NHỮNG
ĐIỀU ÍT ĐƯỢC BIẾT VỀ SELINSKYJ
Tác giả: Monika Bolliger,
Christian Esch, Ullrich
Fichtner, Katja Lutska, Alexander Sarovic, Christoph Scheuermann (Tuần
báo DER SPIEGEL)
Người
dịch: Tôn Thất Thông
25/3/2022
https://diendankhaiphong.org/nhung-dieu-it-duoc-biet-ve-selinskyj/
Những ngày này, mọi chuyện vẫn hoạt động như
thể không có một Selenskyj, nhưng thực ra là nhiều hơn thế. Người ta thấy Tổng
thống Ukraine trong Nghị viện Châu Âu, rồi ông phát biểu tại các cuộc biểu tình
hòa bình trên màn hình lớn để cổ vũ đám đông tại Prague hoặc Frankfurt, và như
tuần này, nói chuyện với các nghị viên quốc hội ở Ottawa, Washington và Berlin.
https://diendankhaiphong.files.wordpress.com/2022/03/selenskyj-rolle-seines-lebens.jpg
Ảnh : Tuần báo Der Spiegel số 12, 19.3.2022
Những bài phát biểu của ông ấy thật hoàn hảo,
rất phù hợp với cử tọa đối diện. Ở London, ông ấy đã sử dụng một trích dẫn của
Winston Churchills, vị anh hùng được tôn kính đặc biệt ở Vương quốc Anh
trong thế chiến thứ hai, và gọi to lên: »Chúng tôi sẽ chiến đấu trong rừng rậm,
trên những cánh đồng, trên bờ biển và trong đường phố«.
Tại thủ đô Ottawa của Canada ông ấy khẩn khoản
xin Thủ tướng Justin Trudeau hãy đặt mình vào tình trạng hoang mang tuyệt vọng
của dân tộc Ukraine: “Justin, bạn có thể tưởng tượng được không, khi bạn và những
đứa con bạn nghe thấy tất cả những tiếng nổ lớn, những quả bom rơi xuống sân
bay – bạn nghĩ thế nào, khi sân bay đó nằm ở Ottawa?”
Ở Washington, ông ấy so sánh tình hình của
Ukraine với những chấn thương của Hoa Kỳ sau các cuộc tấn công Trân Châu Cảng
và biến cố 11/9 ở New York. Tiếp đó, ông ấy chiếu một đoạn video về bom rơi,
người dân chạy loạn, trẻ em chết và bị thương. Đó là những thước phim khuấy động
lòng người, đến nỗi nhiều nghị sĩ phải đưa tay lau nước mắt và đài truyền hình
CNN, vốn phát hình trực tiếp, sau đó đã xin lỗi khán giả vì không cảnh báo trước
những hình ảnh gây xúc động.
Ở Berlin, trong một bài phát biểu video trước
quốc hội liên bang, Selenskyj trình bày nghiêm khắc hơn và nhắc nhở Đức về tất
cả các mối quan hệ kinh doanh quá chặt chẽ của họ với chế độ Putin. Selenskyj
phát biểu: “Chúng ta đã thấy biết bao nhiêu mối quan hệ kinh doanh của
các công ty của quý vị với Nga”. Chính phủ Ukraine đã bao lần cảnh báo Cộng hòa
Liên bang Đức rằng, Moscow có thể sử dụng đường ống dẫn khí Nord Stream 2 trở
thành vũ khí chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh, “thế mà quý vị vẫn bảo rằng, đó
chỉ là một dự án thuần kinh tế tư nhân”. Nếu Putin thắng trận này, một bức tường
sẽ bị dựng lên giữa châu Âu.
