Philip Sherwell,
Asia Correspondent
Khánh An dịch
Vùng biển trong khu vực đã bị biến thành một vạc dầu
trong cuộc đối đầu siêu cường vì sự đổ vỡ quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc – một
cuộc chiến tranh lạnh mới do tham vọng hung hăng của Tập Cận Bình và tính toán
bầu cử ngày càng tuyệt vọng của Donald Trump.
Hải quân Hoa Kỳ đã
thực hiện một cuộc tập trận tàu sân bay kép ở Biển Đông vào ngày 6 tháng 7 -
JASON TARLETON / US NAVY / REX
Cuộc tập trận kéo dài năm
ngày của Đài Loan diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và các
đối thủ đẩy Đông Á đến bờ vực đối đầu.
Máy bay Trung Quốc đã nhiều
lần gây xâm phạm Đài Loan khi Bắc Kinh tăng cường chiến dịch đe dọa và uy hiếp
khi Tập Cận Bình tuyên bố sẽ sử dụng vũ lực nếu cần thiết.
Khi cuộc tập trận bắt đầu,
một máy bay do thám Mỹ đã bay sát bờ biển Trung Quốc để theo dõi hoạt động quân
sự.
Thái Anh Văn, tổng thống
Đài Loan bị Bắc Kinh thù ghét, theo dõi các cuộc tập trận bắn đạn thật trong
trang phục vũ trang. Các nhà quan sát quân sự Mỹ được cho cũng cùng tham dự.
Mỹ vừa phê duyệt một hợp
đồng trị giá 495 triệu bảng của hãng Lockheed Martin để nâng cấp hệ thống phòng
thủ tên lửa Patriot của Đài Loan, khiến Bắc Kinh tuyên bố sẽ áp dụng các biện
pháp trừng phạt đối với công ty này. Trump cũng đã ký một hợp đồng bán máy bay
F-16 và nhiều khí tài khác.
Nhưng sự khác biệt quân sự
vẫn rất lớn. Vì vậy, chiến lược chống xâm lược của Đài Loan đã được kéo dài nhằm
tranh thủ hỗ trợ quốc tế. Trong thực tế, điều đó có nghĩa là dựa vào sự can thiệp
vũ trang của Mỹ để bảo vệ nhà nước dân chủ chống lại sự sáp nhập vào Trung Quốc.
Eo biển Đài Loan tiếp
giáp với Biển Đông, nơi có các tuyến đường vận chuyển nhiều nhất thế giới và
tuyến hàng hải nguy hiểm nhất. Lần thứ hai trong hai tuần, hai tàu sân bay Mỹ
đi vào vùng biển này hôm thứ Sáu, khiến Bắc Kinh nổi giận.
Vùng biển mà Trung Quốc
tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ trở thành nơi nơi thể hiện sự gia tăng sức mạnh
quân sự hàng hải cũng như các tàu cứu hộ hiếu chiến của Bắc Kinh lẫn
Washington.
Đầu tháng này, Trung Quốc
đã tiến hành các cuộc tập trận gần quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp, trong khi
hải quân Mỹ tổ chức cuộc tập trận ở những nơi khác trên Biển Đông.
Các lực lượng hàng hải Bắc
Kinh, bao gồm cả các tàu đánh cá quân sự, đã quấy rối, đe dọa hoặc có khi đánh
chìm các tàu cá của Việt Nam, Philippines, Malaysia và Indonesia, ngay cả khi
các tàu này hoạt động trong vùng biển của họ ở Biển Đông. Bốn quốc gia, cùng với
Đài Loan và Brunei đều có yêu sách ở Biển Đông.
Cả Bắc Kinh và Washington
đều không muốn xung đột mở, nhưng mối nguy về cuộc đối đầu trên biển giữa các
siêu cường có thể vượt khỏi tầm kiểm soát đã tăng lên đáng kể. Việc một tàu
Trung Quốc xém đâm vào tàu chiến Mỹ vào năm 2018 là một lời nhắc nhở nghiêm khắc
rằng điều đó có thể dễ dàng xảy ra như thế nào.
Alexander Neill, một nhà
tư vấn an ninh Châu Á-Thái Bình Dương tại Singapore cho biết, "Với việc
quân sự hóa Biển Đông, triển vọng va chạm vô tình và khả năng leo thang chiến sự
không được kiểm soát là rất lớn và ngày càng tăng cao".
Ngay cả khi hai nhóm tấn
công của Mỹ quay trở lại, các nguồn tin quân sự Trung Quốc tiết lộ rằng Bắc
Kinh dự kiến sẽ xuất xưởng tàu sân bay thế hệ tiếp
theo trong vòng một năm và sẽ chế tạo gấp một chiếc tương tự.
