Cập
nhật: Những dấu hiệu nhỏ về ngày tàn to của Putin
TS Phạm Đình Bá
https://vietnamthoibao.org/vntb-cap-nhat-nhung-dau-hieu-nho-ve-ngay-tan-to-cua-putin/
(VNTB) – Sự giúp đỡ của các
nước dành cho chính phủ và người dân Ukraine cùng cuộc chiến kinh tế mở chống lại
Putin đang dần dần bóp chặt sợi dây thòng lọng vào chế độ độc tài toàn trị ở
Nga.
Sự giúp đỡ của các nước dành cho chính phủ và người dân Ukraine là đáng kể —
liên minh NATO đã vận chuyển vũ khí trị giá gần một tỷ đô la cho quân đội
Ukraine — và một cuộc chiến kinh tế mở chống lại Putin và chế độ của hắn đang dần
dần bóp chặt sợi dây thòng lọng vào chế độ độc tài toàn trị ở Nga.
Cả chiến
tranh kinh tế và quân sự đều đi kèm với những nỗ lực đẩy mạnh thay đổi chế độ ở
Nga. Chiến tranh bùng nổ đã tạo ra sự tan vỡ nhanh chóng trong giới đầu sỏ cầm
quyền của Nga và tầng lớp trung lưu và thượng lưu. [1]
Một số nhà
tài phiệt có truyền thống thân cận với Putin, bao gồm Oleg Deripaska (tài sản
khoảng 2,2 tỷ USD), Mikhail Fridman (12,2 tỷ USD) và Pyotr Aven (4,4 tỷ USD),
đã công khai kêu gọi chấm dứt xâm lăng vào Ukraine. Con gái đỡ đầu của Putin là
Ksenia Sobchak (5 triệu USD), cựu ứng cử viên tổng thống, cũng đã tham gia liên
minh chống chiến tranh.
Hàng trăm
nghìn thành viên thuộc tầng lớp trung lưu thượng lưu của Nga đã rời khỏi đất nước.
Điển hình là người điều hành chương trình trò chuyện nổi tiếng nhất của Nga,
Ivan Urgant, và nhiều học giả từ các tổ chức uy tín nhất của Nga đã đi khỏi Nga
trong thời gian vài tuần qua.
Ngày
23/03/2022, Anatoly Chubais, kiến trúc sư của cải cách kinh tế Nga thời hậu Xô
Viết, đã thôi giữ chức đặc phái viên của Điện Kremlin và rời đất nước do cuộc
chiến ở Ukraine, đây là sự phản đối cao nhất của một nhân vật Nga chống lại cuộc
xâm lược vào Ukraine. Chubais, người từng là chánh văn phòng của cựu Tổng thống
Boris Yeltsin, đã rời vị trí đại diện đặc biệt của Vladimir Putin về mối quan hệ
với các tổ chức quốc tế để phản đối chiến tranh. [2]
Một thượng
nghị sĩ liên bang ở cánh cực đoan ở Hoa Kỳ kêu gọi một cách duy nhất để mọi
chuyện ở Ukraine kết thúc tốt đẹp là ai đó ở Nga bắn Putin để triệt hạ hắn đi.
“… Bạn sẽ làm cho đất nước của mình – và thế giới – một dịch vụ tuyệt vời”, Thượng
nghị sĩ Lindsey Graham nói. [3]
Cũng đã có
một làn sóng từ chức trên các phương tiện truyền thông nhà nước của Nga, bao gồm
Russia Today và TV Channel 1. Trong một vụ việc được công bố rộng rãi, Maria Ovsiannikova, một cựu biên tập
viên của Channel 1, đã công khai phản đối chiến tranh bất chợt trong một chương
trình thời sự vào lúc có hàng triệu khán giả đang coi truyền hình.
