Ông
Trump đòi chấm dứt Hiến pháp là ‘nguy hiểm cho nước Mỹ’
10/12/2022
Việc cựu Tổng thống Donald Trump đòi ngưng Hiến
pháp để lập ông làm tổng thống trở lại do điều mà ông cho là ‘gian lận bầu cử’
đặt ra nguy cơ là nền dân chủ Mỹ bị tổn hại và nước Mỹ sẽ bị đặt dưới chế độ độc
tài, các nhà quan sát nhận định.
https://gdb.voanews.com/03370000-0aff-0242-eddd-08dad6250d92_w1023_r1_s.jpg
Cựu Tổng thống Donald
Trump đang nuôi tham vọng trở lại Nhà Trắng lần thứ hai
Sau khi tỷ phú Elon Musk công bố các tài liệu nội bộ của Twitter cho thấy
họ đã tranh luận như thế nào về quyết định hạn chế chia sẻ một bài báo của tờ
New York Post hồi tháng 10 năm 2020 về máy tính xách tay của Hunter Biden, con
trai Tổng thống Joe Biden, ông Trump đã viết trên Truth Social: “Gian lận ồ ạt
kiểu này và ở mức độ này cho phép chấm dứt tất cả các quy tắc, quy định và điều
khoản, ngay cả những điều khoản trong Hiến pháp. Những ‘quốc phụ’ vĩ đại của
chúng ta không muốn, và sẽ không dung túng cho các cuộc bầu cử sai lệch và gian
lận!”
Phát biểu của ông Trump đã dấy lên làn sóng lên án bên Đảng Dân chủ, từ Nhà Trắng
cho đến các lãnh đạo ở Quốc hội. Ngay cả lãnh đạo phe Cộng hòa ở Thượng viện,
ông Mitch McConnell cũng đã chỉ trích phát ngôn này dù không nêu đích danh ông
Trump.
“Bất cứ ai đang muốn trở thành tổng thống mà nghĩ rằng Hiến pháp bằng
cách nào đó có thể bị đình chỉ hoặc không được tuân theo, đối với tôi, người đó
dường như sẽ rất khó khăn khi tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ,” ông McConnell
nói khi bắt đầu bài phát biểu trước báo giới ở Điện Capitol hôm 6/12.
‘Khó khả thi’
Trao đổi với VOA từ Los Angeles, Luật sư-Tiến sỹ Luật Kevin Khoa Nguyễn hiện
làm việc cho văn phòng luật Wendolyn Peterson, phân tích rằng lời kêu gọi bãi bỏ
Hiến pháp của ông Trump ‘rất, rất khó thành hiện thực’.
Ông cho biết cho dù chỉ để cho một sửa đổi Hiến pháp được thông qua thì nó phải
được 2/3 số nghị sỹ đồng ý ở cả Thượng viện và Hạ viện và còn phải được cơ quan
lập pháp của 2/3 các bang chấp nhận.
“Từ khi ra đời cách nay hơn 200 năm, trong số gần 11.000 đề xuất sửa đổi Hiến
pháp được đưa ra, chỉ có 27 Tu chính án được thông qua,” ông chỉ ra.
Vị luật sư mô tả Hiến pháp Mỹ là định chế để ‘hạn chế quyền hành của Chính phủ
và trao nhiều quyền lực cho người dân’ với cơ chế tam quyền phân lập để kiểm
soát và cân bằng lẫn nhau cho nên ‘đó là nền tảng tạo nên nền dân chủ Mỹ’.
“Những vị cha lập quốc không muốn nước Mỹ trở thành nhà nước độc tài,” ông
Kevin phân tích. “Nếu ông Trump có thể thay đổi Hiến pháp dễ dàng như ông muốn
thì nước Mỹ đã trở thành độc tài rồi.”
“Một tổng thống nếu muốn làm gì có lợi cho mình thì cũng có thể làm được, vượt
quyền của cả Quốc hội và Tòa án Tối cao thì vị tổng thống đó sẽ tại vị trọn đời
và người dân sẽ mất quyền tự do,” ông giải thích.
Ông cho rằng cáo buộc ‘gian lận bầu cử’ không phải là cái cớ thỏa đáng để đòi
yêu cầu thay đổi Hiến pháp. “Nếu thật sự có gian lận bầu cử thì Tòa đã xử và ra
phán quyết có lợi cho ông Trump rồi,” ông nói.