Tàu mới sẽ mang theo hệ
thống phóng máy bay điện từ tiên tiến nhất thế giới, tương đương với công nghệ
mới nhất của Mỹ, các nguồn tin cho biết. Một loại máy bay chiến đấu tàng hình mới
gần đây đã được đưa vào sản xuất hàng loạt, sẵn sàng ra mắt khi tàu sân bay hạ
thuỷ.
Hạm đội khu trục hạm của
hải quân Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi vào năm 2025 và dự định sẽ có ít nhất sáu
nhóm tàu sân bay một thập kỷ sau đó, để đọ với tiềm lực hải quân của Mỹ ở Châu
Á – Thái Bình Dương. Trên toàn thế giới, Mỹ có 11 tàu sân bay lớn, với hai chiếc
đang được đóng.
Với một cuộc chạy đua vũ
trang ở Châu Á đang diễn ra, tuần trước, Nhật Bản đã tiết lộ kế hoạch tăng cường
chi tiêu quân sự và nâng cấp lực lượng hải quân của mình để chống lại các yêu
sách lãnh thổ hung hăng của Bắc Kinh gia tăng trong bối cảnh đại dịch corona.
Tokyo đã lên án sự xâm nhập không ngừng của những người Trung Quốc trên các tàu
Trung Quốc quanh Quần đảo Senkaku, thuộc quyền kiểm soát của Nhật Bản nhưng
Trung Quốc cũng tuyên bố có chủ quyền.
Scott Morrison, thủ tướng
Úc, xem khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương là một "cuộc thi thống trị toàn cầu
trong thời đại của chúng ta", và nói rằng "nguy cơ tính toán sai lầm,
và thậm chí là xung đột, đang tăng cao", khi ông tuyên bố kế hoạch chi
tiêu quốc phòng mới là 150 tỷ bảng.
Úc là mục tiêu của trút
giận của Trung Quốc với trừng phạt thuế quan thương mại và nghi ngờ tấn công mạng
sau khi ông Morrison kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của đại dịch
corona. Mỹ cũng đang hy vọng xây dựng một căn cứ hải quân mới ở miền bắc
Australia.
Anh dự kiến sẽ tham gia liên minh chống lại tham vọng hàng hải của Bắc Kinh bằng
cách triển khai tàu sân bay Queen Elizabeth, tới Biển Đông trên hành trình lớn
đầu tiên. Các nhà phân tích an ninh Châu Á cho rằng con tàu có thể được trú
đóng ở trong khu vực, nhưng có thể sẽ ghé thăm Singapore, Nhật Bản và Úc trong
các chuyến hải trình dài ngày.
Liu Xiaoming, đại sứ
Trung Quốc tại Luân Đôn, cảnh báo Anh không nên "hùa với Hoa Kỳ để chống
Trung Quốc" bằng cách gửi tàu sân bay đến Biển Đông. Trong một cuộc phỏng
vấn với The Times ngày hôm qua, ông Liu Xiaoming nói rằng đặt căn cứ một tàu
sân bay trong khu vực sẽ là "một động thái rất nguy hiểm".
Quan hệ của Anh với Trung
Quốc đã rơi tự do sau khi Bắc Kinh áp đặt luật pháp an ninh quốc gia mới đối với
Hồng Kông, vi phạm mô hình "một quốc gia, hai chế độ" mà Trung Quốc đồng
ý với London sau khi bàn giao năm 1997. Quyết định của chính phủ Anh về việc loại
bỏ Huawei khỏi mạng 5G đã làm tổn hại sâu hơn mối quan hệ giữa Bắc Kinh và
London.
Tổng thống tuyên bố tại
Vườn Hồng về việc tước đi quy chế tối huệ quốc của Hồng Kông để đối phó với
Trung Quốc, trong khi Tổng chưởng lý William Barr cáo buộc Bắc Kinh dàn dựng một
vụ "chiến tranh kinh tế chớp nhoáng" để thách thức Mỹ.
Nhà Trắng đang xem xét lệnh
cấm nhập cảnh đối với tất cả các đảng viên cộng sản và gia đình của họ – ước
tính khoảng 270 triệu người. Bắc Kinh chắc chắn sẽ áp đặt các biện pháp đối phó
với du khách Mỹ nếu Trump ký dự thảo này. Hai nước đã trục xuất các nhà báo để
ăn miếng trả miếng nhau trong những tháng gần đây.
