được
sống bên người yêu mà bao năm chị đã chờ đợi.
… Sau khi ra tù, nhà cửa anh Toán cũng tan nát, anh chán đời và
tìm vui bên men rượu. Anh lang thang trên đường phố, sống vào tình thương của
người qua lại. Ðêm 30.4.1994, người ta nhìn thấy anh Toán nằm gục chết, đói lả,
cô đơn trên hè phố… Còn ông Nguyễn Văn Ðắc mất năm 2005…”.
https://thanhnien.vn/giong-ca-vang-thuo-ay-bay-gio-loc-vang-o-tu-vi-hat-...)
Ở đây tôi không muốn bàn đến khía cạnh chính trị, vì nó đã quá rõ, tôi
muốn nói đến tâm thế và giá trị tư tưởng của một người nghệ sĩ, cũng như sự may
mắn dun rủi trong cuộc đời. Xét cùng niềm đam mê và cùng lĩnh vực, Tuấn Ngọc
quá may mắn bởi đã được sống trong miền Nam tự do, được hát các ca khúc mình
yêu thích và được vinh danh vì điều đó.
Ngược với Tuấn Ngọc, Lộc Vàng sống ngay trong lòng chế độ độc tài, mọi
cấm đoán và triệt tiêu luôn rình rập, người nghệ sĩ không những không được hát
những ca khúc họ yêu thích mà còn phải trả giá cho điều đó một cách nặng nề, vô
lý. Nhưng họ đã chấp nhận mọi rủi ro để hát lên tiếng hát của mình. Bởi tiếng
hát vốn dĩ thuộc về căn tính tự nhiên, một khi đã yêu, đã say đắm, đã phiêu
diêu thì tự thân tiếng hát cất ra khỏi vòng ngực, bật thành lời, cũng giống như
con chim đứng hót dưới bầu trời, trong vòm cây xanh, tiếng hót lảnh lót và mang
chất máu tim của một kiếp tự do, của bản thể nghệ thuật và tình yêu.
Và, sự trả giá của Lộc Vàng cùng bạn bè cho lòng đam mê âm nhạc của họ
như một tượng đài hùng vĩ của nghệ thuật và lòng quả cảm, tình yêu bất diệt. Nó
khác với những con người khi sống trong tự do thì bay bổng, nhưng gió chiều nào
chao theo chiều đó. Đương nhiên đó là một lựa chọn khôn ngoan và cao cường, nó
cho thấy sự thông minh, mẫn tiệp trước thời thế, biết mình nên làm gì, phải làm
gì. Và, khi bước vào cái nơi mất tự do nhưng lại có quá nhiều cơ hội, Tuấn Ngọc
đã tự nguyện dâng hiến tự do của mình, biến tiếng hát oanh vàng của mình thành
một công cụ.
Xin trích tiểu sử của danh ca Tuấn Ngọc từ Wikipedia: “Tuấn Ngọc
sinh ra tại Đà Lạt, trong một gia đình nghệ sĩ. Ông theo học tại trường THPT Bảo
Lộc, Lâm Đồng. Ông tốt nghiệp trường THPT Bảo Lộc Lâm Đồng vào năm 1965. Cha của
Tuấn Ngọc là nghệ sĩ Lữ
Liên, thành viên ban tam ca AVT. Các anh
chị em của Tuấn Ngọc đều là những ca sĩ nổi tiếng là Bích Chiêu, Anh Tú, Khánh Hà, Thúy Anh, Lan Anh, Lưu
Bích.
Tuấn Ngọc
đi hát từ rất sớm. Từ khi lên 4 tuổi, anh đã hát trong những chương trình thiếu
nhi trên đài phát thanh, cùng thời với những "thần đồng" Quốc Thắng và Kim Chi. Thời gian sau đó
anh cộng tác với chương trình dành riêng cho thiếu nhi của cặp nghệ sĩ Kiều
Hạnh và Phạm Đình Sỹ. Năm 13
tuổi anh đã theo chân các nghệ sĩ lớn tuổi đi hát tại những câu lạc bộ Mỹ,
khi còn trong thời kì thưa thớt tại Sài
Gòn.
Những
năm cuối thập niên 1960, khi phong trào nhạc
trẻ phát triển, Tuấn Ngọc bắt đầu được biết đến nhiều với những
nhạc phẩm hát bằng tiếng
Anh. Đầu thập niên 1970, anh tham gia vào hai ban
nhạc lớn nhất thời bấy giờ đó là The Strawberry Four và The Top
Five.
Sau 1975, Tuấn
Ngọc rời Việt Nam và định cư tại bang California, Hoa Kỳ.
Một thời gian sau anh chuyển đến sống tại Hawaii và
trình diễn cho nhiều câu lạc bộ và khách sạn tại đây. Đến giữa thập niên 1980 anh trở lại California và
bắt đầu thành công…
Gần đây
anh có về Việt Nam biểu diễn nhiều lần và đã thu âm 2 album tại Việt
Nam: Hãy Yêu Nhau Đi 2 và Chiều nay không có em. Đêm diễn chính
thức đầu tiên của Tuấn Ngọc diễn ra vào đầu tháng 4 năm 2006 với khoảng 500
khách mời, tại khách sạn Sheraton Saigon. Sau đó là 2 đêm diễn khá thành công tại Nhà hát Hòa Bình vào tháng 8 năm
2006.
Ngày
20/12/2011, Tuấn Ngọc tham gia một buổi phỏng vấn trực tuyến lúc 10h trong ngày
tại Hà Nội cùng khán giả.[1]
Năm
2013, Chương trình In
the Spotlight số 1 "Riêng một góc trời" của Tuấn Ngọc
diễn ra trong 3 đêm tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Mặc dù đã từng trở
về Hà Nội biểu diễn nhiều lần, nhưng In The Spotlight số 1 "Riêng một góc
trời" là liveshow hoành tráng đầu tiên của Tuấn Ngọc mà anh từng ấp ủ trước
đó. Trong chương trình này, Tuấn Ngọc đã kể lại câu chuyện ca hát của cuộc đời
mình qua những dấu mốc quan trọng."
Có thể nói rằng, dù ở phương trời tự do hay ngay trong lòng chế độ độc
tài, Tuấn Ngọc vẫn có chỗ đứng rất sang trọng của anh. Bởi khi sống ở phương trời
tự do, anh thỏa sức tung tẩy nghệ thuật và tiếng hát tự do của anh đã vượt đai
dương, đến với người hâm mộ Việt Nam, anh được yêu mến. Để rồi, với nền tảng
đó, anh về Việt Nam với sự chào đón của người ái mộ, với vị thế nghệ thuật có
thể giúp cho truyền thông Việt Nam củng cố thêm sức mạnh tuyên truyền, anh đã bắt
tay với chính quyền để anh được biểu diễn, và đương nhiên, để đạt được mục
đích, anh đã thỏa hiệp một số thứ. Hiển nhiên, đó là một lựa chọn khôn ngoan.
Điều này khác hẳn với những người miền Bắc sống ngay trong lòng miền Bắc
dám sống, dám hát và dám chịu trách nhiệm, trả giá cho tiếng hát tự do của
mình. Lộc Vàng, Toán Xồm cùng các bạn bè của anh đã chọn cuộc chơi như vậy. Họ
đã hát, đã sống, như một cánh chim tự do, cất cổ hót vang khi trời gió lên và gục
chết bên tiếng hát của mình. Họ là những tượng đài!
No comments:
Post a Comment