Sau khi phản
đối, Ovsiannikova đã bị thẩm vấn trong 14 giờ và nhận khoản tiền phạt 30.000
rúp, tương đương khoảng 275 USD vào thời điểm đó, hầu như chỉ là một cái tát nhẹ
vào cổ tay. Trong một video trên mạng xã hội, Ovsiannikova đã kêu gọi mọi người
tham gia các cuộc biểu tình phản chiến và bày tỏ sự ủng hộ đối với nhà đối lập
nổi tiếng hiện đang bị cầm tù Alexei Navalny.
Kể từ đó,
cô đã có thể trả lời phỏng vấn cho nhiều tờ báo quốc tế, bao gồm cả DerSpiegel
của Đức và CNN. Sự đối xử nhẹ nhàng của Điện Kremlin đối với Ovsiannikova là một
dấu hiệu cho thấy chính phủ Nga nhận thức rõ ràng rằng các vị trí của cô được
chia sẻ bởi các bộ phận đáng kể trong giai cấp thống trị và tầng lớp trung lưu
thượng lưu.
Mặc dù áp
dụng chế độ kiểm duyệt nghiêm ngặt, tờ báo kinh doanh Kommersant, tờ báo kinh
doanh của Nga, tương đương với Wall Street Journal hoặc Financial Times, đã
đăng một số câu chuyện và hình ảnh trên phương tiện truyền thông xã hội chỉ ra
rằng ít nhất các bộ phận trong ban biên tập của họ phản đối chiến tranh. [1]
Tuần trước,
tài khoản Twitter của tờ báo đã đăng một cuộc phỏng vấn với người đứng đầu cơ
quan tình báo quân sự của Nga, Sergey
Naryshkin, với hình ảnh của Naryshkin trước tấm áp phích có dòng chữ
“Nuremberg” —một ám chỉ không tinh tế để gợi ý rằng ông ta phải chịu trách nhiệm
về tội ác chiến tranh.
Phó giám đốc
công ty mẹ của Kommersant, Andrei
Kolesnikov, đã viết nhiều bài báo về các bài phát biểu quan trọng của Putin
về chiến tranh, trong khi tuân thủ tất cả các quy tắc kiểm duyệt, được đưa ra với
giọng điệu mỉa mai và gay gắt, thể hiện rõ rằng Kolesnikov phản đối đường lối của
Putin.
Nga là một
trong những xã hội bất bình đẳng nhất trên thế giới. Tính đến năm 2020, 10% của
đất nước sở hữu 87% toàn bộ tài sản của đất nước. Bất kể những xích mích gay gắt
bên trong những tầng lớp này đối với việc chế độ Putin liều lĩnh xâm lăng
Ukraine, chúng đều đại diện cho lợi ích của tầng lớp thượng lưu ở Nga. [1]
Chế độ
Putin đã đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị đáng kinh ngạc do
chiến tranh gây ra bằng cách đưa chủ nghĩa quân phiệt Nga lên một tầm cao mới.
Trong cuộc họp tuần trước với các chính trị gia hàng đầu trong nước, Putin cảnh
báo rằng bất kỳ ai phản đối “hoạt động quân sự ở Ukraine” (thuật ngữ “chiến
tranh” bị cấm ở Nga) sẽ bị coi là “kẻ phản bội quốc gia” và phải đối mặt với án
tù.
Hôm thứ
Sáu 18/03/2022, Putin xuất hiện tại sân vận động thể thao Luzhniki ở Moscow trước
80.000 khán giả. Phát biểu trong 8 phút trước các biểu ngữ “Vì một thế giới
không có chủ nghĩa Quốc xã” và “Vì nước Nga”, Putin trình bày chiến tranh là một
bước cần thiết để ngăn chặn “một cuộc diệt chủng” đối với người Nga và đảm bảo
“sự thống nhất” của đất nước. Không rõ bao nhiêu dân Nga có thể đồng tình với
cách trình bày vụ xâm lăng Ukraine của Putin theo kiểu bóp méo sự thật nầy.
