23/07/2020
Nên mở lại các trường học.
Đóng cửa trường lâu quá không tốt. Học sinh ở Mỹ đã nghỉ bốn tháng rồi, nếu kéo
tới tháng Chín, tháng Mười, sẽ mất hơn nửa năm học. Cha mẹ các em có thể vì thế
mà không đi làm được, đa số là các bà mẹ, họ sẽ bị thiệt hại về kinh tế. Các em
ở nhà mãi cuồng chân, còn có thể quên mất thói quen học hành.
Bị thiệt hại nhiều nhất
là trẻ em trong các gia đình nghèo. Niềm hy vọng của nhiều gia đình là con cái
học “thành tài” sau này thoát khỏi cảnh nghèo túng. Đóng cửa trường lâu quá sẽ
cản trở con đường thăng tiến đó. Nhà nghèo các em khó học trên mạng, máy
computer cũ quá, phần lớn không có Wi-Fi, phụ huynh nghèo cũng không quen dùng
internet.
Năm nay dân Mỹ đi bầu cho
nên chuyện gì cũng có thể bị chính trị hóa. Nhưng trong vấn đề mở cửa trường học
phải bỏ chính trị ra ngoài. Muốn bình tâm thảo luận khách quan có lẽ nên học
kinh nghiệm các nước khác đã mở cửa trường học như thế nào.
Nhiều nơi ở châu Á và Âu
châu đã mở cửa trường học. Có thể rút kinh nghiệm họ để học sinh, thầy cô giáo,
và gia đình họ không bị nhiễm bệnh dịch Covid 19.
Tại tất cả các nơi, các
thầy, cô giáo và nhân viên nhà trường thuộc loại dễ bị nhiễm và truyền vi khuẩn
corona, như lớn tuổi, đang bị bệnh, sẽ không trở lại trường. Những người đến
trường đều được khuyến cáo hay bắt buộc phải đeo mạng che miệng. Lớp học được
chia ra thành những nhóm nhỏ hơn, khoảng mươi em, để ngồi cách xa nhau. Giờ ra
chơi, giờ sinh hoạt ngoài trời, giờ ăn cũng cho các lớp lần lượt thay phiên
nhau, để các em không túm tụm quá đông. Mỗi nhóm học sinh đến trường hai, ba
ngày mỗi tuần, những ngày khác học ở nhà qua mạng internet. Phần lớn các nước
khi mở cửa trường đều vẫn bổ túc với những giờ ở nhà học qua mạng, vì không thể
cho các em đến trường đủ số ngày, giờ như trước khi có bệnh dịch.
Nhà trường phổ biến cho
gia đình các học sinh các chỉ dẫn phòng bệnh của các cơ quan y tế công cộng quốc
gia, hay ban y tế các thị xã. Thử nghiệm mỗi ngày coi học sinh và người lớn có
bị bệnh không; có nơi yêu cầu cha mẹ đo nhiệt độ của con em trước lúc đi học.
Trong trường để sẵn các thứ thuốc sát trùng để lau tay, mỗi lớp lần lượt cho học
sinh đi rửa tay bằng xà bông đều đều. Nhà trường sẵn sàng thử nghiệm các học
sinh và theo dõi những người đã tiếp xúc với bất cứ ai bị nhiễm vi khuẩn.
Nam Hàn là nước đã ngăn
ngừa bệnh Covid sớm nhất. Niên học ở đó bắt đầu từ tháng Ba nhưng phải đợi đến
tháng Năm mới mở cửa. Chính phủ để cho các địa phương quyết định ngày mở trường
và tổ chức việc phòng bệnh. Ngoài việc học sẽ không có hoạt động thể thao, giải
trí. Học sinh chỉ tới trường vài ba ngày trong tuần. Nếu thấy người có bệnh, có
thể đóng của trường lại và theo dõi coi những ai có thể bị lây nhiễm.
Ở Nhật Bản, phụ huynh phải
đo nhiệt độ con em mỗi buổi sáng, ghi vào mẫu giấy in sẵn để trình cho thầy cô
giáo. Học sinh mỗi lớp chia làm hai, thay phiên nhau đi học. Trong trường,
trong lớp đều đánh dấu chỗ đứng, chỗ ngồi để các em cách xa nhau. Họ gỡ bỏ các
cánh cửa lớp, đặt thêm quạt máy để không khí được luân chuyển. Các lớp học nhạc
không tập hát nữa! Học sinh Nhật ăn trưa ngay tại chỗ ngồi trong lớp, và ăn
trong im lặng – như các nhà sư.