“Nó nguy hiểm đối với nền dân chủ vì nếu một tổng thống nghĩ mình có thể làm điều
đó được, có thể thay đổi Hiến pháp để phục vụ bản thân mình chứ không phải phục
vụ người dân thì nó có nghe giống như một đất nước độc tài hay không,” ông nói.
Theo lời vị luật sư này thì ngay cả những di dân bình thường khi tuyên thệ nhập
tịch Hoa Kỳ còn phải thề là ‘sẽ tin tưởng, phục vụ và hy sinh cho Hiến pháp Hoa
Kỳ’ thì những vị quan chức do người dân bầu lên ‘có bổn phận phải bảo vệ Hiến
pháp’.
Ông lập luận rằng phát ngôn của ông Trump độc hại ở chỗ ông là người có ảnh hưởng
đối với nhiều người dân Mỹ và có nhiều người người sẽ nghe và tin theo lời ông
bất chấp thực tế là gì và chỉ ra bằng chứng là cuộc bạo loạn ở Điện Capitol
ngày 6/1 năm 2021 là do nhiều người tin theo lời ông Trump là có gian lận bầu cử.
Tại sao Trump nói vậy?
Trên tờ Washington Post, cây bút bình luận Philip Bump đã nêu ra ba lý
do khiến ông Trump có phát ngôn ‘lạ thường và cực kỳ phản dân chủ này vào lúc
này’. Đầu tiên, ủng hộ viên của ông đã tập hợp xung quanh các tình tiết mới về
việc hạn chế những thông tin về Hunter Biden hồi năm 2020. Thứ hai, bầu cử giữa
kỳ đã khơi lại những tuyên bố của ông Trump về gian lận bầu cử. Và, thứ ba, con
đường để ông Trump nhận được đề cử của đảng Cộng hòa bây giờ đã trở nên bấp bênh
hơn bất kỳ lúc nào kể từ khi ông rời Nhà Trắng.
Ông Bump cũng không cho rằng việc ông Trump thua do cáo buộc của ông là ‘có
gian lận bầu cử’ là lý do để thay đổi Hiến pháp. “Thật nực cười khi cho rằng
các quốc phụ sẽ ủng hộ đình chỉ Hiến pháp, vì họ là người soạn thảo Hiến pháp.
Tuy nhiên, còn nực cười hơn khi cho rằng Trump thua hồi năm 2020 là do gian lận
đến mức không có phản ứng nào thỏa đáng ngoài việc vất bỏ hệ thống chính trị của
Mỹ để đưa ông lên làm tổng thống một lần nữa. Trên thực tế, không có bằng chứng
về bất kỳ sự gian lận nào như ông đã tuyên bố,” ông viết.
Theo lập luận của nhà báo này thì không có lý do gì để nghĩ rằng kết quả bầu cử
sẽ khác nếu bài báo này không bị Twitter hạn chế. Ngược lại, ‘chính hạn chế này
lại càng làm cho mọi người chú ý đến những gì mà New York Post đã đăng’.
‘Phải trung thành với Hiến pháp’
Cũng trên tờ Washington Post, một thành viên Cộng hòa và và từng là người viết
diễn văn chính cho cựu Tổng thống George W. Bush, ông Marc Thiessen, hiện
đang làm việc cho viện nghiên cứu American Enterprise Institute, đã chỉ trích
ông Trump còn gay gắt hơn và gọi phát biểu này của ông Trump là bằng chứng cho
thấy ‘ông đang mất kiểm soát’.
Ông Thiessen điểm lại việc ông Trump đã chỉ trích Tòa án Tối cao sau khi cơ
quan này nhất trí bác bỏ đòi hỏi của ông Trump ngăn Quốc hội có được tờ khai
thuế của ông. Ông Trump đã,sử dụng ngôn từ như ‘Tòa án Tối cao đã mất đi danh dự,
uy tín và vị thế’, giống hệt lời lẽ của chính những người cánh tả khi công kích
các vị trí đề cử của ông Trump cho Tòa án Tối cao.