Rồi Selenskyj quay về Thủ tướng Scholz: “Thưa
Ngài Thủ tướng Scholz, Ngài hãy kéo sập bức tường đó xuống. Hãy mang về cho nước
Đức vai trò lãnh đạo mà quý vị xứng đáng được nhận”. Đó cũng là lời bóng gió, lần
này lấy từ câu nói bất hủ của Ronald Reagen trong bài-diễn-văn-Berlin năm 1987
để gửi đến ông chủ Điện Cẩm Linh: “Ông Gorbatschow, hãy kéo sập bức tường
Berlin xuống!“
Thông điệp của Selenskyj gửi đến phương Tây thật
giản dị: Hãy giúp chúng tôi, các bạn phải làm nhiều hơn nữa.
Trong lúc đó, thủ đô Kyiv của Ukraine vẫn bị
bao vây, chướng ngại chống tăng đầy khắp trên đường phố, tên lửa đánh vào các
tòa nhà dân cư, người dân tìm nơi trú ẩn trong các ga tàu điện ngầm.
Qua đêm, Selenskyj bỗng trở thành một người
anh hùng, ông ấy là David, người chiến đấu chống lại gã khổng lồ Goliath, người
tốt chống kẻ xấu. Một vị Tổng thống thời chiến khó tưởng tượng được, một
Churchill trong chiếc áo cánh màu xanh ô-liu và áo choàng nhầu nát, người mà mới
ngày hôm kia còn bị chế diểu là người hề chính trị, và giới chính trị quốc tế vẫn
còn xem là người vô danh, người đó hôm nay bỗng hóa thân trên diễn đàn thế giới,
bỗng thành một hiện tượng công cộng toàn cầu.
Selenskyj không phải là người duy nhất đứng
lên chống lại cuộc xâm lược của người Nga. Hàng trăm ngàn quân nhân đang chiến
đấu chống quân xâm lược, thêm vào đó là một đội quân đông đảo của đất nước, những
bác sĩ, nhân viên y tế, nhân viên hậu cần, người nấu bếp, thợ phụ, một đội quân
tình nguyện. Ở đó còn có thị trưởng của thành phố lớn thứ hai Kharkiv, nơi thường
xuyên bị quân đội Nga tấn công; ông ấy không biết nói tiếng Ukraina, mà là tiếng
Nga, nhưng không hề có chút nghi ngờ rằng, thành phố này thuộc về Ukraine. Ở đó
có anh quản trị viên trẻ của khu vực Mykolayiv ở phía nam đông dân, người có
video xuất hiện thường xuyên và đã trở thành một ngôi sao truyền thông. Ngoài
ra còn có thị trưởng của thị trấn nhỏ Melitopol, bị bắt bởi người Nga và đã được
giải phóng bởi người Ukraine. Nhà khoa học chính trị ở Kyiv, Volodymyr Fessenko
nói: „Có một thứ gì đó như một tập thể Selenskyj”.
Và tất nhiên có cả Vitali Klitschko, cựu võ sĩ
quyền anh, sau đó trở thành thị trưởng thành phố Kyiv vào năm 2014. Klitschko
cùng với người anh Vladimir đã khẳng khái cho biết là họ sẽ không rời thị trấn
và muốn chiến đấu cho đến lúc chấm dứt. Anh ấy đi đầu phía trước, thăm các tòa
nhà bị phá hủy, khuyến khích những người giúp đỡ và quan tâm đến mọi chuyện
xung quanh thành phố, khi mà quân đội nga vẫn cố gắng bao vây.
Nhưng trên hết, Volodymyr Selenskyj vẫn trở
thành biểu tượng của cuộc kháng chiến chống lại sự xâm lược của Nga. Vị Tổng thống
Ukraine, với tầm vóc và sức chịu đựng của một đô vật kiên cường, một vị anh
hùng với vóc dáng và khuôn mặt con người, và phải kể thêm năng khiếu của ông ấy,
đã làm cho phẩm chất này tỏa rộng trên thế gian. Sự ấm áp và đồng cảm của ông ấy
có ảnh hưởng rõ ràng đến mọi người, từ Tân Tây Lan, Đức, Hy Lạp hoặc Brazil.