Thụy Điển không hề đóng cửa
trường trong suốt thời gian bệnh dịch lan tràn. Trong các trường mẫu giáo và tiểu
học, số thầy cô và nhân viên bị bệnh không cao hơn mức bình thường ở ngoài. Giới
y khoa đồng ý rằng trẻ em không hay bị nhiễm bệnh Covid, chỉ có 1% các bệnh
nhân trên thế giới thuộc lớp dưới 12 tuổi.
Bệnh dịch Covid khác với
dịch cúm thông thường (influenza). Khi các học sinh bị cúm thì bệnh lây lan rất
nhanh. Trẻ em bị nhiễm virus corona không truyền bệnh như khi bị cúm. Cũng như
vào lớp dưới 10 tuổi trẻ em khó bị nhiễm bệnh lao và nếu nhiễm cũng không truyền
vi trùng cho người lớn.
Một nguyên nhân khiến trẻ
em dưới 10 tuổi ít bị bệnh là do một đặc tính của con virus corona. Khi lọt vào
mũi, xuống cuống phổi người ta, con vi khuẩn này dùng gai nhọn cắm vào một phân
tử gọi là ACE-2 làm cánh cửa; rồi từ đó xâm nhập vô các tế bào để phá hủy và
sinh sôi. Trong thân thể lớp trẻ dưới 10 tuổi, ACE-2 chưa có nhiều, cho nên các
em khó bị bệnh.
Có thể một nửa hay một phần
ba các em dưới 18 tuổi không bị bệnh Covid. Những em dưới 10 tuổi thì xác suất
bị bệnh nặng chỉ bằng một phần ngàn những người trên 70 tuổi. Chỉ có một trường
hợp bất thường, ở một trường trung học tại Israel có 150 học sinh và nhân viên
nhà trường bị nhiễm bệnh, phải đóng cửa.
Một cuộc nghiên cứu ở Đức
cho biết, sau khi trường mở cửa vào Tháng Năm, trong số 1,500 học sinh và 500
giáo viên, chỉ có 0.6 phần trăm bị nhiễm vi khuẩn corona, chưa bằng một nửa tỷ
lệ bị nhiễm trong các môi trường khác. Nước Áo (Austria) đã mở cửa trường từ 18
tháng Năm, và sau đó không thấy số người bị nhiễm bệnh tăng lên. Phần Lan
(Finland) mở cửa trường từ cuối tháng Tư, đầu tháng Năm, cũng vậy. Chính phủ Phần
Lan đã theo kinh nghiệm Đan Mạch (Denmark) trong việc ngăn chặn bệnh dịch, cả
hai nước đều công bố chủ trương nhu cầu giáo dục trẻ em quan trọng hơn mối lo bệnh
dịch lan truyền.
Đan Mạch mở cửa trường từ
ngày 15 tháng Tư, sớm nhất Âu châu. Chính phủ phân phối bản hướng dẫn của Hội đồng
Y tế Toàn quốc, trang bị cho các trường dụng cụ thử nghiệm và theo dõi những
người bị bệnh lẫn những người đã tiếp xúc với con bệnh. Họ để cho các hội đồng
thị xã quyết định mở trường như thế nào. Phụ huynh học sinh được tự do chọn muốn
cho con em đi học hay không. Học sinh phải ngồi cách nhau 2 mét, mỗi hai giờ phải
đi rửa tay, mỗi ngày hai lần lại đi lau và sát trùng trên các bàn ghế, dụng cụ
lớp học. Chỗ ngồi của mỗi học sinh được đánh số, nếu một học sinh bị nhiễm bệnh
thì người ta biết ngay những em nào ngồi gần nhất. Lớp học được chia đôi, thay
phiên nhau, và có khi cả lớp ra học ở ngoài trời. Trong sân chơi cũng chia ra
cho các nhóm học sinh đứng cách xa nhau.