Putin có lẽ
đang cảm thấy áp lực về việc thay đổi chế độ ở Nga. Thế giới đang thu hút các bộ
phận đầu sỏ và các tướng lĩnh và quân đội Nga để quay lưng lại với Putin. Cơ hội
để Putin bị truy tố vì tội ác chống lại loài người đang dần tăng lên. [1]
Bài học về
độc tài toàn trị ở Nga có thể có giá trị cho các chế độ đọc tài toàn trị ở những
nước khác. Khi các chế độ nầy kềm chế suy nghĩ độc lập và thảo luận mở trong xã
hội, điều nầy gia tăng sự cô lập của bọn lãnh đạo khiến chúng dần dần xa rời thực
tế. Các nghiên cứu về bệnh tâm thần của bọn lãnh đạo độc tài toàn trị cho thấy
chúng có thể làm những điều sai lầm mà những người bình thường không bao giờ
nghĩ đến những điều nầy. [4]
______________
Nguồn:
1. Clara
Weiss. Russia threatens rupture of diplomatic ties with US amidst growing
frictions within the oligarchy. 22/03/2022; Available from: https://www.wsws.org/en/articles/2022/03/22/russ-m22.html?pk_campaign=newsletter&pk_kwd=wsws.
2.
Reuters. Senior Kremlin official resigns, departs Russia over Ukraine
invasion. 23/03/2022; Available from: https://www.cp24.com/world/senior-kremlin-official-resigns-departs-russia-over-ukraine-invasion-1.5830951.
3.
National Public Radio. Sen. Lindsey Graham’s apparent call for Putin to be
assassinated draws backlash. 04/03/2022; Available from: https://www.npr.org/2022/03/04/1084548984/lindsey-graham-putin.
4. Phạm
Đình Bá. VNTB – Bệnh tâm thần của bọn lãnh đạo độc tài toàn trị 15/03/2022
Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-benh-tam-than-cua-bon-lanh-dao-doc-tai-toan-tri/.
Ukraine
lật ngược tình thế, truy đuổi quân Nga
Nguyễn Nam
https://vietnamthoibao.org/vntb-ukraine-lat-nguoc-tinh-the-truy-duoi-quan-nga/
(VNTB) –
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc ngày 22-3 cho biết Ukraine đã bắt đầu lật ngược tình
thế và chủ động tiến công để giành lại một số khu vực đang bị Nga kiểm soát.
Theo AFP, các cuộc tấn công của Moscow đã tàn phá một
số thành phố của Ukraine, kể từ khi Nga đưa hàng chục ngàn quân vào xâm lược nước
láng giềng Đông Âu vào ngày 24 tháng 2. Hơn 10 triệu người dân phải rời bỏ nhà
cửa để chạy giặc.
Mặc dù vậy,
nhờ hàng triệu đô la viện trợ quân sự của phương Tây, sức
kháng cự của Ukraine diễn ra ác liệt bất ngờ, và giờ
đây người Ukraine “ở mọi nơi và đôi khi tổ chức tấn công quân Nga”
theo lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby nói với CNN.
Theo ông
Kirbin Ukraine đang đeo đuổi và đánh bật quân Nga ra khỏi những nơi vừa mới bị
quân Nga chiếm đóng chẳng hạn như là ở Mykolaiv ở phía nam
Ukraine. Kirby nói rằng dù không thể xác nhận các báo cáo từ Ukraine về
việc họ đã chiếm lại ít nhất một thị trấn và dự kiến sẽ
chiếm lại nhiều nơi hơn nữa trong những ngày tới, nhưng sẽ “phù hợp với
kiểu chiến đấu và khả năng của người Ukraine mà chúng ta đã chứng kiến.