Selenskyj không mệt mỏi sử dụng tài tình sự nổi
tiếng của mình để vận động sự ủng hộ của cộng đồng thế giới, những gì có thể ủng
hộ được và bằng hình thức nào có thể có. Tiền, súng đạn, lệnh trừng phạt, lính
tình nguyện, quần áo, bánh mì, tình đoàn kết, những bài ca, tình yêu, tất cả đều
được hoan nghênh và đón nhận với lòng biết ơn.
Sức ảnh hưởng qua sự xuất hiện của ông ấy được
tích tụ từ nhiều nguồn. Thông điệp video làm thường xuyên chứa đựng một thế giới
chiến tranh và sự hiểm nguy thực sự cho tính mạng, trộn với chất liệu của các
loạt phóng sự truyền hình. Khi ông ấy, để chứng minh sự hiện hữu bất khuất của
mình, đi vòng quanh văn phòng ở Kyiv, với chiếc điện thoại thông minh ở chế độ
selfie, điều đó biểu lộ tính trung thực của một màn quay phim không chuyên nghiệp,
như chúng ta vẫn thường thấy ở Youtube hoặc Instagram.
Thông điệp của ông ấy với phương Tây là: “Nếu Ukraine không tồn tại, toàn bộ châu
Âu cũng không còn”. Hoặc bằng cách nói tích cực hơn: “Nếu chúng tôi thắng – và
tôi chắc chắn rằng chúng tôi sẽ giành chiến thắng – thì đó sẽ là một chiến thắng
của toàn thế giới dân chủ”. Ông ấy là bộ mặt của thời đại này, không phải là một
Che Guevara đẹp trai, nhưng ông ấy cũng sẽ trở thành một biểu tượng: người vô
danh chiến đấu cho tự do, một người gần giống như bạn và tôi.
Người ta đã viết nhiều về cuộc đời độc đáo của
người đàn ông này. Một người nào đó đã hóa thân hai lần trong vai trò của Tổng
thống – trước tiên là diễn viên trong một bộ phim hài truyền hình, có thể gọi
là một cuộc diễn tập, rồi trở thành Tổng thống thực sự. Trong loạt phim truyền
hình “Người đầy tớ nhân dân”, Selenskyj đóng vai một giáo viên lịch sử thật
thà, người sau đó bỗng dưng trở thành Tổng thống, và phải chứng tỏ là mình sẽ đứng
vững trong một hệ thống chính trị đầy tham nhũng. Hình ảnh của Tổng thống giản
dị Holoborodko trong phim, sống khiêm tốn và đi làm bằng xe đạp là cách quảng
cáo tốt nhất cho ứng cử viên tổng thống Selenskyj sau này.
Nhưng sự nghiệp tỏ ra thật độc đáo đó, thực sự
tuân theo một lo-gic. Lúc đầu không phải nhờ tài năng của Selenskyjs, mà nhờ
vào sự thất bại của cả giai cấp chính trị. Sau gần ba thập kỷ độc lập, bao gồm
hai cuộc cách mạng, hầu như không có một chính trị gia nào ở Ukraine mà cử tri
có thể tin tưởng. Và với niềm tin đã mất đó, thời gian đã điểm cho những người
bình dân và người nhảy ngang rào.
Những gì mà Selenskyj sau đó trở nên ý nghĩa
cho người Ukranine và hình ảnh của ông lúc đầu thật xa lạ với vị Tổng thống thời
chiến hiện nay, điều đó thể hiện thật rõ ở một phút giây đáng nhớ trong cuộc
tranh cử tổng thống năm 2019. Đó là một cuộc tranh luận công khai giữa
Selenskyj với Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko, được tổ chức trong sân vận
động Olympic tại Kyiv. Selenskyj đã chọn địa điểm này. Ông ấy muốn có càng nhiều
cảnh tượng truyền hình nhất, càng ít tranh luận cụ thể càng tốt, ông ấy đã bước
vào cuộc đọ sức này với tư cách là người yếu thế. Và đó chủ yếu là một lập luận
của Poroshenko hôm ấy: Selenskyj không phù hợp cho thời chiến, người đàn ông
này chỉ tốt cho hòa bình. Đất nước chúng ta chưa cần một người như thế.