Tuy nhiên, theo ông Thiessen, hành động của Tòa án Tối cao trong trường hợp này
– cũng như việc bất kỳ thẩm phán nào do Trump đề cử cũng đều bác bỏ các thuyết
âm mưu phủ nhận kết quả bầu cử của ông – đã chứng tỏ điều hoàn toàn ngược lại: các thẩm phán do Trump bổ nhiệm
chỉ trung thành với Hiến pháp và luật pháp.
“Tôn trọng Hiến pháp và ý nghĩa nguyên thủy của nó là nền tảng của phong trào bảo
thủ hiện đại – cơ bản đến mức lãnh đạo Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy yêu
cầu các dân biểu Cộng hòa sẽ đọc to từng từ từng chữ Hiến pháp khi họ nắm quyền
kiểm soát Hạ viện vào đầu năm sau. Đối với một người đang muốn được Đảng Cộng
hòa đề cử làm ứng viên tổng thống thì lời kêu gọi đình chỉ Hiến pháp gần như là
‘phản động’ (heresy),” ông viết trên Washington Post.
‘Trump mất kiểm soát’
Ông cho rằng ‘đã đến lúc những người ủng hộ Trump thừa nhận sự một thật đáng buồn
rằng ông Trump đang trở nên mất kiểm soát’.
“Kể từ sau cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump đã rơi vào vòng xoáy của các thuyết
âm mưu. Ông ấy đã bao quanh mình với những thành phần cặn bã chính trị như ca sỹ
Kanye West vốn có
những phát biểu bài Do Thái độc hại và Nick Fuentes, một người theo chủ nghĩa thượng tôn
da trắng khét tiếng. Và giờ đây, với lời kêu gọi chấm dứt Hiến pháp và đưa ông
trở lại ghế tổng thống, ông Trump dường như đã xa rời thực tại,” ông chỉ ra.
Theo lập luận của ông thì chiến lược chống MAGA của đảng Dân chủ lại hiệu
quả đến vậy trong kỳ bầu cử giữa kỳ vừa qua bởi vì ‘ông Trump đã làm hoen ố
thương hiệu của chính mình một cách không thể cứu vãn’.
“Đối với những cử tri dao động, MAGA có nghĩa là từ chối bầu cử, không chịu nhận thua
đàng hoàng hay chuyển giao quyền lực ôn hòa, kích động cuộc tấn công vào Điện
Capitol ngày 6/1 năm 2021 – và giờ đây là lời kêu gọi công khai là đình chỉ Hiến
pháp Hoa Kỳ,” ông phân tích.
Nhưng thay vì nhận ra điều này, ông Thiessen lập luận,
ông Trump càng hành động điên rồ. Ông thấy các cuộc thăm dò cho thấy số cử tri
Cộng hòa ủng hộ ông chạy đua vào năm 2024 đã giảm nhanh chóng và ông đang đứng
sau Thống đốc Florida Ron DeSantis ở nhiều bang. Vì vậy, ông đang cố gắng vận động
cử tri cơ sở của mình bằng lập trường cực đoan. Nhưng ông Trump càng làm như vậy,
ông chỉ càng làm những cử tri dao động xa lánh và khiến mình không thể nào thắng
được.
“Đã đến lúc Đảng Cộng hòa phải đi tới – bởi vì ông
Trump không ổn định, và vì ông không thể thắng. Với những hành vi kể từ khi mất
chức, ông Trump đã khiến mình trở nên độc hại không thể cứu chữa đối với các cử
tri dao động. Một cuộc thăm dò trên toàn quốc của Trường Luật Marquette cho thấy
tỷ lệ bác bỏ ông Trump đã tăng lên 66% - trong đó có 1/3 cử tri Cộng hòa và các
cử tri độc lập,” ông Thiessen viết.
“Vấn đề đặt ra là: Liệu những ủng hộ viên của Trump có thấy những gì
ông Trump không thấy được? Đảng Dân chủ đã giành chiến thắng trong ba cuộc bầu
cử trước Trump. Liệu Đảng Cộng hòa có để họ thắng lần thứ tư hay không? Đảng Cộng
hòa có rất nhiều lãnh đạo xuất chúng, những người có thể dẫn dắt phe bảo thủ giành
chiến thắng vào năm 2024 và ông Trump không nằm trong số này. Nếu đảng Cộng hòa lại đề cử ông
Trump, họ sẽ thua – và họ đáng bị thua,” ông lập luận.
No comments:
Post a Comment