Ông nhắc lại
lời của các nhà phân tích phương Tây rằng quân xâm lược Nga
đã sa lầy khi quân Nga sắp hết nhiên liệu cũng như lương thực. Họ không kết hợp
các chiến dịch như một đội quân hiện đại sẽ làm ”. Ông cũng nhắc đến vấn đề
liên lạc Nga phải sử dụng điện thoại di động không quân và bộ binh của Nga
liên lạc với nhau.
Ông
Kirby cho rằng quân Nga đang “tức tối” và “bị kìm chân.” Ngoài hai khu vực
Kherson và Melitopol ở phía nam Ukraine, Nga không kiểm soát được thành phố lớn
nào. Và một trong những lý do quân Nga tiến quân chậm chạp là vì kém cỏi.
Theo truyền
thông Anh, Ukraine cho biết quân Nga chỉ còn dự trữ lương thực và đạn
dược đủ trong ba ngày. Báo cáo hoạt động mới nhấtchưa thể xác minh cho thấy
quân đội Nga đang gặp tình trạng thiếu nhiên liệu và phải chật vật huy động
nhiên liệu.
Báo cáo
này phù hợp với các báo cáo về cuộc xâm lược vô tổ chức của Nga, cho đến ngày
thứ 27 vẫn không chiếm được các thành phố quan trọng hoặc lật đổ chính phủ
Ukraine.
Một đánh
giá tình báo của Mỹ gần đây cho thấy Nga đã mất hơn 10% quân ban đầu do thương
vong trên chiến trường, bị bắt, bị bệnh và đào ngũ. Theo giáo sư nghiên cứu chiến
lược tại Đại học St. Andrews, Phillips O’Brien, đây là một dấu hiệu rất đáng ngại
cho tương lai của chiến dịch xam lược của Nga.
“Một khi
quân lực chỉ còn dưới 75%, hiệu quả tổng thể sẽ giảm mạnh. Nếu người Nga không
sớm gửi những đội quân thiện chiến mới đến, thì toàn bộ chiến lược xâm lược của
Nga dường như vô nghĩa.
Trong khi
đó, phía Nga bác bỏ việc phương Tây khẳng định chiến dịch quân sự của Nga đang
gặp thất bại, đồng thời nhắc lại rằng cuộc xâm lược đang diễn ra theo kế hoạch.
Người phát
ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với CNN rằng hoạt động quân sự đặc biệt vẫn
đang diễn ra và “đang diễn ra hoàn toàn theo đúng kế hoạch.”
Liên Hợp
Quốc hôm thứ Ba cho biết hơn 3,5 triệu người Ukrain phải đi di tản kể từ khi
Nga bắt đầu xâm lược Ukrainegần một tháng trước và rằng quy mô của thảm kịch
“vượt xa mọi kế hoạch về tình huống xấu nhất.”
Hơn 10 triệu
người – tức hơn một phần tư dân số ở các vùng thuộc chính phủ kiểm soát trước
cuộc xâm lược ngày 24 tháng 2 – hiện được cho là đã rời bỏ nhà cửa với hàng triệu
người phải di tản trong nước.
UNHCR, cơ
quan tị nạn của Liên hợp quốc, cho biết 3.557.245 người Ukraine đã di tản ra nước
ngoài – tăng 67.601 người so với hôm thứ Hai.
It nhất 12
người đã thiệt mạng ở miền đông Ukraine sau gần một tháng bị Nga xâm lược.
Ở vùng
Donetsk, thành phố Avdiivka đã bị san bằng vì pháo kích và bom. Năm dân thường
thiệt mạng cùng 19 người bị thương. Avdiivka nằm ở phía đông Ukraine, tiếp giáp
với thủ đô của hai nước cộng hòa tự xưng từ năm 2014 thuộc phe ly khai thân
Moscow.
Trên
Twitterr, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Kyiv cho biết Bộ Ngoại Giao Ukraine cáo buộc
quân đội Nga đã bắt ép 2.389 trẻ em Ukraine ở Donetsk và Luhanks phải di
tản sang Nga bất hợp pháp.
No comments:
Post a Comment