Vị Tổng thống đương nhiệm hỏi quần chúng: Liệu
bạn có tưởng tượng một nam diễn viên hài là chỉ huy tối cao của quân đội
Ukraine? Và ông tự trả lời: “Một diễn viên, một người có năng khiếu nhưng không
có kinh nghiệm không thể lãnh đạo cuộc chiến chống kẻ xâm lược Nga”, Selenskyi
sẽ trở thành “một quốc trưởng yếu đuối, bởi vì ông ta sẽ không chống cự nổi những
cú đánh của Putin”.
Poroshenko – cao hơn Selenskyj một cái đầu,
già hơn một thế hệ, và rõ ràng đầy kinh nghiệm – ngay sau cuộc cách mạng
Euromaidan được bầu vào chức vụ Tổng thống. Tỷ phú và chính trị gia này đã đưa
quân đội Ukraine chống lại những người ly khai trung thành với Moscow và cả
lính Nga ở Donbass từ năm 2014, với thương vong lớn cho quân đội và thường dân.
Poroschenko biết việc chống lại các cuộc tấn công bí mật và công khai của Putin
có nghĩa là gì. Poroschenko còn hạ thấp đối thủ, cho rằng Selenskyj ngược lại
đã lần lữa thi hành nghĩa vụ quân sự trong những phút giây định mệnh. Selenskyj
còn bị nhiều người coi là không yêu nước.
Không có ai ở sân vận động Olympic Kyiv lúc đó
có thể đoán rằng một ngày nào đó Selenskyj sẽ phải hứng chịu những cú đánh từ
Putin khắc nghiệt hơn nhiều so với Poroshenko. Và Selenskyj có lẽ ít nhất cũng
tự mình đoán ra. Tham vọng của ông ấy là tái tạo hòa bình trong vùng Donbass, để
kết thúc cuộc chiến âm ỉ ở đó. Ông ấy không tìm cho mình vai trò của một tổng
thống thời chiến. Ông ấy muốn làm một tổng thống thời bình. Sau khi trúng cử,
khi ông ấy khoác trang phục quân đội và đi thăm các chiến sĩ tiền phương ở
Donbass, người ta thấy đó là một người dân thường rất xa lạ với những gì liên
quan đến quân sự.
Và người đó chính xác là những gì người
Ukraine muốn hồi đó, vào năm 2019. Họ đã chán ngấy với thuật hùng biện chủ
nghĩa dân tộc của Poroshenko. Nhiều người nghi ngờ rằng các khẩu hiệu về lòng
yêu nước chỉ là một bức màn che, ẩn giấu bên dưới là một tầng lớp chính trị
tinh hoa có quyền thừa kế. Họ đã bầu cho diễn viên hài vào chức vụ Tổng thống với
đa số áp đảo, và đảng mới sơ sinh của ông, “Đầy tớ nhân dân” trở thành lực lượng
mạnh nhất trong quốc hội, bỏ xa đối thủ đứng thứ hai.
Người ta cũng có thể nói: Họ đã chọn một ước
mơ thay cho thực tế. Bởi vì kẻ thách thức không hề có một chương trình chính trị.
Thay vì xuất hiện tại những sự kiện tranh cử, Selenskyj ưu tiên dành thì giờ để
lưu diễn với đoàn hài kịch trên khắp nẻo đường đất nước, trình diễn nhiều vở kịch
ngắn, nhân dân cuối cùng đã chọn “con mèo bị nhốt trong bao tải”, như lời của
Poroshenko – một người đàn ông tuy rất quen mặt trên truyền hình, nhưng vẫn còn
xa lạ với các kế hoạch chính trị.