Ngoại trưởng Mike Pompeo đã
đưa ra lời phản bác cứng rắn nhất của Hoa Kỳ đối với tuyên bố chủ quyền của Bắc
Kinh trên ở Biển Đông nơi có tuyến hàng hải trị giá 4,2 tỷ bảng Anh và trữ lượng
dầu khí khổng lồ.
Ông đã tố cáo những nỗ lực
thành lập một "đế chế hàng hải" của Trung Quốc và tuyên bố chủ quyền
đối với các nguồn tài nguyên dưới đáy biển là "hoàn toàn bất hợp
pháp" theo luật pháp quốc tế. Mỹ làm thế nào để cố gắng củng cố lập trường
đó dự kiến sẽ do Mark Esper, Bộ trưởng quốc
phòng, tuyên bố vào thứ ba trong một bài phát biểu phác thảo tầm nhìn
của Hoa Kỳ về an ninh ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Tại Washington, Trump hy vọng hồi sinh chiến dịch tái tranh cử đang
bị chững lại với chính sách cực kỳ hiếu chiến đối với Trung Quốc, ra lệnh
cho các nhân vật hàng đầu trong chính quyền đưa ra các cuộc tấn công phối hợp
vào Bắc Kinh.
Khi sự phẫn nộ của
Washington gia tăng, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết
các nhà lãnh đạo Mỹ đã "mất trí và điên rồ" khi chỉ trích Bắc Kinh.
Nhưng Trump vẫn ca ngợi Tập
Cận Bình là một người bạn và đối tác thương mại cho đến gần đây, ngay cả khi Bắc
Kinh thể hiện sự hung hăng trên khắp Đông Á. Cuộc tấn công gần đây của lực lượng
Trung Quốc vào quân đội Ấn Độ ở biên giới Hy Mã Lạp Sơn đã mở ra một mặt trận
khác.
"Rõ ràng quyết định
chiến lược của ủy ban quân sự trung ương Trung Quốc được đưa ra nhằm tiếp cận
kiên quyết hơn, quyết đoán hơn những gì họ gọi là lợi ích cốt lõi", ông
Neill nói. "Sau đó, Bắc Kinh cảm thấy mạnh dạn hơn sau khi từ bỏ chiến
lược ẩn mình chờ thời" của Đặng Tiểu Bình.
"Hoa Kỳ cảm thấy họ đã muộn, và hiện đang xem
xét mọi lựa chọn để đẩy lùi Trung Quốc".
Tuy nhiên, Trung Quốc dưới
thời Tập Cận Bình sẽ không lùi bước.
"Không bên nào chịu
tránh và chuyện đó sẽ không sớm xảy ra".
Chính quyền Trump đổ lỗi
cho người tiền nhiệm Barack Obama và chính sách đối ngoại của đảng Dân chủ hiện
đang tập trung xung quanh Joe Biden vì đã không phản đối Bắc Kinh ở Biển Đông
trong thời gian họ xây dựng căn cứ quân sự ở đó.
Viện Hàn lâm Khoa học
Trung Quốc đã thành lập một trung tâm nghiên cứu hải dương học trên đảo Vành
Khăn vào năm ngoái. Các đội tàu dân quân lớn trong khu vực, và một trung tâm cứu
hộ hàng hải mới được mở trên đảo Chữ Thập. Bắc Kinh cũng đã tạo ra các trung
tâm hành chính dân sự để điều hành khu vực này.
Bắc Kinh lấn lướt bành
trướng trong khi các đối thủ đang lo chống lại đại dịch.
Chiến thuật thường lệ của
Bắc Kinh, Richard McGregor, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Lowy ở Sydney
cho biết :
"Trung Quốc đang tiếp tục làm những gì họ đã
làm trước khi có đại dịch", ông nói. "Họ chỉ có không ngừng lại trong khi gần như cả thế
giới bất động.
Nhưng Neill lưu ý rằng
Trung Quốc hiện đã chuyển sang các hoạt động dân sự và khoa học để củng cố các
yêu sách ở Biển Đông.
Neill nói "Về cơ
bản đó là chuyện đã rồi, ông Neill nói. Tôi mong Hoa Kỳ thách thức bất kỳ hành
động chiếm đóng nào, nhưng Trung Quốc đã thiết lập các căn cứ quân sự và cơ sở
hạ tầng dân sự".
"Họ đang bão hòa Biển Đông với sự hiện diện của
họ. Đưa dân ra các đảo là mục tiêu rõ ràng. Họ đã chuyển sang giai đoạn thứ hai
để làm cho đường thủy không thể đảo ngược Trung Quốc".
Philip Sherwell
VNTB gửi BVN.
------------------------------------
NGUỒN :
No comments:
Post a Comment