Phụ huynh học sinh ở Đan
Mạch đưa con em đến trường vào giờ nào cũng được chia theo thời biểu, để tránh
cảnh họ tới quá đông. Họ cũng phải đi theo những lối đi dành riêng và cũng
không bước chân vào trong trường. Những phụ huynh thuộc loại dễ bị lây nhiễm
thì không được đưa con đi học, phụ huynh và trẻ em nào thử nghiệm có vi khuẩn
thì phải ở nhà.
Đan Mạch và Phần Lan cho
các em lớp mẫu giáo đi học sớm nhất, một phần vì cha mẹ các em cần đi làm sớm hơn.
Đan Mạch mở các trường tiểu học từ 15 tháng Tư, các lớp lớn hơn được phép mở từ
ngày 18 tháng Năm. Phần Lan mở ngày 29 cùng tháng.
Ở Đức thì các học sinh lớp
tuổi lớn vẫn tiếp tục đi học trong khi các trường đóng cửa, và nếu đóng thì các
lớp cao nhất được đi học sớm nhất khi mở cửa. Có lẽ vì các em đủ lớn để giữ kỷ
luật, vệ sinh, và sẽ phải đi thi cuối năm. Nhưng các học sinh này vẫn học bổ
túc qua mạng.
Nếu các trường đã mở cửa
rồi mà bệnh dịch Covid tái xuất hiện mạnh trong vùng thì sao? Ở Đức, trường học
vẫn không đóng cửa, mặc dù các tiệm ăn, nhà thờ và lò mổ heo, thịt bò phải đóng
cửa. Ở Na Uy (Norway), trường đã mở cửa từ 20 tháng Năm, và khi số người bị bệnh
tăng lên nhanh, các trường vẫn được mở.
Nước Mỹ có thể rút kinh nghiệm của các nước Á, Âu trong việc mở lại cửa
trường học, nhưng thế nào cũng nên mở cửa, càng sớm càng tốt. Không có lý gì các tiểu bang vội vã cho mở cửa
casino và bar rượu mà lại chậm chạp khi mở cửa trường. Casino và quán rượu là
nơi người ta khó giữ kỷ luật vệ sinh hơn trường học.
Các địa phương sẽ đóng
vai chính trong quyết định mở cửa trường. Chính phủ liên bang khuyến khích và
đưa ra các tiêu chuẩn do giới y tế đề nghị.
Một tiêu chuẩn nên theo là chỉ mở cửa trường khi số người bệnh mới nhập
viện giảm xuống trong một thời gian dài. Các nước Âu
châu thường ấn định mở cửa trường khi số con bệnh lên cao nhất và đã giảm xuống
dần dần trong 30 ngày. Những tiểu bang mà số người bệnh còn tăng lên, như
Arizona, Florida hay Texas thì khó bàn chuyện mở cửa trường.
Một tiêu chuẩn khác là chỉ
số “R” cho biết trung bình mỗi người bệnh sẽ lây cho mấy người khác. Nếu mỗi
người mang vi khuẩn corona không gây cho thêm một người nữa bị bệnh, R thấp hơn
1, thì có thể mở.
Mở cửa trường sẽ tốn tiền.
Vì các trường phải được trang bị thêm nhiều thứ, phải thuê thêm giáo viên vì
các lớp học nhỏ hơn và nhiều thầy cô không thể đi dậy, phải tổ chức việc theo
dõi các người bị nhiễm, vân vân.
Chính phủ liên bang có thể
trợ cấp cho tất cả các trường để họ mở cửa. Nhiều người sẽ phản đối vì lo ngân
sách khiếm hụt. Nhưng ngân sách chính phủ Mỹ đã khiếm hụt mấy ngàn tỷ đô la khi
trợ cấp cho các xí nghiệp cũng như phát tiền cho dân để họ tiêu thụ. Tiêu thêm
hàng trăm tỷ để mở cửa các trường cũng vẫn còn ít! Nên biết rằng phụ huynh học
sinh chiếm tỷ số không nhỏ trong lực lượng những người dân đóng thuế.
Hơn nữa, mở cửa trường học
sẽ có ích lợi kinh tế lâu dài, vì các học sinh bây giờ sẽ là những người làm việc
sản xuất và tiêu thụ. Các em chậm mất nửa năm trong việc học thì khả năng đóng
góp trong tương lai cũng chậm trễ theo!
Phải mở cửa các trường học, không nên chần chừ nữa!
No comments:
Post a Comment