Sự biến đổi của Volodymyr Selenskyj để trở
thành biểu tượng của cuộc kháng chiến toàn quốc diễn ra trước mắt mọi người,
ngay lúc chiến tranh chưa bắt đầu. Vào buổi sáng ngày 24 tháng 2, Selenskyj báo
cáo trong một video tự quay cho dân chúng rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin
đã đổ quân vào địa phận Ukraine. Selenskyj lúc ấy còn bận một chiếc áo khoác và
sơ mi màu trắng. Buổi chiều cùng ngày ông xuất hiện trong buổi họp giao ban với
áo cánh màu xanh ô-liu và bộ trang phục quân đội này ông giữ cho đến bây giờ.
Nhưng ông ấy phát biểu với giọng nói của con người, một người dân sự trong bộ
áo nhà binh. Ông phát biểu không giống người mặc vest Vladimir Putin với gương
mặt biến dạng đầy thù hận, về địa chính trị hoặc mối nhục lịch sử. Ngược với
Putin, Selenskyj chỉ nói những câu ngắn, giản dị, những lời động viên, những lời
an ủi.
Tuy nhiên, trên tất cả, ông ấy cho thấy rằng
ông đang ở Kyiv, trong khuôn viên chính phủ, tại nơi làm việc chính thức của
mình. Đó không phải là một điều hiển nhiên. Putin đã lên một kế hoạch chiến
tranh chớp nhoáng, Kyiv sẽ nhanh chóng gục ngã. Đó là lý do tại sao ông chủ Điện
Cẩm Linh đã gửi quân đội đến Belarus ngay cả trước khi cuộc tấn công bắt đầu. Từ
đó đến thủ đô Kyiv chưa tới 150 km. Biết như thế, Selenskyj có lý do chính đáng
để tự bảo vệ mình tìm đến những chỗ an toàn. Có tin đồn rằng, ông ấy đã bỏ trốn,
điều được lan truyền nhiều lần bởi người Nga – trong đó có cả Chủ tịch Hạ viện
Nga.
Vào ngày thứ hai của cuộc chiến, Selenskyj tự
quay video bản thân mình cùng với chánh văn phòng Andriy Yermak, Thủ tướng
Denys Schmyhal, lãnh đạo đảng cầm quyền Dawyd Arakhamija và cùng với cố vấn
Mykhailo Podoliak. Lúc ấy là ban đêm, bạn có thể nhìn thấy trong phông nền hình
văn phòng tổng thống của ông trên phố Bankowa. Selenskyj nói: “Những người lính
của chúng tôi đang ở đây, công dân và xã hội của chúng tôi đang ở đây. Tất cả
chúng tôi đều ở đây. Chúng tôi đang bảo vệ nền độc lập của mình“. Bộ dạng ông ấy
rất vui vẻ.
Video cho thấy vòng nhân sự gần nhất của ông ấy.
Andriy Yermak, một luật sư và trước đây là nhà sản xuất phim, người đứng
đầu văn phòng tổng thống là nhân vật chủ chốt của Selenskyj trong các nỗ lực của
Kyiv để nhận được sự đoàn kết và giúp đỡ trên toàn thế giới. Cuối tuần đầu tiên
của cuộc chiến, Yermak xoay hướng trực tiếp đến công chúng Mỹ, với một bài tiểu
luận trên New York Times. Tiêu đề là: “Tôi viết từ một bong-ke với Tổng thống
Selenskyj ở bên cạnh. Chúng tôi sẽ chiến đấu đến hơi thở cuối cùng“.
Vai trò rõ ràng nhất lúc này trong các cộng sự
của Selenskyj là Mychajlo Podoljak. Cố vấn Tổng thống này đã sống ở
Belarus trong một thời gian dài và làm việc ở đó với tư cách là ký giả cho một
tờ báo đối lập. Podoljak cũng như nghị viên Arachamija là những thành
viên của đoàn đàm phán trực tiếp với các đại diện của Nga. Podoliak thông báo
cho công chúng thường xuyên qua Twitter về tiến trình của các cuộc đàm phán.
Cũng chính Podoljak, người gần đây đã hé lộ thoáng qua về cuộc sống hàng ngày của
Selenskyj: Tổng thống chỉ ngủ ba đến bốn giờ mỗi ngày và giữ liên hệ với cộng sự
gần như liên tục.
Một tiến sĩ kinh tế từ phía tây của đất nước, Denys
Schmyhal bổ sung đầy đủ cho vòng cộng sự gần gũi nhất. Ông ấy được
Selenskyj chỉ định làm thủ tướng cách đây hai năm. Ông ấy cũng có mặt trong buổi
họp gần đây giữa Selenskyj và những người đứng đầu chính phủ Ba Lan, Cộng hòa
Séc và Slovenia ở Kyiv. Rõ ràng là, Tổng thống có thể nắm vững tình hình tổng
quát trong tình huống hỗn loạn và điều động việc thực thi các nhiệm vụ.
“Anh ấy hành động một cách có hệ thống và
nhanh nhẹn”, Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng Bộ chuyển đổi kỹ thuật số của
chính phủ Ukraine, nói với SPIEGEL. “Anh ấy không chấp nhận chữ không, luôn
luôn có mặt và trực tuyến suốt 24 giờ mỗi ngày”. Fedorov nói thêm: “Selenskyj
không phải là người quản lý vi mô, thay vào đó, anh ấy điều khiển các buổi họp
nội các và các nhóm cộng sự nhỏ, nơi trao đổi sáng kiến và thảo luận các bước
đi kế tiếp”.
Selenskyj đảm nhận vai trò của người giao tiếp
hướng nội và ngoại. “Tuyết đang rơi,” ông ấy nói trong một video phổ biến ngày
8/3. “Như chiến tranh, như mùa xuân này – thật gian khổ. Nhưng mọi thứ sẽ ổn
thôi. Chúng ta sẽ chiến thắng”. Sau đó, ông ấy nháy mắt với máy ảnh. Putin có
thể đưa quân đến đây trong vòng hai giờ, nhưng không có bài phát biểu nào của
ông ấy lại tạo nên nhiều tác động cảm xúc như cái nháy mắt này. Selenskyj đã có
nhiều năm kinh nghiệm với vai trò một diễn viên, ông có một cảm nhận hoàn hảo về
các điểm nhấn, chỗ tạm dừng và cách chọn thời điểm, cách sử dụng giọng nói khàn
khàn không thể bắt chước – tất cả những khả năng này đột nhiên trở thành vũ khí
trong chiến tranh. Phe địch thủ có thể có một quân đội mạnh thứ hai thế giới,
nhưng Selenskyj có thể thuyết phục, lôi cuốn, kích hoạt cảm xúc.
Người ta có ấn tượng: Người đàn ông này, vốn
đã đóng nhiều vai trò khác nhau trong đời sống và đã từng cảm thấy không thoải
mái trong vai trò một vị tổng thống, ngày nay bỗng tìm thấy vai trò thực sự cho
cuộc đời mình. Ihor Novikov, một cựu cố vấn cho Selenskyj đã nói: “Anh ấy
cuối cùng cũng có cơ hội trở thành chính mình – một con người chứ không phải là
một chính trị gia”.
Selenskyj đột nhiên có vẻ nhẹ nhõm, thoát khỏi
những o ép đã từng cưỡng chế ông ấy. Tham gia vào chính trị, lĩnh vực mà ông ấy
từng chế giễu trong nhiều năm trên truyền hình, Selenskyj dấn thân vào đó bằng
sự phẫn nộ trẻ con, ông muốn thắng cuộc chiến chống hệ thống tham nhũng mà bản
thân ông cũng chưa hiểu hết chính xác. Nhưng điều đó không còn quan trọng nữa.
Thời gian này không đòi hỏi những cuộc đàm phán buồn chán với những thỏa hiệp
đáng ghét, mà là sự kiên định, óc hài hước, sự xuất hiện trên màn hình. Cựu cố
vấn Novikov nói: “Tôi tìm thấy lại Selenskyj, người mà tôi quen biết từ trước –
người đàn ông vốn đã tham gia chính trị vào năm 2019”.
Selenskyj đã trở thành biểu tượng kháng chiến của
người Ukraine, nhà khoa học chính trị
Volodymyr Fessenko nói: “Giống như Che Guevara đã là biểu tượng của cuộc kháng
chiến cánh tả, Selenskyj bây giờ là một cái gì đó giống như Che của Ukraine”.
Theo một cuộc khảo sát từ ngày 1 tháng ba, 93 phần trăm người Ukraine ủng hộ
cách hành xử của ông. Người ta đã quên những cáo buộc trước đó: rằng Selenskyj
đã bất tuân những nguyên tắc pháp quyền, khi ông ấy định trừng phạt các nhà tài
phiệt khó khăn và một số đài truyền hình; rằng ông ấy đã gạt phăng cảnh báo của
Hoa Kỳ về một cuộc tấn công sắp xảy ra từ phía Nga.
Trước khi bước vào chính trường, Selenskyj
không phải là một người ủng hộ việc trở nên thành viên NATO. Nhưng dưới thời của
người tiền nhiệm Poroshenko, việc gia nhập NATO và hội nhập phương Tây là mục
tiêu đã được ghi vào hiến pháp. Và như thế, trước khi chiến tranh xảy ra,
Selenskyj phải đóng vai trò kỳ cục của người mà một mặt hoài nghi NATO, nhưng mặt
khác lại lớn tiếng yêu cầu một triển vọng cụ thể để gia nhập – không phải vì
ông ấy nghĩ rằng điều đó có thể đạt được, nhưng bởi vì ông ấy muốn chứng minh
tính chất hai mặt của phương Tây. Selenskyj nói: “Chúng tôi đã nghe trong nhiều
năm về việc mở rộng cửa. Nhưng chúng tôi cũng nghe rằng, chúng tôi không thể bước
qua đó được”.
Với lý do tương tự, bây giờ ông ấy yêu cầu một
khu vực cấm bay trên quốc gia ông, dù biết rằng NATO sẽ không chấp nhận. Sự
thúc đẩy của ông ấy muốn Ukraine trở nên thành viên EU cũng có liên hệ ít nhiều
với thất vọng về NATO. Điều hiển nhiên là, hòa bình với nước Nga chỉ có thể có,
nếu Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO. Càng quan trọng không kém đối với
Selenskyj là, điều khoản trong Hiến pháp về cam kết hội nhập phương Tây cần được
tiến hành dưới một hình thức khác.
Sự thật về chuyện người Nga và người Ukraine
là một dân tộc, như Putin tuyên bố, đã bị bác bỏ bằng các phản ứng của người
Ukraine trong cuộc chiến tranh xâm lược này. Nhưng hai xã hội đứng bên cạnh
nhau đủ gần để Selenskyj có thể nói trực tiếp cho cư dân của nước láng giềng.
Vào đêm ngày 24 tháng 2, khi những dấu hiệu của
chiến tranh ngày càng rõ, ông ấy chuyển hướng đến người Nga để khơi dậy lương
tâm của họ. Đó là một kiệt tác của phát biểu chính trị bằng giọng nói giản dị,
nghiêm túc. Ông ấy chọn từng điểm một trong lập luận của Putin về cuộc đột kích
Ukraine, ông ấy tranh thủ người Nga, nhưng không ve vuốt và quị lụy. “Nếu các bạn
tấn công, thì các bạn sẽ nhìn thấy mặt của chúng tôi, chứ không phải lưng của
chúng tôi”, ông cảnh báo. “Người Nga có muốn chiến tranh hay không? Tôi rất muốn
trả lời câu hỏi này. Nhưng câu trả lời chỉ thực sự phụ thuộc vào quý vị, các
công dân của Liên bang Nga”.
Đó cũng là một phần của cuộc kháng chiến chống
xâm lược: một lòng tự tin mới, một giọng nói mới để xử trí với những người hàng
xóm. Selenskyj không nói đến thù hận. Nhưng những tổn thương vô tận mà cuộc xâm
lược của Putin giáng lên đầu nạn nhân vì thế càng lộ rõ hơn, cũng như sự xa lạ
tồn tại giữa xã hội Nga và xã hội Ukraine bị phát sinh.
Con trai của giáo sư người Do Thái Kryvyi
Rih ở miền nam Ukraina có tác dụng như là bằng chứng sống cho điều ngược lại
vốn bị hệ thống tuyên truyền của Putin rêu rao rằng, Ukraine đang nằm trong tay
những người Quốc xã. “Làm sao tôi có thể tự mình là một người Quốc xã? Hãy nói
điều đó với ông tôi, người đã sống suốt cả cuộc chiến [ND: chống Đức Quốc xã]
với tư cách là lính bộ binh thuộc Quân đội Liên Xô và cuối cùng đã hy sinh
trong cuộc chiến giành độc lập cho Ukraine. Lúc ấy ông tôi đã là đại tá”.
Chiến tranh giữa Nga và Ukraine sẽ kết thúc thế
nào, không ai biết được. Nhưng điều khó xảy ra là Putin sẽ tự chấm dứt cuộc chiến,
trước khi ông ta đạt được những thành công rõ ràng. Và cho dù thắng lợi giòn
giã của nước phòng thủ, điều rõ ràng là: Quân đội Nga có nguồn lực gấp bội. Nếu
Putin không đạt đến quyền lực để chiếm đóng Ukraine, thì đó sẽ là sự tàn phá,
biến thành sa mạc, hủy diệt, một lần và mãi mãi.
Khi Selenskyj nhậm chức vào năm 2019, ông ấy
đã phát biểu tại quốc hội Kyiv rằng, không phải ông là vị tổng thống đang thắng,
mà là mọi người Ukraine. Đó là một bài phát biểu cảm động, lồng trong giọng nói
giản dị nhưng mạnh mẽ, giọng nói ấy bây giờ cũng chứa đựng trong những lần xuất
hiện công cộng. Lúc đó ông đã bị chế giễu. Thời gian đó chưa chín muồi cho một
cảm xúc cao độ như vậy.
Bây giờ, vì Selenskyi là nhà lãnh đạo và là
người truyền cảm hứng cho cả quốc gia trong tình trạng khẩn cấp, bài phát biểu
đó nghe ra khích lệ hơn, mạnh mẽ hơn. Đối với nhiều người đang chiến đấu chống
quân Nga xâm lược, câu nói đó mang âm điệu trung thực: Tất cả mọi người
đang hóa thân trong vị Tổng thống này.
./.
Từ diễn viên hài
trở thành chiến sĩ
Tháng 1.1978: Selenskyj
sinh ra ở Kryvyi thuộc miền nam Ukraine.
Năm 1997: Thành lập nhóm
Ca-ba-rét “Bộ tứ 95”
Năm 2006: Tham gia vào “Khiêu
vũ với những vì sao”, phiên bản Ukraina
Năm 2015: Ra mắt serie truyền
hình châm biếm “Người đầy tớ của nhân dân”. Selenskyj đóng vai một giáo viên,
người bất ngờ trở thành tổng thống.
Tháng 5.2019: Selenskyj
tuyên thệ nhậm chức Tổng thống sau chiến thắng bầu cử áp đảo đối với người
đương nhiệm Petro Poroshenko.
***
Nguồn: Tuần san
DER SPIEGEL số 12, ngày 19.3.2022 (báo giấy, không có link).
Xem thêm cùng tác giả: Những
bài viết về lịch sử, kinh tế và các đề tài khác.
No comments:
Post a Comment